اطلاعات لازم درباره دیابت
دیابت
زمانی بوجود می آید که در بدن شما به اندازه کافی انسولین تولید نشود و یا
از انسولین تولیدشده در بدن به طور موثری استفاده نگردد. بدن شما بدون
انسولین نمی تواند انرژی مورد نیاز را از مواد غذایی مصرفی بدست آورد.
انسولین هورمونی است که از غده لوزالمعده
ترشح می گردد. غذایی که مصرف می کنیم در بدنمان به نوعی قند به نام گلوکز
تبدیل می شود. انسولین به گلوکز کمک می کند که وارد سلول های بدن شود تا به
انرژی تبدیل گردد بدون انسولین، گلوکز به جای ورود به سلول در بدن جمع می
شود.
بیماری دیابت در اثر ناتوانی بدن در تولید انسولین یا کاهش یا عدم اثر انسولین در سوخت و ساز مواد قندی پدید می آید.
دیابت
درمان قطعی ندارد، ولی روش های مؤثری برای کنترل آن و پیشگیری از بروز
عوارض وجود دارد. با کنترل دیابت می توان تا حد امکان قند خون را در حد
طبیعی حفظ کرد
مبتلایان به دیابت باید یاد بگیرند که چگونه قند
خون خود را کنترل کنند تا از عوارض حاد و مزمن بیماری پیشگیری نمایند و یا
در صورت پیدایش این عوارض، به موقع به مراکز بهداشتی- درمانی مراجعه
نمایند.
چگونه می توان دیابت خود را کنترل کرد؟
شما می
توانید با برنامه غذایی درست، فعالیت بدنی منظم و نگهداری وزن در حد ایده
آل، به کنترل مطلوب قند خون دست پیدا کنید. نگهداری وزن در میزان طبیعی به
کنترل چربی های خون و کاهش فشار خون نیز کمک می کند.
تعدادی از
مبتلایان به دیابت برای کنترل قند خون، طبق نظر پزشک به مصرف قرص های
خوراکی پایین آورنده قند خون و یا انسولین نیاز دارند.
انواع دیابت
– دیابت نوع اول یا دیابت وابسته به انسولین : این نوع دیابت زمانی اتفاق می افتد که انسولین یا وجود ندارد یا مقدار آن بسیار کم است. در چنین مواردی باید انسولین تزریق گردد. دیابت نوع یک
اغلب کودکان و نوجوانان را در بر می گیرد، ولی افراد در سنین بالاتر هم
ممکن است دچار شوند.این نوع دیابت حدود 10 درصد کل دیابتی ها را شامل می
شود.
– دیابت نوع دوم یا دیابت غیر وابسته به انسولین : دیابت نوع دو زمانی
اتفاق می افتد که بدن قادر به تولید انسولین به اندازه کافی نباشد و یا
انسولین تولیدشده نتواند به خوبی مورد استفاده قرار بگیرد. با رژیم غذایی،
داروهای خوراکی و فعالیت های جسمی می توان این نوع دیابت را کنترل کرد
دیابت نوع 2 اغلب در افراد بالغ دیده می شود و شایع ترین نوع دیابت است و
90 درصد کل دیابتی ها را شامل می شود.
علایم بیماری دیابت
– پر نوشی
– پرخوری
– پر ادراری
– تاری دید و سردرد
– خواب آلودگی و احساس خستگی
– طولانی شدن مدت زمان ترمیم زخم ها
روش تشخیص
تشخیص بیماری بر اساس اندازه گیری قند خون ناشتا انجام می گیرد. وجود قند در ادرار نیز به تشخیص بیماری کمک می کند.
عواملی که باعث دیابت نوع دو می شوند
– چاقی
– سن بیش از 40 سال
– کمبود ورزش و فعالیت جسمی
– سابقه دیابت در خانواده
– خانم هایی که سابقه سقط، مرده زایی بدون علت و یا تولد نوزاد 4 کیلوگرم و بیشتر دارند.
