حواستان به تومورهای تخمدان باشید
درباره انواع تومورهای تخمدان بانوان چه
میزان اطلاع دارید این تومورها چگونه پدید می آیند و با چه روش هایی قابل
درمان هستند توصیه های مهم و موثر برای رفع آن ها کدامند و با چه روش هایی
می توانیم به درمان آن ها بپردازیم
*محمود متین:اساسی‌ترین عضو
دستگاه تناسلی در زنان، تخمدان‌هاست که به صورت زوج در طرفین رحم در لگن
قرار گرفته‌اند و با رحم از طریق رباط رحمی – تخمدانی در ارتباط‌اند.
تخمدان‌ها از دو طریق، خون دریافت می‌کنند. یکی از سرخرگ تخمدانی که
مستقیما از سرخرگ آئورت شکمی سرچشمه می‌گیرد و دیگری سرخرگ رحمی – تخمدانی
که شاخه‌ای از شریان رحمی است.
طول تخمدان‌ها ٣ تا ۴سانتیمتر و ضخامت آن ۵/٢سانتیمتر است و از سه لایه
تشکیل شده‌اند. یک لایه پوششی سطحی که احتمالا منشا پیدایش تومورهای
خوش‌خیم و بدخیم تخمدان‌ها می‌باشد، لایه دوم قسمتی است که پوسته تخمدان‌ها
را می‌سازد و این لایه حاوی تخمک‌ها و سلول‌هایی است که ترشح هورمون‌های
تخمدان را به عهده دارند و بالاخره لایه عمقی تخمدان‌ها که فعالیت زیادی
ندارد مگر به هنگام یائسگی که لایه فعال تخمدان از بین می‌رود، این قسمت
ترشحات مختصر هورمونی دارند.
از لایه فعال یا پوسته تخمدان‌ها در هر دوره
ماهیانه یک تخمک آزاد می‌شود. گفته می‌شود به هنگام دوره ماهیانه که
فولیکول تخمدانی ترکیده و تخمک از آن آزاد می‌شود تعدادی از سلول‌های پوشش
سطحی تخمدان داخل فولیکول‌ها شده و با رشد و نمو نابجا منشا تومورهای
خوش‌خیم و بدخیم تخمدان‌ها می‌شوند.
بنابراین نتیجه می‌گیریم بانوانی که شوهر
نکرده و باردار نشده‌اند و مرتبا هر ماه یک تخمک آزاد می‌کنند بیشتر از
کسانی که شوهر کرده و باردار می‌شوند در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
همچنین تجربه نشان داده است بانوانی که از
قرص‌های ضدحاملگی استفاده می‌کنند چون این قرص‌ها مانع تخمک‌گذاری و آزاد
شدن تخمک‌ها می‌شود به مراتب کمتر به تومورهای تخمدانی مبتلا می‌شوند.
بالاخره عوامل ارثی در ایجاد تومورهای تخمدان بی‌تأثیر نمی‌باشد.
تومورهای تخمدان به چند دسته تقسیم می‌شوند:
١- تومورهای فونکسیونل
٢- تومورهای حاصل از سلول‌های پوششی
٣- تومورهای حاصل از سلول‌های جنینی
۴- تومورهای با ترشح هورمونی
توده‌های فونکسیونل
غرض از این نامگذاری این است که این توده‌ها درحقیقت تومور نیستند، بلکه
همان فولیکول‌های طبیعی تخمدانی هستند که پس از خارج شدن تخمک باقی مانده و
شروع به بزرگ شدن می‌کنند. این نوع توده‌ها نیاز به درمان یا عمل جراحی
ندارند و خودبه‌خود یا با تجویز قرص‌های ضدحاملگی به مدت دو ماه از بین
خواهند رفت و عمل جراحی برای آنها اقدام نابجایی است. حجم این توده‌ها
معمولا از ۶ سانتیمتر بیشتر نیست. محتوای آن ماده شفافی است که با
سونوگرافی کاملا قابل تشخیص می‌باشد.
