آشنایی با خواص درمانی گیاه شنگ
گیاه شنگ به میزان زیاد از اسهال و خونریزی
جلوگیری کرده و ریشه آن مقوی‌تر از برگش است، ضمن اینکه شنگ در تحلیل ورم و
تقویت اعصاب نیز مفید است.
دکتر بهجت جوادی با بیان اینکه گیاه شنگ با نام علمی Tragopogon
graminifolius گیاهی از خانواده Asteraceae است، گفت: این گیاه در طب سنتی
ایران از اهمیت ویژه‌ای در درمان برخی از بیماری‌ها برخوردار است.
این عضو هیات علمی دانشکده داروسازی مشهد در خصوص فواید درمانی گیاه شنگ
تصریح کرد: این گیاه در درمان زخم‌های گوارشی و ریه مورد استفاده قرار
می‌گیرد و عصاره آن به دلیل قابض بودن جهت درمان انواع خونریزی از جمله
خونریزی‌های رحمی، دستگاه تنفسی و درمان برخی از انواع اسهال نیز موثر است.
جوادی با اشاره به اینکه مصرف موضعی پودر گل و ریشه گیاه باعث تسریع
التیام و بهبود زخم‌های چرکی می‌شود، گفت: استعمال موضعی گل‌های گیاه شنگ
جهت درمان سوختگی مفید است و ریشه این گیاه در طب سنتی جهت سمیت‌زدایی بدن
مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این داروساز سنتی یادآور شد: گیاه شنگ برای معده مقوی است و مصرف موضعی
ریشه این گیاه در درمان عفونت و از بین بردن ترشحات گوش موثر است.
وی با تأکید بر اینکه مطالعات فارماکولوژیک نشان‌دهنده موثر بودن عصاره
این گیاه در درمان زخم معده و بیماری کولیت است، در پایان خاطرنشان کرد:
اثرات ضد درد عصاره این گیاه در پژوهش‌های حیوانی به اثبات رسیده، مصرف آن
در افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی توصیه نمی‌شود.
علی‌شیر نیازی‌فرد محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه نیز یکی از مهم‌ترین و پرخاصیت‌ترین گونه‌های گیاهی خودرو در استان کرمانشاه را شنگ عنوان کرد و گفت: ریشه لعاب‌دار و تلخ این گیاه به میزان زیاد اشتهاآور بوده، ضمن اینکه خلط‌آور و نرم‌کننده سینه نیز است.
به گفته نیازی فرد، شنگ به میزان زیاد از اسهال و خونریزی جلوگیری کرده و
ریشه آن مقوی‌تر از برگش است، ضمن اینکه شنگ در تحلیل ورم و تقویت اعصاب
نیز مفید است. مصرف شنگ در معالجه روماتیسم، نقرس و امراض جلدی موثر دانست و مصرف ۶۰ گرم از جوشانده آن به این منظور توصیه می شود.
به گفته نیازی فرد، آب ریشه خام گیاه شنگ در از بین بردن زگیل اثرگذار
است. وی افزود: در شنگ ماده موثره‌ای وجود دارد که برای سلامتی کبد، شش و
قلب مفید است. وی مصرف شنگ را در شب تسکین‌دهنده درد و سرفه دانست و مصرف
آن را با روغن‌زیتون آرام‌بخش دانست.
وی در ادامه یا بیان اینکه تمام مواد مغذی شنگ در آب پخته شده آن یافت
می‌شود، به افراد توصیه کرد به هیچ وجه آب جوشانده آن را دور نریزند. شنگ
وحشی با نام علمی Tragopogon collinus و با نام محلی شن یکی از گیاهان
خوراکی خودروی استان و متعلق به خانواده کاسنی یا Compositae است.
گیاه “شنگ” موثر در درمان کولیت و بیماری التهابی روده
یک متخصص داروسازی سنتی گفت: بر اساس مطالعات فارماکولوژیک، گیاه “شنگ”
دارای اثرات شاخص در درمان کولیت و بیماری التهابی روده بوده که از برخی
داروهای شیمیایی مورد استفاده در درمان کولیت موثرتر است.
دکتر محمدحسین فرزایی با بیان اینکه در طب سنتی ایران، گیاه “شنگ” به
نام “لحیهٔ‌التیس” شناخته می‌شود، گفت: بر اساس متون طب سنتی این گیاه
دارای خواص متعدد درمانی در بسیاری از بیماری‌ها از جمله زخم‌های گوارشی،
التهابات روده و اسهال‌های گوارشی بوده و تقویت‌کننده و محافظت‌کننده کبد
در برابر سموم است. وی تصریح کرد: همچنین گیاه شنگ التیام دهنده زخم‌ها و
سوختگی‌ها و بند آورنده خونریزی‌های داخلی است.
