مقاله درباره آموزش و پژوهش در سند تحول بنیادین
آموزش و پژوهش در سند تحول بنیادین
چکیده
در
سالیان اخیر با توجه به افزایش سطح تحصیلات فرهنگیان و اقبال آن ها به
پژوهش و اهمیت یافتن مباحثی نظیر نهضت نرمافزاری، تولید علم و تحقیقات در
کشور، نظام آموزش و پرورش به پژوهش و پژوهشگری توجه نشان داده است. ولی
مقوله پژوهش در آموزش و پرورش تا رسیدن به جایگاه شایسته خود، فاصله بسیار
زیادی دارد. بایسته های متعددی در زمینه توسعه پژوهش در نظام تعلیم و تربیت
عمومی کشور وجود دارد. این مقاله، به دنبال طرح تعدادی از بایسته ها و
راهکارها برای بهبود وضعیت پژوهش در این نهاد است.
پژوهش در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
از
آن جایی که سند تحول بنیادین مهم ترین سند راهبردی آموزش و پرورش است،
برای شناخت جایگاه پژوهش در آموزش و پرورش باید بندهای مرتبط با پژوهشگری
در این سند را بررسی نمود.
سند
تحول بنیادین در راهکار 7/11 به توسعه زمینه پژوهشگری، ایجاد فرصت های
بازآموزی مستمر علمی و تحقیقاتی و مطالعاتی و اختصاص اعتبارات خاص برای
فعالیت های پژوهشی معلمان اشاره دارد. راهکار 3/18 این سند، به ایجاد شبکه
پژوهشی فعال و فراگیر در درون ساختار نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی با
استفاده از فناوری های نوین و در قالب شبکه ملی اطلاعات و ارتباطات می
پردازد.
این
سند در راهکار 23/1 استفاده بهینه از ظرفیت های موجود برای گسترش فرهنگ
تفکر و پژوهش در بین مدیران، مربیان و تامین پژوهشگر مورد نیاز نظام تعلیم و
تربیت رسمی عمومی و حمایت از پژوهشگران فعال و مجرب را مورد نظر قرار می
دهد. راهکار 2/23 اشاره به تدوین نظام جامع حمایت از پژوهشگران حوزه آموزش و
پرورش و هدایت موضوعات و اهداف پژوهشی در راستای تحقق اهداف تعلیم و تربیت
رسمی دارد. راهکار 3/23 سند تحول بنیادین حمایت های مادی و معنوی از طرح
های موفق و نوآوری های تربیتی بومی، مستندسازی و انتشار یافته های پژوهشی
در داخل و خارج از کشور و ایجاد بانک اطلاعاتی فعال و کارآمد را مورد توجه
قرار می دهد.
همان
طور که ملاحظه می شود، سند تحول بنیادین به حمایت از پژوهش در نظام تعلیم و
تربیت عمومی کشور میپردازد، ولی در عمل فاصله زیادی بین مفاد این سند و
اقدامات انجام شده مشاهده می شود.
مقدمه
یکی
از اصول متمم برنامه ریزی آموزش پرورش اصل تغییر و تحول است(فیوضات،1390:
74). «اگر قرار باشد آموزش پرورش بر اساس روند موجود پیش برود، رشد کند و
توسعه یابد، دیگر احتیاجی به برنامه ریزی نیست. برنامه ریزی برای آن است که
در روند موجود تغییر و تحول ایجاد کند و آن را در مسیر جدیدی قرار دهد و
کمبودهای کمی و معایب کیفی آن را بر طرف سازد »(فیوضات،1390 : 79).
سند
تحول بینادین در آموزش پرورش با اتکا به آموزه های قرآن، اسناد بالادستی
من جمله سند چشم انداز بیست ساله (افق 1404 هجری و شمسی)، نقشه جامع علمی
کشور تنظیم شده است. آموزش پرورش باید در پایان دوره به اهداف تعیین شده در
سند تحول دست یابد. در این مسیر قطعا با موانع و چالش هایی روبرو خواهد
شد. بررسی موانع و چالش ها عیب جویی نیست. همه از سیستم آموزش پرورش سهمی
برده ایم و در خوب و بد آن شریک هستیم. مقصود از توجه کردن به کمبودها و
نقایص این است که با آگاهی و بینش لازم در پی چاره باشیم و برای اصلاح آنها
بکوشیم(وردي نژاد،1390: 1).
