اثرات بیماری دیابت بر روابط جنسی
دیابت از شایع ترین بیماری های مزمنی است که مبتلایان به آن به علت
افزایش قند خون خود به علایم گوناگونی مانند تشنگی، پرنوشی و پرادراری
دچار می شوند و البته در بسیاری از موارد نیز بیمار به صورت اتفاقی و طی یک
آزمایش خون ساده از ابتلایش به دیابت آگاه می شود…
اگرچه امروزه انواع و اقسام عوارض این بیماری شناخته شده است و به طور
جامع و مدون برای آن برنامه های پیشگیری، تشخیصی و درمانی موجود است اما
هنوز به برخی عوارض مرتبط با این بیماری توجه جدی صورت نمی گیرد و گاه
پزشکان و بیماران از آن غفلت می کنند. اختلالات جنسی از جمله عوارض شایع
دیابت نوع دو محسوب می شوند که سال های طولانی از آن غفلت می شد و اکنون
نیز گاه و بی گاه در روند درمان این بیماری به آن بی توجهی می شود.
دیابت، بیماری پرعارضه ای است که در صورت تشخیص دیرهنگام و درمان
نامناسب، فرد را به انواع اختلالات عصبی و عروقی از قبیل سکته قلبی،
نابینایی، نارسایی مزمن کلیه ها و قطع عضو اندام تحتانی دچار می کند.
دیابت و ناتوانی جنسی مردان
ناتوانی جنسی یا اختلال در نعوظ اندام تناسلی مردان یکی از مهم ترین و
شایع ترین اختلالات جنسی ناشی از ابتلا به دیابت است که به طور عمیق و
گسترده ای بر کیفیت زندگی زوجین تاثیر می گذارد. اگر شیوع ناتوانی جنسی در
جامعه مردان ۴۰ تا ۷۰ سال را حدود ۶/۹ درصد برآورد کنیم، ابتلا به دیابت،
شیوع این اختلال را در مردان بالای ۱۸ سال به ۳۵ درصد می رساند. البته
میزان شیوع آن در مبتلایان به دیابت نوع ۲ بیشتر از مبتلایان به دیابت نوع
یک است که یکی از علل آن می تواند مسن تر بودن بیماران دیابتی نوع ۲ در
مقایسه با بیماران دیابتی نوع ۱ باشد.
همچنین مردان دیابتی ۱۰ تا ۱۵ سال زودتر از سایر مردان به ناتوانی جنسی
دچار می شوند. مردان مبتلا به دیابت، علاوه بر احتمال ابتلا به ناتوانی
جنسی، ممکن است به اختلال های جنسی دیگری از قبیل بیماری پیرونی،
زودانزالی، دیرانزالی، برگشت انزال به عقب و بی میلی جنسی نیز مبتلا شوند.
بخشی از این عوارض مربوط به پیشرفت بیماری دیابت و بخشی دیگر نیز عوارض
داروهایی است که بیمار برای کنترل عوارض دیابت مصرف می کند.
همان طور که گفته شد مردان مبتلا به دیابت به علل مختلفی به ناتوانی
جنسی دچار می شوند. درگیری اعصاب محیطی، تنگی عروق و به ویژه اختلال
عملکردی پوشش داخلی رگ ها موسوم به اندوتلیوم که نقش عمده ای در نعوظ اندام
تناسلی مرد ایفا می کند، پرفشاری خون و نارسایی مزمن کلیه ها ناشی از
دیابت همگی به بروز و تشدید اختلالات جنسی در مردان می انجامد.
دیابت و دیگر عوامل
درباره دیابت و بروز اختلالات جنسی در مردان توجه به ۳ نکته دیگر ضروری
است؛ نخست اینکه استعمال دخانیات، خطر بروز و شدت ناتوانی جنسی را در مردان
دیابتی بیشتر می کند. دیگر اینکه بروز ناتوانی جنسی در مردان دیابتی زنگ
خطری برای بروز قریب الوقوع تنگی عروق کرونری قلب و سکته قلبی است که باید
جدی گرفته شود و نکته سوم، داروهایی است که مبتلایان به دیابت برای تنظیم
قند خون و کنترل عوارض بیماری مانند پرفشاری خون مصرف می کنند؛ زیرا برخی
از این داروها ممکن است بر سلامت جنسی بیمار تاثیر منفی بگذارند.
