دیکلوفناک یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی است که با کاهش پروستاگلاندین ها در بدن درد و التهاب را کاهش می دهد.
ديكلوفناك سديم در درد و التهاب ناشي از بيماري روماتيسمي شامل آرترين جوانان و ديگر اختلالات عضلاني-اسكلتي، دردهاي بعد از جراحي و نيز نقرس حاد به كار مي رود.

 

دیکلوفناک چیست؟

 

دیکلوفناک با مسدود کردن اثر آنزیم سیکلوکسیژناز،منجر به کاهش ساخت ماده ای شیمیایی به نام پروستاگلاندين در بدن می شود که مسئول ایجاد درد و التهاب در ناحیه ی آسیب دیده می باشند.در نتیجه با مهار آنزیم های سکلوکسیژناز و کاهش تولید پروستاگلاندين،درد و التهاب کاهش می یابد.
این دارو یک مسکن خیلی خوب محسوب می شود و با کاهش التهاب و تسکین درد به بهبود وضعیت بیمار کمک می کند.

دیکلوفناک عوارض نسبتا کمی دارد و بعضی از این عوارض در ایران بیش از سایر نقاط جهان مشاهده شده است مثلا مواردی از فلج عضلات در مصرف عضلانی دیکلوفناک در ایران دیده شده که همین امر موجب منع مصرف دیکلوفناک در مراکز غیر بیمارستانی شده است.
دیکلوفناک با مسدود کردن اثر آنزیم سیکلوکسیژناز،منجر به کاهش ساخت ماده ای شیمیایی به نام پروستاگلاندين در بدن می شود که مسئول ایجاد درد و التهاب در ناحیه ی آسیب دیده می باشند.در نتیجه با مهار آنزیم های سکلوکسیژناز و کاهش تولید پروستاگلاندين،درد و التهاب کاهش می یابد.
دیکلوفناک به صورت دو ملح تولید می شود: ديكلوفناك سدیم و دیکلوفناک پتاسیم .
تفاوت اصلی بین این دو نوع این است که جذب دیکلوفناک پتاسیم در بدن سریع تر می باشد در نتیجه با اثر سریع تر در درد های حاد و ناگهانی که نیاز به تسکین سریع درد وجود دارد،دیکلوفناک پتاسیم انتخاب بهتری می باشد.
مصرف دیکلوفناک در افرادی که مبتلا به بیماری های قلب و عروق می باشند یا سابقه ی حمله ی قلبی یا سکته دارند،مناسب نمی باشد به علت اینکه این دارو تا حدودی ریسک حمله و سکته های قلبی در افراد مستعد را افزایش می دهد.لذا در صورت سابقه ی بیماری های قلبی حتما با پزشک یا داروساز خود در مورد داروی ضد درد مناسب ،مشورت نمایید.
این دارو به صورت قرص خوراکی ،ژل موضعی ،چسب پوستی،قطره ی چشمی و آمپول تزریقی نیز موجود می باشد.

 

موارد مصرف دیکلوفناک

• درمان آرتریت روماتوئید ، آرتروز و نقرس

• درمان رگ به رگ شدن و کشیدگی در عضلات و رباط ها

• کمردرد

• درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان

• دندان درد

• میگرن

• درد پس از جراحی و زایمان

 

 

نحوه ی صحیح مصرف دیکلوفناک
_در صورت مصرف طولانی مدت ،مقدار و تعداد دفعات مصرف در روز را از پزشک خود بپرسید.نسبت به شرایط، ممکن است ۱ قرص تا چند قرص در روز نیاز داشته باشید.
_بهتر است دیکلوفناک را همراه با یک لیوان شیر یا پس از یک وعده غذا مصرف نمایید تا عوارض گوارشی ناشی از آن کمتر شود.
_امروز انواع مختلفی از قرص خوراکی دیکلوفناک ساخته شده ودر بازار دارویی موجود می باشد که معمولا نوع ساخت و روکش قرص ،با هم متفاوت هستند.در نتیجه برای نصف کردن،حل کردن یا خرد کردن و همچنین نحوه ی مصرف دارو حتما بروشور موجود در جعبه را مطالعه نمایید زیرا برخی از قرص ها (مانند قرص های با روکش باز شونده در روده)نباید نصف یا جویده شوند.
-در صورت فراموشی یک نوبت مصرف دارو، از مصرف نوبت فراموش شده صرف نظر نمایید و نوبت بعدی را طبق برنامه مصرف نمایید. به هیچ وجه مقدار دارو در یک نوبت را دوبرابر ننمایید.

