خواص نخود از دیدگاه طب سنتی
نخود یکی از بهترین حبوبات برای غذای انسان است و چنان که در طب سنتی
بر مصرف آن تاکید شده است درباره هیچ یک از حبوبات تاکید نشده است، اما
متأسفانه امروزه بسیار کمتر از گذشته در سفره ایرانیان دیده میشود. نخود
که جزء خانواده حبوبات محسوب میشود دارای املاح، ویتامین و پروتئینهای
متعددی از جمله نشاسته، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، روغن گیاهی، مس و
ویتامینهایی مانند ویتامین A،B1، B2 است. بنابراین نخود دارای
اسیدآمینههای مختلف، ویتامینها و مواد معدنی بسیار مفیدی است که
میتوانیم بگوییم نه فقط یک غذا بلکه دارو محسوب میشود.
نخود از
زمانهای بسیار دور مصرف خوراکی و درمانی داشته است. رازی و ابن بیطار
کاملا آنچه را که دیسکورید درباره Erebinthos (نخود به یونانی) شرح داده به
نقلقول از وی تحت عنوان حمص آوردهاند و طبق نوشته ابوریحان، اربیوتوس، حمص است که به پارسی نخود مینامند. در کتب قدیم سه نوع از آن را شرح دادهاند که عبارتند از:
1. حمص یا حمص ابیض یا حمص بستانی یا نخود سفید که نوع کشت شده است.
2. حمص بری که نوع وحشی است.
3. حمص الاسود یا نخود سیاه .
خواص نخود در طب سنتی ایران
نوع بری آن (کمتر مورد استفاده است): پاککننده و بازکننده انسداد جگر، طحال و کلیه،
پاککننده زخمهای چرکی و قوبا (بیماری پوستی که از اگزما شروع و به
پسوریازیس میرسد)، نرمکننده ورمهای بناگوش و غدد جنسی، خارج کننده چرک
از زخمهای چرکی و جراحت سرطان (ضماد آن با عسل) است.
نوع بستانی (که امروز مورد استفاده است): ملین طبع، مقوی حرارت غریزی و مقوی ریه و کمر، تولیدکننده خون صالح، قابلیت تغذیه زیاد، اشتهاآور، تغذیهکننده ریه و معده،
اثر غذایی آن در ریه بیشتر از سایر حبوبات میباشد. در گرفتگی صدا اگر
همراه با تب نباشد، خوردن آن با شیر و در صورت وجود تب با آب مفید میباشد.
خیسانده آن در سرکه به مدت یک شب جهت کشتن کرم معده بسیار مفید است. آشامیدن آب پخته آن با نمک (نخودآب)، تکه کننده اخلاط لزج و بازکننده انسدادها است. ادرارآور، برطرفکننده درد سینه و عفونت ریه میباشد. خیسانده آن در آب مقوی قوه جنسی، و خارج کننده کرم شکم و مقعد است. خوردن گرماگرم برشته آن جهت بواسیر خونی تأیید شده است، آب خیسانده آن در تحلیل ورم لثه و درد آن موثر است.
نخود سیاه
باعث سقطجنین شده، شکننده سنگها و مدر فضولات است و قویتر از نخود سفید میباشد، قوت تریاقی داشته، جهت استسقا، یرقان انسدادی، انسداد کبد و جذام نافع است. ریختن آب آن جهت رفع سردرد، زردی رخسار، خارش و بیحسی اندامها، مفاصل و تقویت مو موثر است.
ترکیبات شیمیایی
دانه
نخود دارای لیسین Lycine، سیستین Cystine، تریپتوفان، گالاکتین، ساکاروز،
دکستروز و سلولز، ماده روغنی، ویتامینهای A، B1، B2، C، D، E،
کاروتنوئیدها، مواد معدنی نظیر مس، آهن، بور، لیتیوم، پتاسیم، فسفر، کلسیم،
اسیداگزالیک، اسیدمالیک و اسیداستیک است.
خواص دارویی نخود
نخود
تقویتکننده قلب بوده و در رفع یبوستهای حاد و مزمن موثر است همچنین
عضلات اسکلتی را تقویت میکند و به همین دلیل مصرف آن به ورزشکاران توصیه
میشود. دارای خاصیت ضد سرفه و سرماخوردگی است. این ماده غذایی سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند بنابراین به افرادی که دارای بیماریهای خود ایمنی مانند اماس هستند نیز توصیه میشود. از بین برنده انگلهای روده، برطرفکننده درد سینه و تنگی نفس، تقویتکننده ریشه مو، درمان زردی، درمان دردهای کلیه و افزایش حافظه است.
نخود برای درمان پوکی استخوان به دلیل منابع غنی کلسیم بسیار سودمند است. در دوران رشد استخوانها و دندانها
مصرف آن توصیه میشود همچنین این ماده غذایی چنانچه با عسل ترکیب شود و به
صورت یک پماد درست شود به عنوان التیام دهنده زخمها مفید خواهد بود.
خواص آب نخود
خوردن آب نخود پخته با قدری نمک، بازکننده گرفتگیها، مُدر و برای درد سینه و زخمهای ریه مفید است. خوردن آب خیس کرده نخود برای کاهش ورم لثهها و تسکین درد دندان مفید است.