از این رو ضروری است بیمار هنگام مراجعه به پزشک درباره مسایل خود با وی
گفت وگو کند تا پزشک معالج با توجه به شرایط بیمار در صورت امکان درباره
میزان و نوع داروی تجویزی برای کنترل دیابت تصمیم گیری کند.
دیابت و مشکلات جنسی زنان
دیابت در زنان هم خطر ابتلا به انواع و اقسام مشکلات جنسی را بیشتر می
کند. کاهش میل جنسی، نرسیدن به اوج لذت جنسی یا اصطلاحا ارگاسم، کاهش
برانگیختگی جنسی، درد هنگام نزدیکی و عفونت های واژن با فراوانی متفاوت در
بخش قابل توجهی از زنان مبتلا به دیابت بروز می کند. همه علل و عواملی که
به بروز اختلالات جنسی در مردان مبتلا به دیابت می انجامد، ممکن است در
بروز اختلالات جنسی زنان هم سهیم باشد.
تشخیص و درمان
اختلالات جنسی در بیماران دیابتی مانند سایر عوارض این بیماری قابل
تشخیص، درمان و کنترل است؛ به شرط اینکه هم پزشکانی که به درمان دیابت می
پردازند و هم بیماران به آن توجه کرده و آن را جدی تلقی کنند. اگر بی توجهی
به دیابت و عوارض جانبی آن حیات بیمار را به مخاطره می اندازد، بی توجهی
به عوارض جنسی دیابت نیز حیات زندگی زناشویی فرد را در درازمدت با خطرهای
جدی مواجه می کند و به طور قطع و یقین، کنترل قندخون در بیماری که زندگی وی
بر اثر بی توجهی و درمان نامناسب یا دیگر عوارض جنسی دیابت از هم پاشیده
است بسیار سخت تر و دشوارتر از بیماری است که به صورت همه جانبه به همه
مسایل و مشکلات وی توجه می شود.
همان طور که گفته شد، برای درمان اختلالات جنسی ناشی از بیماری دیابت،
به ویژه ناتوانی جنسی در مردان، طیف گسترده و متنوعی از درمان های دارویی
خوراکی، تزریقی و حتی وسایل کمکی وجود دارد که بیماران با مراجعه به موقع
به درمانگران اختلالات جنسی می توانند با صلاحدید و تجویز آنها از این
درمان ها و نیز مشاوره ها و تمریناتی که برای بهبود سلامت جنسی وجود دارد
بهره مند شوند.
بهبود رابطه جنسی در بیماران دیابتی
دیابت را نباید به عنوان مانعی برای رابطه جنسی
با خود به رختخواب ببرید. میتوانید بر مواردی مثل قند خون پایین، خشکی
واژن یا مشکلات نعوظ غلبه کنید نه این که آنها را مانع بزرگی بدانید که شما
را متوقف ساخته اند. برنامه ریزی میتواند برخی از این چالشها را برطرف
سازد. ممکن است انجام کارهایی مانند رنگ زدن خانه به جای رابطه جنسی،
همکاری خوبی به حساب بیاید اما این صمیمیت بین شما را سست میکند. به خاطر
داشته باشید که کنترل خوب بر دیابت بهترین راه جلوگیری از مشکلات جنسی ناشی
از دیابت است.