آیا درمان قطعی وجود دارد؟
دیابت
درمان قطعی ندارد، ولی روش های مؤثری برای کنترل آن و پیشگیری از بروز
عوارض وجود دارد. با کنترل دیابت می توان تا حد امکان قند خون را در حد
طبیعی حفظ کرد.
برای دستیابی به این هدف، بکارگیری روش های زیر
مؤثر است: آموزش مستمر و مداوم تغذیه صحیح، آزمایش مرتب قند خون، ورزش
مرتب و استفاده از انسولین یا داروهای خوراکی در صورت لزوم.
مراقبت از بیماران دیابتی
– در صورتی که خونرسانی به پاها خوب بوده و مشکل خاصی ندارید، کافی است بصورت روزانه پاهایتان را چک کنید.
– مشاهده روزانه پاها جهت بررسی وجود تاول، بریدگی، خراش و ضایعات بین انگشتان لازم است انجام شود، مخصوصا بین انگشتان پا را باید بدقت خشک کرد.
–
اگر پوستتان خشک است، بهتر است از کرم یا روغن نرم کننده استفاده کنید.
این ماده باید پس از شستشو و خشک کردن پا مصرف شود و بین انگشتان پا مالیده
نشود.
– یبوست می تواند یکی از نشانه های افزایش قند خون باشد،
زیرا افزایش ترشح ادرار موجب کم آب شدن بدن و جذب اضافی مایعات از بدن می
شود. با نوشیدن مایعات فراوان و کنترل قند خون می توان مشکل یبوست را حل
کرد.
– بطور کلی در بیماران دیابتی نوع دوم، انجام ورزش سبک (مانند
30 دقیقه پیاده روی ) پس از صرف غذا در تنظیم سطح گلوکز خون مؤثر است. ورزش
منظم در بیماران، خطر ابتلا به بیماری های قلب و عروق را بسیار کاهش می
دهد.
– اندازه گیری مرتب قند خون و ثبت آن بسیار حایز اهمیت است. آزمایش قند خون، بهترین راهنما برای دانستن وضعیت قند خون بیمار است.
– در صورت مشاهده هر پدیده غیر عادی در پاها (مانند سخت شدن پوست در قسمتی از کف پاها، وجود بی حسی و کرختی و خمیدگی در قسمتی ازپاها) باید فورا به پزشک مراجعه کرد.
6 عارضه ی غیرمنتظره دیابت
بسیاری از افراد دیابت را به یک “موریانه” تشبیه کرده اند که آهسته و در
سکوت، بدن را نابود می کند. بیماری دیابت همچنین باعث افزایش فشار خون و
کلسترول خون ، چاقی، سندرم متابولیک، بیماری عروق کرونر قلبی، نارسایی کلیه و آسیب های عصبی می شود که می تواند به از دست دادن اندام، آب مروارید و از دست دادن بینایی و همچنین کاهش توانایی بدن برای مبارزه با عفونت و التهاب منجر شده و همچنین مشکلاتی در دوران بارداری ایجاد نماید.
علاوه بر این ها یک تیم تحقیقاتی طی یک آزمایش وسیع نشان داده است که دیابت می تواند سبب ایجاد اختلال در سیستم عصبی و مغز برخی افراد مبتلا نیز گردد.
این
بررسی نشان داد افراد مبتلا به دیابت نوع دوم در سازماندهی و برنامه ریزی و
اولویت بندی وظایف شان دچار مشکل هستند و تا حدودی عملکرد ذهنی شان دچار
آسیب می شود که این مشکل با افزایش سن نیز تشدید می گردد.
با این
وجود خودتان سعی کنید با فعالیت هایی مانند حداقل 30 دقیقه ورزش در روز ،
رژیم غذایی مناسب، خواندن کتاب و انجام بازی های ذهنی و مثبت اندیشی جلوی
این مشکل را بگیرید.
در این مقاله سعی داریم 6 عارضه ی غیر منتظره دیگر از دیابت را معرفی کنیم.
بیماری لثه
افراد مبتلا به دیابت آن هم دیابت نوع دو، ممکن است با مشکلات مربوط به لثه مانند عفوت لثه ها مواجه شوند که سبب درناک شدن عمل جویدن و غذا خوردن می شود.
