چگونگي برنامه ريزي در مدرسه
مقابله
با مشكلي خاص صورت مي‌پذيرد به عنوان مثال وقتي مشاهده مي‌شود دانش‌آموزان
در زمينه رعايت بهداشت مشكل دارند يا اين كه آنان نمي‌توانند درست مطالعه
كنند و اين موضوع سبب افت تحصيلي برخي از آنان شده است، مدرسه با مشكل
موردي مواجه است لذا مديران مي‌توانند با برنامه‌ريزي مشكل گشايي خود را
براي مقابله اين پديده (مسأله) آماده كنند. برنامه‌ريزي از اين نوع نيز
فرايندي دارد كه متعاقباً به آن خواهيم پرداخت.
اگر
چه برنامه‌ريزي از نوع مشكل گشايي مي‌تواند در هر موقع از سال تحصيلي شروع
و اجرا شود و در همان سال تحصيلي (قبل از آغاز تعطيلات تابستاني) خاتمه
يابد اما براي برنامه‌ريزي و اجراي از نوع جامع (تدوين و اجراي برنامه
جامع) با محدوديت زمان مواجه هستيم.
مناسب‌ترين زمان ممكن ]با توجه به شرايط موجود نظام آموزش كشور[ براي تدوين
برنامه جامع و كيفيت بخشي فصل تابستان ]به ويژه مرداد و شهريور ماه[ است.
شيو خيرا[1] (1387) چند عامل را مانع موفقيت افراد برمي‌شمرد كه مهم‌ترين
آنها عبارتند از:
ترس
از شكست، فقدان اعتماد به نفس، بي‌برنامه بودن، نبود اهداف مدون، تعلل و
كم‌كاري، نبود تمركز حواس، آشفتگي، از دست دادن بصيرت به خاطر پول، به
تنهايي كارهاي زيادي انجام دادن، نبود استقامت و پايداري و نبود اولويت
بندي
ب) براي برنامه‌ريزي مدرسه از كجا آغاز كنيم؟
به طور كلي برنامه‌ريزي در هر سازماني شامل دو مرحله است (1) مرحله پيش از
برنامه‌ريزي (2) و فعاليت‌هاي برنامه‌ريزي
(1) مرحله پيش از برنامه‌ريزي
1-1- ديگر زمان آن گذشته است كه مديران در هر سطح و مقامي بخواهند به
تنهايي نسبت به برنامه‌ريزي يا تهيه برنامه اقدام نمايند، مديران
با تفكر و انديشه‌هاي راهبردي از تمامي ظرفيت‌ها و منابع درون و بيرون
مدرسه براي برنامه‌ريزي (تهيه برنامه سالانه) استفاده مي‌كنند.
بنابراين
قبل از برنامه‌ريزي لازم است مدير مدرسه يك شورايي مناسب تحت عنوان شوراي
برنامه‌ريزي مدرسه تشكيل دهد. پيشنهاد مي‌نمايد اين شورا با عضويت مدير
مدرسه، به عنوان مسئول شوراي برنامه‌ريزي، معاونين، دو نفز از معلمين (مجرب
و علاقمندو توانمند)، نماينده اولياء دانش‌آموزان، يك نفر متخصص و باتجربه
در زمينه برنامه‌ريزي (در صورت وجود چنين فردي)، نماينده دانش‌آموزان (به
صورت موردي) تشكيل گردد. مناسب‌ترين تعداد اعضاء اين شورا در مدارس پرجمعيت
بين6 تا 9 نفر و در مدارس كم جمعيت 3 تا 5 نفر است.
2-1- بدون
وجود آمار و اطلاعات دقيق و مورد نياز، برنامه‌ريزي غيرممكن و يا بسيار
دشوار است و صد البته ناصواب. لذا ضروري است جهت برنامه‌ريزي مناسب و مطمئن
همواره اطلاعات كليدي و طبقه‌بندي شده توليد، آماده و در اختيار مدارس
باشد.
