خامه بخوريم يا نخوريم؟
چاي شيرين، پنير، کره، مربا، شير، عسل،
تخم مرغ، آب ميوه و خامه. اينها خوراکي هاي رايج صبحانه ما هستند و اغلب
ما در صبحانه مان يک يا چند قلم از اينها را مصرف مي کنيم. بحث ما
درباره يکي از همين اجزاست: خامه.
خيلي ها خامه را بيشتر از ساير
خوراکي هاي صبحانه دوست دارند و بعضي ها هم در ساير وعده‌هاي غذايي شان
از آن استفاده مي کنند و براي درست کردن انواع دسر و کيک از آن کمک مي
گيرند.
خامه جزو لبنيات است يا جزو چربي‌هاست؟
خامه
از نظر فرآيند توليدش جزو فرآورده‌هاي لبني است و مانند ساير اعضاي
خانواده اش سفيد رنگ است اما به دليل ميزان چربي بالا و از نظر گروه بندي
برحسب ريزمغذي ها و موادي که تا حدودي انرژي را از مواد چرب تامين مي
کنند، در گروه چربي ها دسته بندي مي شود. در مورد كره و سرشير هم همين
طور است.
خامه واقعا مغذي است؟
مواد
غذايي موجود در خامه، همانند شير است. در خامه با افزايش درجه جدا سازي،
مقدار ويتامين هاي محلول در آب كاهش يافته ولي ويتامين هاي محلول در چربي
افزايش پيدا مي كند. مثلاً غلظت ويتامين A در خامه با 10 درصد چربي، 2 تا
3 برابر بيشتر از شير كامل است و در خامه با 40 درصد چربي 8 تا 12 برابر
بيشتر است. از دست دادن ويتامين C و اسيد فوليك نيز در خامه قابل توجه است.
در طول استريليزاسيون نيز از دست دادن قابل توجه ويتامين ب12 اتفاق مي
افتد.
خامه چه طور تهيه مي شود؟
براي
تهيه خامه پيش از عمل هموژنيزاسيون، لايه چربي روي شير خام را که به سرشير
معروف است، برمي دارند. اين چربي، خامه نام مي گيرد.
در صنعت، براي سرعت بخشيدن به تجمع چربي شير روي سطح آن، از دستگاه سانتريفيوژ استفاده مي کنند.
خامه با توجه به محتواي چربي‌اش، انواع مختلفي دارد:
خامه
کم چرب که 12 درصد چربي دارد. خامه زده شده و سفت شده که 30 درصد از آن را
چربي تشکيل مي دهد. خامه سنگين که 36 درصد چربي دارد. خامه‌هاي پر‌چرب که
در اغلب فروشگاه‌ها به فروش مي رسند نيز 40 درصد چربي دارند و در تهيه
انواع غذا و دسرها از اين نوع استفاده مي شود.
خامه چه فرقي با سرشير دارد؟
سرشير
همان طور که از نامش پيدا است خامه‌اي است که از سطح شير گرفته مي شود.
به طور کلي دو نوع خامه وجود دارد. خامه پخته و خامه نپخته. خامه پخته
خامه‌اي است که پس از جوشانده شدن شير را خنک کرده و سپس چربي هاي تجمع
يافته در آن جمع آوري مي شوند، اين نوع خامه سالم تر است. در خامه نپخته
تنها چربي هايي که بعد از چرخ شدن شير سرد در سطح آن جمع مي شود، برمي
دارند که مصرف اين نوع خامه بسيار خطرناک است چرا که ممکن است اين نوع
خامه آلوده به انواع باکتري ها از جمله سل، بروسلا، ليستريا و استافيلوکوک
باشد و انواع بيماري هاي اسهالي را به همراه آورد.
چرا برخي خامه ها غليظ ترند؟
ميزان
چربي روي قوام خامه اثر دارد. خامه هايي با چربي بيشتر، قوام ظاهري
بالاتري دارند. ويژگي هاي چربي مانند نقطه ذوب بالا تأثير خاصي روي قوام
آن دارد. غلظت خامه در طول انبارماني افزايش مي يابد. علت اين امر تجمع
تدريجي گويچه‌هاي چربي و تقويت ساختمان بلورين خامه در ارتباط با به هم
پيوستن تدريجي مسيل‌هاي كازئين و ايجاد ساختار كمپلكس است.
