بیماریهای سیب زمینی

بیماریهای سیب زمینی

معـرفی :
تنها شاخص بیماری اسکب که برای بیش از 400 گونه باکتری استرپتومایسیس  (Streptomyces)مورد توجه قرار می گیرد پوسیدگی و ترک خوردگی  پوست غده سیب زمینی است .  
اسکب معمولی توسط چندین گونه باکتری بیماریزا خاکزی استرپتومایسیس مانند گونه استرپتومایسیس اسکبیز  (S.scabies) و گونه استرپتومایسیس ترجیدیسکبیز 
(S.turgidiscabies)ایجاد می گردد ؛ گونه اسکبیز باکتری به عنوان عاملی مهم
و کاملا شناخته شده در ایجاد آسیب های اسکب ثبت گردیده است .
این باکتری قادر است علاوه بر سیب زمینی محصولات غده ای دیگر مانند تربچه ، زردک ، چغندر و هویج  را نیز آلوده نماید .
    بیماری اسکب گستردگی جهانی داشته و تقریبا هر جا که سیب زمینی کشت می گردد یافت می شود .
معمولا
اسکب در تمام سطح زیر کشت مزرعه اتفاق نمی افتد ولی نکته مهم در مورد سیب
زمینی های مبتلا به اسکب اینست که از کیفیت کمتری در بازار برخوردارند  .
بنابراین
آسیب و علائمی را که بیماری اسکب از نظر ظاهری به غده سیب زمینی وارد می
کند ، موجب کاهش بازار پسندی آن در صنایع فراوری و مصارف تازه خوری می گردد
. (مخصوصا سیب زمینی های مبتلا به اسکب عمیق وحفره ای )

عـلائم :
نشانه های اسکب ، بر روی سطح پوست غده پدیدار شده و آسیب و جراحت های ایجاد شده به سه فرم چوب پنبه ای نشان داده می شود :
سطحی )  ، برجسته ( و حفره ای یا عمیق ()

 

 

 اسکب خفیف

 

 

بعضی مواقع سطح آسیب دیده و مبتلا به اسکب ، قهوه ای رنگ شده که این حالت به نام رُزت شناخته و نام گرفته است . (مخصوصا در سیب زمینی های گرد و سفید رنگ )
[ Russet – رزت : ناحیه خشن و متمایل به قهوه ای رنگ روی پوست سیب زمینی بر اثر تشکیل بافت چوب پنبه ای ]

عمق اسکب حفره ای بسیار متفاوت است ولی به طور متوسط گاهی عمقی تا حدود 8/1 اینچ  نیزدارد .
به طور کلی نوع تشکیل اسکب روی غده سیب زمینی به چهار عامل مهم بستگی دارد:

 

  • مقاومت گونه سیب زمینی
  • خصوصیت ژنتیکی عامل بیماریزا ( باکتری )
  • زمان ابتلا به عفونت

• شرایط محیط

 

علائم اسکب اولین بار در اواخر فصل رشد یا در زمان برداشت مشاهده می شود.
غده
های حساس به محض تشکیل  قابلیت آلوده شدن را داشته و ظهور علائم اسکب به
صورت بروز لکه های تقریبا قهوه ای رنگ روی سطح غده شروع که در طول چند هفته
بعد از آلوده شدن ، جراحت حاصل از اسکب بزرگتر می گردد . احتمال دارد 
آسیب های دایره مانند به هم پیوسته و بخش وسیعی از غده را در برگیرند .
(تصویر3 )
معمولا اسکب زمانی گسترش پیدا می یابد که غده ها در شرایط نامناسب محیطی مانند :
گرما ، کم آبی (خاک خشک ) و PH بالاتراز  2/5  رشد نمایند . ( تصویر4 )

اسکب در خاکی با PH  –  5/2 یا کمتر متوقف شده و گسترش نمی یابد .
البته
تولید غده سیب زمینی در خاک اسیدی نیز جراحت های سطحی دیگری ایجاد می
نماید که به احتمال زیاد ناشی از اسید خاک است . این بیماری بسیار شبیه
اسکب معمولی است و اسکب اسیدی نام گرفته ؛ عامل بیماریزا اسکب
اسیدی ، باکتری است به نام  S.acidiscabies که در خاکهای اسیدی با PH کمتر
از 4 رشد می کند . تشخیص بین دو نوع اسکب معمولی و اسیدی به دلیل شباهت جراحت های  ایجاد شده  بسیار مشکل است .
باکتری ایجاد کننده اسکب معمولی  ساپروفیت و قادر است در طول زمستان روی سطح غده و یا روی بقایای محصول مانده در خاک  زنده بماند.
      
