فال حافظ
فال حافظ یکی از قدیمیترین و پرطرفدارترین فال در بین ما ایرانیان می باشد.
در قدیم وقتی می خواستند فال حافظ بگیرند این کار را یکی از بزرگان به صورت انگشتی و با دست انجام می داد.
انجام فال حافظ کار هر شخصی نبوده و فقط انسان های ویژه ای اقدام به گرفتن فال حافظ می کردند.
گرفتن فال حافظ کار آسانی نیست. برای گرفتن فال حافظ و تعبیر و تفسیر آن یا به عبارت دیگر برای پیشگویی صحیح فال حافظ باید علم و سواد کافی داشت.
مشهور است که امروز در خانهٔ هر ایرانی یک دیوان حافظ یافت میشود. ایرانیان طبق رسوم قدیمی خود در روزهای عید ملی یا مذهبی نظیر نوروز بر سر سفره هفت سین، و یا شب یلدا، با کتاب حافظ فال میگیرند. برای این کار، یک نفر از بزرگان خانواده یا کسی که بتواند شعر را به خوبی بخواند یا کسی که دیگران معتقدند به اصطلاح خوب فال میگیرد ابتدا نیت میکند، یعنی در دل آرزویی میکند. سپس به طور تصادفی صفحهای را از کتاب حافظ میگشاید و با صدای بلند شروع به خواندن میکند. کسانی که ایمان مذهبی داشته باشند هنگام فال گرفتن فاتحه ای میخوانند و سپس کتاب حافظ را میبوسند، آنگاه با ذکر اورادی آن را میگشایند و فال خود را میخوانند.
چکیده ای از تاریخچه ” فال حافظ ” :
اولین بار فال حافظ پس از وفات وی گرفته شد. اگرچه حافظ خود نیز تفأل میزد اما مشخص نیست که این تفأل با چه وسیلهای صورت میگرفته است. تنها در ابیاتی اشاره میکند که وقتی غصه به او روی میآورد، برای دور کردن غم، امیدواری و کامروایی فال میزده است:
از غم هجر مکن ناله و فریاد که دوش زدهام فالی و فریاد رسی میآید
مورخان در کتب و منابعی همچون تاریخ دِیار بَکریه، تاریخ اولین فال حافظ را هفتاد سال پس از مرگ حافظ نوشتهاند. گرفتن فال حافظ در زمان صفویه به اوج خودش رسید تا جایی که حکایتهای عجیبی نیز از اعتبار فال حافظ نقل میشود. فال حافظ در طول زمانها گرفته میشد و تا امروز نیز ادامه دارد؛ ایرانیان معمولاً در جشن ها و مناسبت های مختلف و یا برای نیت های خاص و گرفتاری های شخصی فال حافظ میگیرند.
چگونه فال حافظ بگیریم؟
بهتر است فال توسط کودک بی گناه یا ریش سفید دانا گرفته شود اما هر فردی می تواند با نیت درست و خلوص برای خودش نیز فال بگیرد
اگر خودتان قصد گرفتن فال حافظ دارید، بهتر است در زمان هوشیاری لباس تمیز و راحت پوشیده و در مکان آرامی قرار بگیرید
از دیوان حافظ کامل استفاده کنید
برخی از مسلمانان برای شادی روح حافظ فاتحه ای فرستاده یا 7 صلوات ذکر می کنند
نیت کردن
کسی که می خواهد به دیوان حافظ تفال بزند ابتدا باید در دل نیت و حاجت خود را بیان کند تا بتواند بهترین پاسخ را از فال حافظ بگیرد. نیت مهم ترین بخش فال حافظ است، نیت باید بدون ابهام باشد.
پس از نیت معمولا جمله زیر را می گویند :
ای حافظ شیرازی تو محرم هر رازی؛ تو را به خدا و به شاخ نبات ات قسم می دهم که هر چه صلاح و مصلحت می بینی برایم آشکار و آرزوی مرا بر آورده سازی.
نحوه باز کردن کتاب
پس از نیت کردن و قسم دادن حافظ، فال گیرنده با دست چپ کتاب را گرفته و با دست راست آن را باز می کند.
