داروهای گیاهی یا شیمیایی ، کدامیک؟
سال ها از آن روزهایی که بیماری ها را با جوشانده های مادربزرگ ها درمان
می کردند گذشته است، طی این سال ها بارها و بارها طب سنتی مورد بی مهری
قرار گرفت، به طوری که حتی استفاده از دستورات حکیم باشی ها و عطارها برای
مدتی طولانی به دست فراموشی سپرده شد.
اما طبیعت خاص کشور ما و غنی
بودن از منابع طبیعی و گیاهان دارویی بی نظیر، باعث شد طی سال های اخیر
پیشرفت های بسیار خوبی را در سطح آموزش و توسعه طب سنتی شاهد باشیم. این
پیشرفت ها به حدی چشمگیر بود که حتی در سطح وزارت بهداشت و درمان، معاونت
طب سنتی ایجاد شده و سیاستگذاری های بسیار جدیدی در این حوزه به وجود آمده
است.
دکتر سید مهدی سجادی ، دبیرانجمن داروسازان ایران، با تأکید بر پیشرفت های چشمگیر کشورمان در استفاده از گیاهان دارویی طی سال های اخیر می گوید:
«تأسیس
سلامتکده های طب سنتی و حضور پزشکان و داروسازان متخصص طب سنتی در این
مراکز سبب ساماندهی و مصرف منطقی فرآورده های طب سنتی و گیاهان دارویی شده
است.
مصرف داروهای گیاهی عوارض کمتری نسبت به
داروهای شیمیایی در بیماران ایجاد می کند، اما بیماران باید از مصرف نابجا
یا خودسرانه داروهای گیاهی پرهیز کنند
از نظر تولید و بسته بندی
این فرآورده ها نیز پیشرفت های خوبی حاصل شده به طوری که در حال حاضر ایران
درمیان 10 کشور اول تولیدکننده داروهای گیاهی در جهان قرار گرفته است.
ساماندهی و نظارت بر عرضه این فرآورده ها در عطاری ها نیز از دیگر اقدامات
سازمان غذا و دارو برای استفاده بهینه از این سرمایه ملی به شمار می رود.
البته
بعضی تجویزها و تشخیص های غیراصولی در برخی از عطاری ها و مراکز غیرمجاز
عرضه، باعث ایجاد عوارض و تداخلات درمانی بسیاری برای بیماران شده است.
تبلیغات
فریبنده و تجویز محصولات ترکیبی نامشخص در قالب کپسول یا شربت می تواند
سلامتی افراد را تهدید کند. از این رو لازم است از طریق رسانه های عمومی
روشنگری بیشتری نسبت به مصرف فرآورده ها و ترکیبات غیرمجاز صورت پذیرد.
نگرش طب سنتی
همواره دیدگاهی پیشگیرانه و سپس درمانی است، بنابراین در طب سنتی همه سعی و
تلاش متخصصان، بر حفظ تندرستی و سلامتی بیمار معطوف می شود.
گیاهان دارویی
و داروهای گیاهی دو تعریف و کاربرد مجزا دارند. گیاهان دارویی در طب سنتی
بیشتر به منظور حفظ سلامتی، تندرستی و پیشگیری از بیماری ها مصرف شده و از
لحاظ درمانی و طبی اثرات اثبات شده ای ندارند.
در صورتی که داروهای گیاهی
به کمک عصاره ها و مواد مؤثر گیاهی و در ترکیب با مواد اولیه شیمیایی به
صورت اشکال دارویی مختلف فرموله و بسته بندی می شوند و می توانند هنگام
ابتلا به بعضی از بیماری ها اثرات درمانی مناسبی داشته باشند. این داروهای
گیاهی حتی به عنوان داروی مکمل در کنار داروی اصلی بیمار نیز استفاده می
شوند و تأثیر قابل توجهی در درمان بیمار و رفع عوارض بیماری خواهند داشت.
بنابراین،
نکته مهم این است که مصرف گیاهان دارویی مشخصاً در درمان قطعی بیماری ها
کاربرد اثبات شده ای نداشته و به این منظور باید داروهای شیمیایی، پیرو
تشخیص پزشکان استفاده شوند.