خامه را چه طور نگهداري کنيم؟
خامه
حتما بايد در يخچال در دماي 4 درجه و به مدت 6 روز نگهداري شود. نگهداري
بيشتر آن به سبب لاکتوباسيل‌هاي فراواني که دارد سبب ترش شدن آن مي شود.
در هر گرم شير 15 ميليون ميکروب وجود دارد که بعد از اين مدت ميکروب ها
فعال شده و سبب بيماري زايي مي شوند.
خامه هاي فله اي يا باز هم بهداشتي اند؟
اگر
در شرايط بهداشتي پخته و سرد شوند، بله! اما اگر از شير سرد و نجوشيده
تهيه شده باشند حتما عامل بيماري خواهند بود. زماني که مي خواهيد خامه
بخريد، يک اصل کلي را بايد هميشه به خاطر بسپاريد و آن اين که خامه حتما
تحت شرايط بهداشتي و نظارت دقيق تهيه شده و شماره پروانه وزارت بهداشت،
تاريخ توليد و انقضا داشته باشد. بهتر است خامه هايي خريداري شود که بسته
بندي و پاستوريزه شده باشند.
شما خوردنش را توصيه مي کنيد؟
همان‌طور
که گفتم، خامه چون داراي کالري زيادي است، مصرفش براي کساني که تمايل به
کنترل وزن خود دارند، توصيه نمي شود. بهتر است يا محدود شود، يا اينکه به
طور کلي مصرف نشود. افرادي که داراي چربي خون بالا هستند، به طور کلي توصيه
مي شود که اين ماده را از رژيم غذايي خود حذف و همانند ساير گروه چربي
ها آن را مصرف کنند. افراد معمولي و سالم که داراي وزن طبيعي هم هستند،
براي پيشگيري از افزايش وزن بهتر است از گروه چربي ها و خامه کمتر و يا با
کنترل بيشتري استفاده کنند.
مصرف خامه براي کودکان که در برنامه
غذايي خود نياز به انرژي بيشتري دارند، مخصوصا کودکان زير سه سال، خوب است.
براي کودکان بزرگ تر و پيش دبستاني هم خوردن خامه مفيد است اما چه بهتر
که بخش اعظم صبحانه را تشکيل ندهد.
مصرف انواع خامه با طعم هاي مختلف مثلا خامه خرما، خامه عسل و خامه شکلات چه طور؟
اينها
معمولا طعم دهنده‌هايي هستند که به خامه اضافه مي شوند. از آنجايي که خود
خامه داراي درصدي چربي و داراي کالري بالا است، اضافه کردن اين مواد نه
تنها سبب افزايش ميزان کالري مي شود بلکه چون داراي قند هم هستند، وجود
اين قند در کنار چربي ها مقدار انرژي خامه را دو چندان کرده بالطبع مضرات
آن هم براي افراد چاق يا داراي اضافه وزن چند برابر مي شود.
بنابراين اگر قرار است از اين نوع خامه ها مصرف شود، براي افراد معمولي و سالم بهتر است ميزان آن کمتر از خامه خالص باشد.
خامه نسبت به ساير لبنيات مزيتي هم دارد؟
خامه
مزيتي بر ساير لبنيات ندارد. بنابراين در افرادي که مي خواهند همچنان
سلامت خود را حفظ کنند قطعا بهتر است مصرف نشود. چون در ازاي همان مواد
مغذي، انرژي زيادي را دريافت خواهند کرد.
خوراکی های مضر برای میگرنی ها
فكر می‌كنید بی‌دلیل و بی‌هیچ بهانه‌ای سراغ‌تان میآید و با هیچ
راهی هم دست از سرتان برنمی‌دارد. اگر شما هم دردهای میگرنی را تجربه كرده
باشید، احتمالا پس از چند سال از سماجت و وقت‌نشناسی‌شان كلافه می‌شوید و
اینكه هیچ دارویی نمی‌تواند جلوی بروز این دردها را بگیرد، ناامید و
خسته‌تان می‌كند.
دردهای میگرنی اغلب با بهانه‌های مشخصی سراغ شما
می‌آیند و بیشتر از آنكه با درمان‌های دارویی از بین بروند با رعایت برخی
توصیه‌های ساده می‌توانید از شرشان خلاص شوید.