اين اطلاعات شامل:
تعداد دانش‌آموزان ]به تفكيك پايه، سن و كلاس درس[، تعداد معلمان به تفكيك
سابقه، رشته و مدرك تحصيلي، وضعيت سواد والدين، شغل آنان، سابقه تحصيلي و
تربيتي دانش‌آموزان ]ميزان قبولي، نمرات دانش‌آموزان به تفكيك درس، پايه،
ترك تحصيل و … وضعيت محيطي مدرسه، تجهيزات و فضاهاي فيزيكي، كيفيت آموزش و
پروش دانش‌آموزان، ميزان آموزش‌هاي ضمن خدمت كاركنان به ويژه معلمان
(2) مرحله برنامه‌ريزي مدرسه
برنامه‌ريزي
داراي مراحلي است كه در هر سازمان يا نهادي از جمله مدرسه تقريباً يكسان
است. اين مراحل (يا فرايند) را مي‌توان در قالب يك نمودار به شكل زير نمايش
داد.
الگويي براي برنامه‌ريزي در مدرسه
در زير هر كدام از مراحل به صورت مختصر مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
*
به منظور تبيين و توصيف فرايند برنامه‌ريزي با ارايه يك مثال كاربردي، هر
مرحله از مراحل برنامه‌ريزي كه در فوق اشاره شد توضيح داده مي‌شود. تصور
كنيد مدرسه‌ي فرضي به نام «راه سعادت» با مشكلي تحت عنوان «عدم مشاركت و
ارتباط مؤثر اولياء دانش‌آموزان در تصميم‌گيري‌ها و اداره مدرسه» مواجه است
و مدير مدرسه مي‌خواهد با برنامه‌ريزي مناسب اين مشكل را حل كند به طوري
كه اين نقطه ضعف مدرسه تبديل به يك نقطه مثبت شود.
(1) بررسي وضعيت موجود
اولين گام در برنامه‌ريزي مدرسه، ترسيم وضعيت موجود است، در اين مرحله
بايستي به اين سؤال پاسخ داده شود كه در كجا قرار داريم؟
يادم
است چند سال پيش در سال 1387، در مرحله كشوري جشنواره الگوهاي برتر تدريس
و مديريت مدارس دوره‌ي راهنمايي تحصيلي كه در شهر اراك برگزار گرديد، يكي
از مديران مدارس ]كه مدرسه او در استان، سرآمد مدارس دوره‌ي راهنمايي بود[
از نحوه‌ي امتياز دهي داوران جشنواره به طرح‌ها و برنامه‌هاي او و كسب
رتبه خوب ناراضي بود ايشان خود و برنامه‌هاي مدرسه خود را مستحق كسب رتبه
«عالي» مي‌دانست. او پس از اتمام جشنواره و قبل از عزيمت به شهرش اين مطالب
را در قالب دردل به من مي‌گفت، به ايشان گفتم مي‌شود برنامه‌هاي شما را
ببينم، گفتند اشكالي ندارد.
وقتي
مستند طرح‌هاي مدرسه ايشان را مطالعه مي‌كردم يكي از نقص‌هايي كه طرح‌ها
داشتند، تبيين نشدن وضعيت موجود بود، يا به عبارتي مشخص نشده بود مدرسه
ايشان در چه وضعي است؟ مشكل و مسأله چيست؟ و چرا اين برنامه ارايه شده است.
از ايشان سؤال كردم بر چه مبنايي و چرا اين طرح‌ها تهيه شده است؟ ايشان
گفتند «برنامه‌ها براساس روال گذشته تنظيم شده است و من تا حالا فكر نكرده
بودم كه براي تدوين برنامه‌ها بايستي فرايندي طي شود كه در آن وضعيت موجود
كاملاً ترسيم و مشكل به صورت شفاف بيان شود»
به هر حال چه در تدوين برنامه جامع و يا از نوع مشكل گشايي وضعيت موجود
بايستي ترسيم شود.