[ساپروفیت به جانداری اطلاق می گردد که روی مواد آلی یا مرده رشد می کند و
مواد  مورد نیاز خود را از تجزیه بافتهای گیاهی یاجانوری بدست می آورد مثل
قارچها و باکتری ها ]
باکتری توسط آب ( آبیاری یا باران ) ، باد ، غده
های بذری و یا حتی تجهیزات آلوده مزرعه از یک مکان به مکانی دیگر انتقال می
یابد . خاک اکثر مناطق کشت سیب زمینی حاوی باکتری S.Scabis است و درصد
جمعیت باکتری خاک را می توان با استفاده از روشهای تناوب کشت با حبوبات و
یا کشت هایی که میزبان این پاتوژن نمی باشند کاهش داد ولی به طور کلی  این
باکتری به دلیل قابلیت تکثیر روی موادآلی موجود در خاک ، هیچگاه از بین
نخواهد رفت .

سیـکل (چرخه) بیمـاری
باکتری ، تولید رشته های میسلیوم را نموده که رشته هایی به نام هیف از آنها منشعب و در نهایت هیف ها تولید هاگ می کنند .
فصل بهار هیف های رویشی رشد کرده و  به هیف های مارپیچی هاگزا تبدیل می شوند .
دیواره عرضی هیف هاگزا  رشد کرده ، چوب پنبه ای و ضخیم می گردد و در نهایت منقبض شده و رشته میسلیوم هیف ، مانند رشته زنجیر از هم گسسته و هاگها تبدیل به اسپورهای منفرد
می گردند. همزمان با بلوغ هاگ رنگدانه خاکستری یا تیره رنگی بروز می نماید
. زمانی که هاگ در مجاورت یک میزبان مناسب قرار گیرد  شروع به جوانه زنی
کرده و مراحل آلوده شدن میزبان آغاز می گردد .
درجه حرارت مطلوب برای آلودگی غده سیب زمینی به اسکب حدود 68 تا 72 درجه فارنهایت
(20
تا 5/22 درجه سانتیگراد) است ؛ اما عامل بیماریزا موجود درخاک در گستره
حرارتی وسیعتری بین 50 تا 88 درجه فارنهایت ( 10 تا 31 درجه سانتیگراد )
نیز توانایی تهاجم به سیب زمینی را دارد .
معمولا آلودگی به اسکب
درابتدای تشکیل غده آغاز می گردد . اصولا باکتری روزنه های تنفسی ( عدسک
های ) غده را مورد تهاجم قرار داده ولی می تواند برای نفوذ از هر زخم یا
جراحت بسیار کوچک روی سطح غده نیز استفاده نماید .
بعد از نفوذ ، باکتری
در سه لایه سلولهای پوستی رشد کرده و باعث مرگ سلولها می گردد وبه صورت
ساپروفیت از سلولهای مرده غده سیب زمینی تغذیه می نماید .
همچنین ماده
ترکیبی را ترشح می نماید که باعث افزایش سرعت تخریب سلولهای مجاور سلول
آلوده گشته و این عمل باعث تشکیل لایه چوب پنبه ای می گردد ، بدین ترتیب که
غده سیب زمینی به منظور قرنطینه نگاه داشتن باکتری و سلولهای آلوده اطراف
آن ، چندین لایه سلولهای چوب پنبه ای تولید مینماید .
همین که سلولهای بالای لایه چوب پنبه ای مردند باکتری از آنها تغذیه می کند .
لایه
چوب پنبه ای فشاری به ناحیه آلوده شده روبه خارج وارد نموده که باعث پوسته
پوسته شدن پوست ، رشد و تکثیر باکتری روی سلولهای مرده غده سیب زمینی می
گردد و نهایتا آسیب حاصل از اسکب گسترش خواهد یافت .

