تکنیک های ساده و کلیدی برای مقابله با حملات پانیک (قسمت اول)
حمله
پانیک به افزایش ناگهانی و شدید اضطراب ، ترس و هراس گفته می شود. اکثر
افراد مبتلا به پانیک این بیماری را اینگونه تعریف می کنند “احساس ترس و
هراس شدید نسبت به یک تهدید، حتی اگر هیچ تهدیدی وجود نداشته باشد.”
حملات پانیک بدون هیچ علامت و هشداری به صورت کاملا ناگهانی اتفاق می افتد. این حملات ممکن است چند دقیقه یا بیشتر به طول انجامد.
این حملات به ندرت بیشتر از یک ساعت ادامه دارد. حملات مکرر
ممکن است که باعث شود فرد از موقعیت ها و مکان هایی که این حملات برای او
اتفاق افتاده اجتناب کند، در حالیکه که در واقعیت ممکن است هیچ ارتباطی بین
این فعالیت ها یا مکان ها و حملات پانیک اتفاق افتاده وجود نداشته باشد.
حملات پانیک علاوه بر ترس و اضطراب می تواند علایم فیزیکی نظیر درد یا ناراحتی قفسه سینه، تنگی نفس، تنفس تند و عمیق، عرق کردن، تند شدن ضربان قلب، تهوع، بی حسی، احساس سوزش و یا احساس خفگی را به همراه داشته باشد.
در
برخی از افراد نیز احساساتی مانند مرگ، توهم، احساسات غیر واقعی و احساس
جدا بودن از محیط اطرافشان رخ می دهد. یا اینکه فرد ممکن است پس از فروکش کردن حمله، احساس خستگی و فرسودگی کند.
علت اصلی حملات پانیک هنوز شناخته نشده است. با این حال عوامل
ژنتیکی و عوامل محیطی مانند استرس ممکن است جزو پارامترهای مهم در ایجاد
این حملات باشند. فاکتورهای خطرناک دیگری مانند سابقه سوء استفاده در بچگی،
تجربه یک رویداد بسیار بد و آسیب زا، حاملگی و مرگ یکی از عزیزان می توانند در ایجاد این بیماری دخیل باشند.
تشخیص و درمان مناسب حملات پانیک مکرر ضروری می باشد. عدم
درمان حملات پانیک می تواند عوارض عاطفی و فیزیکی شدیدی را به دنبال داشته
باشد. تکنیک های ساده ای برای درمان حملات پانیک وجود دارد که در اینجا به
آنها اشاره خواهیم کرد.
1. تنفس آرام
شما می توانید با استفاده از تکنیک های صحیح تنفس به حملات
پانیک قبل از اینکه شروع شوند پایان دهید. زمانی اکسیژن بیشتر وارد بدن شما
می شود، اثر آرام بخشی روی ذهن و بدن شما دارد.
تنفس آرام و عمیق براحتی بسیاری از علایم حمله پانیک را کاهش می دهد. بعلاوه تمرین روزانه تکنیک های تنفس صحیح می تواند به جلوگیری از حملات پانیک کمک کند.
نحوه استفاده:
- در یک محیط آرام نشسته و سعی کنید عضلات خود را شل و رها کنید.
- تنفس عمیق از طریق بینی (در واقع دم عمیق از طریق بینی).
- در مرحله بعدی به آرامی نفستان را از طریق دهان خارج کنید (بازدم).
- در همین حین روی کلمه آرامش تمرکز کنید.
- این کار را تا زمانی که احساس آرامش کنید، تکرار نمایید.
2. بابونه
یکی از مقالات منتشر شده در مجله روان شناسی بالینی نشان می دهد که بابونه می تواند علایم اضطراب کم و متوسط را کاهش دهد.
بابونه مقالات پزشکی و بهداشتی – ی غنی از کلسیم و منیزیم می باشد که این دو عنصر به شدت به کاهش شدت حملات پانیک کمک می کند.