چطور درد می‌كشید؟
بیشتر كسانی كه برای سردرد به
مطب پزشكان مراجعه می‌كنند، بیماران مبتلا به میگرن هستند و بسیاری از این
افراد وقتی حمله درد را تجربه می‌كنند اصلا نمی‌توانند كاری انجام دهند و
حتی فعالیت‌های عادی روزانه‌شان مختل می‌شود. سردردهای میگرنی آرام‌آرام
شروع می‌شود و پس از گذشت حدود نیم‌ساعت شدت می‌گیرد. شیوه‌ای كه افراد این
دردها را تجربه می‌كنند یكسان نیست و حتی در یك فرد می‌تواند هر بار با
شكل تازه‌ای خودش را نشان دهد. گاهی دردها یكطرفه هستند و گاهی هم فرد در
حمله میگرن درد را در دوطرف سرش احساس می‌كند اما چیزی كه اغلب میگرنی‌ها
از آن شكایت می‌كنند، احساس نبض زدن شدید در قسمتی از سر است. سردردهای
میگرنی ضربان‌دار هستند و فرد در سرش احساس نبض می‌كند.
حال‌تان خراب‌تر هم می‌شود
آزار دردهای میگرنی به
همین‌جا محدود نمی‌شود. وقتی درد شدت می‌گیرد، تهوع و استفراغ هم سراغ
میگرنی‌ها میآید و حتی نور طبیعی كه از پنجره به اتاق می‌تابد هم
می‌تواند حال‌شان را بدتر كند. در بسیاری موارد ترس از نور و نورگریزی یكی
از نشانه‌های بروز این دردهاست و پرهیز از سر و صدا و پناه بردن به جاهای
تاریك و ساكت هم اتفاق دیگری است كه میگرنی‌ها آن را زیاد تجربه می‌كنند.
آنها باید كمتر در معرض نور آفتاب یا هر منبع نوری شدیدی قرار بگیرند حتی
فلش عكاسی هم می‌تواند باعث بروز دردهای میگرنی باشد.
بخوابید؛ همین!
یكی از مهم‌ترین و موثر‌ترین
درمان‌ها برای افرادی كه دچار درد میگرنی می‌شوند خواب است. این افراد
می‌توانند یك مسكن مصرف كنند و بخوابند تا دردشان برطرف شود و پس از چند
ساعت پناه بردن به اتاقی ساكت و تاریك، با بیدار شدن از خواب حال بهتری هم
داشته باشند. واقعیت این است كه برای میگرن درمان قطعی وجود ندارد و بیشتر
درمان‌ها كنترل‌كننده است. اما آنچه بیشتر از درمان‌های دارویی می‌تواند به
بهبود این افراد كمك كند، عمل‌كردن به توصیه‌های غیر دارویی است. الگوی
خوابی كه این افراد رعایت می‌كنند در كاهش یا افزایش دردهای‌شان موثر است.
درست است كه میگرن با كم‌خوابی تشدید می‌شود اما خواب زیاد هم می‌تواند درد
میگرنی‌ها را بیشتر كند.
روان‌تان را آرام كنید
اگر شما هم مبتلا به میگرن
باشید هر فشار روانی كوچكی هم می‌تواند به دلیلی برای آغاز دردهای‌تان
تبدیل شود. به همین دلیل برای كنترل این سردردها، كاهش استرس‌ها و تنش‌ها
برای میگرنی‌ها ضروری است. اگر احساس می‌كنید به محض مواجه شدن با شرایطی
خاص دردتان شروع می‌شود، برای كم كردن تنش‌های محیطی كه در آن قرار
می‌گیرید، كاری كنید و اگر هم كاری از دست‌تان برنمی‌آید، سعی كنید تا جایی
كه می‌توانید از آن اجتناب كنید.
گرسنگی باعث آغاز یا تشدید سردرد میگرنی‌ها می شود.
كورتون دوای شما نیست
دردهای میگرنی آنقدر
كلافه‌كننده هستند كه مبتلایان‌شان همیشه مثل یك داروخانه سیار، یك عالمه
قرص رنگارنگ در كیف‌شان دارند و گاهی ادعا می‌كنند قرص‌ها نمی‌توانند
حال‌شان را بهتر كنند و چاره‌ای جز تزریق آمپول‌های مسكن و ضدالتهاب
برای‌شان باقی نمی‌ماند. اما برای كنترل درد، این افراد می‌توانند از
مسكن‌های ضعیف مثل استامینوفن كمك بگیرند و اگر تاثیر مطلوب را مشاهده
نكردند، سراغ گزینه‌های قوی‌تر بروند.