تذکر این نکته ضروری است زیرا مادران زیادی همراه با دختران خود به دلیل
انجام یک سونوگرافی و تشخیص کیست تخمدان با نگرانی و اضطراب به پزشکان
مراجعه کرده و تقاضای چاره‌جویی دارند، درحالی‌که این نوع کیست‌ها به
هیچ‌وجه نگران‌کننده نبوده و خودبه‌خود جذب می‌شوند. در گذشته نه چندان دور
و زمانی که سونوگرافی وجود نداشت چنین کیست‌هایی به ندرت تشخیص داده
می‌شد، زیرا اغلب نزد دختران باکره ظاهر شده و امکان معاینه مهبلی هم به
هیچ‌وجه وجود نداشت. امروزه با کمک سونوگرافی تشخیص‌ها بسیار راحت شده است
ولی گاهی هم موجب تشویش خاطر بی‌مورد والدین می‌شود.
تومورهای تخمدان با منشا سلول‌های پوششی
چنانچه گفته شد سطح بیرونی تخمدان را یک طبقه سلول‌های پوششی مشابه
سلول‌های پوششی تمام احشای داخل شکم پوشانیده است. به هنگام شکافتن فولیکول
و آزاد شدن تخمک در هر ماه تعدادی از این سلول‌ها می‌توانند به درون
تخمدان راه پیدا کنند.
گاهی به دلایل ناشناخته این سلول‌ها شروع به
رشد ناگهانی کرده و کیست‌های خوش‌خیم یا بدخیم تخمدان را به وجود می‌آورند.
این کیست‌ها برعکس توده‌های فونکسیول باید حتما با عمل جراحی برداشته
شوند. کیست‌های تخمدان گاهی دارای حجم فوق‌العاده بوده و منظره یک آبستنی
پیشرفته را به شکم می‌دهند و محتوای آنها ماده آبکی است.
تومورهای تخمدان با منشا سلول‌های جنینی
این تومورها از سلول‌هایی منشا می‌گیرند که از ابتدای دوران جنینی در
تخمدان‌ها باقی مانده و دچار رشدونمو ناگهانی و غیرعادی شده‌اند. از نظر
ساختمان ممکن است دارای اشکال متنوعی باشند، مانند تومور «درموئید» که در
دخترهای جوان نسبتا شایع است.
این تومور در اکثر موارد یک‌طرفه است. محتوای
غده درموئید همان‌طوری که از اسم آن پیداست دارای تشکیلات پوستی از قبیل
غدد چربی و مو و بافت‌های مختلف مانند غضروف و استخوان است.
این تومور مانند توپی که نخی به آن وصل است
به تخمدان آویخته و به همین دلیل خیلی تمایل به چرخش دارد. چرخش ناگهانی
این تومور سبب بسته شدن رگ‌های تغذیه‌کننده آن می‌شود و به دلیل نرسیدن خون
به تومور سلول‌های آن می‌میرند و سبب درد شدید می‌شوند که احتیاج فوری به
عمل جراحی دارد.
انواع دیگر این تومورها معمولا از نمونه‌های
بدخیم هستند. مانند «تراتوم» این بیماری نیز نزد دختران جوان بیشتر دیده
می‌شود و در سنین بالا نادر است.
رفع واریس با این روشها
مشکلات مربوط به واریس را چگونه برطرف کنیم
واریس یا ملتهب شدن رگ ها چگونه پدید می آید این عارضه چگونه قابل پیشگیری
است بهتر است با روش های درمانی مهم در این زمینه آشنا شوید
1- وقتی می نشینید، پاهایتان را روی هم نیندازید
روی صندلی، صاف و راست بنشینید و پاهایتان را روی هم نیندازید. همان قدر
که نشستن درست و مناسب، گردش خود را در پاها بهبود می بخشد، انداختن پاها
روی هم، جریان خون را در پاها مختل می کند.