بنابراين
در مثال فوق، براي بررسي وضعيت موجود در خصوص عدم ارتباط و مشاركت مؤثر
اولياء در اداره و تصميم‌گيري‌هاي مدرسه بايستي براي سؤالات زير پاسخي
بيابيم:
· در 3 سال گذشته (يا سال گذشته) چه تعداد از اولياء دانش‌آموزان به
مدرسه مراجعه كرده‌اند؟
· چرا والدين به مدرسه كم مراجعه مي‌كنند؟
آيا اولياء به كاركنان مدرسه اعتماد ندارند؟
آيا مدرسه اطلاع رساني نكرده است؟
آيا ميزان تحصيلات (سواد) والدين پايين است؟
· محيط مدرسه (در روستا، شهر و …) از لحاظ فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي
چگونه است؟
· اولياء دانش‌آموزان از لحاظ فرهنگي، اقتصادي و…(ميزان سواد و تحصيلات،
شغل و درآمد، شرايط اجتماعي و…)در چه موقعيتي قرار دارند؟
· تاكنون مدرسه براي جلب همكاري اولياء چه فعاليت‌هايي (طرح‌هايي) اجرا
نموده است؟
· چه ظرفيت‌هاي قانوني نظير آيين‌نامه اجرايي مدارس و انجمن اولياء و
مربيان و … براي مقابله با اين چالش وجود دارد؟
· چه نهادها و سازمان‌هايي هستند كه مي‌توانند ما را براي حل اين مشكل
ياري برسانند؟
· در نهايت موانع، ضعف‌ها و تهديدهاي موجود در زمينه جلب مشاركت اولياء
چيست؟
(2) ترسيم وضعيت مطلوب
در بخش ترسيم وضعيت مطلوب بايستي به اين سؤال پاسخ دهيم كه كجا مي‌خواهيم
برويم؟ به عبارتي وضعيت مطلوب ما چيست؟
پس
از اين كه شوراي برنامه‌ريزي مدرسه، اطلاعات لازم و دقيقي از وضعيت موجود
به دست آورد، بايستي بتواند چشم‌انداز (تصويري) از وضعيت مطلوب ارايه دهد.
به عنوان مثال در خصوص مشكل پيش گفته «عدم مشاركت و ارتباط مؤثر اولياء
دانش‌آموزان در تصميم‌گيري‌ها و اداره‌ي مدرسه» بايد شوراي برنامه‌ريزي
مشخص كند وضعيت مطلوب چيست؟ چه اتفاقي بيفتد ارتباط مورد نظر، مطلوب و مورد
انتظار است؟ به عبارت ديگر چند درصد از والدين دانش‌آموزان اگر با مدرسه
ارتباط مؤثر داشته باشند، مطلوب است؟ و يا اين كه ايشان چگونه در اداره
مدرسه و تصميم‌گيري‌ها مشاركت نمايند.
(3) تعيين فاصله وضعيت موجود و مطلوب
در اين مرحله بايستي مشخص كنيم بين وضعيت موجود و مطلوب چقدر فاصله وجود
دارد. اين مرحله همان تشخيص نياز و تعيين اهداف است.
در
خصوص موضوع ارتباط و مشاركت اولياء دانش‌آموزان در اداره و تصميم‌گيري
مدرسه چنانچه بررسي شد كه حدود 10 درصد والدين ارتباطي مؤثر دارند و ما
مي‌خواهيم اين ارتباط مؤثر در سال اول اجراي برنامه به بيش از 50 درصد
والدين برسد كه اين يعني فاصله بين وضعيت موجود و مطلوب حدود 40 درصد است.
پس هدف كليدي اين برنامه‌ريزي «رشد و توسعه ارتباط مؤثر خانه و مدرسه» است.
(4) تعيين راهبردها (راهكارها)
وقتي
كه نيازها و يا فاصله بين وضع موجود و مطلوب مشخص شد شوراي برنامه‌ريزي
بايستي راهبردهايي (راهكارهايي) را براي رفع نياز و يا رسيدن به اهداف
پيش‌بيني شده ]وضعيت مطلوب[ شناسايي و ارايه دهد.
نکته مهم:
براي استخراج راهبردها مدل مختلفي تاكنون ارايه شده است كه به 3 مورد از
آنها در زير ارايه مي‌شود.
