راهنمای نوشتن پروژه کارشناسی
دانشجویانی که پروژه دارند باید بر اساس فرمت زیر پروژه خود را آماده کنند
1- باید تمامی مشخصات مربوط به متن پایان‌نامة تایپ‌شده، اعم از مشخصات
دانشجو، اساتید راهنما و مشاور، عنوان پایان‌نامه و … دقیقاً مطابق با
پروپوزال تصویب‌شدة دانشجو باشد………..ادامه مطلب
2- حروفچینی و
صفحه‌آرایی باید در برنامة میکروسافت-وُرد (نسخه‌های 2000، XP، 2003 یا
جدیدتر) انجام گیرد. تایپ در برنامه‌هایی از قبیل زرنگار قابل قبول نیست.
هنگام تسویه حساب، باید آخرین نسخة کامپیوتریِ مربوط به پایان‌نامة
اصلاح‌شده به‌صورت یک فایل واحد (مشتمل بر خلاصة فارسی و انگلیسی، صفحة
عنوان، فهرست، تمامی فصلها، جداول، نمودارها، منابع و مآخذ و …)
به‌انضمام دو فایل دیگر، یکی محتوی خلاصة فارسی و دیگری محتوی خلاصة
انگلیسی بر روی فلاپی یا CD تحویل واحد پژوهش و پایان‌نامه‌ها گردد.
3-
قلم[1] متن پایان‌نامه باید لوتوس یا کُمپ‌سِت معمولی و اندازة آن 13
باشد. همچنین، فاصلة خطوط از هم[2] یک‌ونیم برابر است. فاصلة متن از کنارة
صفحات عبارتند از 4 سانتی‌متر ازپایین، 4 سانتی‌متر از راست، 4 سانتی‌متر
از بالا و 2 سانتی‌متر از چپ. نحوة قرارگیری صفحة خلاصة انگلیسی و صفحة
عنوان انگلیسی در انتهای پایان‌نامه همانند کتاب‌های انگلیسی است یعنی اگر
پایان‌نامه از آخر ورق زده شود، روی آنها به‌طرف بالا قرار می‌گیرد.
بنابراین، در این صفحات باید فاصلة متن از طرف چپ 4 سانتی‌متر و از طرف
راست 2 سانتی‌متر باشد.
تذکر: کلیة مطالب این راهنما با رعایت اصول ذکر شده چاپ شده است.
4-
کلیة بخشهای پایان‌نامه کاملاً ساده و بدون کادر[3] بوده و سرصفحه[4] و
پانویس[5] ندارند. قبل از شروع هر فصل و همچنین قبل از شروع بخش مراجع، یک
صفحة سفید بدون کادر که شماره و نام فصل یا عنوان “مراجع” با اندازة درشت و
خوانا در آن درج شده قرار می‌گیرد. شمارة صفحات در پایین و وسط اوراق درج
می‌شوند. شروع شمارة صفحه از ابتدای فصل اول و پایان آن، انتهای بخش مراجع
می‌باشد. صفحات سفید عناوین فصول که قبل از هر فصل قرار می‌گیرند، نباید
شمارة صفحه داشته باشند.
5- تمامی بخشهای پایان‌نامه (ازجمله
جداول، نمودارها، شکل‌ها، اعداد، شمارة صفحات و …)، باید کاملاً فارسی
بوده و تاحد امکان از لغات فارسی استفاده شود مگر در مواردی که معادل فارسی
واضح و مصطلح برای آنها یافت نشود و یا استفاده از کلمة فارسی به مفهوم
اصلی صدمه بزند
تذکر: درمورد شکل‌ها و نمودارهایی که مربوط به تحقیق
دانشجو نیستند و معمولاً در فصل مقدمه مورد استفاده قرار می‌گیرند، ترجمة
فارسی آنها الزامی نیست.
واژة انگلیسی معادل اصطلاح علمی به‌کار
برده شده را باید در اولین محلی که مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌صورت
زیرنویس[6] درج نمود. به‌عنوان مثال: “این تحقیق، یک کارآزمایی بالینی کور
دو سویه[7] به‌شمار می‌رود.” در مورد استفاده از کلمات اختصاری نیز باید در
اولین محل مورد استفاده، عنوان کامل اصطلاح نوشته شده و در جلوی آن، در
داخل پرانتز کلمة اختصاری درج شود. در این مورد نیز واژة کامل انگلیسی را
باید به‌صورت زیرنویس در پایین صفحه نوشت. مثلاً: “از آزمون ازدیاد حساسیت
تأخیری (آزمون DTH)[8] برای ارزیابی عملکرد ایمنی سلولی استفاده می‌شود.”