مصرف داروهای گیاهی عوارض کمتری نسبت به
داروهای شیمیایی در بیماران ایجاد می کند، اما بیماران باید از مصرف نابجا
یا خودسرانه داروهای گیاهی پرهیز کنند.
همچنین در خصوص مصرف گیاهان
دارویی نیز باید مقدار مورد نظر با دقت و آگاهی کامل تحت نظارت متخصصان طب
سنتی استفاده شوند، زیرا در این موارد نیز مصرف خودسرانه گیاهان دارویی می
تواند تداخلات یا محدودیت هایی برای بیماران به همراه داشته باشند که سبب
کاهش اثربخشی داروها می شود.
تشخیص و تجویز پزشکان برای استفاده از
داروهای گیاهی بسیار مهم و ضروری بوده و محل عرضه داروهای گیاهی صرفاً
داروخانه ها خواهند بود و نباید آنها را از مکان های دیگر تهیه کرد.»
گیاهان دارویی را همزمان با داروهای شیمیایی مصرف نكنید
مصرف گیاهان دارویی همزمان با مصرف داروهای شیمیایی می تواند خطرات جبران ناپذیری برای سلامت افراد ایجاد نماید.
بر
اساس تحقیقات صورت گرفته اکثر افراد از گیاهان دارویی در برنامه غذایی خود
استفاده می کنند و آگاهی چندانی از اثر آنها بر روی داروهای شیمیایی مصرفی
خود ندارند.
بررسی ها نشان می دهند، علاوه بر گیاهان دارویی برخی
از ادویه ها و میوه ها نیز می توانند تاثیر داروهای شیمیایی را کم اثر و یا
باعث تغییر خواص درمانی آنها شوند.
پژوهشگران مصرف گیاهان دارویی مانند، گیاه گل مینا، زنجبیل، سیر، سنبل الطیب و میوه گریپ فروت را همزمان با مصرف داروهای شیمیایی به شدت ممنوع اعلام کرده اند.
این
نوع گیاهان دارویی به ویژه بر روی داروهای شیمیایی که در درمان بیماری
هایی مانند فشار خون، بیماری های قلبی و عروقی، داروهای روانپزشکی و
داروهای پیشگیری از بارداری به کار می روند می توانند تاثیر گذار باشند.
لذا
پزشکان به افراد توصیه می کنند برای مصرف هر نوع گیاه دارویی و حتی
سبزیجات و میوه ها در هنگام مصرف داروهای شیمیایی، با پزشک متخصص مشورت
کنند.
6 باور غلط درباره داروهای گیاهی
در مورد مصرف داروهای گیاهی باورهای نادرستی وجود دارد که در اینجا تعدادی از آنها را بیان می کنیم.
1- داروهای گیاهی هیچ عارضه ای ندارند.
واضح
است که داروهای گیاهی هم مانند داروهای شیمیایی، دارای عوارض خاص خودشان
هستند و لازم است بیمار قبل از مصرف، نسبت به آن ها آگاهی کافی پیدا کند.
ضمن این که همه فرآورده های گیاهی احتمال ایجاد حساسیت را دارند و باید به
این نکته توجه شود.
2- داروهای گیاهی در دوران بارداری و شیردهی بی ضرر هستند.
بعضی
فرآورده های گیاهی (با مقادیر دارویی) در دوران بارداری منع مصرف دارند و
ممکن است باعث وارد آمدن صدمه به جنین و یا حتی سقط جنین شوند. بنابراین
حتما قبل از مصرف هرنوع داروی گیاهی در دوران بارداری و حتی شیردهی، با
پزشک یا متخصص داروهای گیاهی مشورت کنید.
3- مصرف داروهای گیاهی برای کودکان هیچ مانعی ندارد.
مصرف ترکیبات گیاهی به خصوص در کودکان زیر دو سال می تواند باعث بروز واکنش های حساسیتی شدید یا مشکلات تنفسی شود. پس احتیاط کنید.
4- مصرف همزمان داروهای گیاهی با داروهای شیمیایی هیچ تداخلی ندارد.