1- استخراج مستقيم راهبردهاي برنامه از اهداف دوره يا برنامه
2- استخراج راهبردها از طريق ريشه‌يابي مشكلات، استخراج نيروهاي
بازدارنده و جلو برنده
* مدل برنامه‌ريزي بهبود عملكرد (PIP)
شامل شناسايي و ريشه‌يابي مشكلات، استخراج نيروهاي بازدارنده و ترغيب
كننده، اتخاذ راهبردهايي مبتني بر بهره‌گيري از نيروها و انرژي‌هاي
3- استخراج راهبردها از طريق تجزيه و تحليل ميدان نيرو يا مدل آناليز
(SWOT) در دو طرف ابزار حيطه نيرو (حيطه قدرت) عوامل بازدارنده و عوامل
جلوبرنده قوت‌ها و فرصت‌ها را در برمي‌گيرد.
با
توجه به مطالب فوق 3 مدل براي تعيين راهبردها يا راهكارهاي رسيدن به وضعيت
مطلوب در برنامه‌ريزي مورد بحث تحت عنوان «رشد و توسعه ارتباط روش
خانه و مدرسه» وجود دارد كه با توجه به تجربه و شناخت نسبي نگارندگان كتاب
از وضعيت آموزش و پرورش و همچنين با عنايت به عوامل بازدارنده در خصوص
ارتباط مؤثر مدرسه و خانواده راهكارهاي زير براي دستيابي به وضعيت مطلوب
پيشنهاد مي‌شود.
* راهبرهاي يا راهكارهايي براي «رشد و توسعه ارتباط مؤثر خانه و مدرسه»
1- تهيه و اجراي فرم شناسايي وضعيت خانواده‌ها
2- تشكيل «كلاس آموزش خانواده» جهت اولياء در قالب يك تقويم اجرايي
سالانه
3- تهيه گزارش عملكردهاي آموزشي، اجرايي و … مدرسه در قالب نشريه، جزوه
يا بروشور و ارايه اولياء دانش‌آموزان
]جهت ارتقاء سطح اعتماد، هماهنگي و همكاري آنان با مدرسه[
4- برگزاري «نشست آزاد» مشترك بين اولياء و معلمان ]جهت بحث، تبادل نظر،
گفتگو و مشورت براي ترغيب والدين براي پيگيري آنچه كه در مدرسه و فرايند
ياددهي – يادگيري رخ مي‌دهد.[
5- تهيه دفترچه ارتباط خانه و مدرسه.
6- تشكيل انجمن اولياء و مربيان مدرسه (با رعايت كليه اصول و شرايط مورد
نياز) و كيفيت بخشي به جلسات اين انجمن
7- تشويق و ترغيب اولياء فعال و مشاركت در فعاليت‌ها و تصميم‌گيري‌هاي
مدرسه
8- بررسي و دعوت موردي از اولياء برخي از دانش‌آموزان جهت انجام
مشاوره‌هاي فردي و گفتگوهاي لازم
9- برگزاري مراسم ويژه هفته پيوند براساس شيوه نامه مربوطه
10- …
]برخي
از راهبردها پيشنهادي فوق از جزوه مفيدي استخراج شده است كه متأسفانه نام
نگارنده يا گروهي كه نسبت به تهيه آن اقدام كرده مشخص نيست.[
(5) تهيه طرح‌هاي عملياتي
پس
از اولويت‌بندي راهبردها لازم است طرح‌هاي عملياتي تحقق راهبردها تهيه و
ارايه شود. در طرح‌هاي عملياتي لازم است مشخص شود چه فعاليت‌هايي و
اقداماتي براي تحقق راهبردها صورت پذيرد و همچنين اين كه اين فعاليت‌ها
توسط چه كساني، چه زماني، و در كجا انجام مي‌شود و منابع مورد نياز آن از
كجا تأمين مي‌شود.