75 درصد از مردان مبتلا به دیابت دچار کاهش هورمون تستوسترون می شوند که خود مشکلات جنسی مانند اختلالات نعوظ را به دنبال دارد
این
مشکل به دلیل افزایش سطح قند خون در بدن و تغییر کلاژن (نوعی پروتئین) در
بافت ها ایجاد شود که گاها منجر به از دست دادن دندان خواهد شد.
نه
تنها دیابت سبب ایجاد مشکلاتی در لثه ی افراد می شود، بلکه بررسی ها نشان
داده که بیماری های لثه می تواند باعث ابتلای افراد به دیابت نوع دوم شود!
برای جلوگیری از این مشکل استفاده از نخ دندان، دهانشویه و مسواک زدن دقیق روزانه را جدی بگیرید.
مشکلات جنسی
75 درصد از مردان مبتلا به دیابت دچار کاهش هورمون تستوسترون می شوند که خود مشکلات جنسی مانند اختلالات نعوظ را به دنبال دارد. این مشکل به خصوص در مردان چاق شایع تر است.
مردانی
که از این مشکل رنج می برند، در صورتیکه سن بالای 40 سال دارند، حتما باید
به پزشک مراجعه کنند تا میزان تستوسترون در بدن شان بررسی شود. اگر میزان
آن متعادل باشد، حتما مشکلاتی نظیر تغییر در سیستم عروق خونی و یا مشکلات
عصبی مسبب آن هستند.
زنان مبتلا به دیابت نیز ممکن است دچار کاهش میل جنسی شوند که این اتفاق می تواند پس از بارداری و زایمان تشدید شود.
کاهش شنوایی
با
افزایش سن برخی افراد دچار کاهش شنوایی می شوند، اما از دست دادن و یا
کاهش شنوایی در جمعیت دیابتی دو برابر حد معمول می باشد. این مشکل در افراد
دچار پیش دیابت هم می تواند ایجاد شود.
کاهش و یا از دست رفتن
شنوایی به دلیل آسیب عروق خونی کوچک در گوش رخ می دهد. برای جلوگیری از
بروز این عارضه، نسبت به کنترل قندخون خود حساس و دقیق باشید.
عفونت های پوستی
داشتن دیابت مشکلات پوستی زیادی از جمله عفونت های باکتریایی مانند کورک ، عفونت های قارچی و خارش ایجاد می کند.
عفونت های قارچی، به ویژه عفونت مخمر، بسیار رایج هستند و حتی ممکن است اولین نشانه از دیابت در کسی که هنوز تشخیص داده نشده است محسوب شود.
در
برخی موارد نیز می توان این عفونت های قارچی را به چاقی مربوط کرد، زیرا
منافذ مرطوبی در بین لایه های چربی در بدن وجود دارد که مکان خوبی برای
استقرار انواع میکروب ها از جمله کاندیدا آلبیکانز محسوب می شود و چون به
دلیل دیابت، سیستم ایمنی تضعیف می شود، این میکروب ها به خوبی انتشار یافته
و ایجاد عفونت می کنند.
عفونت ادراری
متأسفانه برخی از
داروهای دیابت نظیر Canagliflozin، Dapagliflozin و Empagliflozin باعث
افزیش دفع گلوکز از طریق ادرار می شوند که باعث دامن زدن به رشد و تجمع
باکتری ها و قارچ ها در مجاری ادراری خواهد شد.
این نوع عفونت ادراری در زنان شایع است و برای درمان آن استفاده از کرم های واژینال و شیاف تجویز می شود.
آپنه ی خواب
این
مشکل نوعی اختلال خواب ایجاد می کند که در آن ماهیچه های گلو، با انقباض و
انبساط شدید و متناوب سبب بسته شدن راه های هوایی می شود. این مشکل
متأسفانه 50 درصد از افراد دیابتی را درگیر می سازد و در افراد چاق بارزتر
است.
متاسفانه آپنه مانند بیماری های لثه، کنترل دیابت را سخت تر می کند. خوشبختانه راه هایی برای درمان این مشکل وجود دارد.
