چهل حدیث از کلمات امیرالمومنین امام علی (أربعون حدیث من کلمات امیرالمومنین) 1
بِسْمِ اللَّهِ
الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
1 – خیر پنهانى و کتمان گرفتارى:
مِنْ کُنُوزِ الْجَنَّةِ الْبِرُّ وَإِخْفاءُ الْعَمَلِ
وَالصَّبْرُ عَلَى الرَّزایا وَکِتْمانُ الْمَصائِبِ.
از گنج هاى بهشت; نیکى کردن و پنهان نمودن کار[نیک] و صبر بر مصیبتها و نهان کردن گرفتاری ها [یعنى عدم شکایت از آنها] است.
2 – ویژگى هاى زاهد:
أَلزّاهِدُ فِى الدُّنْیا مَنْ لَمْ یَغْلِبِ الْحَرامُ
صَبْرَهُ، وَلَمْ یَشْغَلِ الْحَلالُ شُکْرَهُ.
زاهد در دنیا کسى است که حرام بر صبرش غلبه نکند، و حلال
از شکرش باز ندارد.
3 – تعادل در جذب و طرد افراد:
أَحْبِبْ حَبیبَکَ هَوْنًا ما عَسى أَنْ یَعْصِیَکَ یَوْمًا
ما. وَأَبْغِضْ بَغیضَکَ هَوْنًا ما عَسى أَنْ یَکُونَ حَبیبَکَ یَوْمًا ما.
با دوستت آرام بیا، بسا که روزى دشمنت شود، و با دشمنت آرام
بیا، بسا که روزى دوستت شود.
4 – بهاى هر کس:
قیمَةُ کُلِّ امْرِء ما یُحْسِنُ.
ارزش هر کسى آن چیزى است که نیکو انجام دهد.
5 – فقیه کامل:
اَلا أُخْبِرُکُمْ بِالْفَقیهِ حَقَّ الْفَقیهِ؟ مَنْ لَمْ
یُرَخِّصِ النّاسَ فى مَعاصِى اللّهِ وَلَمْ یُقَنِّطْهُمْ مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ وَلَمْ
یُؤْمِنْهُمْ مِنْ مَکْرِ اللّهِ وَلَمْ یَدَعِ القُرآنَ رَغْبَةً عَنْهُ إِلى ما سِواهُ،
وَلا خَیْرَ فى عِبادَة لَیْسَ فیها تَفَقُّهٌ. وَلاخَیْرَ فى عِلْم لَیْسَ فیهِ تَفَکُّرٌ.
وَلا خَیْرَ فى قِراءَة لَیْسَ فیها تَدَبُّرٌ.
آیا شما را از فقیه کامل، خبر ندهم؟ آن که به مردم اجازه
نـافرمانى خـدا را ندهـد، و آنهـا را از رحمت خدا نومید نسازد، و از مکر خدایشان آسوده
نکند، و از قرآن رو به چیز دیگر نکنـد، و خیـرى در عبـادت بدون تفقّه نیست، و خیـرى
در علم بدون تفکّر نیست، و خیرى در قرآن خواندن بدون تدبّر نیست.
6 – خطرات آرزوى طولانى و هواى نفس:
إِنَّما أَخْشى عَلَیْکُمْ إِثْنَیْنِ: طُولَ الْاَمَلِ وَاتِّباعَ الْهَوى، أَمّا طُولُ الْاَمَلِ فَیُنْسِى الاْخِرَةَ وَأَمّا إِتِّباعُ الْهَوى
فَإِنَّهُ یَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ.
همانا بر شما از دو چیز مى ترسم: درازى آرزو و پیروى هواى
نفس. امّا درازى آرزو سبب فراموشى آخرت شود، و امّا پیروى از هواى نفس، آدمى را از
حقّ باز دارد.
7 – مرز دوستى:
لاَ تَتَّخِذَنَّ عَدُوَّ صَدیقِکَ صَدیقًا فَتَعْدی صَدیقَکَ.