چالش
ها، قابل پیشگیری نیستند؛ زیرا ـ طبق تعریف ـ بیرونی‌اند و اجتناب‌ناپذیر.
چالش ها، قابل زدودن و بر طرف‌کردن نمی‌باشند؛ چرا که وضعیتی جدید و
عینی‌اند که با فراگیری خود، به جامعه هجوم می‌آورند. گاه می‌توان تهدیدهای
بالقوه را به فرصت های بالفعل تبدیل ساخت و از چالش های ناخواسته، بستری
برای پویایی و رشد فراهم کرد. گرچه چالش ها موجب بیم می‌شوند، ولی همین
بیم ها و دغدغه‌ها، عوامل برانگیزنده‌ای برای دستیابی به راهبردهای نویدبخش
خواهند بود. (ذوعلم، 1390)
چنانچه
مواجهه با چالش ها براساس مبانی فکری و چارچوب عملی و رفتاریِ مبتنی بر
حقیقت، عقلانیت و منطق صورت گیرد، هرگز چالش ها، به تهدید و بحران تبدیل و
تأویل نخواهند شد و در ارتباط با آنها محلی برای نگرانی و یاس نخواهد
بود.
ضرورت و اهمیت برنامه معلم پژوهنده در تحول آموزش و پرورش
پژوهش
سبب رشد علمی و فرهنگی می شود و انسان را از جهل و ناآگاهی به علم می
رساند و حقایق و واقعیت ها را آشکار می کند و راه را برای حل مسایل و
مشکلات پیچیده هموار می کند. در باره اهمیت و ضرورت پژوهش در عمل در آموزش و
پرورش می توان به موارد زیر اشاره کرد
1) مناسب
ترین راه برای حل مسأله است. بسیاری از دست اندرکاران از جمله معلمان و
دیگر کارکنان آموزشی می توانند از این راه بسیاری از مسایل مربوط به کلاس و
مدرسه را کاهش یا حل کنند.
2) نوعی
آموزش ضمن خدمت است. افراد درگیر در پژوهش، مثل معلمان و مدیران در حین
پژوهش به مهارت ها و دانش هایی دست می یابند که قبلاً با آن آشنا نبودند.
3) پاسخ
گویی علمی: چون گستره وسیعی از افراد درگیر پژوهش می شوند، پاسخ گویی به
مسایل موجود صورت علمی پیدا می کند، عوام زدگی و راه حل های غیر منطقی جای
خود را به راه حل های علمی و منطقی می دهد. همگان تلاش می کنند تا برای
پاسخ گویی به مسایل راه علمی و منطقی پیش گیرند.
4) دوری
از نخبه گرایی: در این روش همه دست اندرکاران وارد عرصه پژوهش می شوند و
پژوهش از انحصار افراد کارشناس و نخبه بیرون می آید و عمومی می شود.
5) امروزه،
توجه به امر پژوهش جهت ارتقای سطح علمی معلمان و دانش آموزان امری بسیار
لازم و ضروری است. ضرورتی که موجب تغییر نظام آموزشی از کتاب محوری به
پژوهش محوری و همچنین باعث ایجاد روش های علمی در فرآیند یاد دهی یادگیری
می شود که در نهایت به تحول در آموزش و پرورش می انجامد. طرح معلم پژوهنده
این تحول را تسریع می کند.
6) اصلاح وضع نامطلوب: هدف اساسی در این روش اصلاح وضع نامطلوب و کاهش مسایل است.
7) نزدیکی
نظر و عمل: چون در این روش هدف نهایی بهبود و اصلاح عمل است، و هر عملی
نیز بر بنیاد نظری انجام می گیرد، در این رویکرد بیش از دیگر روش ها فاصله
نظر و عمل کم می شود.
8) نوآوری
و دانش افزایی: چون در این روش به دنبال حل مسأله هستیم احتمال این که به
نوآوری هایی دست یابیم بیشتر است. به سخن دیگر، ضمن جست و جوی راه های
مناسب برای حل مسأله این امکان نیز وجود دارد که پژوهنده به راه های نو و
خلاقانه دست یابد.