توصیه های زیر رابطه جنسی را برایتان لذت بخش تر و آسان تر میسازد:
ده راهکار برای رابطه جنسی بهتر
–
رابطه جنسی را فعالیتی مانند ورزش در نظر بگیرید. این طرز فکر کمک میکند
از نگرانی افت قند خون دوری کنید. افت قند خون (هیپوگلیسمی) در حین رابطه
جنسی تاثیر بدی بر جای میگذارد. بدن در حین افت قند، فعالیتهای خود را
متوقف میکند بنابراین ناگهان لذت متوقف میشود. اگر انسولین مصرف میکنید،
پیش از رابطه جنسی قند خون خود را تست کنید و در صورتی که پایین است، میان
وعده مصرف کنید. برای لذت بیشتر، میان وعده را در هنگام پیش نوازش مصرف
کنید. میتوانید برای میان وعده مقداری توت فرنگی، کمی بستنی یا شکلات مصرف
کنید.
– وارد عمل شوید. برنامه ریزی مفید است اما وقتی وارد رابطه
جنسی شدید، در این افکار غرق نشوید. دلیلی وجود ندارد که چون برنامه معمول
ورزشی دیابت خود را دنبال نکرده اید، فرصت ایجاد شده را کنار بزنید. فقط پس
از رابطه، گلوکز خون خود را بررسی کنید.
– از لوبریکانت (روان
کننده) استفاده کنید. اگر دچار خشکی واژن هستید، لوبریکانت واژنی باعث
احساس بهتر در هنگام رابطه جنسی میشود. از پزشک درباره استفاده منظم از
لوبریکانت (نه فقط برای رابطه جنسی) سوال کنید. از آن مانند کرم دست، مرتبا
استفاده کنید.
– جعبه تجهیزات رابطه جنسی برای خود آماده کنید. هر
چیزی که برای رابطه جنسی خوب لازم دارید، کنار تخت بگذارید از جمله داروهای
گلوکز و دستگاه تست. اینها لوازمی هستند که همیشه باید در هر زمانی در
کنارتان باشند. اگر دوست ندارید به خاطر نبودن لوازم در کنار تخت، رابطه
جنسی را متوقف کنید، همیشه بسته آماده آن را کنار تخت بگذارید. اگر خانم
هستید، لوبریکانت را نیز به لوازم اضافه کنید. از روغن ماساژ یا لوازم دیگر
برای بهبود کیفیت رابطه جنسی نیز میتوانید بهره ببرید. برای مسافرت و
زمانی که در منزل نیستید میتوانید بسته کوچکی حاوی لوازم مورد نیاز آماده
کنید.
– اتاقی در هتل بگیرید. گاهی سپری کردن یک شب رمانتیک در
اتاقی در هتل میتواند هیجان انگیز باشد. با این کار میل جنسی خود و همسرتان
را افزایش دهید. به خصوص اگر در منزل فرزند دارید و برای تنها بودن زمان
کافی ندارید، این ایده برایتان خوب است. برای این کار از پیش برنامه
بریزید.
– مقداری تمرین کنید. اگر مردی هستید که از ابزارهایی مانند
پمپ وکیوم یا حلقه (constriction band) برای کمک به اختلال عملکرد نعوظ
استفاده میکنید، زمانی را برای یادگیری استفاده درست از آن صرف کنید. ممکن
است عدم یادگیری استفاده درست از آن باعث سردرگمی و ناشیانه عمل کردن شما
جلوی همسر و در نتیجه کاهش میل جنسی تان شود. هر قدر راحت تر با این وسایل
کار کنید، هنگام رابطه جنسی آرامش خاطر بیشتر و اضطراب کمتری خواهید داشت.
–
از سیستم نظارت مداوم قند خون استفاده کنید. این توصیه در واقع یک “باید”
برای رابطه جنسی است. با استفاده از این دستگاه، مراقب سطح قند خون خود
هستید و میدانید چه زمانی افت میکند. این امر به رابطه جنسی با برنامه ریزی
و یا ناگهانی کمک زیادی میکند. در صورتی که از این سیستم استفاده نمیکنید،
انجام تست قند خون نباید کار سختی باشد. میتوانید هر جایی تست قند سی
ثانیه ای بگیرید.