فرمت پيشنهادي تهيه برنامه عملياتي راهبردها
رديف
فعاليت‌ها (راهكارها و اقدامات)
حجم فعاليت
چه زماني؟
چه كسي؟
كجا؟
اقدامات پشتيباني
شيوه پايش و نظارت
كل هزينه
محل تأمين اعتبار
1
2
3
4
طرح عملياتي راهبرد: «برگزاري نشست آزاد» مشترك بين اولياء دانش‌آموزان و
معلمان
طرح عملياتي راهبرد: «برگزاري نشست آزاد» مشترك بين اولياء دانش‌آموزان و
معلمان
رديف
فعاليت‌ها و اقدامات
حجم فعاليت
زمان اجرا
مجري
اقدامات پشتيباني
اعتبار مورد نياز
محل تأمين اعتبار
مهر
آبان
آذر
اسفند
خرداد
1
بررسي و نظرسنجي از معلمان درخصوص نحوه برگزاري و موضوعات نشست
ü
2
تعيين محتواي و مباحث جلسات معلمان با اولياء
ü
ü
3
هماهنگي با معلمان و تبيين طرح در شوراي مدرسه و معلمان
ü
4
تهيه تقويم اجرايي تشكيل جلسات
ü
5
تشكيل جلسات معلمان با حضور اولياء و مديريت
ü
000/500
6
نظارت بر حسن اجراي طرح، ارزيابي پاياني و تهيه گزارش
ü
ü
000/500
(6) اجرايي نمودن طرح‌هاي عملياتي
قبل از شروع اجراي برنامه لازم است تمهيداتي صورت پذيرد:
1- تهيه خلاصه طرح يا برنامه مطابق فرمي كه در صفحات بعد ارايه مي‌شود.
2- يك بار ديگر چگونگي و امكان اجرايي و … طرح با حضور تمامي اعضاي شوراي
برنامه‌ريزي مورد بازبيني قرار مي‌گيرد يا احياناً اگر داراي اشكالاتي است
برطرف شود.
3- طرح پس از بازبيني و نهايي شده براي تصويب به شوراي مدرسه ارايه مي‌شود.
پس
از تصويب طرح در شوراي مدرسه، محتواي آن به سمع نظر شوراي معلمان و انجمن
اولياء رسانده مي‌شود تا از همان ابتدا زمينه مشاركت همه‌ي آنها فراهم شود.
بهتر است اين طرح به اطلاع دانش‌آموزان نيز رسانده شود.
مرحله حساس اجراي طرح كه لازم است با مراقبت‌هايي كه صورت مي‌گيرد طرح به
نحو احسن اجرايي شود.
(7) نظارت و ارزيابي
نظارت
و ارزيابي يكي از مراحل كليدي و حساس فرايند برنامه‌ريزي است يكي از دلايل
مهم و برجسته‌اي كه مي‌توان در خصوص شكست طرح‌ها و برنامه‌ها گفت همين عدم
دقت و نظارت بر فرايند اجرا طرح‌ها و برنامه در كشور است. هر مجري يا
مديري اين مرحله از برنامه‌ريزي را مورد توجه جدي قرار ندهد و ساز و كاري
مطمئن براي طي اين مرحله پيش‌بيني ننمايد قطعاً طرح او با شكست مواجه خواهد
شد.