● اهداف و چگونگی و روش اقدام پژوهی در ایجاد تحول در آموزش و پرورش
در طرح بزرگ برنامه معلم پژوهنده پژوهش در عمل تحقیق عملی ، عمل پژوهی یا اقدام پژوهی (action research) که
هر ساله بین شاغلان رسمی واحدهای آموزشی اعم از دبستان، راهنمایی، متوسطه
نظری، فنی و حرفه ای کاردانش، پیش دانشگاهی مراکز تربیت معلم، مراکز آموزش
عالی اجرا می شود مدیران، معاونان، دبیران، آموزگاران مدرسان، مربیان
تربیتی و ورزشی و مشاوران می توانند شرکت کنند و مقاله های پژوهشی آنها از
سوی کمیته های پژوهشی ادارات آموزش و پرورش و شوراهای تحقیقات استان ها
مورد ارزیابی قرار گرفته و به افراد منتخب علاوه بر لوح تقدیر امتیازهایی
از قبیل حق الزحمه پژوهش و شرکت در دوره های پژوهشیاری در نظر می گیرند و
تعدادی هم به مرحله کشوری راه می یابند.
یکی
از اهدافی که این طرح دنبال می کند آن است که معلمان واحدهای آموزشی به
جای اینکه فقط به یافته های پژوهشی پژوهشگران دانشگاهی اتکا کنند خودشان
وارد صحنه پژوهش شده و تلاش کنند با مطالعه و تحقیق و مصاحبه و بحث و تبادل
نظر با والدین بچه ها و دیگر همکاران و کارشناسان و صاحب نظران طی جلسات
مختلف به گردآوری اطلاعات بپردازد و ضمن تجزیه و تحلیل اطلاعات و انتخاب
راه های پیشنهادی و ارایه راهکارهای مختلف جهت حل مشکلات دانش آموزان اقدام
کنند و به آنها اعتماد به نفس بدهند. در این طرح عقیده بر این است که تا
خود معلمان وارد میدان پژوهشی نشوند نمی توانند فقط با اتکای یافته های
پژوهشی پژوهشگران دانشگاهی و مرسوم، تحول چشمگیری در آموزش و پرورش به وجود
آورند.
● چیستی و چرایی معلم پژوهنده و پژوهش در عمل
معلم
پژوهنده به هر معلم یا دست اندرکار آموزش و پژوهش گفته می شود که به نحوی
با مسایل آموزشی و پرورشی سروکار دارد و علاقه مند است برای بهسازی و اصلاح
وضعیت نامطلوب آموزشی، به اقدام هایی دست بزند تا نتیجه آن تغییر وضعیت
موجود و حل برخی از مسایل آموزشی و پرورش شود. پس اینجا معلم به معنی عام
در نظر است و مدیران و مسؤولان امور تربیتی و مشاوران… و هر شخصی دیگری
که در بدنه آموزش و پرورش مسؤولیتی به عهده دارد می تواند به پژوهش بپردازد.
● برنامه معلم پژوهنده در آموزش و پرورش و چالش های پیش روی معلمان
اقدام پژوهی
در آموزش و پرورش با تمام حسن ها و مزایایی که دارد، دارای مشکلات و کاستی
ها و تنگناهایی هم هست که فراروی معلمان و دیگر دست اندرکاران علاقه مند و
با ذوق قرار گرفته است که اینک بنا بر موجز بودن کلام و رعایت اختصار به
شمه ای از آنها اشاره کوتاهی می شود.
