سوالاتی که همیشه به ذهن پرورش دهندگان قارچ می رسد؟
براي پيشگيري از خشك شدن بستر كشت، همچنين
جلوگيري آلودگي چه بايد كرد؟
براي پيشگيري از خشك شدن بستر كشت، همچنينجلوگيري
از افزايش فعاليت هاي ميكروارگانيسم هاي مهاجم و حشرات و آفاتبهترين
كار اين است كه دما و نور در كمترين حد مجاز نگه داشته شوند و سطحبستر
كشت بوسيله پوشش پلاستيكي پوشانده شود.
تهويه سنگين چه آسيبي رابه همراه دارد ؟
تهويه سنگين مي تواند باعث از دست رفتنشديد آب و
رطوبت گردد كه در نتيجه آن سطح بستر سخت شود و به اصطلاح پديدهاتفاق
بيافتد و همچنين در صورت وجود ميوه روي بستر كشت، ميوه ها خشك شده ورنگشان
به قهوه اي و طعمشان به تندي مايل گردد.
ميوه هاي قارچ حالت مرجاني يا شاخ گوزني داشته وبه
شكل سنجاق ته گرد نيستند. چرا ؟
زماني كه غلظت گاز دي اكسيد كربن از حد مجاز افزايشيابد
در اين حالت سرسنجاقي هاي غيربارو و عقيم ظاهر مي شوند كه حالتمرجاني
يا شاخ گوزني داشته و اصلا” به شكل سنجاق ته گرد نيستند و يا اينكهسرسنجاقي
هاي تشكيل شده فقط ساقه هايشان بلند شده و كلاهك آنها رشد نمينمايد.
بهترين زمان براي سوراخ كردن نايلون كيسه هاي كشت چه زماني
است؟
3-4 روز بعد از بذر زني زماني كه ريسه اطراف بذر 3-2 سانتي
متر رشد كرده باشد
ميزان رطوبت مناسب براي كشت قارچ صدفي در زمستان چقدر است؟
رطوبت
80-90% دما 15-20 درجه سانتيگراد
ويز گيهاي تهيه و نگهداري مواد اوليه كشت قارچ صدفي چيست ؟
كاه و كلش غلات
را به صورت بسته يا باز مي توان تهيه كرد و بايد به دور از باران و آفتاب مستقيم،
در محل مسقفي نگهداري شوند.
خيساندن يا آبپاشي بستر كشتكاه و كلش چرا انجام
ميشود؟
اين كار براي
فعال كردن ميكروارگانيسم ها انجام مي شود.
بهترين
رطوبت براي تأمين اين شرايط، رطوبت 70-65% است.
براي اين منظور مي توان سطح كاه و كلش را آب پاشي نمود يا آنها را در
آب فرو برد.
از كجا مي توان دريافت كه آيا رطوبتبستر كشت قارچ صدفيدقيقا”
تنظيم شده است يا نه؟
كافي است توده
اي از كاه و كلش را به اندازه يك مشت پر برداريد و خوب فشار دهيد؛
اگر
آب بين انگشتان ديده شد ولي نچكيد، در اين حالت رطوبت كافي است.
روش تخمير كردن توده كاه و كلش بستر كشت قارچ صدفيچگونه
است؟
بعد از
خيساندن، كاه و كلش ها ي بستر كشتقارچ صدفي را بايد روي هم به صورت
توده درآورد و براي اينكه حرارت مغزتوده به راحتي بالا برود بايد روي آن
پلاستيك كشيد.
دماي مغز بستر رابايد كنترل كرد و هنگامي كه دما به c ْ60
رسيد، توده را بايد به هم زد وبايد دقت كرد كه قسمت هاي زيرين و رويي
كاملا” جابجا شوند. بعد از 6 روزتخمير بستر كشت كامل مي شود.
خرد كردنبستر كشت قارچ چگونه است؟
در صورتي كه
دستگاه خردكن كاه و كلش موجودباشد، بعد از تخمير بهتر است سايز كاه و كلش
را تا اندازه 30-20 سانتي متركمتر كرد. سپس آنها را روي قفسه هاي كشت در
اتاق كشت پهن نمود.
