دما
دما
یکی از مهمترین بخشهای دوره انکوباسیون می باشد دمای حرارت در مرحله ستر و
هچر متفاوت است و به همین دلیل پروسه جوجه کشی با نظم خاصی انجام میگیرد معمولا درجه دمای دستگاه انکوباتور به دوره آن بستگی دارد به طور مثال دمای ستر برای شترمرغ و مرغ و بلدرچین و باهم متفاوت می باشد رطوبت
رطوبت
دمای موجود در ماشینهای جوجه كشی سبب تبخیر آب ازتخم مرغها و تلفات جنین
می شود از این روتوجه به رطوبت مناسب از اهمیت بسیاری برخوردار است از طرفی
كاهش رطوبت ماشینهای جوجه كشی منجر به افزایش تبخیر و وسیع تر شدن كیسه
های هوایی داخل تخم می شود در نتیجه نوك جوجه زود تر به اطاقك هوا می رسد
همچنین افزایش رطوبت نیزمنجر به وسعت دیر بهنگام كیسه هوا شده وجوجه در این
زمان قادر به تنفس نخواهند بود رطوبت ماشینهای جوجه كشی به دمای آنها و
سرعت تهویه بستگی دارد تهویه
طی
دوره جوجه كشی اكسیژن مورد نیاز جنین توسط منافذ موجود در پوسته تخم مرغ
تامین می شوددی اكسید كربن نیز از همین منافذ خارج می گرددمیزان اكسیژن
مورد نیاز جهت رشد جنین حدود21%می باشدبه ازای هر1%كاهش میزان اكسیژن
5%میزان جوجه دهی كاهش می یابدهمچنین عدم خروج دی اكسید كربن وتجمع آن در
اطراف تخم مرغها منجر به كاهش درصد جوجه درآوری می شودچنانچه غلظت دی اكسید
كربن به 5%برسد درصد جوجه درآوری به صفر خواهد رسیدحداكثر میزان افزایش
غلظت دی اكسید كربن ماشینهای جوجه كشی 5%می باشد تهویه مشابه سالنهای پرورش
اعمال می گردد وچون اكسیژن احتیاج است ودی اكسید كربن دفع می گردد در
نتیجه در زمستان گرم ودر تابستان باید سرد باشددر جوجه كشی فشار مثبت در
تهویه مطلوب تر است و جهت تهویه از سمت تمیزترین قسمتها (سترها) به آلوده
ترین بخش (اتاق شستشو) می باشدبین قسمتهای مختلف درها دوطرفه هستند و از هر
طرف قابل بازشدن می باشداگر تهویه در قسمتهای مختلف به صورت مجزا انجام
شود مطلوبتر می باشد چرخش تخم مرغهانحوه
قرار گرفتن تخم مرغها به صورتی است كه قسمت پهن آنها به طرف بالا
باشد،درغیر این صورت سر جوجه در قسمت باریك قرار می گیرد و قادر به تنفس
نبوده وازبین می رودچرخاندن تخم مرغها عملی است كه در جوجه كشی طبیعی توسط
خود مرغ انجام می شود وعدم توجه به آن منجربه كاهش جوجه درآوری می شود زیرا
جنین به پوسته تخم چسبیده و تلف می شودهمچنین نزدیكی نطفه به پوسته باعث
افزایش تبخیر آب از جنین می شودعمل چرخاندن موجبات گرم شدن یكنواخت تخم
مرغها را نیز فراهم می كنداین عمل چندین بار در طی روز انجام می گیرد و
توسط میله ای كه در زیر صفحه تخم مرغ قرار دارد صورت می پذ یردتعداد دفعات
چرخش در طی روز حداقل 64 بار و در ماشینهای بزرگ جوجه كشی هر 2ساعت یكبار
انجام می شودهچرسه
روز باقی مانده، یعنی از روز 2119 تخم مرغها را در داخل دستگاه هچر(جوجه