– پژوهشگران حرفه ای و ورزیده یا دانشجویانی که می خواهند پایان نامه
خود را ارایه دهند معمولاً با شرکت در کلاس های آمار و روش های تحقیق
حضوری و نیز شرکت در همایش های پژوهشی مختلف و در اختیار داشتن منابع
گوناگون و سیر مطالعاتی و نیز دسترسی داشتن به استادان راهنما و مشاور در
امر پژوهش مهارت یافته و پخته شده اند حال آنکه پژوهشگران اقدام پژوهی
در آموزش و پرورش خود جوش هستند و بدون اینکه دوره ی خاص حضوری دیده باشند
تنها به صرف علاقه و دغدغه مشکلات دانش آموزان به این سمت گرایش پیدا کرده
اند. آنها با تمام گرفتاری ها و مشکلات فراوانی که زمانه برای آنها تدارک
دیده است تلاش می کنند که مشکلات دانش آموزان را حل کنند و سپس اقدامات
بهینه و حاصل کار خود را در قالب یک طرح پژوهشی ارایه کنند و مسلماً کمیته
های پژوهشی و شوراهای تحقیقات و هییت داوران همایش های پژوهشی نباید
انتظاری را که از پژوهشگران حرفه ای و آکادمیک دارند از پژوهشگران تازه کار
اقدام پژوهی داشته باشند. (آتش دامن، 1386)
– بسیاری
از معلمان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت از طرح ها و ایده های خوبی در
رابطه با حل مشکلات دانش آموزان برخوردارند و می توانند با علاقه و ذوق
فراوان به تحقیقات وسیع و گسترده ای اقدام کنند و در این راستا اقدامات
مختلفی هم انجام داده اند و در کار خود هم موفق بوده اند، اما از این هراس
دارند که گزارش های تحقیقی آنها مورد تأیید کمیته های پژوهشی و شوراهای
تحقیقات قرار نگیرند و احیاناً رد شوند.
از
این جهت گزارش های تحقیق خود را ارایه نمی دهند. در این خصوص کارشناسان و
رابطین و مسؤولین تحقیقات ادارات و مدیریت ها هر از گاهی به واحد های
آموزشی بروند و از نزدیک با طرح ها و ایده های معلمان علاقه مند آشنا شوند و
پژوهش های آنها را در هر سطحی مورد حمایت قرارداده و به آنها جهت دهی
مناسب بدهند و در نظر داشته باشند که کوچک زیباست و برای رسیدن به قله های
مرتفع باید ابتدا از تپه ماهورهای کوچک عبور کرد.
– نشریات
تخصصی پژوهشی که در دسترس همه معلمان قرار گیرند بسیار کم است، آنچه هم
هست کفایت نمی کند. هم اکنون به جز نشریات پژوهشی که در تیراژی محدود در
سطح بعضی از ادارات آموزش و پرورش منتشر می شود، کمبود این نشریات کاملاً
محسوس است. مقالات برگزیده طرح معلم پژوهنده راهنمایان خوبی برای پژوهشگران
نو پا جهت تهیه و ارایه هر چه بهتر فعالیت ها و پژوهش ها هستند که باید در
نشریات پژوهشی چاپ شوند و در تیراژی وسیع در اختیار تک تک معلمان قرار
گیرند.
– پژوهشگران
اقدام پژوهی با دست خالی کار می کنند و حق الزحمه پژوهشگران برگزیده و
دیگر دست اندرکاران امر پژوهش هم بسیار ناچیز است و صرفاً علاقه فراوان و
دغدغه مشکلات دانش آموزان، آنها را به این سمت و سو کشانده است که مسؤولین
امر باید در این خصوص توجه جدی مبذول دارند.
–کمبود
منابع تحقیق یکی دیگر از مشکلات فرا روی معلمان است که به شدت احساس می
شود. کتب و نشریاتی که جهت ادبیات پژوهش احتیاج است در دسترس همه نیست و
استفاده از اینترنت هم برای همه معلمان مقدور نیست. از این جهت باید مراکز
اطلاع رسانی فرهنگیان به صورت وسیع گسترش یابند و نرم افزارهای آموزشی و
مجلات علمی پژوهشی و تألیفات و منابع اطلاعاتی در خصوص اقدام پژوهی تدارک
دیده شده خود را به راحتی در اختیار همه معلمان پژوهنده قرار دهند و نیز
آدرس سایت های پژوهشی را در اختیار کاربران پژوهشگر بگذارند تا آنها
بتوانند به راحتی از آن سایت ها بازدید کنند.
– یکی
دیگر از محدودیت ها و مشکلات، نداشتن امکانات رفاهی از قبیل وسایل تکثیر و
چاپ است که انرژی و وقت زیادی از معلمان را به خود اختصاص می دهد. اکثر
پژوهشگرانی که در قالب اقدام پژوهی کار می کنند مقاله های خود را نزد مراکز
خدمات کامپیوتری غیر معتبر تایپ می کنند که اغلب پر از غلط است و نیز قسمت
هایی حذف می شود که تسلسل و مفهوم گزارش را به کلی عوض می کند. در این
خصوص ادارات آموزش و پرورش باید تسهیلاتی تدارک ببینند و در اختیار
پژوهشگران علاقه مند قرار دهند تا آنها از این جهت دغدغه نداشته باشند.
