بلغم چیست؟

طبق نظریات طب سنتی بدن انسان از ترکیب چهار خلط دم، صفرا، سودا و بلغم ساخته می‌شود. بلغم خلط و مایعی لزج و سفید است که مربوط به سیستم لنفاوی یا سیستم ایمنی بوده و طبعی سرد و تر دارد. این خلط، مطابق فصل زمستان و آب در طبیعت است. دو نوع بلغم داریم:

بلغم طبیعی: این نوع بلغم خون ناپخته و خامی است که مزه شیرین و سردی دارد. همچنین می‌تواند در صورت لزوم به خون تبدیل شود.

بلغم غیر طبیعی: بلغمی که نسبت به بلغم طبیعی رقیق‌تر (خلمی) و یا خام تر (ناپخته) یا خیلی رقیق (مائی) و بسیار غلیظ (گچی) و یا گرم و خشک (شور) یا خشک (صفرائی) یا ترش یا تلخ و گس یا غلیظ و تند (زجاجی) است.

پزشکان سنتی برای اصلاح و درمان غلبه بلغم، خوردن گوشت گوسفند و شتر، ادویه‌جات و گرمی‌جات و استفاده نکردن زیاد از سردی‌جات را سفارش می‌کنند.

 

غذا‌های مضر برای بلغمی مزاج‌ها

لبنیات، سرکه، ترشی و لیته، شور، سیب زمینی، عدس، قارچ، گوشت گاو و گوساله، گوشت سفید (برای رماتیسمی‌ها بد بوده و درد را زیاد می‌کند)، چای، قهوه، نسکافه، میوه ترش و نرسیده، نارنگی، کیوی، خیار پوست کنده، لیمو شیرین، کره گیاهی، نوشابه، برنج، سوسیس و کالباس از جمله غذاهای تشدید کننده عوارض مضر در افراد بلغمی مزاج است.

 

غلبه بلغم در اندام ها

بغلم در چشم و بینی
در صورتی زیادی بلغم در بینی اختلال بویایی را به همراه دارد و در چشم می تواند سبب چرخش چشم شود و سبب کم بینایی می شود.

بلغم لزج هر وقت بر پوست بیفتد بیماری برص به وجود می‌آید. همانطور که غم مو و پوست را سفید می‌کند و موجب برص می‌شود.

 

عرق سرد
یکی از نشانه های ازدیاد بلغم عرق سرد است.

پوست نرم، تعریق سرد زیاد، کف دست و پا مرطوب، خواب زیاد، پف اندام و صورت، خستگی زودرس، اذیت شدن در سرما و پنهان بودن رگ‌ها از دیگر نشانه‌های غلبه بلغم است.

 

دردهای عضلانی
در صورت ازدیاد بلغم در بدن شما شاهد دردهای عضلات کمردرد، زانو درد و پادرد خواهید بود.

همچنین ازدیاد بلغم سستی و خستگی های زودرس را به همراه دارد و موجب می شود که فرد همیشه خسته و بی حس در انجام امور روزانه باشد.

یکی از راه های دفع بلغم و کاهش دردهای عضلانی استفاده از کرم های موضعی گرم برای رفع درد می باشد.

 

غلبه بلغم در دستگاه گوارش
برای دفع بلغم بهتر است که در مراحل ابتدایی مشاهده علائم آن نسبت به رفع آن بکوشید.

در موارد پیشرفته تر می تواند سبب بی اختیاری ادرار، اسهال وبایی را به همراه داشته باشد.

اسهال وبایی است که در آن بدن می‌خواهد فضولات را به سرعت بیرون بدهد.

 

مشکلات جنسی
بلغم سبب سردی در اندام های جنسی می شود و شخص تراوشات جنسی بی اختیار دارد.

گاهی سوزش در رابطه جنسی و زود انزالی، افتادگی سینه در بانوان نیز می تواند به علت سو مزاج بلغم باشد.

سردی رحم نیز به علت سو مزاج سرد و تر می تواند رخ دهد که بهتر است بانوان برای جلوگیری از ناباروری حتما راه های رفع بلغم را مطالعه کنند.