بسیاری
از داروهای گیاهی با داروهای شیمیایی تداخل دارند و باعث افزایش یا کاهش
اثر آن ها می شوند؛ بنابراین اگر داروی شیمیایی مصرف می کنید، قبل از مصرف
هر نوع داروی گیاهی، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
5- داروها و عصاره های گیاهی به هر روشی که تهیه شود، مفید و قابل استفاده هستند.
بسیاری
از گیاهان اگر به روش درست فرآوری نشوند، ممکن است مواد موثر و ترکیبات
مفید خود را از دست بدهند. بعضی از این ترکیبات به حرارت حساس هستند و
همچنین شرایط و حتی ظروف نگهداری آن ها هم در حفظ ترکیبات مفید آن ها موثر
است.
6- داروهای گیاهی نیاز به تنظیم دوز ندارند.
در
تمام موارد، دوز عصاره یا اسانس گیاهی مورد نظر، در میزان تاثیر و اثر
درمانی آن ها مهم است. ضمن اینکه بسیاری از گیاهان دارای حداقل دوز سمی
هستند و اگر بیشتر از این مقدار مصرف شوند، می توانند باعث بروز سمیت های
قلبی، کبدی و کلیوی شوند.
روغن کرچک برای تسکین آرتروز
:
روغن کرچک از دانه های کرچک که گیاهی بوته ای است و بیشتر در هند می روید،
گرفته می شود. روغنی که سال ها جزو درمان های خانگی مادرها و مادربزرگ ها
بوده و شاید این روزها کمی فراموش شده است. در این مطلب به شما خواهیم گفت
این روغن گیاهی چه خواصی دارد.
روغن کرچک برای تسکین درد مفاصلخواص
ضدالتهابی روغن کرچک به اثبات رسیده است. به همین دلیل برای تسکین درد
مفاصل و کاهش ورم آنها موثر است. در نتیجه افرادی که دچار آرتروز و آرتریت و
غیره هستند می توانند از این روغن استفاده کنند.
نتایج
یک پژوهش هندی که در سال 2009 روی آرتروز زانو انجام شده است نشان می دهد
روغن کرچک نیز به اندازه ی کپسول دیکلوفناک برای تسکین درد آرتروز موثر است
و عوارض جانبی این داروها را نیز ندارد.
روش استفادهمی توانید یک تا دو قاشق چایخوری روغن کرچک را به تنهایی و یا مخلوط شده با کمی آب، روی مناطق دردناک زده و به آرامی بمالید.
روغن کرچک برای رفع یبوستروغن
کرچک ملین است. این روغن حاوی 90 درصد اسید ریسینولئیک است که یک اسید چرب
مفید برای انقباض ها و ترشحات روده می باشد، در نتیجه برای رفع یبوست به
کار می رود.
البته
باید توجه داشته باشید که این روغن قوی می باشد و نباید در مصرف آن زیاده
روی شود، چون می تواند باعث التهاب و آسیب روده ها شود.
روش مصرفبرای مقابله با یبوست می توانید هر دو یا سه روز یکبار، یک قاشق چایخوری روغن کرچک به تنهایی و یا مخلوط شده با کمی آب میل کنید.
اگر
مصرف این روغن مفید نبود، بهتر است مصرف آن را متوقف کنید، چون یبوست در
اثر عوامل متعددی بروز می کند و بهتر است به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید.
روغن کرچک برای مقابله با ورم پا و سلولیتنتایج
پژوهش های متعدد نشان می دهد که روغن کرچک برای تحریک دستگاه لنفاوی بدن
مفید است. این روغن باعث فعال شدن جریان مایع لنف می شود.
اگر از ورم پا یا سلولیت ناشی از احتباس مایعات در بدن رنج می برید، می توانید از این روغن برای بهبود وضعیت تان استفاده کنید.
روش استفادهمی
توانید چند قطره روغن گیاهی گریپ فروت یا سرو کوهی به روغن کرچک اضافه
کرده و پاها را از پایین به بالا با حرکات دورانی ماساژ دهید.
روغن کرچک برای تسکین دل دردروغن کرچک ضداسپاسم و ضددرد است و برای تسکین دل درد موثر می باشد.