 

ممکن است این چرخه در طول فصل رشد و نمو چندین بار
اتفاق افتاده و گسترش خسارت ناشی از اسکب را در پی داشته باشد ، درضمن
اندازه اسکب ایجاد شده روی غده سیب زمینی بستگی به زمان آلودگی دارد  .
قاعدتاً غده هایی که زودتر آلوده شوند آسیب و جراحت بیشتری خواهند داشت .

 

کنتـرل و نظـارت
هیچ روش برگزیده ای به
تنهایی برای کنترل اسکب پیشنهاد نشده ، اما  کنترل بیماری تاحدودی از طریق
مبارزه تلفیقی و استفاده چند روش زیر موفقیت آمیز بوده :

1. استفاده از روشهای کنترلی در زمان کشت  
2. کاشت گونه های سیب زمینی  مقاوم به عامل اسکب ( میزبان مقاوم )
3. استفاده از مواد شیمیایی 
     
1 ـ  روشهای کنترلی زمان کاشت 
چندین فاکتور به عنوان عوامل موثر در بروز شدت بیماری شناخته شده اند :
رطوبت خاک ، اسیدیته خاک ، نوع افزودنی های خاک و تناوب کشت ( گردش زراعی )

ـ رطوبت خاک
رطوبت خاک در زمان تشکیل غده ها نقش به سزایی در کاهش آلودگی به اسکب دارد .
روش
آبیاری برای کنترل اسکب از اوایل دهه 1920 میلادی  استفاده میشده است .
حفظ رطوبت خاک در مدت2 تا 6 هفته ابتدای تشکیل غده ها مانع آلودگی می گردد .
البته آبیاری همیشه یک روش کاملا موفق نیست مخصوصا در مورد خاکهایی که
ظرفیت کمتری برای نگهداری آب دارند . از طرفی ممکن است با آبیاری بیش از حد
بیماریهایی مانند
 “پوسیدگی نرم و آبکی”   (Pythium leak)و “پوسیدگی صورتی”  (Pink rot) تشدید شوند .
ـ اسیدیته خاک
خاکهای
اسیدی با PH پایینتر از 2/5 به طور قابل ملاحظه ای اسکب را کاهش داده و
معمولا برای کنترل اسکب ، سیب زمینی در خاکی با   PH 5   تا  2/5   کاشته
می شود .
ـ افزودنی های خاک
 تأثیر افزودنی ها به خاک شامل
کودحیوانی ، آهک و ..  روی کنترل اسکب ثابت نشده اما باکتری استرپتومایسیس
با حضور محرک ها ، تحریک شده و مواد آلی را تجزیه می نماید . بنابر این
بهتر است تاحد امکان از کاشت سیب زمینی در خاکهای سبک و محتوی مقادیر زیاد
مواد آلی جلوگیری شود .
ـ تناوب کشت 
تناوب کشت یک روش مهم و موثر
بر کاهش میزان سطح باکتری در مزرعه است . هرچند باکتری می تواند چندین سال
بدون کشت سیب زمینی در خاک مزرعه به صورت یک ساپروفیت زندگی نموده ، باقی
بماند و گیاهان دیگر را نیز آلوده نماید .
گزارش هایی مبنی بر وجود باکتری روی ریشه گوشتی تعدادی از سبزیجات غده ای مانند چغندر ، هویج ، تربچه و شلغم  اعلام گردیده .
تناوب کشت با حبوبات یا جو  درکاهش بیماری کشت سالهای آتی سیب زمینی بسیار موثر است .

2 ـ  مقاومت میزبان
باوجوداینکه مکانیسم
مقاومت بعضی از ارقام سیب زمینی به اسکب معمولی به خوبی شناخته نشده ، اما
طی برنامه های آزمایشی در چند مزرعه ، رقمهایی با درجه مقاومت متفاوت نسبت
به اسکب  شناخته و اعلام شده اند .
کشت ارقام مقاوم بهترین و ساده ترین
راه مقابله با اسکب  است گرچه این روش نیز کاملا مطمئن نیست و  چنانچه رقمی
مقاوم در خاکی با مقدار زیاد باکتری و سایر شرایط نامناسب محیطی کشت گردد ،
به اسکب آلوده خواهد شد .