 

غلبه بلغم در روده 
در این حالت ابتدا روده بلغم اضافه را دفع می‌کند. هر چه بلغم افزایش پیدا کند با توجه به اینکه استعداد خشکی دارد، باعث ایجاد یبوست، شقاق یا بواسیر می‌شود. برای درمان اول باید مزاج را گرم کرد. هر گاه مزاج گرم باشد یبوست ایجاد نمی‌شود.
با افزایش بلغم دفع متعفن به وجود می‌آید (بوی بد دهان بوی بد مدفوع) و دفع مواد هضم نشده متبلور و دانه های درشت ایجاد می‌شود.
در دفع روده، بوی ترش متعفن مدفوع ناشی از سردی است و بوی تند آن ناشی از گرمی است و هر گاه میزان رطوبت معده و روده زیاد شد زمینه ایجاد انگل پیش می‌آید. در حالیکه افزایش حرارت معده و روده اجازه تولید انگل نمی‌دهد.

 

راههای دفع بلغم از بدن در طب سنتی

بادکش
برای افرادی که مزاج بلغمی دارند یا دچار غلبه بلغم شدند، هفت جلسه بادکش مناسب است.

 

استفاده از روغن گرم برای درمان موضعی
در قسمت‌هایی از بدن که بلغم جمع شده است، باید روغن‌های گرم را به شکل موضعی بمالید. این کار باعث می‌شود بلغم در اصطلاح پخته شود. برای نمونه می‌توانید به مدت 40 شبانه‌روز با استفاده از روغن سیاه دانه این کار را انجام دهید.

 

ادویه‌هایی که برای دفع بلغم بسیار مفید هستند
به طور کل ادویه‌هایی که گرم باشند می‌توانند در دفع بلغم کمک‌رسانی کنند. این ادویه‌ها شامل هل، دارچین، زنجبیل، زیره، زعفران، زنیان، سیر، موسیر و خردل می‌شوند.

 

سبزی‌هایی که برای پایین آوردن بلغم به بدن کمک می‌کنند
کرفس، نعناع، ریحان، جعفری، ترخون، مرزه، کلم برای این کار کاربرد دارند. همچنین موادی دیگر مانند مارچوبه، نخود، گردو هندی، قدومه شیرازی، کدو حلوایی، لیمو ترش، گندم فواید بسیاری دارد.

 

استفاده از نوشیدنی‌های گرم
همان‌طور که می‌دانید مصرف زیاد چای یکی از اشتباهاتی است که این روزها تمامی افراد آن را انجام می‌دهند. شما می‌توانید به جای استفاده از این نوشیدنی از چای طبیعی مانند دم کرده دارچین و اندگی دارچین استفاده کنید که برای درمان بلغم بسیار کاربرد دارد.

 

مصرف ملین طبیعی
تعدادی از بذر گیاهان خاصیت ملین داشته و برای درمان در طب سنتی کاربرد دارد. این بذرها برای رفع بلغم شامل تخم ریحان، تخم شربتی، قدومه شیرازی، خاکشیر و بارهنگ می‌شود.

 

توجه به سرعت غذا خوردن
یکی از مواردی که باعث افزایش بلغم و سودا در بدن‌های مستعد این موارد می‌شود، سرعت میل کردن غذا است. تند خوردن غذا می‌توانید باعث بلغم و سودا شده که برای بدن زیان دارد.

 

 

غذاهای مفید برای بلغمی مزاج ها
گوشت (شتر ، گوسفند ، کبوتر ، سار ، گنجشک) ، ادویه جات (هل – دارچین – زنجبیل – زیره -زعفران – زنیان- سیر- موسیر – خردل) ، سبزیجات (کرفس – نعناع – ریحان – جعفری – ترخون – مرزه) ، کلم ، مارچوبه ، نخود ، گردو هندی ، قدومه شیرازی ، کدو حلوایی ، لیمو ترش ، گندم .

زمستان فصل غلبه بلغم است و مصرف سردی‌ها مثل سالاد کاهو، الویه و ماست مضر بوده و در صورت مصرف، حتماً باید با مسهل خورده شود.

سرد مزاج‌ها بهتر است همراه غذا ادویه‌جات، زعفران و یا سرکه شیره مصرف کنند.

زرشک پلو با مرغ، باقالی پلو با ماهی، سالاد الویه و ماکارونی بلغم‌زا هستند و باید با ادویه‌جاتی مثل فلفل سیاه، زنجبیل، آویشن یا زعفران مصرف شوند.

تند غذا خوردن موجب تولید بلغم و سودای مضر می‌شود، خوابیدن پس از غذا سبب افزایش بلغم می‌شود. وعده ناهار و بخصوص خوابیدن پس از آن باعث افزایش بلغم می‌شود.

غلبه بلغم باعث سفیدی مو و موجب آرتروز و رماتیسم در اندام‌های تحتانی می‌شود، افراط در مصرف سردی‌ها موجب چاقی، کندذهنی و کاهش اعتماد به نفس و ترس می‌شود.