با دشمنِ دوستت دوست مشو که [با این کار] با دوستت دشمنى میکنى.
8 – اقسام صبر:
أَلصَّبْرُ ثَلاثَةٌ: أَلصَّبْرُ عَلَى الْمُصیبَةِ، وَالصَّبْرُ
عَلَى الطّاعَةِ، وَالصَّبْرُ عَلَى الْمَعْصِیَةِ.
صبر بر سه گونه است: صبر بر مصیبت، و صبر بر اطاعت، و صبر
بر [ترک] معصیت.
9 – تنگدستى مقدَّر:
مَنْ ضُیِّقَ عَلَیْهِ فی ذاتِ یَدِهِ، فَلَمْ یَظُنَّ أَنَّ
ذلِکَ حُسْنُ نَظَر مِنَ اللّهِ لَهُ فَقَدْ ضَیَّعَ مَأْمُولاً؛ وَمَنْ وُسِّعَ عَلَیْهِ
فی ذاتِ یَدِهِ فَلَمْ یَظُنَّ أَنَّ ذلِکَ اسْتِدْراجٌ مِنَ اللّهِ فَقَدْ أَمِنَ
مَخُوفًا.
هر که تنگدست شد و نپنداشت که این از لطف خدا به اوست، یک
آرزو را ضایع کرده؛ و هر که وسعت در مال یافت و نپنداشت که این یک غافلگیرى از سوى
خداست، در جاى ترسناکى آسوده مانده است.
10 – عزّت، نه ذلّت:
اَلْمَنِیَّةُ وَلاَ الدَّنِیَّةُ وَالتَّجَلُّدُ وَلاَ
التَّبَلُّدُ وَالدَّهْرُ یَوْمانِ: فَیَوْمٌ لَكَ وَ یَوْمٌ عَلَیْكَ فَإِذا کانَ
لَكَ فَلا تَبْطَرْ، وَإِذا کانَ عَلَیْكَ فَلا تَحْزَنْ فَبِکِلَیْهِما سَتُخْتَبَرُ.
مردن نه خوار شدن! و بى باکى نه خود باختن! روزگار دو روز
است، روزى به نفع تو، و روزى به ضرر تو! چون به سودت شد شادى مکن، و چون به زیانت گردید
غم مخور، که به هر دوى آن آزمایش شوى.
11 – طلب خیر:
ما حارَ مَنِ اسْتَخارَ، وَلا نَدِمَ مَنِ اسْتَشارَ.
هر که خیر جوید سرگردان نشود، و کسى که مشورت نماید پشیمان
نگردد.
12 – وطن دوستى:
عُمِّرَتِ الْبِلادُ بِحُبِّ الأَوْطانِ.
شهرها به حبّ و دوستى وطن آباداند.
13 – سه شعبه علوم لازم:
أَلْعِلْمُ ثَلاثَةٌ: أَلْفِقْهُ لِلْاَدْیانِ، وَالطِّبُّ
لِلْاَبْدانِ، وَالنَّحْوُ لِلِّسانِ.
دانش سه قسم است: فقه براى دین، و پزشکى براى تن، و نحو
براى زبان.
14 – سخن عالمانه:
تَکَلَّمُوا فِى الْعِلْمِ تَبَیَّنَ أَقْدارُکُمْ.
عالمانه سخن گویید تا قدر شما روشن گردد.
15 – منع تلقین منفى:
لا تُحَدِّثْ نَفْسَکَ بِفَقْر وَلا طُولِ عُمْر.
فقر و تنگدستى و طول عمر را به خود تلقین نکن.
16 – حرمت مؤمن:
سِبابُ الْمُؤْمِنِ فِسْقٌ وَقِتالُهُ کُفْرٌ وَحُرْمَةُ
مالِهِ کَحُرْمَةِ دَمِهِ.
دشنام دادن به مؤمن فسق است، و جنگیدن با او کفر، و احترام
مالش چون احترام خونش است.