طبق سنت ایرانیان از بین دو صفحه ای که باز شده باید صفحه سمت راست را انتخاب کرده و غزل بالای صفحه پاسخ فال می باشد. در برخی از دیوان ها ممکن است بیت اول غزل در صفحه قبل باشد یعنی از ابتدای صفحه سمت راست نباشد که باید به صفحه قبل رفته و از ابتدای غزل، شعر را بخوانید. در این غزل یک یا چند بیت وجود دارد که به نیت شما مربوط است.
منظور از شاهد فال حافظ چیست؟
اگر نتیجه پاسخ نیت خود را پیدا نکردید باید به غزل بعدی رفته و یکی از بیت های شماره 1 – 3 – 5 غزل دوم که اصطلاحا به آن شاهد فال حافظ می گویند و مطالب غزل قبلی را تایید و تکرار می کنند بخوانید تا به پاسخ نیت خود برسید.
تفسیر درست فال حافظ:
اشعار خواجه حافظ شیرازی معمولا چند وجهی است و معانی گوناگون دارد . تشخیص خوب و بد اشعار حافظ به گیرنده فال و فهم و دریافت او از این اشعار بستگی دارد. بهتر است بعد از گرفتن فال حافظ این اشعار را بر اساس نیت خود بسنجید و بر روی آن کمی فکر کنید تا پاسخ خود را دریابید.
گاهی در شعر اشارات واضحی است که نشان دهنده نیت خوب است. مثلا اگر فالتان، غزل «دیدم به خواب خوش که به دستم پیاله بود» آمد، در آن این بیت هست:«از دست برده بود خمار غمم سحر / دولت مساعد آمد و می در پیاله بود». در این شعر خیلی واضح به بخت خوب برای انجام این کار، اشاره شده است و اگر این شعر برایتان آمد «قراری کرده ام با می فروشان / که روز غم بجز ساغر نگیرم» متاسفانه کارتان به مشکل می خورد.
اما اگر محتوای اشعار پاسخگوی شما نبود ،به لغات و افعالی که در شعر به کار برده شده دقت کنید. مانند اینکه اگر درباره خانه خریدن در فلان محله مشورت خواسته اید، افعالی مثل خریدن و فروختن و ساختن و خراب کردن، لغاتی نظیر در و دیوار و داربست و حتی چیزهایی مانند نشستن و خوابیدن (کارهایی که در خانه انجام می دهیم) می تواند به نیت شما مربوط باشد. بعد از پیدا کردن این قسمت های مرتبط، به مثبت یا منفی بودن فعل مربوطه توجه کنید.جواب معلوم می شود. مثلا با همان نیت اگر غزل «بتی دارم که گرد گل ز سنبل سایه بان دارد» آمد، در غزل بگردید، می توانیداین بیت را پیدا کنید:«ز سرو قد دلجویت مکن محروم چشمم را / بدین سرچشمه اش بنشان که خوش آبی روان دارد» در مصرع دوم خواهید فهمید که محله مورد نظر، چشم خواجه را گرفته است.
روش دیگر برای استنباط معنا و منظور فالتان، توجه به تصاویری است که خواجه در شعرش ساخته است. مثلا سر کتاب را باز می کنید و این بیت می آید:«گفتم خوشا هوایی کز باغ حسن خیزد / گفتا خنک نسیمی کز کوی دلبر آید». در بیت دو کلمه «خوشا» و «خُنُک» به کار رفته که مفهوم شعر را نیک می کند
فال حافظ شب یلدا:
یکی از سنت های ما ایرانیان تفال به حافظ در شب یلدا است و فال حافظ شب یلدا جزئی از مراسمات این شب خاص می باشد . شب یلدا یا شب چلّه بلندترین شب اول زمستان و یکی از کهن ترین جشن های ایرانی است که طبق رسوم ایرانیان در این شب علاوه بر دور هم جمع شدن و خوردن خوراکی های مرسوم ، بزرگ خانواده تفالی به دیوان خواجه شیرازی می زند و برای همگان می خواند.