– به
منظور تشویق و ترغیب و حمایت معلمان پژوهشگر و معرفی و ترویج آثار برتر
آنها لازم است هر از گاهی همایش های اقدام پژوهی در مناطق و استان ها
برگزار شود تا صاحبان مقالات برگزیده بتوانند آثار خود را در آن همایش
ارایه دهند و مقاله های برتر را مورد تقدیر قرار دهند، تا معلمان پژوهشگر
اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و بتوانند در این مسیر گام های محکم تری
بردارند و دیگران هم از یافته های آنها بهره ببرند.
● نتیجه گیری:
از
آنچه گذشت، این نتیجه حاصل می شود که آموزش و پرورش پژوهش ویژه خود را می
طلبد که محور اساسی آن باید تغییر و تحول در کلاس و جریان یاددهی و یادگیری
باشد. یکی از محورهای تحول در آموزش و پرورش که باعث تحول اساسی در نظام
تحقیق و توسعه می شود طرح معلم پژوهنده پژوهش در عمل یا اقدام پژوهی است.
این برنامه توانسته است سال به سال بر تعداد علاقه مندان خود بیافزاید و
انبوه زیادی از فرهنگیان را به سوی مطالعه و تحیقیق سوق دهد و بر این گفته
که عنوان می شد: پژوهش فقط مختص به آدم های دانشگاهی و دانشمندان است و هر
کس نمی تواند پژوهش کند خط بطلان کشید. پژوهش در عمل که یکی از روش های
تحقیق توصیفی است هر ساله بین شاغلان رسمی واحدهای آموزشی اجرا می شود و بر
این باور بنا شده است که تا خود معلمان وارد میدان پژوهش نشوند، نمی
توانند فقط به اتکای یافته های پژوهشی پژوهشگران دانشگاهی و مرسوم تحول چشم
گیری در نظام آموزشی و پرورش به وجود آورند.
بایسته ها و راهکارهای پژوهش و پژوهشگری در آموزش و پرورش
در این بخش برخی از بایسته ها و راهکارها برای توسعه تحقیقات در نهاد آموزش و پرورش به صورت دسته بندی شده مطرح می گردد.
بایسته های راهبردی
مهمترین
گام آغازین در توسعه تحقیقات در آموزش و پرورش، تدوین یک برنامه راهبردی و
جامع است، که بتواند چشم انداز، ماموریت، اهداف و راهبردهای حوزه پژوهش در
آموزش و پرورش را تعریف نموده و به اقدامات مرتبط با آن جهت بدهد. در این
راستا مطالعه و بررسی نمونه های مشابه در نظام آموزش و پرورش سایر کشورها و
الگو برداری آگاهانه از نمونه های موفق بسیار راهگشا خواهد بود.
در
همه نظام های پژوهشی، نیازسنجی پژوهشی و شناسايي اولویت های پژوهشی اهمیت
بسیاری دارد، زیرا باعث جهت دادن تحقیقات فرهنگیان به سمت موضوعات اولویت
دار می شود. استفاده از نتايج تحقيقات پژوهشگران فرهنگی در برنامه ريزي ها
دیگر راهکار راهبردی برای توسعه تحقیقات است.
راهکارهای اداری
در
حوزه تحقیقات، داشتن نگاه اداری صرف یکی از آسیب های این حوزه است. در
مقوله پژوهش باید نگاه علمی حاکمیت داشته باشد و از نگرش محض اداری پرهیز
شود. برای تحقق این امر، انتصاب افراد علاقه مند به تحقیق و دارای دغدغه
پژوهشی به عنوان مدیران و کارشناسان پژوهش در ادارات آموزش و پرورش،
راهکاری اداری در توسعه تحقیقات است. علاوه بر آن باید مدیران را به بهره
گیری از کارمندان و معلمان اهل تحقیق ترغیب نمود
بایسته
اداری دیگر در توسعه پژوهش، همکاری ادارات با پژوهشگران فرهنگی در توزیع
پرسش نامه ها و جمع آوری داده های لازم برای تحقیقاتی است، که جامعه آماری
آن ها ادارات یا مدارس هستند.