17 – فقر جانکاه:
أَلْفَقْرُ الْمَوْتُ الْاَکْبَرُ، وَقِلَّةُ الْعِیالِ أَحَدُ الْیَسارَیْنِ وَهُوَ
نِصْفُ الْعَیْشِ.
فقر و ندارى بزرگترین مرگ است! و عائله کم یکى از دو توانگرى
است، که آن نیمى از خوشى است.
18 – دو پدیده خطرناک:
أَهْلَكَ النّاسَ إِثْنانِ: خَوْفُ الْفَقْرِ وَطَلَبُ الْفَخْرِ.
دو چیز مردم را هلاک کرده: ترس از ندارى و فخرطلبى.
19- سه ظالم:
أَلْعامِلُ بِالظُّلْمِ وَالمُعینُ عَلَیْهِ وَالرّاضِىُ
بِهِ شُرَکاءُ ثَلاثَةٌ.
شخص ستمکار و کمک کننده بر ظلم و آن که راضى به ظلم است،
هر سه با هم شریکانند.
20 – صبر جمیل:
أَلصَّبْرُ صَبْرانِ: صَبْرٌ عِنْدَ الْمُصیبَةِ حَسَنٌ
جَمیلٌ، وَأَحْسَنُ مِنْ ذلِكَ الصَّبْرُ عِنْدَ ما حَرَّمَ اللّهُ عَلَیْكَ.
صبر بر دو قسم است: صبر بر مصیبت که نیکو و زیباست، و بهتر
از آن صبر بر چیزى است که خداوند آن را حرام گردانیده است.
21 – اداى امانت:
أَدُّوا الْاَمانَةَ وَ لَوْ إِلى قاتِلِ وُلْدِ الْاَنْبیاءِ.
امانت را بپردازید گرچه به کشنده فرزندان پیغمبران باشد. – پرهیز از شهرت طلبى:
قالَ(علیه السلام) لِکُمَیْلِ بْنِ زِیاد: رُوَیْدَکَ لاتَشْهَرْ؛
وَأَخْفِ شَخْصَکَ لا تُذْکَرْ؛ تَعَلَّمْ تَعْلَمْ وَاصْمُتْ تَسْلَمْ؛ لا عَلَیْكَ
إِذا عَرَّفَكَ دینَهُ، لا تَعْرِفُ النّاسَ وَ لا یَعْرِفُونَكَ.
آرام باش، خود را شهره مساز؛ خود را نهان دار که شناخته
نشوى؛ یاد گیر تا بدانى؛ خموش باش تا سالم بمانى.
بر تو هیچ باکى نیست، آن گاه که خدا دینش را به تو فهمانید،
که نه تو مردم را بشناسى و نه مردم تو را بشناسند (یعنى، گمنام زندگى کنى).
23 – عذاب شش گروه:
إِنَّ اللّهَ یُعَذِّبُ سِتَّةً بِسِتَّة : أَلْعَرَبَ بِالْعَصَبیَّةِ
وَ الدَّهاقینَ بِالْکِبْرِ وَ الْاُمَراءَ بِالْجَوْرِ وَ الْفُقَهاءَ بِالْحَسَدِ وَ التُّجّارَ
بِالْخِیانَةِ وَ أَهْلَ الرُّسْتاقِ بِالْجَهْلِ.
خداوند شش کس را به شش خصلت عذاب کند: عرب را به تعصّب،
و خان هاى ده را به تکبّر، و فرمانروایان را به جور، و فقیهان را به حسد، و تجّار را
به خیانت، و روستایى را به جهالت.
24 – ارکان ایمان:
أَلْاِیمانُ عَلى أَرْبَعَةِ أَرْکان: أَلتَّوَکُّلِ عَلَى اللّهِ،
وَالتَّفْویضِ إِلَى اللّهِ وَالتَّسْلیمِ لْاَمْرِللّهِ، وَالرِّضا بِقَضاءِ اللّهِ.