فرايند
نظارت به اين سؤال پاسخ مي‌دهد كه آيا اجراي برنامه در مسير صحيح خودش
قرار دارد؟ افراد مسئول، به وظايف خود عمل مي‌كنند؟ آيا كارها طبق
زمان‌بندي صورت گرفته به پيش مي‌رود؟ منابع تخصيص داده شد درست هزينه
مي‌شود و …
اما
ارزيابي به دنبال پاسخ به اين سؤال است كه به چه ميزان اهداف پيش‌بيني شده
محقق شده است، اجراي طرح با چه موانع و مشكلات اساسي مواجه شده است؟ چه
پيشنهادهايي مي‌توان براي برون رفته از اين مشكلات ارايه نمود؟ و …
براي
انجام نظارت و ارزيابي لازم است ابزارهاي مناسبي طراحي براي جمع‌آوري
اطلاعات اجرايي شود براي اين كار مي‌توان از فرم‌ها و پرسشنامه‌هاي زير
استفاده نمود:
1- تهيه دفترچه و فرم‌هاي اطلاعاتي جداگانه
براي ثبت اطلاعات
كسب شده و مشاهده شده در فرايند اجرا
مرحله اول
2- تهيه فرم‌ها و پرسشنامه‌هاي نظرسنجي از
اولياء، معلمان و
دانش‌آموزان
مرحله دوم اجراي پرسشنامه‌ها، نظرسنجي و مشاهده (فرم‌هاي
اطلاعاتي) براي
جمع‌آوري اطلاعات
مرحله سوم استخراج و جمع‌بندي اطلاعات و تحليل اطلاعات براي قضاوت
مرحله چهارم تهيه گزارش نهايي
پس
از ارزيابي و ارايه گزارش اقدامات مورد نياز براي اصلاح طرح صورت پذيرد.
نتايج گزارش مي‌تواند به اداره‌ي آموزش و پرورش منطقه منعكس شود.
نمونه برگ خلاصه برنامه
اداره‌ي آموزش و پرورش منطقه / ناحيه / شهرستان ……
مدرسه ابتدايي دخترانه «راه سعادت»
(1) عنوان برنامه: رشد و توسعه ارتباط بين خانه و مدرسه
(2) ضرورت:
امروزه
مدارسي كارا و اثربخش تلقي مي‌شوند كه از ظرفيت نهاد خانواده و اولياء
دانش‌آموزان به عنوان بازوي مؤثر و كليدي در اداره و تصميم‌گيري‌هاي مدرسه
استفاده مطلوب مي‌كند، بررسي شواهد و اسناد موجود (صورتجلسات انجمن
اولياء، عملكرد مدرسه و …)
نشان مي‌دهد كه مدرسه ما نتوانسته است در طي سال‌هاي گذشته از اين ظرفيت
بهره لازم را ببرد. اين برنامه به منظور رفع اين كاستي و به منظور تحقق
مفاد 10 و 14 آيين نامه اجرايي مدارس و هم ايجاد زمينه تحقق برخي اهداف
دوره مبادرت به تدوين اين برنامه نموده است اميد است با اجراي اين برنامه
بخشي از مشكلات مدرسه در زمينه ارتباط با خانه و اولياء برطرف شود.
(3) اهداف (نتايج مورد انتظار)
كيفي:
– افزايش مشاركت مؤثر اولياء در اداره و تصميم‌گيري‌هاي مدرسه
– بهبود عملكرد تحصيلي و تربيت دانش‌آموزان
كمي:
افزايش مشاركت و حضور اولياء در مدرسه از 10 درصد به 50 درصد
(4) مستندات قانوني:
* مواد 10 و 14 آيين نامه اجرايي مدارس
* اهداف دور راهنمايي مصوبه جلسه 647 مورخ 29/2/79 شوراي عالي آموزش و
پرورش
(5) مخاطبين برنامه
معلمين
دانش‌آموزان
اولياء دانش‌آموزان
ساير كاركنان مدرسه
(6) زمان و روش اجراي برنامه
رديف
اقدامات (مراحل اجرا)
زمان
مسئول اجرا
محدوده‌ي اجرا
ناظر
شروع
پايان
1
تهيه و اجراي فرم شناسايي وضعيت خانواده‌ها
2
تشكيل كلاس آموزش خانواده
3
تهيه گزارش عملكردهاي آموزشي، اجرايي‌و…و ارايه به خانواده‌ها
4
برگزاري نشست آزاد مشترك بين اولياء و معلمان
5
تهيه دفترچه ارتباط خانه و مدرسه
6
تشكيل انجمن اولياء و مربيان مدرسه و كيفيت بخشي به جلسات اين انجمن
7
تشويق و ترغيب اولياء فعال و مشاركت جو
8
بررسي و دعوت موردي از اولياء برخي از دانش‌آموزان جهت انجام مشاوره‌هاي
فردي
9
برگزاري مراسم ويژه هفته پيوند براساس شيوه‌نامه مربوطه
(7) نهاد و سازمان‌هاي همكار
* درون آموزش و پرورش
1- آموزش و پرورش منطقه، واحد انجمن و اولياء
2- كارشناسي آموزش راهنمايي
3- كارشناسي مشاوره
* بيرون آموزش و پرورش
1-
2-
3-
(8) نظارت ارزيابي از برنامه
براي
نظارت و ارزيابي فرم‌هاي ثبت مشاهدات، درج اطلاعات و همچنين پرسش‌نامه
نظرسنجي تهيه شده است كه در حين اجرا و پس از اجراي برنامه به اجرا گذاشته
مي‌شود پس از جمع‌آوري اطلاعات، اطلاعات جمع‌بندي تحليل مي‌شود تا ميزان
موفقيت اجراي برنامه در قالب يك مستند مكتوب گزارش شود.