بایسته های تشویقی و انگیزشی
تشویق
های مادی عامل بسیار مهمی در انگیزه بخشی به فرهنگیان اهل پژوهش است. در
نظر گرفتن فعالیت های پژوهشی در نظام رتبه بندی و ارتقاء فرهنگیان، توجه
بیشتر به فعالیت های پژوهشی در نظام ارزیابی عملکرد و امتیازدهی و حمایت
مادی از فعالیت های پژوهشی و تاثیر دادن آن ها در نظام حقوق و دستمزد
بایسته های تشویقی اثرگذار هستند.
در
نظر گرفتن جایگاه ویژه برای معلمان و کارمندان پژوهشگر در آموزش و پرورش
راهکار تشویقی غیر مادی است، که در انگیزه بخشی به پژوهشگران فرهنگی کمک
بسیاری می کند.
بایسته های خدمات علمی و پژوهشی
ارایه
انواع مختلف خدمات علمی و پژوهشی، ضمن افزایش انگیزش پژوهشگران، مسیر
تحقیقاتی آن ها را تسهیل می کند. در این راستا، یکی از مهمترین راهکارها،
ارایه خدمات مشاوره پژوهشی به فرهنگیان پژوهشگر است.
دسترسی
به منابع علمی و مقالات روز دنیا، ابزاری مهم در توسعه تحقیقات است.
بنابراین، عضویت آموزش و پرورش در پایگاه های علمی و اطلاعاتی ملی و بین
المللی و تاسیس و راه اندازی کتابخانه در ادارات آموزش و پرورش برای
استفاده پژوهشگران فرهنگی راهکاری موثر خواهد بود.
راه
اندازی مراکز علمی، نظیر پژوهشکده ها و مراکز پژوهشی، تاسیس کانون
پژوهشگران آموزش و پرورش، راه اندازی دفتر ارتباط با صنعت و جامعه در
ادارات کل آموزش و پرورش استان ها و تاسیس انجمن های علمی، فضاها و فرصت
های تحقیقاتی مناسبی را در اختیار محققان فرهنگی قرار می دهد.
فراهم
کردن زمینه ها عرضه و ارایه فعالیت ها و دستاوردهای پژوهشی معلمان و
کارمندان محقق، فرصت خوبی را برای نمایش عملکرد تحقیقاتی آموزش و پرورش
فراهم می کند و ظرفیت ها و توانمندی های پژوهشی فرهنگیان را به جامعه علمی
کشور معرفی می کند. در این جهت می توان به راهکارهایی نظیر برگزاری مسابقات
و جشنواره های پژوهشی ویژه فرهنگیان، برگزاری کنفرانس ها و همایش های علمی
ویژه محققان فرهنگی، برگزاری نمایشگاه های معرفی دستاوردهای پژوهشی
فرهنگیان محقق، انتشار مجلات و نشریات علمی – پژوهشی و علمی –
تخصصی توسط معاونت پژوهش ادارات کل آموزش و پرورش استان ها، حمایت از
نظریه پردازی محققان و نظریه پردازان فرهنگی در آموزش و پرورش و برگزاری
کرسی های نظریه پردازی، حمایت از حضور فرهنگیان در کنفرانس ها ی علمی داخلی
و خارجی و حمایت از چاپ آثار و تالیفات فرهنگیان اشاره کرد.س
راهکارهای آموزشی
کارائی
و اثربخشی پژوهشگران، تحت تاثیر دانش ها و مهارت های پژوهشی آن هاست. این
دانش ها و مهارت ها از طریق آموزش، تامین و به روز رسانی می شود.
روش
های تحقیق کمی و کیفی، شیوه استفاده از اینترنت و پایگاه ها و منابع علمی،
روش های آماری و استفاده از نرم افزارهای آماری، شیوه های نگارش و ویرایش،
روش های نیازسنجی پژوهشی و تعیین اولویت های پژوهشی، مدیریت پروژه های پژوهشی، روش های نگارش پروپوزال، مقاله، پایان نامه
و طرح های پژوهشی، مبانی فلسفه علم و روش شناسی علمی برخی از دوره ها و
کارگاه های آموزشی مورد نیاز پژوهشگران فرهنگی است که می توان از طریق
آموزش های ضمن خدمت ارایه نمود.