چرا تخمير كردن بستر كشت در اتاق كشت انجام ميشود و چگونه
است؟
هدف از اين
مرحله پاستوريزه كردن واز بين بردن تخم حشرات در بستر كشت است كه علاوه
بر آن به دليل رشدميكروارگانيسم هاي مفيد، غذاي مناسب براي
رشد قارچ در بستر كشت ساخته ميشود. براي اين منظور بايد كل توده بستر كشت
حداقل به مدت 6 ساعت تا دماي c ْ60 يا F ْ140 گرم شود و در ظرف 4-3 روز دماي آن را تدريجا” تا حد c ْ45پائين
آورد. پس زمانيكه دماي بستر كشت c ْ45 شد، آنگاه مي توان بستر كشت راسريعا”
خنك كرد و به دماي c ْ25 رسانيد. در اين حالت ذرات پولكي شكل سفيدروي
كاه و كلش غلات ديده مي شود كه نمايانگر تخمير خيلي خوب است و بستر كشتاكنون
آماده تلقيح است.
بذر زني بستر كشت قارچ چگونه است؟
بذر قارچ قبل از اضافه شدن بهبستر كشت بايد
خرد شود. دست ها و تمامي ابزاري كه براي خرد كردن بذر قارچاستفاده مي
شوند بايد تميز و ضدعفوني شده باشند. الكل 70% مي تواند يكضدعفوني كننده
مناسب باشد.
توصيه
قارچ كاران ماهر اين است كه درصدبيشتري بذر قارچ را در سطح بستر كشت
تلقيح كنند. براي تأمين اين حالت 70% كل بذر قارچ را با توده بستر كشت بايد مخلوط نمود و 30% باقي
مانده درآخرين لايه بستر كشت تلقيح مي شود. اين عمل باعث مي شود تا سطح
كمپوست كهحساس ترين نقطه توده به ظهور و نفوذ آلودگي است با رويش سريع
ريسه هاي قارچدر برابر اين عوامل ايمن گردد و يك حفاظت طبيعي در برابر اين
عوامل بوجودآيد.
در
ضمن مي توان از حشره كشي به نام دميلين Dimilin استفاده كرد وبه اين ترتيب
بستر كشت قارچ نسبت به آلودگي آفات و حشرات، به خصوص مگسسركه،
ايمن مي گردد.
بعد
از تلقيح حتما” بايد روي توده بستر كشت قارچرا با كيسه
پلاستيك پوشاند تا رطوبت و دماي كافي تأمين شود. بعضي از قارچكاران
از كيسه هاي پلاستيكي كه قبلا” سوراخ شده اند استفاده مي كنند. اينسوراخ
ها براي تنفس ريسه هاي قارچ تعبيه شده اند.
شرايط اتاق كشت در مرحله پنجه دواني بايد به ترتيب چگونه
باشد؟
دماي محيط: c ْ21- c ْ24 يا ( F
ْ75-70 ) دماي بستر كشت تقريبا” c ْ3-2
بيش از محيط است.
رطوبت محيط: 95-85% رطوبت بستر كشت در حدود 70% ثابت بايد
بماند.
غلظت Co2 : 20000-5000 ppm
نور: در اين مرحله ريسه هاي قارچ صدفي بي تفاوت به نور هستند
ولي تاريك كردن محيط باعث محدود شدن فعاليت برخي از كپك ها و آفات مهاجم مي گردد.
تقريبا” بعد 48 ساعت رويش
پنبه مانند ميسليوم ها (ريسه ها) قارچ را مي توان مشاهده نمود. و تا تكميل رويش
ريسه ها در كل بستر كشت حدود 30-25 روز زمان نياز است. در اين مدت شرايط ذكر شده
بايد كاملا” رعايت شود.
شرايط نور و محيط اتاق كشت در مرحله پنجه دواني بايد به ترتيب
چگونه باشد؟
نور: در اين مرحله
ريسه هاي قارچ صدفي بي تفاوت به نور هستند ولي تاريك كردن محيط باعث محدود شدن
فعاليت برخي از كپك ها و آفات مهاجم مي گردد. تقريبا” بعد 48 ساعت رويش پنبه
مانند ميسليوم ها (ريسه ها) قارچ را مي توان مشاهده نمود. و تا تكميل رويش ريسه ها
در كل بستر كشت حدود 30-25 روز زمان نياز است. در اين مدت شرايط ذكر شده بايد
كاملا” رعايت شود.
دماي محيط: c ْ21- c ْ24
يا ( F
ْ75-70 ) دماي بستر كشت تقريبا” c ْ3-2
بيش از محيط است. رطوبت محيط: 95-85%
رطوبت بستر كشت در حدود 70% ثابت بايد بماند.