بدیهی است که در محل‌های بعدی فقط کلمة اختصاری انگلیسی نوشته می‌شود.
در
متن، باید نام اشخاص به فارسی نوشته شود و تلفظ انگلیسی آن به‌صورت
زیرنویس (با ذکر شماره در متن و آوردن نام در پایین صفحه) نگاشته می‌شود.
مثلاً: “در تحقیقات دکتر روزنبرگ[9] مشخص شد که فاکتور اکتیوین مترشحه از
غدد جنسی سبب پسروی این ناحیه می‌شود [20].” البته لازم به‌ذکر است که
معمولاً ذکر نام محققین هیچ ضرورتی ندارد زیرا می‌توان با توجه به شمارة
منبع که در آخر جمله می‌آید و مراجعه به قسمت منابع، به مشخصات کامل محقق
دست یافت مثلاً می‌توان مثال ذکر شده را به‌صورت زیر نوشت: “تحقیقات نشان
داده‌اند که فاکتور اکتیوین مترشحه از غدد جنسی سبب پسروی این ناحیه می‌شود
[20].”
6- باید صفحات بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، صفحة عنوان، تقدیر و
تشکر و چکیدة فارسی، چکیدة انگلیسی و صفحة عنوان انگلیسی بدون شماره‌صفحه
باشند. در مورد فهرست، بهتر است از شماره‌گذاری براساس حروف ابجد (الف، ب،
ج، د، ه، …) استفاده شود. شماره‌گذاری اصلی از ابتدای فصل اول (مقدمه)
شروع می‌شود.
7- کلیة جداول، نمودارها و شکل‌ها به‌طور جداگانه
(جداول جدا، شکل‌ها جدا و نمودارها جداگانه) و به‌ترتیب شماره‌گذاری
می‌شوند. شماره‌گذاری به‌این طریق است که ابتدا شمارة فصل و بعد شمارة
ترتیب قرارگیری ذکر می‌شود. مثلاً پنجمین شکل مورد استفاده در فصل دوم
به‌صورت “شکل 2-5: …” شماره‌گذاری می‌گردد. بعد از شمارة شکل، توضیح
مختصری از محتویات شکل، نمودار یا جدول ارائه می‌شود. عناوین توضیح جداول
در بالای جدول نوشته می‌شوند و عناوین توضیح نمودارها و شکل‌ها در زیر
نمودار یا شکل درج می‌شوند.
8- ضمائم پایان‌نامه با حروف ابجد
شماره‌گذاری می‌شوند. شکل‌ها و جداول موجود در هر ضمیمه نیز با توجه به
شمارة ضمیمه، شماره‌گذاری خواهند شد. مثلاً سومین جدول موجود در ضمیمة ج
به‌صورت “جدول ج-3: …” شماره‌گذاری می‌گردد.
9- روابط ریاضی و
فرمول‌ها نیز با توجه به فصل مربوطه و ترتیب قرارگیری، شماره‌گذاری
می‌شوند. به‌عنوان مثال: “(رابطة 3-7)” نشان دهندة هفتمین فرمول در فصل سوم
است.
10- تعداد صفحات در مورد دکتری عمومی بدون احتساب فهرست،
چکیده‌ها و منابع حداقل 40 صفحة استاندارد و در مورد دکتری تخصصی حداقل 50
صفحة استاندارد می‌باشد.
11- تعداد خطوط در هر صفحه بین 16 تا 22 خط است.
بخشهای مختلف پایان‌نامه
پایان‌نامه از بخشهای زیر تشکیل شده است که به‌ترتیب ذکرشده پشت سر هم قرار می‌گیرند:
1- صفحة بسم الله الرحمن الرحیم
2-
صفحة عنوان به فارسی (باید دقیقاً همانند صفحة اول این راهنما چاپ شود. از
ذکر القابی مثل استاد گرانقدر، به‌راهنمایی استاد ارجمند، جناب آقای،
سرکار خانم و … اجتناب شود.)
3- کپی برگة نمرة جلسة دفاع از
پایان‌نامه تکمیل‌شده توسط اساتید راهنما و مشاور، مدیر گروه یا نمایندة
ایشان، معاون آموزشی و پژوهشی مربوطه یا نمایندة ایشان .