3 ـ کنترل شیمیایی
ترکیبات ضد میکروبی و شیمیایی که برای کنترل اسکب استفاده می شوند تاحدودی موثرند .
ماده شیمیایی مانند (3.5dichlorophenoxyacetic acid (3.5-D Telone  ممکن است باعث آسیب دیدگی گیاه شود .
تعدادی از ترکیبات ضد میکروبی تاثیر مثبت روی کنترل اسکب داشته ولی هیچکدام تاکنون ثبت نگردیده اند .
همچنین ماده شیمیایی پنتاکلرونیتروبنزن (PCNB) که با نام بلاکر معروف است آزمایش گردیده و تاحدودی موفقیت آمیز بوده .
[ این ماده قارچ کش طیف وسیع و به منظور ضدعفونی بذر و خاک به کار برده می شود ]
مطالعات نشان داده که استفاده از این ماده در غلظت زیاد روی کاهش عملکرد و سایز غده موثر است .
ماده
pic-plus  (کلروپیکرین) نیز در آزمایشاتی روی چند مزرعه نتایج مثبتی نشان
داده ؛  نوع فعالیت و نحوه مصرف کلروپیکرین ، زمان مصرف آنرا محدود و مناسب
استفاده در فصل پاییز می گرداند .
 [ این ماده ضدعفونی کننده عمومی خاک
و محیط ، وبه منظور ضدعفونی نمودن قارچ ، باکتری ، ویروس ، نماتد و حتی
علفهای هرز به کار برده می شود ]

 

مترجم :  ناهید ضیایی ، مهرماه 1386   [email protected]

 

سال انتشار مقاله : june 2007

===============================================

تصاویرعلائم بیماریها روی پوست سیب زمینی

scab

 

 

 

 

skin spot

 

common scab

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

silver scurf

 

ریزوکتونیا

===============================================

 شانکر ریزوکتونیایی سیب زمینی

روی
پوست غده های آلوده به رایزوکتونیا پولکهای سیاهرنگ مشاهده می شود که
مشخصه آن عدم جدا شدن با شستشو می باشد در صورتی که با ناخن می توان پولکها
را از سطح غده جدا کرد

ریزوکتونیا

در
مزرعه این قارچ باعث ایجاد زخم در اندازه های مختلف  در قسمت زیر زمینی
ساقه شده در صورتی که این زخمها دور ساقه را فراگیرند بوته از بین خواهد
رفت

ریزوکتونیا

خسارت این بیماری اهمیت اقتصادی چندانی ندارد

ریزوکتونیا

مبارزه :

1-حتی الامکان از کشت سیب زمینی آلوده خودداری شود

2-قبل از کشت بذر با قارچ کشهایی نظیر رورال تی اس ضد عفونی شود 

3– رعایت تناوب

=============================

آلترناریا

alternaria

این بیماری بنامearly blight نامیده می شود

نام فارسی آن لکه موجی می باشد

این
بیماری با ایجاد لکه های بسیار کوچک تا بزرگتر از 1 سانتیمتر واغلب در
برگهای پایین گیاه از اواسط فصل مشاهده می شود با دقت در سطح لکه ها می
توان دوایر متحدالمرکز را مشاهده کرد این بیماری بندرت مشکل آفرین بوده با
انجام سمپاشی پیشگیری ومحافظتی پس از عملیات کلتیواتور تقریبا مهار می شود

alternaria

============================

پژمردگی فوزاریومی

این
بیماری با نام fusarium wilt از بیماریهای رایج در اکثر مناطق سیب زمینی
کاری دنیا واز جمله ایران می باشد معمولا علائم بیماری پس از ریزش گلهای
سیب زمینی مشاهده می شود

پوسیدگی کورتکس ریشه وقسمت پایین ساقه زرد شدن یا رنگ پریدگی بوته ها ایجاد غده هوایی ازعلائم دیگر می باشد

این بیماری در هوای گرم شایعتر می باشد

علامت
مشخصه آن در بوته های پژمرده ورنگ پریده تغییر رنگ آوندی به رنگ قهوه ای
می باشد که در صورت برش طولی ساقه براحتی قابل روئت می باشد در صورت شدت
بیماری تغییر رنگ آوندی در غده نیز مشاهده می شود وانتهای  غده در محل
اتصال استولون آبسوخته می شود

Fusarium wilt

 



کنترل علف هرز سویا

کنترل علف هرز سویا :

کنترل علف هرز سویادر منطقه استان گلستان مهم بوده و این محصول را می توان از قبل از کشت تا برداشت سم پاشی نمود ……..