غلظت Co2 :ppm 20000-5000
منظور از ايجاد شوك براي ظهور پين هدها (Pinheads) چيست؟
شرايط اتاق كشت در اين مرحله بايد به شرح زير باشد:
دماي محيط: c ْ15-10 يا ( F ْ60-50)
رطوبت محيط: 100-95%
غلظت Co 2 : 1000 ppm
نور: 1500-1000 لوكس
بستر كشت زماني آماده ميوه
دهي مي گردد كه پنجه دواني كامل شود و قبل از اعمال شوك بايد كنترل شود تا پنجه
دواني به طور يكنواخت انجام شده باشد.
انجام اين مرحله در كشت
قارچ صدفي يك مرحله انتخابي است ولي اعمال آن در مرحله ميوه دهي باعث مي گردد تا
محصول گيري يكنواخت و با راندمان بالا انجام گيرد.
توصيه مي شود شروع پين زايي با
اعمال شوك هاي سرما – كاهش غلظت Co2 (تهويه) – نوردهي با هم
انجام شود. ريسه هاي قارچ صدفي تا حد 20000-5000 ppm غلظت Co2 را تحمل مي كنند ولي در
فاز رويشي باقي مي مانند. براي تغيير فاز رويشي به زايشي غلظت Co 2 حتما” بايد به حد
1000 ppm كاهش يابد.
شرايط اتاق كشت در مرحله ميوه دهيبايد چگونه باشد؟
شرايط اتاق كشت در اين مرحله بايد به شرح زير باشد:
دماي محيط: c ْ22-15
( بستگي به گونه قارچ دارد)
رطوبت محيط: 90-85%
غلظت Co 2 : 1000 ppm
نور: 1500-1000 lux
در حدود 4 هفته بعد از
تلقيح بسترهاي كشت پين هدهاي ظريفي آشكار مي گردند كه بسيار ترد و شكننده هستند و
در اين مرحله آبياري به روش اسپري كردن يا ميست بايد انجام شود ولي دقت شود روي
بسترهاي كشت آبياري مستقيم نبايد انجام شود و حتي برخي از قارچ كاران ماهر پيشنهاد
مي كنند كه حتي mistميست ممكن است باعث تخريب و خفگي پين هدهاي كوچك شود.
قارچ ها خيلي سريع رشد مي
كنند و 4-3 روز بعد آماده برداشت هستند.
شرايط اتاق كشت در مرحله ميوه دهيبايد چگونه باشد؟
شرايط اتاق كشت در اين مرحله بايد به شرح زير باشد:
دماي محيط: c ْ22-15
( بستگي به گونه قارچ دارد)
رطوبت محيط: 90-85%
غلظت Co 2 : 1000 ppm
نور: 1500-1000 lux
در حدود 4 هفته بعد از
تلقيح بسترهاي كشت پين هدهاي ظريفي آشكار مي گردند كه بسيار ترد و شكننده هستند و
در اين مرحله آبياري به روش اسپري كردن يا ميست بايد انجام شود ولي دقت شود روي
بسترهاي كشت آبياري مستقيم نبايد انجام شود و حتي برخي از قارچ كاران ماهر پيشنهاد
مي كنند كه حتي mist ميست ممكن است باعث تخريب
و خفگي پين هدهاي كوچك شود. قارچ ها خيلي سريع رشد مي كنند و 4-3 روز بعد آماده
برداشت هستند.
بهترين زمانبرداشت قارچ ها چه وقت است؟
بهتر است قارچ ها جوان برداشت شوند تا ماندگاري آنها افزايش
يابد. يك روز قبل از اينكه قارچها به بلوغ كامل برسند و اسپورهايشان را در فضا
پراكنده سازند بايد آنها را برداشت نمود.
اسپورهاي قارچ صدفي نه
تنها باعث بروز حساسيت در انسان مي شوند و علائمي چون سردرد – عطسه – آبريزش بيني
– سرفه دارند، بلكه باعث كاهش وزن قارچ بالغ مي گردند.
براي پيشگيري از بروز
حساسيت به اسپورهاي قارچ صدفي حتما” بايد از ماسك استفاده كرد.
نحوه برداشت قارچ بايد چگونه باشد؟
دست ها و چاقو حتما”
بايد تميز و ضدعفوني شده باشند. برداشت قارچ بايد از منتهي اليه محل اتصال قارچ به
بستر كشت انجام شود و بعد از برداشت بقاياي ميوه كاملا”از بستر كشت زدوده
شوند.اين مسئله خيلي مهم است.در صورتيكه بقاياي ميوه روي بستر كشت باقي بمانند مي
توانند منشاٍء بروز آلودگي و تخريب بستر كشت شوند.