ایمان چهارپایه دارد: توکّل بر خدا، واگذاردن کار به خدا،
تسلیم به امر خدا و رضا به قضاى الهى.
25 – تربیت اخلاقى:
ذَلِّلُوا أَخْلاقَکُمْ بِالْمَحاسِنِ، وَقَوِّدُوها إِلَى
الْمَکارِمِ. وَعَوِّدُوا أَنْفُسَکُمُ الْحِلْمَ.
اخلاق خود را رامِ خوبى ها کنید و به بزرگوارى هایشان بکشانید
و خود را به بردبارى عادت دهید.
26 – آسانگیرى بر مردم و دورى از کارهاى پست:
لاتُداقُّوا النّاسَ وَزْنًا بِوَزْن، وَعَظِّمُوا أَقْدارَکُمْ
بِالتَّغافُلِ عَنِ الدَّنِىِّ مِنَ الْاُمُورِ.
بهداشت
حدیث (1)
رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
إِنَّ اللّهَ
تَعالى جَميلٌ يُحِبُّ الجَمالَ، سَخىٌّ يُحِبُّ السَّخاءَ،
نَظيفٌ يُحِبُّ النَّظافَةَ؛
خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد، بخشنده است و بخشش را دوست
دارد، پاكيزه است و پاكيزگى را دوست دارد.
نهج
الفصاحه ص293 ، ح 690
حدیث (2)
رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
تَنَظَّفوا بِكُلِّ مَا استَطَعتُم فَإِنَّ اللّهَ تَعالى
بَنَى السلامَ عَلَى النَّظافَةِ وَ لَن يَدخُلَ الجَنَّةَ إِلاّكُلُّ
نَظيفٍ؛
خودتان را با هر وسيله اى كه مى توانيد پاكيزه كنيد، زيرا كه خداى
متعال اسلام را برپايه پاكيزگى بنا كرده است و هرگز به بهشت نمى رود، مگر كسى كه
پاكيزه باشد.
نهج الفصاحه ص391، ح 1182
حدیث (3)
امام على
علیه السلام :
اَلنَّظيفُ مِنَ
الثِّيابِ يُذهِبُ الهَمَّ وَ الحُزنَ و َهُوَ طَهورٌ لِلصَّلاةِ؛
لباس پاكيزه غم و اندوه را برطرف مىكند و باعث پاكيزگى نماز است.
كافى(ط-الاسلامیه)
ج6، ص444، ح14
حدیث (4)
رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
طَهِّرُوا هَذِهِ الْأَجْسَادَ
طَهَّرَكُمُ اللَّهُ فَلَيْسَ مِنْ عَبْدٍ يَبِيتُ طَاهِراً إِلَّا
بَاتَ مَعَهُ مَلَكٌ فِي شِعَارِهِ لَا يَنْقَلِبُ سَاعَةً مِنْ
لَيْلٍ يَسْأَلُ اللَّهَ شَيْئاً مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا وَ
الْآخِرَةِ إِلَّا أَعْطَاهُ إِيَّاه
این بدنها را پاكيزه كنيد، خداوند پاكيزه تان كند، زيرا هيچ
بنده اى نيست كه شب با بدنى پاكيزه بخوابد مگر اينكه فرشته
اى با وى
مى خوابد و هيچ لحظه اى از شب از اين پهلو به آن پهلو نمى شود،
از خدا چیزی از امور دنیا و آخرت می خواهد مگر اعطا کندبه او
مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل ج1، ص 297 ، ح662
حدیث (5)
رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
تَخَلَّلوا، فَاِنَّهُ يُنَقِّى الفَمَ وَ مَصلَحَةٌ لِلِّثَةِ؛
خلال كنيد، چرا كه دهان را تميز مى كند و مايه سلامت لثه است.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 376، ح
5
حدیث (6)
رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
لَا يُطَوِّلَنَّ أَحَدُكُمْ
شَارِبَهُ وَ لَا شَعْرَ إِبْطَيْهِ وَ لَا عَانَتِهِ فَإِنَّ
الشَّيْطَانَ يَتَّخِذُهَا مَخْبَأً يَسْتَتِرُ بِهَا
كسى از شما موهاى سبيل و موهاى زير بغل و موى زير شكم خود را بلند
نكند؛ چرا كه شيطان (ميكروب) اين نقاط را پناهگاه خود قرار داده، و زير موها پنهان
مى شود.