– خلاقیت، میل جنسی را بر می انگیزد. اگر در
برانگیختن میل جنسی مشکل دارید، برای رابطه جنسی به جای دیگری غیر از
رختخواب همیشگی خود بروید. حالتهای جدید را امتحان کنید. شیوه های مختلف
اوج جنسی را امتحان کنید. بیشتر زنان تنها با دخول، به ارگاسم نمیرسند.
برخی مردان میتوانند با تحریک پروستات نیز به ارگاسم برسند.
– مصرف
الکل را متوقف سازید. مصرف الکل موجب افت سریع قند خون میشود. اگر مشکل نگه
داشتن نعوظ نیز داشته باشید، الکل مشکلتان را افزایش میدهد.
– برای
حل مشکلات روانتان به دنبال کمک حرفه ای باشید. افسردگی، اضطراب، تصویر
ذهنی منفی از خود و نگرانیهای احساسی دیگر میتوانند به زندگی جنسی شما صدمه
بزنند و این هیجانات منفی وارد زندگی و روابط زناشویی تان نیز میشود.
مشاوره فردی یا زوجی میتواند به حل مسائل کمک کند. پزشک درمانهایی برای
مشکلات جنسی شما از درد در رابطه جنسی گرفته تا مشکل ارگاسم، ارائه میدهد.
شما نیز باید پیش از این که مغلوب این هیجانات و نگرانیها شوید، آنها را
شناسایی و برطرف کنید.
– آرامش خود را حفظ کنید. نگرش شما نسبت به
دیابت، میتواند مسیر رابطه جنسی را هموار کند. شما همواره باید انتظار
مسائل غیر منتظره در رابطه جنسی را داشته باشید، این کمک میکند در صورت
درست پیش نرفتن اوضاع، از حس شوخ طبعی خود استفاده کنید نه اضطراب. همسر
شما هنگام رابطه، احتمالا متوجه مشکل میشود. اگر شما راحت، با اعتماد به
نفس و آرام باشید، پیام آرامش را منتقل میکنید.
– استفاده یا عدم
استفاده از پمپ انسولین، برخی افراد تصور میکنند پمپ انسولین با رابطه جنسی
خوب تناقض دارد. برخی دیگر احساس میکنند در حالی که لوله هایی به آنها وصل
است، کمتر جذاب به نظر میرسند یا میل جنسی نابود میشود.
پمپ را به مدت
45 دقیقه تا یک ساعت میتوان خارج کرد. اما بسیاری از کارشناسان توصیه
میکنند برای پوشش زمانی که پمپ خارج شده، از تزریق انسولین سریع / کوتاه
اثر استفاده شود. بیمار پس از رابطه جنسی دوباره قند خون خود را چک کرده و
در صورتی که مقدار آن بالا باشد یک دوز انسولین مصرف میکند و در صورتی که
پایین باشد، میان وعده میخورد. اگر نگران خواب ماندن یا فراموش شدن اتصال
دوباره پمپ هستید، میتوانید بر روی گوشی همراه یا ساعت خود زنگ هشدار کوک
کنید. اگر نمیخواهید پمپ را خارج کنید، از لوله بلندی استفاده کنید که
بتوانید هنگام رابطه جنسی آزادی حرکت داشته باشید. به همسرتان بگویید پمپ
به کجای شما وصل شده است تا تصادفا آن را نگیرد. اگر محل اتصال پمپ، تکان
ناگهانی خورد و شروع به خونریزی کرد مشکلی نیست، فقط روی ناحیه خونریزی را
فشار بدهید تا خونریزی متوقف شود. معمولا در کنار همسر، به علت آگاهی او
چنین اشتباهاتی اتفاق نمی افتد.
مراقب دیابت خود باشید. کنترل خوب
بر قند خون از مشکلات جنسی جلوگیری کرده یا آن را کنترل میکند بنابراین هر
کاری که بخواهید میتوانید در رابطه جنسی انجام دهید. رابطه جنسی خوب
میتواند انگیزه قدرتمندی برای کنترل دیابت و حفظ سلامتی باشد.
