کلسترول و تری گلیسرید خون شما باید چند باشد؟
خطرات افزایش کلسترول و تری گلیسرید خون
خیلی
از هورمون های بدن از چربی ساخته می شوند، بنابراین حتما باید طی روز
مقداری چربی مصرف کنیم. مسئله مهم در اینجا، بیماری افزایش چربی خون یا
هیپرلیپیدمی است که از سال ها قبل به عنوان یکی از عوامل موثر در تنگی عروق
مغز و قلب شناخته شده است. یکی از مهم ترین عوامل تنگی عروقی مغز و اندام
ها، چربی خون است که سن و سال نمی شناسد، چربی ها از سنین پایین و بعد از
بلوغ به تدریج در دیواره عروق شروع به ته نشین شدن و رسوب می کنند و باعث
ایجاد پلاک هایی به نام آتروما یا آترواسکلروزیس (تصلب شرائین) می شوند.
تری گلیسرید چیست؟
چربی
های خون را می توان به ۲ نوع تری گلیسرید و کلسترول تقسیم بندی کرد. این
چربی علاوه براینکه از طریق غذا جذب می شود به وسیله کبد نیز تولید می شود و
در خون وجود دارد. بالا رفتن تری گلیسرید چند خطر عمده ایجاد می کند؛ از
جمله اینکه می تواند در مجاری لوزالمعده رسوب کند و باعث ایجاد پانکراتیت
یا التهاب لوزالمعده شود و خطر ابتلا به دیابت را تا حد زیادی بالا می برد.
همچنین از آن به عنوان دومین عامل انسداد عروق بعد از کلسترول نام برده می
شود.
کلسترول بدتر است یا تری گلیسرید؟
کلسترول
در مقایسه با تری گلیسرید خطر بیشتری برای قلب، مغز و عروق دارد. با این
حال کلسترول عامل ساخته شدن هورمون های جنسی و بسیاری از هورمون های دیگر
است بنابراین نمی توان گفت که به خودی خود مضر است بلکه بالارفتن بیش از حد
آن می تواند خطرناک باشد. کلسترول وقتی که بر دیواره عروق می نشیند، به
صورت LDL یا لیپوپروتئین با دانسیته پایین خود را نشان می دهد؛ یعنی همان
چربی بد که باعث تشدید انسداد عروق می شود. ترکیب دیگری از کلسترول نیز
وجود دارد که با نام HDL یا لیپوپروتئین با دانسیته بالا یا همان چربی خوب
شناخته می شود. این چربی از عروق محافظت می کند و باعث پاکسازی دیواره آنها
می شود، بنابراین کلسترول یک جا نقش بد و جای دیگر نقش خوب را بازی می
کند.
علایم افزایش چربی خون
چربی
خون درصورتی که خیلی بالا نباشد، علائم خاصی ندارد، اما اگر خیلی بالا
برود و مدت طولانی بالا بماند، به تدریج باعث سرگیجه می شود. همچنین ممکن
است باعث ایجاد علائم شبیه به نوروپاتی، گزگز و مورمور شدن دست و پا شود.
در ادامه نیز عوارض آن ظاهر می شود؛ مثلا اگر باعث انسداد عروق قلب شود،
علائم نارسایی قلبی ایجاد می کند که در این حالت فرد هنگام راه رفتن و
فعالیت دچار تنگی نفس یا درد سینه می شود. همچنین می تواند باعث علائمی از
نارسایی عروق مغزی و اختلال در اندام ها شود.
لاغرها هم در امان نیستند
اگرچه
افزایش تری گلیسرید خون در افراد چاق و کم تحرک بیشتر دیده می شود اما
لاغرها هم ممکن است به این بیماری دچار شوند. از طرفی کم کردن وزن دلیل
قطعی بر از بین رفتن بیماری چربی خون نمی شود. علاوه براین، در بعضی
خانواده ها به علت اختلال های ژنتیکی، میزان چربی بد یا LDL بالاست؛ یعنی
بدون اینکه فرد اضافه وزن یا رژیم نامناسبی داشته باشد و پرخوری کند، به
صورت ارثی از سنین پایین و حتی ۲۰ سالگی چربی بد خونش بالا می رود.