وسائل الشيعه ج2، ص115 ، ح1655
حدیث (7)
امام باقر
علیه السلام :
شَكَتِ الكَعبَةُ اِلَى اللّهِ ما تَلقى مِن اَنفاسِ
المُشرِكينَ، فَاَوحَى اللّهُ اِلَيها: اَن قَرّى يا كَعبَةُ، فَاِنّى
اُبدِلُكَ بِهِم قَوما يَتَخَلَّلونَ بِقُضبانِ الشَّجَرِ. فَلَمّا بَعَثَ
اللّهُ مُحَمَّدا
صلی الله علیه و آله و سلم اَوحى اِلَيهِ مَعَ جَبرَئيلَ بِالسِّواكِ
وَ الخِلالِ؛
كعبه از زجرى كه از بوى بد نفسهاى
مشركين مى كشيد، به درگاه خداوند شكايت نمود، خداوند به آن وحى كرد، تو را مژده باد
كه بجاى اينان كسانى را جايگزين مى كنم كه با شاخه هاى درخت خلال مى كنند. هنگامى
كه خداوند حضرت محمد
صلی الله علیه و آله و سلم را مبعوث فرمود، توسط جبرئيل سفارش مسواك
و خلال كردن را به او وحى كرد.
محاسن ج 2، ص 558،
ح 924
حدیث (8)
رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
غَسلُ اِلاناءِ وَ طَهارَةُ الفِناءِ يورِثانِ الغِنى؛
شستن ظرفها و پاكيزگى حياط مايه
غناست.
نهج الفصاحه
ص 584 ، ح 2031
حدیث (9)
امام باقر
علیه السلام :
اِنَّما قُصَّ الظفارُ، لاِنَّها مَقيلُ الشَّيطانِ وَ
مِنهُ يَكونُ النِّسيانُ؛
كوتاه كردن ناخن، از آن رو لازم است كه پناهگاه شيطان است و
فراموشى مى آورد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 490، ح
6
حدیث (10) رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
اِنَّ مِن حَقِ الضَّيفِ اَن يُكرَم وَ اَن يُعِدَّ لَهُ
الخِلال؛
از حقوق ميهمان است كه ميزبان او را احترام كند و برايش خلال دندان
فراهم نمايد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 285، ح
3
حدیث (11) امام على
علیه السلام :
نِعمَ البَيتُ الحَمّامُ تَذكُرُ فيهِ النّارَ وَ يَذهَبُ
بِالدَّرَنِ؛
چه خوب جايگاهى است حمّام، يادآور دوزخ است و چرك را از ميان
مى برد.