4- تقدیر و تشکر (حداکثر 3 صفحه باشد)
5-
چکیدة فارسی (چکیدة فارسی باید دارای چهار بخش باشد که این بخش‌ها با
عناوین زیر از یکدیگر جدا شده‌اند: مقدمه، روش کار، نتایج و نتیجه‌گیری،
کلمات کلیدی. تعداد کل کلمات با احتساب کلماتی مثل “در، به، از، و، یا”
باید بین 200 تا 300 کلمه بوده و ترجیحاً در یک صفحه چاپ شوند.)
6- فهرست
7-
فصل اول: مقدمه (در ابتدای این فصل، قسمتی به‌نام پیشگفتار وجود دارد که
در آن موضوع پایان‌نامه مختصراً بحث شده و اهمیت موضوع پژوهش، فرضیات و
اهداف مورد مطالعه و شرح مختصری از پیشینه و مطالعات انجام‌شده در آن ذکر
می‌شود. در قسمت دوم این فصل که کلیات نام دارد، مطالب علمی مرتبط با موضوع
که قبل از ورود به بحث لازمند، ذکر می‌شود. مثلاً اطلاعات آناتومی و
فیزیولوژی در این قسمت نوشته می‌شوند)
8- فصل دوم: بررسی متون (که
در حقیقت، مروری بر مطالعات انجام شده است و فقط مقالات، پایان‌نامه‌ها و
متونی در آن ذکر می‌شوند که مستقیماً با موضوع پایان‌نامه ارتباط پیدا
می‌کنند.)
9- فصل سوم: روش کار (مواردی که در این فصل مطرح می‌شوند
عبارتند از: نوع پژوهش، محیط و مواد پژوهش، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری،
روش جمع‌آوری اطلاعات، روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و انواع آزمون‌های آماری و
مراحل انجام کار.)
10- فصل چهارم: نتایج (در این قسمت، نتایج به‌دست‌آمده از تحقیق بیان شده و جداول، نمودارها و نتایج آزمون‌های آماری نوشته می‌شوند.)
11-
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری (در این فصل، نتایج حاصله مورد بحث و بررسی
قرار گرفته و این نتایج با نتایج حاصل از سایر مطالعات مقایسه می‌شوند.
محدودیت‌های پژوهش، نتیجه‌گیری نهایی و ارائة پیشنهادات نیز در این فصل
گنجانده می‌شوند.)
12- ضمائم (در صورت نیاز)
13- مراجع
(راهنمای کامل نحوة نگارش منابع موجود است و دانشجویان می‌توانند آنرا تهیه
و مطالعه نمایند. لازم به ذکر است که در شماره‌گذاری منابع باید از سبک
ونکوور استفاده شود و شمارة منابع در داخل علامت کروشه قرار گیرد. مثلاً:
“در جوامع پیشرفته، سرطان دومین عامل مرگ‌ومیر به‌شمار می‌رود [12]. …”)
14-
خلاصة انگلیسی (این خلاصه باید دقیقاً ترجمة همان خلاصة فارسی باشد و
دارای چهار بخش Introduction، Method، Results and Conclusion و Keywords
است)
15- صفحة عنوان به انگلیسی.
پروژه و آئین‌نامه نحوه نگارش و تدوین پایان‌نامه‌های کارشناسی
الف ) ارتباط با استاد پروژه :
- 1. مراجعه به استاد در ابتدای نیم سالی که واحد پرژه را گرفته اید ،
لازم است . بهتراست پیش از اخذ واحد نیز با استاد مورد نظر خود در ارتباط
باشید .
- 2. از آغاز پروژه باید برنامه کاری شما در هماهنگی با استاد تعیین
شود . برنامه هفتگی برای مطالعات ، آزمایشهای اولیه ، ساخت و توسعه ،
آزمایشهای نهایی و تست سیستم، پردازش داده های حاصل شده و نوشتن همزمان
پایان نامه را تدوین کنید و به تآیید استاد برسانید .
- 3. یک دفترچه برای پیگیری کار پروژه همراه داشته باشید . تاریخ
و رئوس کارهای انجام شده هر روز را به ترتیب و بند بند در آن بیاورید .
نکات یادگرفته و سوالات پیش آمده را در آن ذکر کنید .
- 4. با هماهنگی استاد ، هر چند روز یکبار این دفترچه را به
او نشان دهید تا از روند پیشرفت شما آگاه شود. این دفترچه برای تهیه پایان
نامه ، کمک بسیاری به شما خواهد کرد .