ایبوپروفن مسكنی است كه خاصیت ضدالتهابی دارد و میگرنی‌ها می‌توانند با
استفاده از آن دردشان را كمتر كنند. اما برخلاف تصور بسیاری از بیماران
داروهای كورتونی مثل آمپول دگزامتازون برای این افراد توصیه نمی‌شود. تنها
اگر فردی در طول سه ماه، بیشتر از 15 روز در هر ماه احساس درد كرد و به
عبارت دیگر به سردرد مزمن دچار شد، ممكن است برایش داروهای كورتون‌دار
تجویز شود و هیچ پزشکی به همه میگرنی‌ها مصرف چنین داروهایی را توصیه
نمی‌کند.
نكند معتاد شده باشید
مشكلی كه بسیاری از این افراد
با آن دست و پنجه نرم می‌كنند، از سوء‌مصرف داروها ناشی می‌شود. درحالی كه
بیماری كه از سردرد مزمن رنج می‌برد تصور می‌كند با مصرف مسكن بیشتر
می‌تواند حالش را بهتر كند اما وارد سیكل معیوب می‌شود و با مصرف بیش از
اندازه مسكن باعث می‌شود كه تاثیر دارو كمتر شود و دچار عوارض ناشی از
سوء‌مصرف آن شود. شاید اگر یك میگرنی باشید، حتی با وجود این توصیه‌ها وقتی
با دردهای كلافه كننده روبه‌رو می‌شوید باز هم دست به دامان هر دارویی
شوید و حتی بیشتر از یك دارو را در روز مصرف كنید اما اگر از این قرص
خوردن‌های بی‌اثر خسته شده‌اید به توصیه ما توجه كنید و در قدم اول سعی
كنید با توصیه‌های غیردارویی گفته شده حال‌تان را بهتر كنید و تا جایی كه
می‌توانید مصرف دارو را به عنوان آخرین راه امتحان كنید. اگر این توصیه‌ها
را جدی بگیرید، می‌توانید تا اندازه زیادی دردهای میگرنی‌تان را کمتر کنید.
اما از آنجا که همه عوامل ایجاد کننده سردرد میگرنی در کنترل شما نیستند،
ممکن است باز هم گاهی دچار این دردهای نبض‌دار شوید.
با رعایت این اصول می‌توانید پزشک خانواده خود باشید:
آداب غذا خوردن میگرنی‌ها
گرسنگی سردرد میگرنی‌ها
را آغاز یا تشدید می‌كند اما اگر هر روز آداب ساده‌ای را برای غذا خوردن
رعایت کنید، خیلی زود از شر سردردهایی که هر هفته کلافه‌تان می‌کنند راحت
می‌شوید. پس اگر نمی‌خواهید این دلیل بی‌آنكه انتظار داشته باشید سرتان را
به درد بیاورد، توصیه‌های ما را جدی بگیرید.
1. وقت شناس باشید
برای پیشگیری از چنین دردهایی
باید وعده‌های غذایی منظمی داشته باشید و نگذارید زمان غذا خوردن‌تان دیر
یا زود شود. اگر دردهای نبض‌دار میگرنی كلافه‌تان كرده، به جای اینكه مدام
دارو بخورید، یك هفته درست سر ساعت صبحانه، ناهار و شام بخورید و تاثیرش را
روی بهبود‌تان ببینید. مطمئن باشید این روش به ظاهر ساده نمی‌تواند بی‌اثر
و بی‌نتیجه باشد. کافی است چند روز آن را امتحان کنید تا اثر بلند مدتش را
روی سلامت‌تان مشاهده کنید.
2. تعداد وعده‌ها را بیشتر كنید
اگر روش گفته شده
نتیجه دلخواه‌تان را نداد، تعداد وعده‌های غذایی‌تان را هم بیشتر كنید.
نیازی نیست كالری بیشتری دریافت كنید بلكه كافی است همان حجم غذای همیشگی
را در وعده‌های بیشتری میل كنید و تعداد وعده‌های‌تان را حتی به پنج وعده
در روز برسانید. حذف كردن هر یك از وعده‌های غذایی برای میگرنی‌ها می‌تواند
آغازی برای درد كشیدن‌های‌شان باشد. پس وعده‌های غذایی‌تان را خرد کنید تا
حال‌تان بهتر شود.