روش استفادهبرای
تسکین دل درد ناشی از قاعدگی و نفخ می توانید از این روغن به عنوان مرهم
استفاده کنید. می توانید مقداری ازاین روغن را روی دستمالی تمیز و یا گاز
استریل ریخته و روی شکم تان قرار دهید.
برای افزایش تاثیرگذاری این مرهم می توانید یک بطری حاوی آب گرم و یا کوسن گرم را روی آن بگذارید و به مدت یک ساعت دراز بکشید. روغن کرچک دوست پوست های خشکروغن
کرچک سرشار از اسیدهای چرب امگا9، امگا6 و ویتامین E است. تمام این مواد
در ترکیب بیشتر محصولات آرایشی-بهداشتی مانند کرم های مرطوب کننده وجود
دارند.
روغن
کرچک خاصیت نرم کنندگی دارد و التیام بخش است. این روغن باعث تنظیم pH
پوست می شود و حالت اسیدی آن را کاهش می دهد. به این ترتیب می توانید از آن
برای پوست های آکنه دار استفاده کنید.
توجه
داشته باشید زمانی که حالت اسیدی پوست پایین باشد، امکان تکثیر باکتری های
بیماری زا کاهش پیدا می کند. از این روغن برای بهبود خشکی پوست، اگزما و
پسوریازیس نیز استفاده می شود.
اگر آکنه دارید بهتر است با احتیاط از این روغن استفاده کنید. می توانید این روغن را به میزان کم روی جوش ها بزنید.
روش استفادهقبل از خواب این روغن را روی پوست صورت و یا دست ها، زانوها و آرنج ها که بیشتر خشک می شوند بزنید.
علاوه بر این می توانید از آن به عنوان کرم دور چشم و برای مقابله با گودی زیر چشم استفاده کنید.
استفاده از این روغن برای نرم کردن پینه دست و پا نیز توصیه می شود.
روغن کرچک برای داشتن موها، ناخن ها و مژه های سالمروغن کرچک حاوی ویتامین E و مواد معدنی است و به همین دلیل باعث تقویت موها، مژه ها و ناخن ها می شود.
در صورتی که دچار ریزش مو شده اید می توانید از این روغن به عنوان ماسک استفاده کنید تا رشد مجدد موها با سرعت بیشتری صورت بگیرد.
البته بهتر است این روغن را با روغن زیتون مخلوط کنید تا علاوه بر افزایش ویتامین های آن، حالت چسبندگی آن کمتر شود. برای تقویت موهابهتر
است شب ها مقداری از این روغن را به نوک انگشت ها زده و پوست سرتان را
ماساژ دهید تا جریان خون در رگ های موجود در کف سر افزایش پیدا کند.
سپس موهایتان را با حوله ببندید و تمام شب روغن را روی سرتان نگه دارید. صبح، موها را با شامپوی روزانه خود شستشو دهید.
لازم
است که این کار را به مدت چهار هفته و هر روز و یا هر دو روز یکبار تکرار
کنید. سپس سه هفته به موهایتان استراحت دهید تا پوست سرتان به آن عادت
نکند.
اگر
ریزش مویتان متوقف نشد (البته منظورمان ریزش موی غیر ارثی و بر اثر استرس و
غیره است) می توانید یک دوره ی دیگر از این روغن استفاده کنید. برای تقویت ناخن هاروغن
کرچک باعث افزایش استحکام ناخن ها می شود. داخل یک نعلبکی، مقداری روغن
کرچک بریزید و انگشت هایتان را به مدت 10 دقیقه داخل این روغن قرار دهید.
هر هفته یکبار این کار را انجام دهید. می توانید به روغن تان چند قطره
لیموترش نیز اضافه کنید.
برای تقویت و رشد مژه هاروغن
کرچک به دلیل داشتن ویتامین ها و مواد معدنی باعث تقویت و رشد مژه ها نیز
می شود. می توانید ظرف خالی ریمل را شسته و داخل آن را با روغن کرچک پر
کنید. هر شب مقداری از این روغن را به کمک برس ریمل به مژه هایتان بزنید و
اجازه دهید تمام شب روی مژه ها بماند. صبح با شیرپاک کن، مژه هایتان را
تمیز کنید.