نور در پرورش قارچ صدفي چه اهميتي دارد؟
نور نقش عمده اي در رنگ و
توسعه كلاهك قارچ دارد. فقدان يا كمبود نور باعث شكست يا كاهش راندمان توليد مي
گردد. قارچ هاي صدفي به نور غيرمستقيم نياز دارند. از تابش نور آفتاب بر روي قارچ
ها بايد جدا” خودداري كرد و در سالن هاي تاريك حتما” بايد از لامپ
مهتابي استفاده نمود.
اگر نور به اندازه كافي
نباشد رنگ كلاهك ها سفيد شده و ساقه ها بلند مي شوند. 120 لوكس نور در طول روز
كافي است.
دما در پرورش قارچ صدفي چه اهميتي دارد؟
اغلب
گونه هاي قارچ صدفي در دماي ْ25-20 رويش فعال دارند. كاهش دما تا
حد ْ15 باعث آغاز رويش زايشي مي گردد. اين همان پديده اي استكه
در اعمال شوك سرمايي منجر به ظهور سريع و يكدست سرسنجاقي ها (پين هدها( مي گردد.
بهتر
است دماي اتاق كشت در پائين ترين حد دماي مطلوب رشد نگه داشته شود. پائين ترين حد
دماي رشد بستگي به گونه قارچ دارد.
براي
پيشگيري از خشك شدن بستر كشت، همچنين افزايش فعاليت هايميكروارگانيسم
هاي مهاجم و حشرات و آفات بهترين كار اين است كه دما و نوردر كمترين حد
مجاز نگه داشته شوند و سطح بستر كشت بوسيله پوشش پلاستيكيپوشاند شود.
تهويه در پرورش قارچ صدفي چه اهميتي دارد؟
زماني كه غلظت
گاز دي اكسيد كربناز حد مجاز افزايش يابد در اين حالت
سرسنجاقي هاي غيربارو و عقيم ظاهر ميشوند كه حالت مرجاني يا شاخ گوزني داشته و
اصلا” به شكل سنجاق ته گردنيستند و يا اينكه سرسنجاقي هاي تشكيل شده
فقط ساقه هايشان بلند شده وكلاهك آنها رشد نمي نمايد.
افزايش
بيش از حد مجازگاز دي اكسيد كربن نيزباعث توقف يا كند شدن رشد رويشي مي گردد. كه
در اين حالت بستر كشت بسيارحساس شده و مستعد ظهور آلودگي هايي چون كپك
مهاجم سبز خواهد شد. كه ابتدااين كپك در محل هايي كه رشد ميسليوم بر روي
بستر كشت كامل نگرديده ظاهر شدهو در صورت بروز پديده سخت شدن در اثر
خشكي محيط روي ريسه هاي مرده نيزمشاهده مي گردد.
تهويه چگونه بايد انجام شود؟
بعد از برداشتن
پوشش پلاستيكي ازسطح بستر كشت بلافاصله بايد تهويه انجام
شود. براي اين كار به مدت 30-40دقيقه پنجره هاي تهويه را بايد باز كرد تا
هوا عوض شود.
بعد
از تهويه سنگين با باز گذاشتن گوشه پنجره ها تهويه ملايم انجام دهيد.
– دقت
شود تهويه سنگين مي تواند باعث از دست رفتن شديد آب و رطوبت گردد كهدر
نتيجه آن سطح بستر سخت شود و به اصطلاح پديده اتفاق بيافتد و همچنين درصورت
وجود ميوه روي بستر كشت، ميوه ها خشك شده و رنگشان به قهوه اي وطعمشان
به تندي مايل گردد.
لازم
به يادآوري است كه تهويه بايد به صورت مداوم و بر اساس يك برنامه دقيق مناسب با
وضعيت رويش سالن انجام گيرد.
– به
قارچ كاران توصيه مي شود براي دميدن هوا به داخل سالن از كانال هاي پلي اتيلني
استفاده نمايند.
رطوبت و
آب موجود در هوا را چگونه ميتوان حفظ كرد؟
بعد از انجام
عمل تهويه حتما” باآب پاشي كف، ديوارها و راهروها و همچنين با
استفاده از دستگاه رطوبت سازرطوبت سالن كشت را افزايش دهيد.
– براي
جلوگيري از ترك برداشتن سطحميوه ها و بستر كشت و همچنين شكننده شدن
بافت ميوه، رطوبت داخل سالن كشتبايد در حد 90% و بالاتر تثبت شود.