راهکارهای سیستمی
استفاده
از ابزارهای فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی کمک شایانی به مدیریت
پژوهشی در آموزش و پرورش می کند، در این راستا می توان از راهکارهایی نظیر
راه اندازی سامانه جامع مدیریت پژوهشی و راه اندازی بانک اطلاعات پژوهشگران
فرهنگی و آثار پژوهشی فرهنگیان نام برد
تحقیق درباره باران نگار یا باران سنج ثبات
باران نگار یا باران سنج ثبات :
دستگاهی ایت که
میزان بارنئگی را بصورت خودکار ثبت می کند. علاوه بر ثبت دائم میزان بارش و
زمان شروع و پایان بارندگی و تغیرات شدید باران را نیز نسبت به زمان نشان
می دهد . گراف باران نگار هر هفته عوض می شود. سه نوع باران نگار شناور ِ
وزنی ِ و ظرف مایل داریم . موقع نسب باران نگار باید دقت شود که ارتفاع
دهانه ان از سطح زمین ۱۲۰ سانتی متر باشد اگر کمتر از الین مقدار باشد ممکن
است در هنگام بارندگی مقداری باران اضافی در اثر برخورد با سطح زمین به
داخل دهانه آن ریخته شود. در نتیجه مقدار صحیح باران را نتوانیم بدست
آوریم.
باران سنج:
قطر دهانه باران سنج در ایران ۸ اینچ است . باران سنج تشکیل شده است از یک قیف ِ لوله باران سنج ِ خط کش مدرج داخل استوانه .
نحوه کار : در
هنگام بارندگی سر آن را برداشته ِ آب باران برف و تگرگ در قيف ريخته می
شود از طريق لوله به داخل استوانه می ريزد .داخل استوانه خط کش مدرجی است
که تا هر کجا که تر شده باشد ميزان بارندگی همان قدر خواهد بود. ( قطر
دهانه قيف ۱۰-۲۰ سانت متر است) .
تشتک تبخير E vapovation Pan :
وسيله ايست
استاندارد و قرار دادی که برای اندازه گيری تبخير آب از سطح آزاد آب در سطح
آزاد به کار می رود .تبخير در واقع جدا شدن ذرات سطحی آب وپراکنده شدن آن
در فضای اطراف آب است. هر چه درجه حرارت هوا بيشتر باشد تبخير افزايش می
يابد .هر چه ميزان املاح بيشتر باشد تبخير کمتر است . آب شور نسبت به آب
شيرين تبخير کمتری دارد. هر چه سطح تبخير شونده بيشتر باشد تبخير بيشتر است
. . ئاحد اندازه گيری تبخير در هاو شناسی ميلی متر است . که می توانيم بر
حسب وزن آبی که از يک سطح تبخير می شود بيان بکنيم.
می توان گفت هر
ميليمتر تبخير معادل معادل يک کيلوگرم آب از سطح ۱ مترمربع است. ( سطح
تبخير شونده)*(ارتفاع آب تبخير شده)= حجم تبخير
اندازه گيری ميزان
تبخير آب از سطوح آب ؛ خاک ؛نباتات؛ مهم است .تبخير آب به ميزان رطوبت جو ؛
سرعت باد ؛ فشار اتمسفر؛ تشعشع خورشيد وزمين و چگونگی تبخير بستگی دارد.
تشتک تبخير در کشور
ما از نوع A امريکايی است .استوانه ای با قطر۱۲۲ سانتی متر و ارتفاع
استوانه ۲۵.۵ سانتی متر است.اين استوانه بر روی پايه ای چوبی به ارتفاع ۱۰
سانتی متر نسبت به سطح زمين قرار داده می شود . جنس استوانه از اهن
گالوانيزه است. تمام ارتفاع استوانه را پر از آب نمب کنندو ۵-۷.۵ سانتی متر
از محل ارتفاع ۲۵.۵ سانتی متری خالی