 

عوارض جانبی دیکلوفناک

• احساس سرگیجه

• معده درد ، باد یا از دست دادن اشتها

• تحریک موضعی در ناحیه مقعد

• تهوع

• اسهال و خونریزی یا زخم معده

• واکنش‌های آلرژیک بویژه آنژیوادم، برونکواسپاسم و بثورات جلدی

• استفراغ

• دفع خون از ادرار

• کم شدن آب بدن

• اختلالات شنوایی مانند وزوز گوش

نکته: در صورت مشاهده هر کدام از این علائم حتما به پرشک خود اطلاع دهید.

 

عوارض شایع دیکلوفناک
_علائم گوارشی مانند سوء هاضمه ،سوزش سردل،معده درد و… از علائم شایع داروهای NSAIDs می باشد که برای کاهش آنها مصرف دارو پس از غذا توصیه می شود.در صورت ادامه دار شدن این عوارض با پزشک خود مشورت نمایید.
_احساس تهوع ناشی از این دارو با مصرف وعده های غذایی سبک و پرهیز از غذاهای پرچرب و پرادویه کاهش می یابد.
_ در صورت مشکلات تنفسی،و هرگونه علائم حساسیت دارویی (مانند ورم صورت و دهان)به پزشک خود مراجعه نمایید.
_در صورت مشاهده دفع خون یا مدفوع تیره،استفراغ حاوی خون یا شکم درد شدید،مصرف دارو را قطع و به پزشک خود مراجعه نمایید.

 

تداخلات دارویی دیکلوفناک

مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای CYP2C9
– مهارکننده UGT1A6
– مهارکننده UGT2B7
– نفروپاتی ناشی از داروهای مسکن
– تشدید اثرات ضد پلاکت
– کاهش پرفیوژن یا عملکرد کلیوی
– افزایش خطر خونریزی یا آسیب به مخاط دستگاه گوارش
– تشدید هایپرکالمی
– تشدید اثرات افزاینده فشارخون
– تشدید هیپوناترمی
– کاهش‌ آستانه تشنج

 

توصیه های دارویی دیکلوفناک
1. در سابقه زخم معده يا اختلالات شديد كبدي با احتياط مصرف شود.
2. در محل تزريق ممكن است درد و گاهگاهي صدمات بافتي ايجاد گردد.
3. مصرف شياف ممكن است سبب تحريك موضعي گردد.
4. شكل تزريقي اين دارو در كودكان زير 13 سال نبايد مصرف شود.

 

توصیه هایی برای مصرف کنندگان دیکلوفناک

• علایم استفاده بیش از حد معمول می‌تواند دل درد شدید، تنفس کند، تشنج و تغییر در مقدار ادرار باشد.

• این دارو ممکن است باعث خونریزی معده شود. استفاده روزانه از الکل و تنباکو ، به ویژه در صورت ترکیب با این دارو ، خطر خونریزی معده را افزایش می دهد. الکل و سیگار را ترک کنید.

• اگر دیکلوفناک را برای کنترل علائم آرتریت یا التهاب مفصل مصرف می‌کنید توجه داشته باشد که تاثیر آن بعد از مصرف مداوم دارو به مدت دو هفته به حداکثر می‌رسد.

• مصرف طولانی مدت دیکلوفناک باعث کاهش اثر ضد درد آن می شود و احتمال بروز عوارض این دارو را افزایش می دهد.