من لايحضره الفقيه
ج 1، ص 115، ح 237
حدیث (12) امام رضا
علیه السلام :
و مَنِ اغتَسَلَ مِنَ الماءِ الَّذى قَدِ اغتُسِلَ فيهِ
فَاَصابَهُ الجُذامُ فَلا يَلومَنَّ اِلاّ نَفسَهُ؛
هر كس با آبى غسل كند كه پيشتر در آن غسل شده است و به جذام مبتلا
شود، كسى را جز خود سرزنش نكند.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 503، ح
38
حدیث (13) امام صادق
علیه السلام :
اَلحِنّاءُ يَذهَبُ بالسَّهَكِ وَ يَزيدُ فى ماءِ الوَجهِ وَ
يُطَيِّبُ النَّكهَةَ وَ يُحَسِّنُ الوَلَدَ؛
حنا، بوى بد
(عرق) را از بين مى برد، چهره را شاداب، دهان را
خوشبو و فرزند را زيبا مى كند.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 484، ح
5
حدیث (14)
امام صادق عليه السلام :
إِنَّ اللَّهَ (تَعَالَى)
يُحِبُّ الْجَمَالَ وَ التَّجْمِيلَ، وَ يَكْرَهُ الْبُؤْسَ وَ
التَّبَاؤُسَ، فَإِنَّ اللَّهَ (عَزَّ وَ جَلَّ) إِذَا
أَنْعَمَ عَلَى عَبْدٍ نِعْمَةً أَحَبَّ أَنْ يَرَى عَلَيْهِ
أَثَرَهَا.قِيلَ: وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ: يُنَظِّفُ ثَوْبَهُ،
وَ يُطَيِّبُ رِيحَهُ، وَ يُجَصِّصُ دَارَهُ، وَ يَكْنُسُ
أَفْنِيَتَهُ، حَتَّى إِنَّ السِّرَاجَ قَبْلَ مَغِيبِ
الشَّمْسِ يَنْفِي الْفَقْرَ، وَ يَزِيدُ فِي الرِّزْقِ
خداوند زيبايى و خودآرايى را دوست دارد و از
فقر و تظاهر به فقر بيزار است. هرگاه خداوند به بنده اى نعمتى
بدهد، دوست دارد اثر آن را در او ببيند. عرض شد: چگونه؟ فرمودند:
لباس تميز بپوشد، خود را خوشبو كند، خانه اش را گچكارى كند، جلوى
در حياط خود را جارو كند، حتى روشن كردن چراغ قبل از غروب خورشيد
فقر را مى برد و روزى را زياد مى كند.
امالى
(طوسى) ص 275،
ح 526
حدیث (15) رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
نِعمَ السِّواكُ الزَّيتونُ مِن شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ، يُطَيِّبُ
الفَمَ وَ يَذهَبُ بِالحَفَرِ، وَ هُوَ سِواكى وَ سِواكُ النبياءِ قَبلى؛
چه خوب مسواكى است زيتون! از درختى پر خير و بركت كه دهان را خوشبو
مىكند و جِرم دندان را از ميان مىبرد. اين مسواك من و پيامبران پيش از من است.
مكارم الاخلاق ص 49
{شبیه این حدیث در مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج1 ، ص 369
، ح885 }
حدیث (16) رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
مَنِ اتَّخَذَ شَعرا فَليُحسِن وَلايَتَهُ، اَو لِيَجُزَّهُ؛
هر كس مو مى گذارد، آن را خوب نگه دارد وگرنه كوتاهش كند.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 485، ح
2 – من لا یحضر الفقیه ج1 ، ص129 ، ح326
حدیث (17)
امام رضا عليه السلام :
عَلَيكَ بِالاِثمِدِ فَاِنَّهُ يَجلُو البَصَرَ وَ يُنبِتُ
الشفارَ وَ يُطَيِّبُ النَّكهَةَ وَ يَزيدُ فِى الباه؛
سرمه سياه بِكشيد، چرا كه ديده را جلا مى دهد، مژه ها را
مى روياند، دهان را خوشبو مى كند و بر توان جنسى مى افزايد.
مكارم الاخلاق ص 46
حدیث (18) امام على
علیه السلام :
نَظِّفوا بُيوتَكُم مِن حَوكِ العَنكَبوتِ، فَاِنَّ تَركَهُ
فِى البَيتِ يورِثُ الفَقرَ؛
خانه هاى خود را از تار عنكبوت پاك كنيد، زيرا باقى گذاشتن آن در
خانه، فقر مى آورد.
وسائل الشيعه
ج5، ص322، ح6674
حدیث (19) رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
لا تُبَيَّتُوا القُمامَةَ فى بُيوتِكُم وَ اَخرِجوها نَهارا،
فَاِنَّها مَقعَدُ الشَّيطانِ؛
زباله را شب در خانه هاى خود نگه نداريد و آن را در روز به بيرون
از خانه منتقل كنيد، زيرا زباله نشيمنگاه شيطان است.