گیر) قرار می دهند كه دمای آن5 /37 درجه و رطوبت آن 75%است در دستگاه هچر از سه عامل از عوامل چهارگانه مذ كور در ستر مورد توجه می باشد دما رطوبت اكسیژن علت
رطوبت بیشتر در دستگاه هچر به این علت است كه بعد از روز 19جنین تنفس دارد
ودی اكسید كربن و آب تركیب شده و منجر به شكستگی پوسته ها می شوندهمچنین
جنین در روز 19مقداری از كلسیم پوسته را برداشت می كند ( 120میلی گرم در
طول 21روز) در
طی دوره 21روزه جوجه كشی تخم مرغها 18 روز در ستر و 2 روز در هچر قرار
دارند، ازاین رو نسبت دستگاه ستر به هچر باید 1به 6باشددر این صورت اگر هر
روز بخواهیم تخم مرغها را ست كنیم،بعضی روزها هچر خالی می شود به همین دلیل
هر سه روز یكبار تخم مرغها را ست می كنیمزمان انتقال تخم مرغها ازستر به
هچر به شرایط تخم مرغها نیز بستگی دارددر حقیقت زمانیكه 21%تخم مرغها نوك
زده شوند زمان انتقال تخم مرغ است
بهداشت وبیماریهای جوجه كشیجوجه
كشی به دلیل وجود نور، موادغذایی، رطوبت كافی و…بهترین محل آلودگی می
باشدازاین رو توجه به نكات بهداشتی اهمیت بسیاری داردزیرا تولید جوجه های
سالم منجر به تولید گله هایی باتولید مناسب می گردد برخی
ازامراض ازطریق تخم به جوجه ها منتقل می شوند،از جمله میكروارگانیزمهای
گروه سالمونلا كه تاثیر زیادی در جوجه درآوری دارندگروهی از امراض كه از
طریق تخم به جوجه منتقل نمی شوند به طور غیر مستقیم و با تاثیر بر خصوصیات
تخم مرغ موجب كاهش جوجه درآوری می شوندازجمله بیماریهای نیوكاسل و برونشیت
مزمن كه ازطریق تغییرشكل دادن تخم مرغ و افزایش منافذ آن جوجه درآوری
راكاهش می دهدتخم مرغهای جوجه كشی باید تمیز شده ،در ظرف و انبارهای تمیز
نیز ذخیره شوند،البته شستشوی تخم مرغها زمینه نفوذ میكروبها به داخل تخم
مرغ را فراهم می كند ازاین رو شستن تخم مرغها توصیه نمی گردد و در صورت
لزوم باید از آب ولرم حاوی مواد ضدعفونی كننده ،آهن وفاقد ید استفاده شود علاوه
براین، وسایل جوجه كشی نیز باید با آب گرم و مواد ضدعفونی كننده شسته
شوندبرای ضدعفونی كردن معمولا از گاز فرمالین استفاده می شودبه طور معمول
تخم مرغها طی دوره جوجه كشی نیز مورد ضدعفونی قرار می گیرند عمل ضدعفونی در
ستر و هچر نیز ممكن است انجام شود،در این صورت میزان گاز و زمان ضدعفونی
در هچر باید كمتر از میزان گاز وزمان ضدعفونی ستر باشد مواد
زائد حاصله از جوجه كشی منبع مناسبی جهت رشد میكروبها می باشند، به همین
دلیل این مواد سوزانده می شوند و یا در چاه های مختص به این امر دفن می
گردند و موادی نظیر تخم مرغهای غیربارور، جنین های مرده و پوسته تخم مرغ به
عنوان غذا در جیره طیور به كار می روداین مواد پخته و خورد می شوند و به
عنوان منبع كلسیم و پروتیئن مصرف می شوند
درباره تخم های نطفه دار بیشتر بدانید