3. همیشه نان در كیف‌تان باشد
گذشته از رعایت همه
نكته‌ها، بد نیست این افراد همیشه در كیف‌شان یك تكه نان یا بیسكویت داشته
باشند تا به‌خاطر گرسنگی دچار این دردهای آزار‌دهنده نشوند. گاهی یك خوراكی
شیرین می‌تواند درد آنها را آرام كند. اما برخی از میگرنی‌ها به مصرف
كافئین حساس هستند به همین دلیل بهتر است شكلات‌هایی كه در كیف‌شان
می‌گذارند، كاكائویی و كافئین‌دار نباشند؛ چراکه برخی از افراد با مصرف
کافئین وارد فاز جدیدی از سردرد می‌شوند.
مصرف كافئین باعث بروز سردردهای میگرنی می شود.
میگرنی‌ها! از این خوراکی‌ها فاصله بگیرید
گاهی
سردرد نبض‌دار شما به‌خاطر اشتباهات تغذیه‌ای‌تان ایجاد می‌شود. برخی مواد
غذایی به میگرنی‌ها نمی‌سازد و می‌تواند سر شما را برای درد گرفتن تحریك
كند. محققان می‌گویند اگر از خوراکی‌هایی که در ادامه به شما معرفی
می‌کنیم فاصله بگیرید تا اندازه زیادی می‌توانید از بروز سردردهای شدیدی که
زندگی‌تان را مختل می‌کنند جلوگیری کنید. پس به جای درمان، این بار
پیشگیری کنید.
نوشابه رژیمی
شاید برای‌تان عجیب باشد اما گاهی با
خوردن یك نوشابه رژیمی هم ممكن است سردردهای‌تان آغاز شود. آسپارتام كه به
عنوان قند جانشین در بعضی از نوشابه‌های رژیمی یا شیرین‌كننده‌های مصنوعی
به كار می‌رود، می‌تواند درد سر را در شمایی كه از میگرن رنج می‌برید، آغاز
كند.
سس‌ها
ادویه‌ها هم گاهی می‌توانند دردهای میگرنی را
آغاز كنند و واکنشی که بدن برخی افراد به آنها نشان می‌دهد، گاهی با بروز
سردردهای نبض‌دار و آزار دهنده میگرنی همراه می‌شود. اگر به این بیماری
دچار باشید ممكن است با مصرف سس‌هایی كه از ادویه‌های مختلف پر شده‌اند دور
جدیدی از دردها را تجربه كنید و برای آرام كردن سردردی كه به‌خاطر یك
اشتباه ساده تغذیه‌ای ایجاد شده، مجبور شوید داروهای مختلف را امتحان كنید
یا چند ساعت و حتی چند روزی از جمع، صدا و نور فاصله بگیرید. البته برای
پیشگیری از این دردها، لازم است بدن خود را بشناسید و بدانید که چه اتفاقی
اغلب جرقه ایجاد درد را در سر شما می‌زند.
پنیر مانده
در پنیرهای كهنه و شكلات مقدار زیادی
تیرامین موجود است كه می‌تواند محرك میگرن باشد. پس میگرنی‌ها باید از مصرف
این خوراكی‌ها خودداری كنند. برای مثال برخی افراد مبتلا به این سردردها
ممكن است با مصرف پنیر تبریزی دچار حمله میگرن شوند.
كنسرو
افزودنی‌های موجود در كنسروها هم می‌تواند
درد را به سرتان بیندازد. هیستامین موجود در كنسروها و البته افزودنی‌های
موجود در سوسیس، كالباس و تمام غذاهای بسته‌بندی شده ممكن است حال شما را
بدتر كند. پس اگر با تجربه به شما ثابت شده كه این خوراكی‌ها دردتان را
آغاز می‌كنند، سراغ‌شان نروید.
قهوه و نسكافه
به شما گفته‌اند قهوه و نسكافه دوای
سردرد است؟ به توصیه‌شان عمل نكنید. اگر مصرف كافئین‌تان را یكدفعه بیشتر
كنید، دردهای میگرنی امان‌تان را می‌برند؛ البته در صورتی كه به مصرف
نوشیدنی‌های كافئین‌دار وابسته شده باشید، با قطع یكباره آنها هم می‌توانید
بهانه لازم برای شروع سردرد را ایجاد كنید.