زماني
كه رطوبت سالن در اين حد ثابتبماند ديگر نيازي نيست در مراحل اوليه رشد
اسپري كردن آب روي بستر كشت وميوه ها انجام گردد و تنها در صورتيكه
احتمال شوك رطوبتي وجود دارد اسپريكردن آب بر روي ميوه هاي جوان و سرسنجاقي ها
مجاز است تا از خشك شدن آنهاجلوگيري شود.
تهويه چقدر بايد باشد؟ –
تهويه اتاق كشت
يكي از مهمترينعواملي است كه كيفيت و ميزان محصول را تضمين
مي كند. ميزان تهويه سالن 3-1بار كل هواي سالن در هر ساعت است كه بسته به
ميزان باردهي سالن مشخص ميگردد.
– در
فصول سرد دقت شود تهويه در ميان روز و به تعداد دفعات كمتري انجام شود تا دماي
سالن افت زيادي پيدا نكند.
– افزايش
دما باعث بلند شدن بيش از اندازه ساقه هاي قارچ مي شود و همچنين بهدليل
بالا بودن شدت تنفس، Co2 بيشتري در محيط توليد و انباشته مي شود.
روش کشت و تولید قارچ صدفی
آشنایی با پرورش قارچ صدفی
♥
چون پرورش این قارچ در محیط بسته انجام می شود،بنابراین در هر منطقه
جغرافیایی و با هر نوع آب و هوایی در تما فصول قابل کشت است.این قارچ می
تواند اختلافات حرارت 16 تا 30 درجه سانی گراد را تحمل کند.
فضای مورد نیاز
♥
برای کشت قارچ صدفی می توان از یک اتاق زیر زمین ،انبار متروکه یا مکان
خالی دیگر که دارای سقفی مناسب باشد استفاده کرد.این مکان باید توانایی
نگهداری دمای اتاق و رطوبت مناسب را دارا باشد.
محیط کشت قارچ صدفی
♥
برای کشت می توان از کاه و کلش گندم ،جو،برنج و حتی تراشه چوب استفاده
کرد.چون برای پرورش این قارچ از خاک و کود استفاده نمی شودبنابراین هیچگونه
آلودگی زیست محیطی ندارد.
نحوه کشت
♥
کاه و کلش خرد شده را یک شب در آب می گذارند تا کاملا” خیس بخورد.سپس مدت 2
تا 3 ساعت در آب جوش پاستوریزه می نمایند.زمان پاستوریزه کردن از وقتی
محاسبه می شود که آب به نقطه جوش رسیده باشد.سپس کاه را چند ساعت به حال
خود می گذارند تا هم آبکش شده و خنک شود.
بذر زنی
♥
پس از اینکه کاه کاملا” خشک شده به ازاء هر 10 کیلوگرم کاه پاستوریزه
مقدار 400 تا 500 گرم بذر قارچ اضافه و مخلوط می شود.مخلوط حاصل را درون
کیسه هایی به قطر 45 تا 50 سانتیمتر و به ارتفاع 80 تا 150 سانتیمتر (کیسه
پلاستیکی خیار) ریخته و سطح آن را کمی می فشارند تا رطوبت کاه حفظ شود .پس
از بستن سر کیسه آن را به محیطی که از قبل به عنوان سالن کشت در نظر گرفته
شده انتقال داده و از سقف آویزان می کنند.می توان کیسه های کشت شده را روی
زمین هم قرار داد.
کنترل دما و نور
♥
از اولین روز کشت باید دمای اتاق حدود 24،25و 26 درجه سانتیگراد نگهداشت
قارچ در این مرحله نیاز به نور ندارد.در این هنگام رطوبت اتاق کشت حتما”
باید بین 85 – 90 درصد باشد.پس از اینکه سطح کاه پوشیده از تارهای سفید رنگ
شد در اطراف کیسه ها به تعداد 20 تا 30 برش ضربدری ایجاد می نمایند.از این
پس وجود نور یک لامپ نیز مفید است.چنانچه رطوبت محیط پائئن باشد می توان
با مقادیر خیلی کم ،کف و دیوارها را خیس کرد.قارچ ها پس از یک هفته آماده
برداشت می شوند.
میزان تولید
♥
میزان تولید از هر کیسه طی 4 تا 5 چین در حدود 2 تا 4 کیلوگرم قارچ تازه
می باشد.در یک انبار به مساحت 80 متر مربع و به ارتفاع 4 متر بیش از یک تن
قارچ می توان تولید کرد.زمان لازم برای این کار حدود 2 ماه است و اولین
برداشت پس از یک ماه بدست می آید.