کنترل علف هرز سویا :

کنترل علف هرز سویادر منطقه استان گلستان
مهم بوده و این محصول را می توان از قبل از کشت تا برداشت سم پاشی نمود علی
رغم این گستره ی زمانی سم پاشی در مورد سویا، اما تنوع علف کش نداریم یکی
از روشهای کنترل قبل از کشت ماخار کردن می باشد.

ماخار کردن : یعنی بعد از برداشت گندم
،40-30روز قبل از کشت سویا زمین را آبیاری کنیم که این عمل باعث سبزشدن
وجوانه زدن علف های هرز یکساله می شود و کنترل آنها نیز راحت تر می شود.

 اگر درست  قبل از کشت سویا زمین را آبیاری کنیم به این عمل هیرم کاری گویند وارتباطی به کنترل علف هرز ندارد.

سوالاتی که باید در زمینه کنترل علف های هرز از کشاورز پرسیده شود:

1-    سبک یا سنگین بودن بافت خاک ← اگر بافت خاک سنگین باشد دوز سم را باید زیاد کرد

2-    شوری بودن خاک

3-    مقدار ماده آلی خاک← اگر ماده آلی خاک زیاد باشد دوز سم مصرفی  را باید زیاد کنیم

4-    رطوبت خاک

5-    فلور علف های هرز

6-    میل کشاورز برای از بین بردن پهن برگ کشی یا باریک برگ کشی

7-    دانستن کشت بعدی ← کشت گندم یا کلزا (به علت حساسیت محصول نسبت به دوام سم)

 

سموم مورد نیاز برای از بین بردن علف های هرز سویا(قبل از کاشت  pre plant) از خانواده دی نیتروآنیلین ها :

ترفلان ، سونالان ، کوبکس واستمپ

از بین این سموم ،استمپ(Stomp) برای سویا کاربرد نداشته وبرای علف های هرز ذرت و پیاز استفاده می شود.

ترفلان :معمول ترین و پرمصرف ترین سم بخصوص
در دانه های روغنی مثل، سویا ، کنجد، کلزا ، گلرنگ وآفتابگردان می باشد.این
سم خاک مصرف و یک سم گیاهچه کش بوده وبذر کش نمی باشد یعنی در واقع سمی که
بذر کش باشد وجود ندارد. پس در این صورت بذر باید جوانه بزند تا آنرا جذب
کند و محل جذب این سم منطقه طوقه و ریشه می باشد .

دو مشخصه مهم ترفلان :1- تصعید می شود یعنی
فشار بخار آن زیاد می باشد 2- تجزیه  جلوگیری از تجزیه نوری قوطی آن  تیره
رنگ می باشد. ترفلان علف کشی با دوام است مشروط به اینکه به خوبی با خاک
مخلوط شود(دوام تا9ماه ). در هنگام مصرف این سم این نکته را باید در نظر
گرفت که عمق شخم تا 7 سانتیمتری خاک باشد زیرا اگر عمق شخم بیشتر باشد
میزان آن رقیق شده و اثر آن کم می شود ( بذر علف هرز نیز در عمق 7
سانتیمتری خاک وجود دارد).

وجود آب نیز باعث کاهش دوام این سم می شود
یعنی اگر خاک مرطوب باشد دور خاکدانه مرطوب بوده وجایی برای اتصال سم به
خاکدانه وجود ندارد وخطر تجزیه نوری وتصعید زیاد می شود ولی اگر خاک خشک
باشد دوام زیاد را به دنبال دارد .