- 5. در باره زمان تحویل پایان نامه و نوع آن ( چاپی یا
فایل ) با استاد مشورت کنید . اگر مایل به اخذ نمره در پایان همین ترم
هستید ، باید از چند هفته قبل ، گزارش کامل خود را به استاد بدهید و تا
فرصت خواندن آن را داشته باشد . همچنین باید آزمایشهای عملی خود را به
استاد نشان دهید تا درستی کار را تآیید کند .
- 6. استاد ممکن است آزمایشهای شما یا گزارش تان را
ناقص بداند . پس ارائه آنها را برای آخرین روزها ی مهلت خود نگه ندارید و
برای خود فرصتی را در نظر بگیرید تا بتوانید نقصهای احتمالی را برطرف کنید .
ب ) نحوه نگارش پایان نامه کارشناسی
(نحوه تایپ گزارش و تهیه صفحات ابتدای آن و صحافی جداگانه آمده است . )
- 1. پایان نامه شما باید بر پایه کار خودتان
باشد ( حدود 80 % ) و سایر مطالب (حدود 20 % ) فقط برای تکمیل مفاهیم است .
بنابراین آوردن فصلهای کتابها ، کاتالوگها ، گزارشهای دیگر ، و سایتهای
اینترنت به جای کار خودتان قابل پذیرش نیست .
- 2. استاد بر اساس ارزش عملی کار شما ،
چگونگی انجام آن تسلط شما بر مطالب نحوه ارائه گزارش و بی نقص بودن آن ،
همراه با هیأت داوری ، ارزیابی لازم را می کند . همة این موارد در کار عملی
و پایان نامه شما منعکس می شود . بنابراین به اصول زیر توجه کنید .
- 3. در سرتاسر گزارش، اشتباهات در تایپ
، املاءو انشاءرا با دقت پیدا و برطرف کنید . این شامل همه کلمات و عبارات
فارسی و انگلیسی می شود . در کلمات انگلیسی باید حروف اول هر یک بزرگ باشد
مگر در مورد کلمات کم اهمیتی که اغلب در وسط عبارات می آیند مانند : the ,
a , for , of ,to، from ,with و نظایر آن که حرف اول آنها فقط در ابتدای
جمله یا عبارت باید بزرگ باشد .
- 4. در سرتاسر گزارش، از سوتیتر یا
تیترهای کوچک که در میان مطلب می آید، به فراوانی استفاده کنید . بطور
متوسط بین 1تا 2 سوتیتر در هر صفحه بیاورید واز آوردن پاراگرافهای طولانی
یا بریده بریده خودداری کنید .
- 5. درسرتاسر گزارش برای هریک از نمودارها وتصاویر و برنامه های نرم افزاری خود ، شرح لازم در حد اقل یک خط بیاورید .
- 6. پس از صفحات ابتدایی
گزارش ، چکیده علمی آن را در حد یک صفحه بیاورید . دقت کنید که در چکیده
علمی نباید تقدیر وتشکر و کلیات و تاریخچه و ….را جای دهید بلکه باید
تنها خلاصه ای از مطالب علمی آن را بیاورید .
- 7. پس از چکیده ، فهرست مطالب را بطور کامل و همراه با سوتیتر بیاورید . فهرست میتواند 2 صفحه یا بیشتر باشد.
- 8. پس از فهرست
فصل اول گزارش می آید که اختصاص به مقدمه و کلیات و تاریخچه دارد . در
پایان نامه باید معرفی اهداف پروژه ، کارهای انجام شده توسط دیگران در همین
زمینه ، و نکات مثبت و منفی آنها را نیز بیاورید . شرح فصلها و ساختار این
گزارش و اهمیت علمی وکاربردی پروژه خود را در همین فصل بیاورید . این فصل
باید 10 صفحه یا بیشتر باشد .
- 9. در فصل
دوم ، نمودار بلوکی و نحوه انجام پروژه و یا نمودار کلی سیستم یا روش تحت
بررسی را بیاورید و در باره آنها توضیحات لازم را در حد تئوری ، اصول فیزیک
، شیمی و فیزیولوژی مربوط و مبانی علمی از هر نوع لازم را ذکر کنید . این
فصل باید 10 صفحه یا بیشتر باشد .
- 10. در
فصل سوم ، وارد جزئیات بلوکها ی روشها و دستگاههای فوق شوید و از لحاظ مدار
، نرم افزار ، نحوه طراحی آن ، محاسبات برای طرح مدار ، فلوچارت دقیق ،
برنامه ها توام با شرح برنامه به موازات آن ، همه مطالب لازم را بیاورید .