نحوه استفاده:
- دو قاشق چای خوری گل بابونه خشک را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد.
- سپس آنرا صاف نموده و با مقداری عسل ترکیب نموده و میل نمایید.
- سعی کنید روزانه دو فنجان چای بابونه را به منظور افزایش آرامش و کاهش حملات پانیک بنوشید.
- همچنین شما می توانید با مشورت با پزشک از مکمل های بابونه نیز استفاده نمایید.
3.سنبل الطیب
یکی از گیاهان دارویی مشهور سنبل الطیب می باشد که نقش مهمی را در درمان حملات پانیک و آرام کردن اعصاب ایفا می نماید.
در مطالعه ای که توسط انجمن ملی ترس (National Phobics Society)
انجام شده است، مشخص شده که سنبل الطیب به کاهش علایم حملات پانیک کمک
بسزایی می کند. همچنین سنبل الطیب میزان خواب را افزایش می دهد.
نحوه استفاده:
- دو قاشق چای خوری ریشه سنبل الطیب خرد شده را به مدت 8 تا 10 دقیقه در آب سرد بخیسانید.
- سپس آب آن را صاف نموده و روزانه مقداری از آن را بنوشید.
- همچنین می توانید 400 تا 600 میلی گرم عصاره سنبل الطیب را
چند ساعت قبل از خوابیدن میل بفرمایید. برای استفاده از دوز مناسب با دکتر
خود مشورت کنید.
توجه: بیش از 4 هفته از سنبل الطیب به طور مکرر استفاده نکنید. همچنین مادران باردار و شیرده از خوردن این گیاه پرهیز نمایند.
4. جینسینگ
جینسینگ به عنوان یک سازگار کننده بدن با شرایط محیطی، می تواند برای درمان حملات پانیک مورد استفاده قرار گیرد.
جینسینگ
باعث کاهش شدت پاسخ بدن به عوامل استرس زا می شود و بنابراین افرادی که
این گیاه را مصرف می کنند بهتر می توانند با شرایط نامطلوب و استرس زا
مقابله کنند.
همچنین جینسینگ دارای اثر آرام بخشی بر روی سیستم عصبی می باشد.
نحوه استفاده:
- 5 تا 8 برش نازک جینسینگ را در 3 فنجان آب به مدت 15 دقیقه در حرارت پایین بجوشانید.
- پس از صاف کردن، مقداری عسل به آن اضافه نموده و هنگامی که سرد شد آن را بنوشید.
- روزانه 1 تا 3 فنجان چای جینسینگ بنوشید.
توجه: اگر در حال مصرف داروی فشار خون بالا هستید، از این گیاه استفاده نکنید.
حفظ سلامت روان از دیدگاه طب سنتی
حالات نفسانی و روانی انسان نقش ویژه ای
در وضعیت جسمانی و سلامتی وی دارد، در حالی که جوامع امروزی سرشار از تنش
های فکری و روحی هستند هر فردی باید به فراخور حالش به دنبال راه و روشی
برای ایجاد آرامش و کاهش اثر این تنش ها باشد و البته بهترین راه یاد خدا
است!
آنچه به ویژه در نسل های جوان امروزی شاهد
آن هستیم عدم وجود توان مدیریت مسایل و مشکلات است که بخش بزرگی از این
نقیصه مربوط به مسایل فرهنگی و عدم اعتماد به نفس و شیوه تربیت می باشد.
کمبود وقت و حوصله والدین برای تربیت
فرزندان و آموزش روش های حل مشکلات، ضعف عملکرد مدارس در آموزش امور تربیتی
و بازی های کامپیوتری خشن همراه با ترویج قتل و جنگ و کشتارهای وحشیانه،
در بروز این ضعف روحی بسیار تاثیرگذار هستند.