ضدعفونیکننده مجاری ادراری
طبق بررسیهای به عمل آمده مشخص شده است که نخود اثر دفع اسید اوریک و کلرورها را داشته و ضدعفونیکننده مجاری ادراری میباشد.
فواید گندم از زبان خوراکیها
خواص
گندم ,خواص دارویی گندم ,فواید گندم ,خاصیت گندم ,گندم در طب سنتی ,فواید
درمانی گندم ,مضرات گندم ,فوائد گندم , گندم ,طب سنتی ,خواص سبزیجات ,خواص
میوه جات , خواص گندم در طب سنتی ,فواید گندم در طب سنتی
,خواص حبوبات ، خواص تنقلات حبوبات و تنقلات در سلامت
اسم من ((گندم )) است !
پر از املاح معدنى هستم .
اگر طالب کسب ویتامین هاى گوناگون هستید، به سراغ من بیایید.
حریره من با شکر و بادام براى خونریزى سینه مفید است .
براى معالجه کک و مک طبق دستور از من استفاده کنید.
در فارسى مرا گندم
و نیم کوفته ى مرا بلغور نامند. عربى من حنطه است . من اولین خوراکى هستم
که انسان را به سوى خود جلب کردم و بطورى که در قصص مذهبى آمده است ، براى
اولین بار با آدم و حوا گفتگو کرده و نختسین غذایى هستم که انسان اولیه
خورده است : ((پدرم روضه ى رضوان به دو گندم بفروخت – ناخلف باشم اگر من به جوى نفروشم )) – من مهمترین غله اى هستم که انسان مصرف مى کند و کلیه ى مواد شانزده گانه اى که مورد نیاز ماشین بدن انسان
است ، در من جمع مى باشد، ولى متاءسفانه وقتى مرا با آسیاب هاى بزرگ خرد
مى کنید و با الک هاى خانه ریز الک مى نمایید، دوازده ماده مرا گرفته و دور
مى ریزند و به همین جهت است که آرد سفید هنرى جز سوختن ناقص ندارد، و در معده
ى شما تخمیر شده ، تولید یبوست مى کند. برشته و آب پز من دیر هضم و نفاخ
است ولى آرد من که با کمى نخاله باشد غذاییت زیاد دارد، مشروط بر اینکه
خمیر آن بر آمده و رسیده باشد. نان فطیر و نانى که آرد آن بسیار نرم شده و
در آن مطلقا سبوس نباشد مانند نشاسته دیر هضم بوده ، غذاییت چندانى ندارد.
من داراى انواع و اقسام بوده و بیش از دو هزار نژاد از من تاکنون دیده شده
است .
ترکیبات شیمیایى
هر چند مواد متشکله من در انواع مختلف فرق مى کند، ولى بطور متوسط درصد قسمت من مواد زیر دیده مى شود:
آب 65/13 درصد – سلولز 53/2 درصد – نشاسته و دکسترین 77/66 درصد – مواد قندى 45/1 درصد – مواد معطر
85/1 درصد – مواد سفیده اى و گلوتن 85/12 درصد – چربى 75/1 درصد – ضمنا
مقدار کافى املاح معدنى و ویتامین هاى گوناگون داشته و براى انسان غذاى
نسبتا کاملى هستم که تاکنون بدل خوبى براى من پیدا نشده است . علاوه بر
مصرف تغذیه ، من داراى اثر درمانى بسیار مى باشم .
اگر
آرد مرا بر روى پوست مالش دهید، التهاب و ورم آنرا از بین مى برم و به
همین منظور، از قدیم مرا در تسکین التهاب ، باد سرخ بکار مى بردند و براى
این منظور با مقدارى مواد ضد عفونى کننده همراه مى نمودند تا میکرب آنرا
نیز از بین ببرم . در صنعت از آرد من نشاسته مى گیرند. ضماد سوخته ى من با
موم و روغن جهت جلاى رخسار بى نظیر است – من چاق کننده و مقوى غرایز جنسى
هستم ، و بین غذاهایى که با من ساخته مى شود، سمنو از همه قوى تر است ، پخته من با شکر و بادام به صورت حریره ، چنانکه کم کم خورده شود، درمان خونریزى سینه است . ضماد پخته من با روغن زیتون
جهت فروبردن ورمهاى گرم و آب پیاز جهت ورمهاى سرد مفید است ، و با آب
گشنیز جهت تحلیل ورمهاى گرم و خنازیر و غدد مجرب است . پخته من با سکنجبین
جهت بثورات آبکى سودمند مى باشد.
در گذشته وقتى سگى انسان را مى گزید، عوام خمیر گندم
را بر موضع گزیدگى مى بستند و پس از باز کردن آنرا جلوى سگ مى انداختند.
اگر آنرا سگ نمى خورد آنرا دلیل هار بودن سگ گزنده مى دانستند. روغن گندم که از جوشاندن و پختن گندم در روغن زیتون
بدست مى آید. جهت رفع قوبا (زخم هاى جلدى که منشاء عصبى دارد) مخصوصا
قوباى اطفال و همچنین پاک شدن کک و مک و معالجه کچلى و ریزش طبقات شاخى
پوست مفید است .