اگر کشت بعد از سویا  گندم آبی باشد  سم را
به صورت خشک زده و بعد از آن زمین را آب می دهیم ودر صورت دیم کاری گندم
ایمنی بیشتر بوده و بعد از سم زدن ،زمین توسط کشاورز یا آب باران آبیاری می
شود.

دانستن طیف علف های هرز می تواند ما را در
انتخاب سم ودوز مصرفی آن کمک کند و در مواقعی کشاورز با یک یا دوعلف هرز
بیشتر مشکل دارد ( مثلاً گاو پنبه وتوق) که در این صورت این سم گاوپنبه را
به علت روغنی بودن آن کنترل نمی کند و توق را بهتر کنترل می کند. با وجود
اینکه ترفلان یک باریک برگ کش است ولی قیاق را کنترل نمی کند. سونالان نیز
یکی دیگر از علف کش های خانواده دی نیتروآنیلین بوده ونسبت به ترفلان گران
تر، کم دوام تر ودارای فشار بخار کمتر وطیف علف کشی وسیع تری  می باشد.
ترفلان نمی تواند علف های هرز خانواده سولاناسه (عروسک پشت پرده ، تاتوره ،
تاجریزی سیاه) را کنترل کند ولی سونالان نیز می تواند آنها را کنترل کند.

 

ترفلان> سونالان> کوبکس> استمپ

د راین بین ترفلان دارای بیشترین فشار بخار وباید زود با خاک
مخلوط شود واستمپ دارای کمترین فشار بخار بوده وحتی به صورت پیش رویشی نیز
می توان از آن استفاده کرد. همچنین اگر دوام سم نیز برای ما مهم باشد با
توجه به محصول بعدی از سمی که دارای دوام کمتری می باشد نیز استفاده می
کنیم.

 

اگر متوجه شدیم که علف های هرز رشد کرده وروئیده اند سموم pre
plant  را حذف کرده وبه جای از سموم پیش رویشیpre emergence  استفاده می
کنیم .

 

علف کش های پیش رویشی مانند: آلاکلر، گل (Goal) و سنکور

سنکور نیز یک سم خاک مصرف بوده و انتظار
داریم مثل ترفلان از گیاهک جذب شود ولی جذب سنکور از قسمت طوقه و برگهای
اولیه می باشد. آزاد بودن این سم بلامانع بوده و اگر خاک مرطوب باشد اثر آن
بیشتر می باشد.

اگر خاک مزرعه شنی(سبک) باشد امکان شستشوی سنکور زیاد است و
به اعماق می رود و برای سویا ضرر دارد پس دوز سم را پایین می آوریم.مقدار
دوز مصرفی سنکور به طیف علف هرز نیز بستگی دارد اگر هدف از بین بردن کلزا
در سویا باشد مقدار 5/0کیلو در هکتار کافی می باشد اما اگر هدف کلزا نباشد
وهدف همه علف های هرز باشد دوز سم را بالا می بریم .

مصرف سنکور درشرایط  گلخانه نیز ممنوع می باشد.

شدیدترین کنترل زمانی است که خاک شنی ،مرطوب
وگیاه در معرض تبخیر شدید باشد. دوام سنکور در خاک 2ماه بوده و به خاطر
دوام کم  نگرانی کشت بعدی نیز از بین می رود.سنکور یک علف کش باریک برگ کش
وپهن برگ کش می باشد ولی تمایل آن به پهن برگ کشی نیز بیشتر می باشد و این
شاید به دلیل :

تعرق بیشتر ، نسبت طول وعرض پهنک ، گسترده نبودن سیستم ریشه
باشد. سنکور به صورت پودر وتابل بوده وبه آن مواد همراه مثل رس و پودر تالک
اضافه می کنند وآن را پخش می کنند.

علت معروف شدن گل (Goal) :
به علت اینکه علف هرزهای سویا معروف شده و سنکور نمی تواند آنها را کنترل
کند و گل نسبت به سنکوردارای قدرت وطیف علف کشی بیشتری می باشد. گل (Goal)
یک علف کش باریک برگ کش وپهن برگ کش می باشد و مقدار مصرفی آن 2 لیتر در
هکتار می باشد.



دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Back To Top