بخشی از این مشکل هم به عواملی از جمله
مواد غذایی، ساعات نامناسب خواب و بیداری، آلودگی هوا و تجمع مواد زاید در
بدن بستگی دارد. همانطور که بارها شنیده ایم : عقل سالم در بدن سالم است،
در نتیجه فردی که با مصرف فست فودها، کنسروها و غذاهای آماده، انواع مواد
نگهدارنده و محرک را مصرف کرده، شب تا دیروقت بیدار می ماند، در هوای آلوده
شهرها تردد می کند، دفع گوارشی مناسب ندارد و دستورات پاکسازی بدن را
انجام نمی دهد، اصولا نباید انتظار سلامت روحی و روانی داشته باشد. مصرف
داروهای آرام بخش و غیره نیز اگر تاثیری داشته باشند معمولا به صورت موقت و
همراه با عوارض است.
انواع حالات روحی و تاثیرات آنها
شادی و لذت در حد اعتدال:
- حرارت غریزی را تقویت می کند.
- مزاج را گرم و تر می کند.
- باعث قوی تر شدن قوت ها می شود.
- بدن از غذا بهره بیشتری می یابد و فربه می شود.
- رنگ صورت تازه و شاداب می گردد.
- مواد زاید و دفعی و بیماری ها از تن دفع می شود.
- بروز پیری را به تاخیر می اندازد.
توجه: شادی مفرط می تواند سبب مرگ و هلاکت شود(شادی مرگ).
غم و اندوه و ترس:
- خون و حرارت غریزی را به داخل تن می برد.
- مزاج را سرد و خشک می کند.
- رنگ و روی را زرد می کند و شادابی و تازگی پوست را می برد.
- همه قوت ها را ضعیف می کند.
- موجب پیری می شود.
- اما غم و اندوه گاه گاه و کم می تواند
در مزاج های بسیار گرم ایجاد اعتدال نماید و باعث ساکن شدن خشم های عظیم و
رفع سبکساری ناشی از شادی زیاد گردد.
خشم و غضب
- باعث افزایش حرارت بدن می گردد.
- خون را در بدن می گستراند و قوت روح و حرارت را به ظاهر تن می رساند.
- برای افراد گرم و خشک یا با غلبه صفرا زیان دارد چون در اثر ازدیاد حرارت باعث تولید مواد سمی و پراکنده شدن آنها در بدن می گردد.
- بروز خشم زیاد در طولانی مدت علاوه بر
تولید مواد سمی باعث کاهش حرارت غریزی و سرد شدن غیر طبیعی مزاج بدن می
گردد و رنگ روی را زرد می کند. - خشم به اعتدال برای افراد تر و سرد مزاج و کسانی که حرارت غریزی شان ضعیف شده و رنگ رویشان رفته و قوت هایشان کم شده سود دارد.
راه کارهایی برای کاهش خشم:
افرادی که در برخورد با مشکلات، بیشتر
حالات پرخاشگرانه را بروز می دهند معمولا مزاج یا سوء مزاج گرمی دارند و
علاوه بر تمرینات کنترل ذهنی( مثل تنفس عمیق و دستور ریلکس کردن) باید
دستورات زیر را انجام دهند:
پرهیزات:
- ادویه تند و تیز مثل زنجبیل، فلفل و خردل
- غذاهای بسیار گرم مثل عسل کهنه، مغزها و تنقلات مثل پسته، سیر و پیاز خام، خرمای خشک
- نوشیدنی های گرم و داغ مثل قهوه، نسکافه و چای
- کل فست فودها و غذاهای آماده و هر غذای حاوی مواد نگهدارنده
- خوراکی های گرم و چرب مثل حلوا ارده، سرخ کردنی ها مخصوصا اگر حالت سوختگی پیدا کنند.
- ترشی های غیر طبیعی و هر غذایی که مزه ترش شدید دارد.