2- شلوار و دامن تنگ نپوشید
برای بهبود جریان خون به قسمت های پایینی بدن، از پوشیدن لباس تنگ در
قسمت پاها و کمر خودداری کنید. لباس های کمی گشاد و راحت بپوشید.
3- کفش راحت با پاشنه متوسط به پا کنید
کفش راحت، با پاشنه متوسط و اندازه پای خود بپوشید و از پوشیدن کفش های پاشنه بلند، تنگ و نامناسب خودداری کنید.
4- هنگام استراحت پاهایتان را بالا ببرید
اگر مدت طولانی ای ایستاده اید، طی روز یا بعد از اتمام کار خود،
پاهایتان را بالا نگه دارید تا گردش خون در پاها بهبود پیدا کند و پاها
استراحت کنند. حتی زمان خواب می توانید کمی پاهایتان را بالاتر بگذارید.
برداشتن فشار از روی پاها، از تجمع خون در سیاهرگ ها جلوگیری کند.
5- گاهی به واریس خود نگاه کنید!
اگرچه سیاهرگ های واریسی به طور کلی مشکل خطرناکی نیستند، ولی می توانند
نشان دهنده یک بیماری جدی و خطرناک باشند، بنابراین اگر می بینید وضعیت
سیاهرگ های واریسی در شما روز به روز بدتر می شود، حتما به پزشک مراجعه
کنید تا وضعیت سلامت شما را بررسی کند.
6- ماساژدرمانی و خود درمانی نکنید
نباید برای از بین بردن رگ های واریسی از توصیه های غیرعلمی مانند درمان
با دست، مثل ماساژ پا استفاده کرد. ماساژ یا لرزاندن پا خطرناک است و باعث
ایجاد آمبولی (لخته خون متحرک) در رگ ها می شود که می تواند حرکت کند و با
قرار گرفتن در رگ های قلب باعث انسداد آن و سکته قلبی یا در رگ های مغز
باعث سکته مغزی یا در رگ های ریه، باعث انفارکتوس ریوی شود که همه آنها
کشنده هستند.
7- ورزش کنید
پیاده روی و دویدن آرام، جریان خون را در پاها بهبود می دهد و جریان خون
مناسب، از پیشرفت و بدتر شدن سیاهرگ های واریسی جلوگیری می کند. همچنین
روزش منظم، فشار خون بالا را کاهش می دهد و سیستم گردش خون کل بدن را تقویت
می کند.
8- وزنتان را کنترل کنید
وقتی دچار اضافه وزن می شویم، فشار زیادی به پاها و سیستم گردش خون
بدنمان وارد می شود، بنابراین رسیدن به وزن مناسب، خطر ابتلا به سیاهرگ های
واریسی را در خیلی موارد کاهش می دهد. یک برنامه غذایی سالم و مناسب داشته
باشید و از مصرف غذاهای پرکالری و با ارزش غذایی کم خودداری کنید.
9- سیگار نکشید
گذشته از اینکه کشیدن سیگار خطرات زیادی برای سلامت دارد چون بالا رفتن
فشار خون در اثر مصرف سیگار، امری ثابت شده است. مصرف سیگار در ایجاد سیاه
رگ های واریسی موثر است.
10- در انتخاب روش پیشگیری از بارداری دقت کنید
هر چند این موضوع کاملا ثابت نشده اما مصرف طولانی مدت قرص های
ضدبارداری با استروژن بالا، خطر ابتلا به واریس پا را به دلیل تغییر در
عملکرد دریچه های مختلف و سیستم گردش خون می افزاید، بنابراین اگر واریس در
خانواده شما موروثی است و می خواهید برای مدت طولانی از قرص های ضدبارداری
استفاده کنید با پزشک متخصص مشورت کنید تا داروی دیگری برای شما بنویسد یا
سایر روش های جلوگیری از بارداری را برای شما بیان کند تا از آنها استفاده
کنید.