من لا يحضره الفقيه
ج 4، ص 5 ، ح 4968
حدیث (20)
امام صادق عليه السلام :
اِنَّ لِكُلِّ ثَمَرَةٍ سَمّا فَاِذا اَتَيتُم بِها
فَمَسّوها بِالماءِ أو اَغمِسوها فِى الماءِ؛
هر ميوه اى سمّى دارد، هرگاه ميوه به دستتان رسيد، آن را با آب
بشوييد و يا در آب فرو بريد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 350، ح
4
حدیث (21) امام صادق
علیه السلام :
اَبصَرَ رسول اللّه
صلی الله علیه و آله و سلم رَجُلاً شَعثا شَعرُ
رَأسِهِ وَ سَخَةً ثيابُهُ، سَيِّئَةً حالُهُ فَقال رسول اللّه
صلی الله علیه و آله و سلم : مِن الدّينِ المُتعَةُ وَ اِظهارُ النِّعمَةِ؛
پيامبر خدا
صلی الله علیه و آله و سلم مردى را ديدند كه موهاى ژوليده و
جامه اى چركين و سر و وضع نامرتّبى داشت، فرمودند: بهره بردن از نعمتهاى خدا و
آشكار ساختن نعمت جزء دين است.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 439، ح
5
حدیث (22) امام باقر
علیه السلام :
كَنسُ البُيوتِ يَنفِى
الفَقرَ؛
جارو كردن اتاقها فقر را
از بين مى برد.
وسايل الشيعه ج
5 ،
ص 317، ح 6658
حدیث (23) امام صادق
علیه السلام :
غَسلُ الناءِ وَ كَسحُ الفِناءِ، مَجلَبَةٌ لِلرِّزقِ؛
شستن ظرف و جارو زدن جلو در منزل، باعث جلب روزى مى شود.
خصال ص 54، ح 73
– مکارم الاخلاق ص 127
حدیث (24) امام رضا
علیه السلام :
مِن اَخلاقِ الانبياءِ التَّنَظُّفُ؛
پاكيزگى از اخلاق پيامبران است.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 5، ص 567، ح
50
حدیث (25)
امام على
علیه السلام :
تَنَظَّفوا بِالماءِ مِنَ النَّتنِ الرِّيحِ الَّذى يُتَأَذّى
بِهِ وَ تَعَهَّدوا اَنفُسَكُم، فَاِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ
يُبغِضُ مِن عِبادِهِ القاذورَةَ الَّذى يَتَاَنَّفُ بِهِ مَن
جَلَسَ اِلَيهِ؛
خودتان را با آب، از بوى بدى كه ديگران را آزار مى دهد، پاك كنيد و
اين كار را پيوسته انجام دهيد؛چرا كه خداوند، از بنده آلوده اى كه
هر كس با او بنشيند، بينى اش را از [بوى بد] وى مى گيرد، نفرت
دارد.
خصال ص 620
حدیث (26) رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
لا تُؤووا التُّرابَ خَلفَ البابِ، فَاِنَّهُ مأوَى الشَّيطانِ؛
زباله را پشت در (حياط) جمع نكنيد، زيرا كه لانه شيطان مى شود.
محاسن ص 624،
ح 79
حدیث (27) رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
ما لى اَراكُم تَدخُلونَ عَلَىَّ قُلحَا مُرغا؟ ما لَكُم
لا تَستاكونَ؟
شما را چه شده است وقتى بر من وارد مى شويد، مى بينمتان كه
دندانهايتان جرم گرفته و زرد و موهايتان ژوليده است. چرا مسواك نمى زنيد.