تخم مرغهاي جوجه كشي بايستي داراي خصوصياتي باشند تا بتوان از آنها استفاده كرد ، این شرایط عبارتند ازنطفه
داری اگر نطفه داري بالا نباشد بيشتر تخم مرغ هائي كه در ماشين جوجه كشي
گذاشته مي شوند به جوجه تبديل نخواهند شد و بايستي دور ريخته شوند خروس
مورد استفاده بايد فعال و به اندازه كافي اسپرم توليد كند خروس ها بايد
بطور متناوب مورد استفاده قرار بگيرند تا استراحت كافي داشته باشند بايد
اغلب از خروس هاي جوان استفاده شود ( از 7 تا 8 ماهگي به بعد قادر به توليد
اسپرم هستند ) خروس های با سن بالاتر از 2 سال مناسب جوجه کشی نمی باشند و
باید نسبت به جایگزین کردن آنها با خروس های جوان و سالم اقدام نمود البته
از خروسهائي كه ارزش ژنتيكي خوبي دارند مدت زمان بيشتري استفاده مي شود
براي بدست آوردن نطفه داري بالا بايد نسبت بين مرغ و خروس مناسب باشد
معمولاً به ازاي هر 10 مرغ يك خروس كافي خواهد بود وضع تغذيه گله نيز در
نطفه داري تاثير زياد دارد كمبود بعضي از ويتامينها بخصوص آ (A ) و اي (E )
و نيز كمبود پروتئين جيره باعث كاهش نطفه داري مي گردد وضع و شرايط آب و
هوا در توليد اسپرم دخالت دارد در هواي گرم و يا سرد توليد اسپرم كاهش
پيدا مي كند و در هواي سرد كه گاهي باعث يخ زدن تاج و در نتيجه كاهش اسپرم
مي گردد مبادرت به قطع تاج مي شود همچنين در هواي بسيار گرم جمع آوري تخم
مرغ ها جهت جوجه كشي انجام نمي شود توليد تخم مرغ و نيز سن مرغ در ميزان
نطفه داري تاثير دارد هر اندازه ميزان تخم گذاري زيادتر باشد درصد نطفه
داري نيز بيشتر مي شود، زيرا در مرغان تخمگذار خوب تمام اعمال فيزيولوژيكي
بخوبي انجام مي گيرد و لذا تمايلات جنسي در اين گونه مرغها بالاست در
اوايل تخمگذاري كه اندازه تخم مرغ كوچك است درصد نطفه داري كمتر است ولي به
تدريج با افزايش وزن تخم مرغ، درصد نطفه داري افزايش مي يابد در مرغهاي
خيلي مسن و يا خيلي جوان درصد نطفه داري كم است خويش جفتي داراي اثر منفي
در نطفه داري است و هر چه درجه همخوني افزايش يابد درصد نطفه داري كم مي
شود آميخته گري سبب افزايش درصد نطفه داري مي گردد شكل ظاهري تخم مرغ شكل و وضع ظاهري تخم مرغ در درصد جوجه شدن تاثير دارد لذا در موقع جوجه كشي بايستي به نكات زير توجه شود 1- تخم مرغهاي جوجه كشي نبايد خيلي بزرگ يا كوچك باشند 2-
براي جوجه كشي، تخم هائي كه وزن آنها حدود 50 تا 60 گرم است بايستي انتخاب
شوند (بلدرچین 10 تا 12 گرم) البته در نژادهاي سنگين، وزن تخم مرغ جوجه
كشي حدود 64 تا 68 گرم توصيه مي شود اگر تخم مرغ ها يكنواخت نباشند باعث
مي شود كه جوجه هائي كه توليد مي شوند بزرگ و كوچك بوده بطوري كه بعداً از
لحاظ پرورش و تغذيه با اشكالاتي روبرو خواهد شد 3-
تخم مرغ هاي جوجه كشي بايستي قالب طبيعي داشته باشند از بكاربردن تخم
مرغها با شكل غير طبيعي (كشيده ، گرد و موج دار) بايد اجتناب شود اين كار