در حال حاضر به صورت بومی و محلی در غرب ایران از ساقه‌های تازه گیاه
جهت درمان انگل‌های گوارشی استفاده می‌شود. در مطالعات علمی انجام شده بر
روی این گیاه، اثرات ضدالتهابی، محافظت‌کننده از مخاط معده و روده و همچنین
خواص ضدمیکروبی آن به اثبات رسیده است. همچنین بر اساس مطالعات صورت گرفته
اثرات تقویت‌کننده و محافظت‌کننده از کبد این گیاه نیز به اثبات رسیده
است.
این متخصص داروسازی سنتی با بیان اینکه گیاه “شنگ” اثرات آنتی‌اکسیدانی
قابل توجهی دارد که بسیاری از خواص درمانی آن را تأیید می‌کند، گفت: بر
اساس مطالعات فارماکولوژیک انجام شده گیاه “شنگ” دارای اثرات شاخص در درمان
کولیت و بیماری التهابی روده است که از برخی داروهای شیمیایی مورد استفاده
در درمان کولیت موثرتر است.
افرادی که دچار خونریزی‌های گوارشی هستند و
همچنین مبتلا به کولیت اولسروز می‌باشند باید این گیاه را به صورت پخته یا
جوشانده مصرف کرده و از مصرف آن به صورت خام اجتناب کنند
وی تصریح کرد: در تحقیقات در مدل حیوانی، عصاره این گیاه به عنوان یک
فرآورده مکمل در بهبود کبد چرب اثرات خوبی از خود نشان داده و تاکنون
هیچگونه عارضه جانبی خاصی از این گیاه مشاهده نشده است.
این متخصص داروسازی سنتی اظهار کرد: افرادی که دچار خونریزی‌های گوارشی
هستند و همچنین مبتلا به کولیت اولسروز می‌باشند باید این گیاه را به صورت
پخته یا جوشانده مصرف کرده و از مصرف آن به صورت خام اجتناب کنند.
فرزایی اظهار کرد: مصرف این گیاه به‌صورت یک سبزی خوراکی یا در بسیاری
از غذاهای محلی مانند آش می‌تواند به‌عنوان یک فرآورده طبیعی مکمل در
پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید باشد.
داروهای گیاهی را بی ضابطه مصرف نكنید
سازمان بهداشت جهانی یك استراتژی یا رهنمود جهانی در خصوص طب و داروهای سنتی و گیاهی ارائه كرده است.
این
اقدام در واكنش به مصرف روز افزون این گونه داروها صورت گرفته و سازمان
بهداشت جهانی امیدوار است، سندی كه از این رهنمود تهیه كرده است ، به دولت
ها كمك كند تا بتواند قوانین و مقررات لازم را برای مصرف این داروها وضع
كنند.
تحقیقات سازمان بهداشت جهانی نشان داده است كه در بعضی از
كشورها بیشتر داروهایی كه مردم مصرف می كنند ، از نوع سنتی است. در اتیوپی
این رقم به 90 درصد می رسد.
در سال های اخیر ، مردم در كشورهای
غربی نیز به داروهای سنتی گیاهی هومیوپاتی و مانند آنها رو آورده اند ، به
عنوان مثال ، سه چهارم مردم فرانسه ، دست كم یك بار در عمرشان از داروهای
سنتی استفاده می كنند.
مقامات سازمان بهداشت جهانی می گویند كه این
داروهای غیر متعارف از جانب دو گروه زیان می بینند : یكی مشتاقان و
هوادارانی كه حاضر به هیچگونه انتقادی از آنها نیستند و دیگری مخالفان و
منتقدان نا آگاه به عقیده این سازمان ، داروهای غیر متعارف و سنتی نقش مثبتی در طب امروزی دارند ، ولی باید درباره آنها تحقیقات كافی صورت گیرد و برایشان مقرراتی تهیه شود.
بعضی
از كشورها مانند چین و ویتنام ، درمان های سنتی را در نظام بهداشت و درمان
عمومی خود ادغام كرده اند و سازمان بهداشت جهانی اكنون می خواهد به
كشورهای دیگر كمك كند تا خط مشی هایی ارائه كنند كه مردم این كشورها
بتوانند از مزایای این گونه داروها بهره گیرند و در عین حال از خطرات
احتمالی آن مصون باشند.
هر چند كه دنیای غرب ، داروهای غیر متعارف را ” طبیعی ” و ” ملایم ” می پندارند ، ولی تعدادی از این مواد به اندازه داروهایی كه كارخانه های داروسازی غربی می سازند ، قوی است و می تواند همان اثرات طبی نامطلوب را در بر داشته باشد.
بسیاری از پزشكان مایلند كه داروهای سنتی نیز پیش از عرضه شدن به بازار برای فروش ، مانند داروهای متعارف در آزمایشگاه ها به طور دقیق آزمایش شوند.