(9) شاخص‌هاي موفقيت برنامه:
رديف
شاخص‌هاي موفقيت
خيلي ضعيف امتياز (1)
ضعيف
امتياز (2)
متوسط امتياز (3)
خوب
امتياز (4)
عالي
امتياز (5)
1
زمينه‌سنجي بررسي و مطالعات اوليه
2
تشكيل به موقع جلسات آموزش و توجيهي
3
محتواي جلسات و مديريت آن
4
ميزان تحقق اهداف برنامه
5
نحوه ثبت و گردآوري اطلاعات
6
اطلاع رساني و …
(10) اعتبار مورد نياز برنامه
رديف
نوع هزينه
مقدار
اعتبار مورد نياز به ريال
محل تأمين اعتبار
1
حق‌الزحمه اساتيد و مدرسين و سخرانان و مجريان
2
توليد بروشور، دفترچه‌هاو …
3
پذيرايي و تقدير و تشويق
4
جمع‌آوري اطلاعات، ارزيابي و تهيه گزارش نهايي
5
تايپ و تكثير و ساير هزينه‌ها
جمع
(11) توضيحات ضروري
اعضاء شوراي برنامه‌ريزي مدرسه
نام و نام خانوادگي
سمت
امضاء
نام و نام خانوادگي
سمت
امضاء
اين برنامه در جلسه مورخ …………… در شوراي برنامه‌ريزي مدرسه مورد بررسي قرار
گرفت و با اجراي آن با هزينه ……………… ريال موافقت گرديد.
نام و نام خانوادگي نام و نام
خانوادگي نام و نام خانوادگي
امضاء
امضاء امضاء
مطالعه كامل مطالب در كتاب برنامه ريزي اموزشي و آموزش برنامه
ريزي.انتشارات ابوعطا
پيشنهادات راهبردي برای مدیران
–
در آموزشگاه کميته ي مديريت کيفيت را تشکيل دهيد وسعي نماييد مدير مدرسه
خودشخصا” مديريت و رهبري اين کميته را بعهده گيرد وضمن استفاده از همه ي
معلمان ودانش آموزان در برنامه ريزي ، فرايند نتايج را مرتبا” ارزيابي
نمايد .
پيشنهادات راهبردي برای مدیران
1-
در آموزشگاه کميته ي مديريت کيفيت را تشکيل دهيد وسعي نماييد مدير مدرسه
خودشخصا” مديريت و رهبري اين کميته را بعهده گيرد وضمن استفاده از همه ي
معلمان ودانش آموزان در برنامه ريزي ، فرايند نتايج را مرتبا” ارزيابي
نمايد .
2- مدير مدرسه ضمن توجه جدي به مديريت روابط انساني در
اداره ي مدرسه ، سبک مديريتي خود را برپايه ي مشارکت قرار دهد تا از اين
طريق در قلب وروح کارکنان ودانش آموزان نفوذ نمايد .
3- مديرمدرسه
مي بايست با مشاهده وبازديد از کارها وتجارب موفق ساير مديران برتجارب خود
بيفزايند وطرح ها والگوهاي مناسب مديران موفق را شناسايي وپس از مطالعه
وارزيابي باتوجه به شرايط مدرسه خود بعداز تغييرات لازم اجرا نمايد .