- شب زنده داری
توصیه ها:
- مصرف خیار، کدو، کاهو، گشنیز، هندوانه
- خوردن ماء الشعیر طبی، سوپ جو، حریره بادام
- نوشیدن کمی شربت خنک( نه یخ) مثل شربت به لیمو، شربت سکنجبین و گلاب در هنگام بروز عصبانیت
- بوییدن عطرهای ملایم و خنک مثل بنفشه، گلاب، صندل
- گوش دادن به نغمه های طبیعی مثل صدای دریا یا آب روان
راه کارهایی برای مبتلایان به غم و اندوه:
افرادی که در موقعیت های ناراحت کننده
بیشتر دچار خودخوری و درون ریزی هستند و یا بدون دلیل خاص احساس غم و اندوه
زیاد دارند، معمولا مزاج یا سوء مزاج سردی داشته و باید در کنار تمرینات
ذهنی( تنفس عمیق و دستور ریلکس کردن)، دستورات زیر را نیز انجام دهند:
پرهیزات:
- عدس، قارچ، بادمجان، کلم خام
- گوشت گاو،گوشت های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس و کل فست فودها و غذاهای آماده و هر غذای حاوی مواد نگهدارنده
- پنیرهای مانده و کهنه
- غذاهای سوخته
- ادویه بسیار گرم مثل فلفل، خردل و زنجبیل
- ترشی ها و هرچه مزه ترشی دارد
توصیه ها:
- سحر خیزی
- قدم زدن در طبیعت
- ورزش های دسته جمعی و رقابتی
- مصرف گوشت گوسفند جوان، زرده تخم مرغ عسلی، شیر برنج، حریره بادام، شیر بادام
- استفاده از شربت ها و دمنوش های مفرح با توجه به سازگاری مزاجی مثل:
- فالوده سیب
- شربت به لیمو
- شربت تخم بالنگو
- بوییدن اسطوخودوس(در افراد با غلبه گرمی توصیه نمی شود)
- دمنوش بادرنجبویه(مصرف آن برای افراد با کم کاری تیروئید ممنوع است)
- دمنوش بابونه
- شربت زعفران(برای خانم های باردار توصیه نمی شود)
- شربت بیدمشک
- شربت بهار نارنج
- مربای پوست بالنگ
توصیه های کلی برای حفظ سلامت روان
از تنش های احتمالی دوری کنید:
متاسفانه در حال حاضر اکثر گفتگوها در
محیط های اداری و حتی خانوادگی بر سر قیمت کالاهای مختلف، بحث های سیاسی و
روش های کسب درآمد بیشتر است که خواه ناخواه غریزه زیاده خواهی انسان و
رقابت افراط گونه( احساس عقب نماندن از دیگران) را تحریک می کند. اگر توان
آن را دارید موضوع بحث ها را تغییر دهید و اگر نه حداقل خود را وارد این
بحث ها نکنید چون در اکثر موارد سرانجامی جز سرخوردگی و عصبانیت نخواهد
داشت.
روزه خبری بگیرید:
برای بسیاری از مردم شنیدن خبرهای گوناگون
از سراسر جهان به صورت عادت درآمده اما این کار نه تنها هیچ سودی ندارد
بلکه باعث ایجاد افکار پریشان می گردد، لذا به افرادی که در اثر تنش های
محیط پیرامون دچار عوارضی مثل استرس، اضطراب و سرخوردگی شده اند توصیه می
شود حداقل یک هفته در ماه، از هر نوع عامل تنش زا و غیر ضروری از جمله
تماشای اخبار و فیلم های خشونت بار و خواندن روزنامه پرهیز نمایند.
دستور تنفس های عمیق را فراموش نکنید:
این دستور که به آن “دوش اکسیژن” نیز گفته
می شود اگر به صورت هر 2 ساعت یک بار در طول روز انجام شود تاثیر به سزایی
در ایجاد حس آرامش و نشاط خواهد داشت. البته مورد استفاده دیگر این تنفس
در زمان بروز خشم و عصبانیت است!