میزان چربی خون باید چقدر باشد؟
کلسترول
۲۲۰ در یک پسر ۲۲ ساله ورزشکار هیچ خطری ندارد اما در خانمی که بای پس
قلبی انجام داده، کلسترول ۱۸۰ هم بالا محسوب می شود. گروهی از متخصصان هر
سال در دنیا مجمعی تشکیل می دهند و میزان مجاز این چربی ها را تعیین می
کنند. امروزه در درمان چربی خون توجه عمده روی چربی بد است. طبق
دستورالعمل های مجامع پزشکی، میزان LDL یا چربی بد باید در همه افراد زیر
۱۶۰ باشد. در کسانی که حداقل ۲ عامل خطر دارند نیز باید زیر ۱۳۰ باشد. در
بیماران قلبی، افراد دیابتی و کسانی که عروقشان درگیر است و حادثه مغزی
برایشان اتفاق افتاده نیز باید زیر ۱۰۰ باشد. فردی که بیماری قلبی مثل تنگی
عروق دارد هم باید LDL زیر ۷۰ داشته باشد. میزان چربی خوب نیز باید بالای
۴۰ و تری گلیسرید کمتر از ۱۵۰ باشد.
افراط در مصرف این روغن شما را چاق می‌کند
کره حیوانی از شیر گاو که حاوی املاح شیر، آب و چربی است به دست
می‌آید در صورتی که کره گیاهی از جامد کردن روغن‌های مایع به روش‌های خاص و
افزودن طعم تولید می‌شود که در اصطلاح مارگارین نام دارد.
وی
ادامه داد: کره حیوانی مقدار فراوانی انرژی به دلیل چربی موجود در آن
تولید می‌کند که منجر به چاقی در انسان می‌شود. کره به دلیل دارا بودن چربی
حیوانی منجر به افزایش چربی‌های نامطلوب خون مانند کلسترول، تری گلیسیرید،
ال دی ال(ADL) و دی ال دی ال(DLDL)می‌شود. بنابراین مصرف روزانه کره حتی
برای کودکان مضر است.
وی خاطرنشان کرد: افرادی که
کلسترول بالایی دارند نیز باید گاهی اوقات کره حیوانی مصرف کنند چرا که
در صورت مصرف مکرر و روزانه منجر به افزایش چربی در آنها می‌شود.
روغن‌هایی که منشأ گیاهی دارند، در کارخانه اشباع شده و جامد می‌شوند که در
این صورت بسیار خطرناک هستند.
وی اظهار داشت:
روغن‌های حیوانی از جمله کره از یک سو اسیدهای چرب اشباع شده (افزایش
چربی‌های نامطلوب) بالایی دارند و از سویی دیگر نیز اسیدهای چرب اشباع
نشده( که منجر به کاهش چربی‌های نامطلوب می‌شوند) دارند یعنی ماده‌ای به
نام سی ال ایی(CLE)دارد ولی به دلیل آن که اسیدهای چرب اشباع شده آن
بالاست بنابراین مصرف زیاد کره حیوانی توصیه نمی‌شود.
بزرگمهر
اذعان داشت: به افرادی که در معرض بیماری‌های قلبی و عروقی قرار داند
توصیه می‌شود که اصلأ از کره استفاده نکنند و باید روغن‌های مایع اشباع
نشده مصرف کنند(روغن‌هایی که در حرارت محیط، مایع است.) روغن زیتون و آجیل
بدون نمک که اسیدهای چرب اشباع شده دارند در صورت افراط در مصرف، آنها نیز
چاق کننده هستند.
وی تصریح کرد: اشخاصی که اضافه
وزن دارند باید ویتامین‌های محلول در چربی خود را از طریق مواد حیوانی و
لبنیات کم چرب مانند شیر، ماست و پنیر کم‌چرب، یک الی دو قاشق روغن زیتون
به همراه سالاد تأمین کنند.