بخشهای مکانیکی ، فیزیکی یا شیمیایی پروژه تان را نیز با شرح جزئیات شبیه
فوق بیاورید . این فصل باید 15 صفحه یا بیشتر باشد.
- 11.
در فصل چهارم این موارد را بیاورید : سیگنالهای قابل مشاهده روی صفحه
دستگاه یا رایانه چگونه است طرز استفاده اپراتور یا کاربر از دستگاه چگونه
است ، چه آزمایشهای را با این سیستم انجام داده اید ، قابلیت اطمینان و صحت
و دقت دستگاه یا روش فوق را چگونه تست کرده اید ، مشخصات فنی دستگاه و روش
چیست و شباهتها و تفاوتهای آن با سایر دستگاهها و روشهای موجود در چیست.
این فصل باید 10 صفحه یا بیشتر باشد.
- 12.
در فصل پنجم ، نتیجه گیری و جمع بندی کل پروژه را بیاورید . این شامل
موارد زیر است : نتیجه گیری از آزمایشهای انجام شده با دستگاه یا نرم افزار
یا روش مورد نظر که در حضور استاد آزمایش شده ، فهرستی از آموخته های شما
از کل پروژه که در حداقل 10 مورد مشخص و متمایز تقسیم بندی شده باشد ،
ارزیابی شما از کل یا پروژه که شامل نقاط ضعف و قوت و نتیجه پروژه در حداقا
5 مورد متمایز باشد ، وپیشنهادهای شما برای بهبود کار وادامه آن که در
حداقل 5 مورد متمایز تقسیم شده باشد . این فصل باید 10 صفحه یا بیشتر باشد.
- 13.
در صورتی که پروژه نیاز به فصلهای دیگری نیز دارد آنها را در بین فصلهای
فوق بطور مناسب جای دهید . اما موارد فوق حداقل فصلهای قابل قبول برای
گزارش پروژه است . موارد زیر نیز باید پس ا ز آخرین فصل بیاید .
- 14.
واژه نامه تخصصی فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی را با جمع آوری همه
کلمات مهم و کلیدی گزارش خود بسازید. این شامل کلمات و عبارات علمی و فنی
ذکر شده در گزارش ، واسامی دانشمندان و شرکتها و مدلهای دستگاهها و قطعات
می شود . کلمات بدیهی و پیش پا افتاده را نیاورید بلکه کلماتی را که دانستن
آنها در این گزارش خاص اهمیت دارد ذکر کنید . دو واژه نامه فوق در واقع یک
مجموعه واحد هستند که یک بار بر حسب الفبای فارسی و بار دیگر بر حسب
الفبای انگلیسی مرتب شده اند هر یک باید شامل 40 کلمه ( ساده یا مرکب ) و
یا بیشتر باشد .
- 15.
پس از واژه نامه ها ، فهرست منابع و مراجع را به ترتیب اهمیت بیاورید .
این شامل همه کتابها ، مقالات ، کاتالوگها ، سایتهای اینترنتی و گفتگو با
افراد می شود . مشخصات دقیق هر منبع را بیاورید : نویسنده ، ناشر ، سال چاپ
، محل چاپ ، آدرس سایت ، نام فرد مصاحبه شونده و سمت او وتاریخ مصاحبه
.همچنین نام پروژه های دیگران را که به کار برده اید با مشخصات کامل
بیاورید .
- 16.
در انتهای گزارش ، ضمائم مورد نیاز را بیاورید . ضمائم شامل همه مواردی
است که به فهم مطالب کمک می کند ولی لزومی به ذکر آنها در خود گزارش نبوده
است مانند کپی کاتالوگها ، صفحات چاپ شده از روی اینتر نت ، عکسهای گرفته
شده از محل و دستگاه ، مشخصات فنی قطعات و وسایل و هر مورد دیگری که شما
مفید تشخیص می دهید . در صفحه اول ضمائم ، فهرست آنها را به ترتیب ذکر هر
ضمیمه بیاورید و با شماره گذاری صفحات ضمیمه محل هر یک را مشخص کنید . کپی
مقالات و گزارشهایی را که می خواهید عیناً نقل کنید ، فقط در ضمیمه ها و با
ذکر منبع بیاورید . آوردن آنها در اصل گزارش شما مجاز نیست .
- 17. کل گزارش به همراه ریز برنامه های خود ، فایل داده های جمع آوری شده نمودار آنها را به شکل دیسک فشرده نیز به استاد تحویل دهید .