روی زمین یا صندلی بنشینید، چشم ها را ببندید و 10 نفس عمیق به این شکل بکشید:
1.طی چهار شماره(1،2،3،4) به آرامی هوا را از راه بینی داخل بکشید.
2. چهار شماره هوا را داخل ریه ها نگه دارید.
3.طی چهار شماره هوا را به آرامی از راه بینی خارج نمایید.
4.به اندازه 2 شماره مکث نمایید.
5.دو نفس عادی بکشید.
6.سیکل را مجدد از شماره یک آغاز نمایید.
باغبانی کنید:
در گذشته نه چندان دور باغبانی و نگهداری
از حیوانات جزیی از زندگی روزمره بشر بود و در نتیجه نیازی به توصیه به
انجام چنین کارهایی وجود نداشت اما اهمیت این موضوع از آنجا روشن می شود که
بهترین شغل ها در بین شغل های یدی را کشاورزی معرفی می کردند زیرا معتقد
بودند زندگی در هوای صاف و سالم، کار کردن در هوای آزاد، عدم مصرف غذاهای
مختلف، تعادل باطنی و عدم آرزوهای فساد انگیز و اضطراب همگی به حفظ سلامتی و
طول عمر کمک می کند.
امروزه نیز روانشناسان معتقدند وقتی فردی
به کارهای باغبانی مشغول با انجام دادن و به اتمام رساندن مراحل مخنلف کار
احساس کارآیی و خود ارزشی می کند.
بین باغبانی کردن و امیدواری یک ارتباط
ذاتی وجود دارد. کشت یک دانه مستلزم امید، انتظار و پیش بینی برای یک نتیجه
خوب است. از طرفی وقتی فرد در طبیعت قرار می گیرد به طور غیر ارادی توجه و
افکارش به طرف گل و گیاه کشیده شده و با دور شدن فکر از نگرانی ها فرد
احساس راحتی و رهایی می کند.
در همین راستا، باغبانی یک فرایند رشد
فردی و اجتماعی در نظر گرفته می شود که به واسطه آن بهبود فرد با رشد بذر
قرین شده و حتی در برخی موارد این روند به عنوان یک وسیله درمانی به کار
گرفته می شود. باغبانی یک فعالیت قابل انعطاف است که با توجه به شرایط و
توانایی های فردی و محیطی افراد قابل تغییر می باشد.
این فعالیت می تواند به شکل های مختلفی
نظیر فعالیت فردی یا گروهی، فعالیت در محیط باز و یا داخل ساختمان، در
زمینه های متنوع گلکاری، سبزیکاری و کاشت انواع میوه و غیره صورت بگیرد.
در بسیاری از کشورها، دولت ها و شوراهای
محلی زمین های کشاورزی منطقه ای را به قطعات کوچک تقسیم کرده و آن را با
اجاره بهای بسیار ناچیز در اختیار مردم قرار می دهند. این زمین ها که
الاتمنت(Allotment) نامیده می شوند فقط برای کشت
سبزیجات و به منظور خود کفایی خانواده های داوطلب مورد استفاده قرار می
گیرد، علاقمندی مردم به مصرف مواد غذایی طبیعی و سالم باعث رونق گرفتن این
فعالیت شده است. علاوه بر این جنبه تعاملات اجتماعی و ارتباطی این فعالیت
توجه بسیاری از علاقمندان را به خود جلب کرده و آن را به یک تفریح سالم و
سازنده تبدیل کرده است. تا آنجا که امروزه تعداد قابل توجهی از مراکز درمان
و بهداشت، بازپروری و ترویج سلامت، پروژه استفاده از این قطعات الاتمنت را
جزئی از برنامه های مداخله درمانی خود قرار داده اند.