محاسن ص 561،
ح 943
حدیث (28)
امام صادق عليه السلام :
خُذ مِن شارِبـِكَ وَ اَظفارِكَ فى كُلِّ جُمُعَةٍ فَاِن لَم
يَكُن فيها شَىْءٌ فَحُكَّها لا يُصيبُكَ جُنونٌ وَ لا جُذامٌ وَ لا بَرَصٌ؛
در هر جمعه، اندكى از سبيل و ناخنهاى خود را بگير، و اگر هم چيزى
وجود نداشته باشد، آن را (كمى) بساى، [كه در اين صورت] ديوانگى، جذام و پيسى به تو
نمى رسد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 490، ح
3
حدیث (29) رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
اَلوُضوءُ قَبلَ الطَّعامِ يَنفِى الفَقرَ، وَ بَعدَهُ يَنفِى الهَمَّ وَ يُصَحِّحُ
البَصَرَ؛
شستن دست قبل از غذا، فقر را و پس از غذا، غم و اندوه را
برطرف مى كند و به چشم سلامتى مى بخشد.
مكارم الاخلاق ص
139
حدیث (30)
رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
لِيُبالِغ اَحَدُكُم فِى المَضمَضَةِ وَ ا لستِنشاقِ،
فَاِنَّهُ غُفرانٌ لَكُم وَ مَنفَرَةٌ لِلشَّيطانِ؛
سزاوار است هر يك از شما در دهان و بينى زياد آب بچرخاند، چرا كه
اين كار، مايه آمرزش شما و گريزِ شيطان است.
ثواب الاعمال
و عقاب الاعمال ص 19 {شبیه این حدیث در الجعفریات ص16 }
حدیث (31) رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
بَيتُ الشَّياطينِ مِن بُيوتِكُم بَيتُ العَنكَبوتِ؛
خانه هاى عنكبوتى كه در اتاقهاى شماست، لانه شياطين است.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 532، ح
11
حدیث (32) امام على
علیه السلام :
لا يَدلُكَنَّ رِجلَيهِ بِالخَزَفِ، فَاِنَّهُ يورِثُ
الجُذامَ؛
مبادا كسى (در حمام) پاى خود را سفال (سنگ پا) بكشد، زيرا اين كار
جذام مى آورد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 500، ح
19
حدیث (33)
امام صادق عليه السلام :
غَسلُ الرَّأسِ بِالخَطمىِّ اَمانٌ مِنَ الصُّداعِ وَ بَراءَةٌ
مِنَ الفَقرِ وَ طَهورٌ لِلرَّأسِ مِنَ الحَزاز؛
شستن سر با خطمى، مايه ايمنى از سر درد، بركنار ماندن از فقر و
پاكيزگى سر از شوره است.
ثواب الاعمال
و عقاب الاعمال ص 19
حدیث (34) رسول اكرم
صلی الله علیه و آله و سلم :
مَرَّ اَخى عيسى
علیه السلام بِمَدينَةٍ فَاِذا وُجُوهُهُم صُفرٌ
وَ عُيونُهُم زُرقٌ فَشَكَوا اِلَيهِ ما بِهِم مِنَ العِلَلِ. فَقالَ:
دَواؤُكُم مَعَكُم، اَنتُم اِذا اَكَلتُمُ اللَّحمَ طَبَختُموهُ غَيرَ
مَغسولٍ، وَ لَيسَ يَخرُجُ شَىْءٌ مِنَ الدُّنيا اِلاّ بِجَنابَةٍ. فَغَسَلُوا
بَعدَ ذلِكَ لُحومَهُم فَذَهَبَت اَمراضُهُم ؛
برادرم عيسى، از شهرى عبور كرد و ديد كه مردمش رنگ چهره هايشان زرد و چشم هايشان
كبود است. آنان از بيمارى هايى كه داشتند، نزد وى اظهار ناراحتى كردند. عيسى
علیه السلام گفت: درمانتان همراهتان است. شما هنگامى كه گوشت مى خوريد، آن را
ناشسته مى پزيد، در حالى كه هيچ چيزى بدون نوعى جنابت از دنيا نمى رود. از آن پس،
گوشتهاى مصرفى خود را شستند و در نتيجه بيمارى هايشان از ميان رفت.