4-
کيفيت بخشي مدرسه ، مستلزم تنظيم اهدافي مشخص است که بايد در راستاي اهداف
وزارت آموزش وپرورش (مصوب شوراي عالي آموزش وپرورش ) باشد لذا اهداف وزارت
آموزش وپرورش بسيار کلي است ومديران بايد برحسب دوره تحصيلي وبانگاه به
اهداف کلي ، اهداف اختصاصي وتفصيلي وقابل دست يابي را تدوين کنند .
5-
براي آموزش کارکنان مدرسه وآشنايي آنها با مديريت کيفيت دوره هاي آموزشي
لازم برگزار شود وبراي کساني که در اين زمينه پيشقدم هستند وتلاش مي کنند
جوايزي در نظر گرفته شود .
6- بايد کارها وفعاليت هاي خوب وطرح هاي
ارزنده مدرسه درجلسه اي به افراد وگروههاي ذيربط ارائه گردد تا از اين طريق
ديگران با تجارب وانديشه هاي ديگران آشنا شوند .
7- براي ارائه
تجارب وانديشه هاي نو وپيشنهادهاي مفيد مي توان از وسايلي نظير اسلايد ،
فيلم ، گراف ، ويدئو ، پروژکتور و …. استفاده نمود .
8- کارگروهي
را به معلمان آموزش دهيد برخوردي باز داشته باشيد و جلسات بحث هاي نظري
تشکيل دهيد سعي کنيد تا از مزاياي کارگروهي بهره مند شويد وبه جاي پاداش
دادن به عملکردهاي فردي به عملکرد هاي گروهي پاداش دهيد .
9-
شوراهاي مدرسه وتشکيلات دانش آموزي را تشکيل دهيد و با واگذاري مسووليت هاي
مختلف حتي اداره مدرسه وکلاس به دانش آموزان زمينه پرورش حرفه اي آنها را
فراهم کنيد .
10- مدير مدرسه مي بايست به معلمان وکارکنان مدرسه
براي رفتار درست آنها پاداش دهد اين کار باعث مي شود تا نتايج مثبت بيشتر
شود همچنين بايد به کارهاي برجسته به خلاقيت هاي کاربردي ، به ساده کردن
کار ، به کيفيت کار ، به کارهاي تيمي ونهايتا” به کساني که رفتار موثر
دارند پاداش داد اين پاداش مي تواند هم مادي وهم معنوي باشد .
11-
معلمان مي بايست در بهبود فرايند ياددهي – يادگيري فعاليت هاي آموزشي مدرسه
وارتقاي شايستگي هاي حرفه اي معلمان از پژوهش مشارکتي که يکي از اثر بخش
ترين نوع پژوهش در حين عمل مي باشد استفاده نمايند براي اينکار لازم است
آموزش هاي لازم را به معلمان ارائه داد.
12- مدير مدرسه بايد به
همان اندازه که به زيردستان ( معلمان وکارکنان مدرسه) آزادي عمل مي دهد به
همان اندازه هم اقتدار خود را بکار گيرد ونظارت لازم را برکارآنها داشته
باشد.
13- مدير مدرسه به کارکنان ومعلمان اجازه مي دهد تا درحوزه محدوديت هاي تعيين شده توسط او تصميم گيري وانجام وظيفه نمايند .
14- مديران بايد بجاي سخت کار کردن ، کاغذ بازي و بوروکراسي اداره به زيبا کردن ، وهمچنين درست ونرم وروان کارکردن بپردازند .
15-
مديران بايد از پيشداوري در مورد معلمان ، کارکنان ودانش آموزان اجتناب
نموده وبه کسي برچسب نزنند ، وطوري رفتار کنند تا همه افراد در کارها وحل
مشکلات همديگر را ياري کنند .
16- در مدارس کيفيت جامع مدير بايد تلاش کند خود رهبر آموزشي باشد وهم مهارتهاي رهبري را به معلمان خود بياموزد .