در ایران هم چند سالی است شهرداری ها
پروژه مشابهی را اجرا می نمایند. گرچه داشتن چند گلدان سبزی کاری شده در
حیاط خلوت یا پشت پنجره هم به خوبی این نقش را ایفا می کند.
پرندگان و آکواریوم ماهی:
البته هیچ چیز جای معاشرت صحیح با سایر
انسان ها را نمی گیرد اما داشتن چند پرنده یا آکواریوم ماهی به ویژه برای
افرادی که در سنین میانسالی به سر می برند و فرزندانشان از آنها دور شده
اند بسیار مناسب است به شرط آنکه از ایجاد احساس وابستگی شدید پیشگیری
نمایند.
بازی کنید:
ورزش کردن با تغییراتی که در کل سیستم
بدنی و عصبی ایجاد می کند برای ارتقای سلامت روان بسیار مفید است اما بازی
چیز دیگری است، متاسفانه در جامعه ما بسیاری از بزرگسالان بازی را امری
مخصوص کودکان دانسته و از انجام آن خجالت می کشند و آن را امری نکوهیده می
شمرند. اما این تصوری کاملا اشتباه است، بازی های فکری و حرکتی که به صورت
دسته جمعی انجام می گیرد از دیر باز وجود داشته و امروزه از آنها تحت نام
بازی های محلی یا سنتی یاد می شود. این بازی ها با ایجاد حس رقابت توام با
دوستی باعث کاهش سرخوردگی ها، افسردگی و احساس ناتوانی می گردد و نشاط را
به افراد باز می گرداند.
پس هیچگاه پیشنهاد مشارکت در بازی از سوی فرزندانتان را رد نکنید و به فراخور توان جسمی و شرایط سنی تان با آنها همراهی نمایید.
مسافرت بروید:
انسان تغییر و تنوع را می پسندد اما
تبلیغات نامناسب این تنوع طلبی انسان را به شکل ناخوشایندی به سمت تقاضای
روز افزون برای کالاها و خدمات لوکس و مصرفی پیش برده است که نه تنها فایده
ای در بر ندارد بلکه خود به صورت یک چالش ذهنی، برای عقب نماندن از دیگران
درآمده است.
یکی از بهترین راهها برای مدیریت این حس تنوع طلبی، مسافرت است.
اعتقاد به تاثیر درمانی طبیعت و مسافرت در
بهبودی امراض جسمی و روانی تاریخچه بسی طولانی دارد. ابوعلی سینا در کتاب
قانون در بحث استفاده از دارو برای درمان می نویسد:
” بدان که کمک جستن از چیزهایی که نیروهای
روانی را تقویت می کنند مانند شادی و دیدار با مناظر خوش آیند و همنشینی
با نشاط آورها برای بیمار بسیار نافع است، سفر بیمار از شهری به شهر دیگر و
از هوایی به هوایی دیگر نیز از این قبیل معالجات است.”
در کل با توجه به تاثیر زندگی صنعتی و دور
از طبیعت، بسیاری از روانشناسان و پژوهشگران به این نتیجه رسیده اند که
یکی از راه های کاهش مشکلات فوق، برقراری رابطه مجدد با طبیعت است. امروزه
بخش قابل توجهی از پژوهش ها وجود دارند که عقیده روانشناسان را در زمینه
نقش طبیعت در افزایش بهداشت روانی تایید می کنند.
موسیقی مناسب گوش کنید:
نواهای طبیعی و موسیقی های ساخت بشر هر دو
نقش غیر قابل انکاری بر روح و روان آدمی دارند، در دورانی که طبابت با
حکمت آمیخته و طبیب، حکیم بود، علم به اوزان موسیقی و تاثیر آن بر بدن نیز
بر طالبان این راه واجب می نمود؛ چنانچه نقل شده است که ابونصر فارابی در
مجلسی توانست با نوعی نواختن ادوات موسیقی، همه را به شور و شوق آورد و سپس
با تغییری در نواختن همه حاضران را به خوابی عمیق فرو برد!