بيشتر به خاطر به نژادي صورت مي گيرد زيرا جوجه ها حاصل از تخم مرغهاي غير
طبيعي بعداً تخم مرغهايي با شكل غير طبيعي توليد خواهند نمود 4-
تخم مرغهاي جوجه كشي اگر با فضولات آلوده شوند باعث فساد تخم مرغ و از بين
رفتن جنين مي گردد و از طرف ديگر منبع آلودگي در ماشين خواهد بود و تخم
مرغهاي تميز را به فساد مي كشاند ، لذا بهتر است از تخم مرغهاي كثيف براي
جوجه كشي استفاده نشود، بين محققين از نظر شستشوي تخم مرغها اختلاف نظر
وجود دارد
5- تخم مرغهائي كه داراي پوسته بسيار نازك و يا ضخيم هستند براي جوجه كشي
مناسب نيستند، زيرا اگر پوسته نازك باشد تبخير آب بيشتر خواهد بود و درصد
جوجه در آوري كاهش مي يابد و از طرف ديگر اين گونه تخم مرغها كلسيم كافي
براي رشد جنين را تامين نمي كنند تخم مرغهائي كه پوسته ضخيم دارند كار
خروج جوجه را مشكل مي كنند و جوجه به خوبي قادر نيست كه آنها را سوراخ كند 6
– استفاده از تخم مرغهاي پوسته شكسته يا آنهايي كه داراي منافذ بيش از
اندازه هستند براي جوجه كشي توصيه نمي شود زيرا ميزان تبخير از اينگونه تخم
مرغها بيشتر است 7
– كيفيت داخلي تخم مرغ در ميزان جوجه دهي تاثير دارد تخم مرغهايي كه درصد
سفيد غليظ آنها بيشتر و يا زرده آنها رنگي تر است درصد جوجه درآوري بيشتري
دارند زيرا اينگونه تخم مرغها عناصر غذايي بيشتري براي جنين همراه دارند انبار و نگهداری تخم مرغ های نطفه داربرای
نگهداری تخم مرغ های نطفه دار نباید از یخچال استفاده کرد تخم مرغ ، دارای
مادهء غذایی و رطوبت لازم است اگر در وضع نامناسب نگهداری شود، ماده غذایی
آن فاسد می شود و جنین از بین می رود بهترین دما برای نگهداری تخم مرغ های
جوجه کشی16تا20 درجه سانتی گراد بوده ومدت زمان ذخیره و نگهداری نباید از 3
تا 7 روز بیشتر شود براي جلوگيري از آلودگي تخم مرغها بهتر است دفعات جمع
آوري تخم مرغ از آشيانه را بالا برد و روزي چند بار تخم مرغها را جمع آوري
كرد بهترین مقدار رطوبت نیز بین 50 تا 55 درجه می باشدتمیز کردن و ضد عفونی تخم مرغ های نطفه دارتخم
مرغهاي جوجه كشي را نبايد شستشو داد (در پوسته تخم مرغ، بین 6000 تا
18000سوراخ ریز وجود دارد بیشتر این سوراخ ها با لایه ای که به طور طبیعی
روی پوسته وجود دارد ، پوشیده شده اند این لایه ها ، در اثر شستشو از بین
می روند و سوراخ های پوسته باز می شوند در این حالت ، میکروب ها به راحتی
وارد تخم مرغ می شوند البته مي توان تخم مرغها را با برس بدون اينكه مرطوب
شوند تميز كرد بنا بر این در جوجه کشی هرگز از تخم مرغ های شسته شده
استفاده نکنیمبرای
ضدعفونی تخم مرغ ها قراردادن آنها به مدت 20 دقیقه در اتاقک گاز فرمالین
کفایت میکند برای این امر از ذغال ها سوزاندنی فرمالین (طبق دستورالعمل
شرکت تولید کننده ) می توان استفاده کرد