در نتیجه در درمان بیماری های روحی و جسمی مختلف از موسیقی استفاده های بسیاری می شد.
از طرفی اعتقاد پزشکی ایرانی بر این است
که هر فردی متناسب با ویژگی های مزاجی و شخصیتی به نوعی از موسیقی نیاز
دارد، مثلا فردی که دچار غلبه گرمی و خشکی و در نتیجه پرخاشگری است باید از
موسیقی های ملایم و آرام بخش بهره ببرد و کسی که دچار حزن و اندوه است، در
کنار سایر درمان ها باید از موسیقی های شاد و فرح بخش استفاده نماید.
امروزه بسیاری از موسیقی ها حالت تنش و
اضطراب و یا غم و اندوه را القا می نمایند و بسیاری از جوانان به صرف تبعیت
از مد( و نه از سر تدبیر) ناخواسته روان خود را می آزارند و روح خود را
خسته می کنند.
رنگ های مناسب انتخاب کنید:
همانطور که گفته شد رنگ ها هم مزاج داشته و
بر شرایط مزاجی انسان موثر هستند لذا به عنوان مثال افرادی که احساس بی
قراری، اضطراب یا پرخاشگری دارند، بهتر است بیشتر از رنگ های ملایم مثل
آبی، سبز، کم رنگ، بنفش ملایم یا صورتی کم رنگ و افرادی که احساس کسالت،
خستگی و افسردگی دارند از رنگ های پر انرژی مثل زرد براق، نارنجی، قرمز و
طلایی در محیط پیرامون خود استفاده نمایند.
طلوع آفتاب را دریابید:
علاوه بر مواردی که در مورد تاثیر نور بر
ترشح هورمون های مختلف بر بدن گفته شد، زاویه خاص تابش آفتاب در زمان طلوع و
شرایط جوی حاکم در این زمان نیز تاثیرات خاصی بر روی فعالیت ذهنی و سلامت
مغز دارد، پس سحر خیز باشید تا کام روا گردید!
عطرهای مناسب را برگزینید:
حس بویایی در بین سایر حواس به نوعی نزدیک
ترین ارتباط را با مغز و سیستم عصبی انسان دارد لذا در مکاتب کهن طبی
بسیاری از داروها از طریق بینی به طور مستقیم وارد مغز شده و اثرات سریع و
قوی بروز می دادند، در نتیجه باید در انتخاب نوع عطر بسیار دقت کرده و حتی
الامکان از عطرهای طبیعی استفاده نمایید، به عنوان مثال بوییدن سیب تازه و
شیرین خوشبو تقریبا برای تمام افراد به ویژه اشخاصی که به افسردگی، استرس و
وسواس ذهنی مبتلا هستند بسیار مفید خواهد بود، در میان سایر عطرها، بوی
نرگس، اسطوخودوس، مریم، یاس و میخک طبی و در موارد خاص عنبر و مشک برای
افسردگان و بوهایی مثل گلاب، خیار تازه، بنفشه، نیلوفر و در موارد خاص
کافور و صندل برای افراد تندخو و پرخاشگر با سوء مزاج گرم مناسب خواهد بود.
از مشاهده زیاد تلویزیون و یا کار طولانی با رایانه و گوشی همراه بپرهیزید:
تماشای طولانی تلویزیون و رایانه علاوه بر
مضرات جسمانی، می تواند باعث بروز خستگی ذهنی، احساس کسالت یا نگرانی و
افسردگی گردد، همچنین قدرت پردازش ذهنی را به ویژه در کودکان کاهش می دهد
لذا برخی محققین تماشای آنها را برای کودکان زیر 2 سال ممنوع می دانند؛ از
طرفی ایجاد ضعف ارتباطی-کلامی و افزایش احتمال پرخاشگری در کودکان از دیگر
مضرات آنها است.