اصول خوردن ماهی و میگو در طب سنتی را بدانید

اصول خوردن ماهی و میگو در طب سنتی را بدانید

بسیاری از خانواده های ایرانی با شروع فصل
گرما از خوردن ماهی اجتناب می کنند و این غذا را مخصوص فصل سرد سال
می دانند؛ در حالی که متخصصان طب سنتی غذاهایی که با ماهی تهیه می شوند را
ویژه فصل گرم معرفی و مصرف آن را توصیه می کنند. اما سوال اینجاست، دیدگاه
طب سنتی در مورد آبزیانی مانند میگو، ماهی و اشپل (تخم ماهی) چیست و به چه
دلیل بر مصرف ماهی در فصول گرم سال سفارش شده است .

دکتر سیدرضا رضایی دریاکناری، پزشک و متخصص طب سنتی ایران می گوید: از
نظر طب سنتی، چون ماهی طبع سردی دارد و مزاج این فصل گرم است، مصرف انواع
ماهی ها به صورت کبابی یا بخارپز یا غذاهایی که با ماهی تهیه می شود همچون
قلیه ماهی و ماهی شکم پر می تواند مزاج بدن را متعادل سازد
، ضمن
این که گوشت ماهی علاوه بر مقوی و مغذی بودن در مقایسه با گوشت قرمز و مرغ
بسیار سهل الهضم و سبک بوده و بسرعت جذب می شود. این متخصص در پاسخ به این
پرسش که ماهی های جنوب که در آب شور پرورش می یابند در مقایسه با انواعی که
در آب شیرین رودخانه و دریای شمال رشد می کنند، آیا گوشت شان طبع متفاوتی
دارد می گوید: هر چه شوری آب بیشتر شود سردی ماهی کمتر می شود و هر چه آب سردتر شود بر سردی ماهی افزوده می شود.

ماهی را با مصلحاتش بخورید!

متخصصان تغذیه خوردن ماهی با لیموترش را
توصیه می کنند چون نه تنها لیمو طعم بهتری به گوشت ماهی می  دهد بلکه
ویتامین C موجود در آن به جذب آهن ماهی کمک می کند. دکتر رضایی در این باره
می گوید: مصرف مقادیر زیاد چاشنی هایی چون لیموترش و انواع
ترشی ها به همراه ماهی به دلیل آن که هردو طبع سردی دارند بخصوص برای سرد
مزاجان توصیه نمی شود، چون ضمن این که سبب بی حالی، ضعف و هضم سخت غذا
می شود، تشدید کننده بیماری های سرد همچون روماتیسم، آلزایمر، افسردگی و…
است .
در روایات اسلامی آمده است اگر ماهی بخصوص شب هنگام خورده
شود و با مصلحاتش همچون خرما، گردو، عسل، روغن بادام شیرین، کنجد، زنجبیل،
آویشن یا به همراه ادویه جات با طبع گرم خورده نشود، یکی از عوامل
تشدید کننده ام اس و سکته خواهد بود . بهترین چاشنی ماهی آب نارنج و سیر است که هم فواید بی شمار و هم طبع گرمی  دارند.
این متخصص درخصوص مصرف ماهی تن کنسروی به همراه تخم مرغ می گوید: در طب
سنتی مصرف تخم مرغ و شیر و هر گوشت دیگری به همراه ماهی منع شده است، زیرا
تولید سودا می کند و بر خلق و خوی افراد تاثیر منفی گذاشته و سبب تشدید
بیماری های مزمن، افسردگی و یبوست می شود. در نتیجه ماهی باید در فصل گرما و
به همراه مصلحاتش خورده شود. به گفته دکتر رضایی، ماهی برای سردمزاجان
یعنی کسانی که پوست سرد و در کل جنب و جوش کمی دارند یا در مجاورت با هوای
سرد یا باد کولر دچار سردرد و رخوت می شوند مناسب نیست.

ماهی و میگو، تقویت کننده نطفه و نیروی جنسی

در طب نوین ماهی و میگو را به دلیل دارا
بودن برخی ویتامین های خاص و املاحی چون سلنیوم برای تقویت و باروری نطفه
مردان مناسب می دانند. دکتر

رضایی

در این باره می گوید: ماهی مولد نطفه است و به تولید اسپرم سالم کمک می کند. ضمن این که میگو به دلیل طبع گرم و مواد مغذی زیادی که دارد به باروری نطفه کمک می کند.
به گفته این متخصص از دیدگاه طب سنتی ماهی و بیشتر از آن میگو،
تقویت کننده قوای جنسی است که البته ماهی برای کسانی که گرم مزاج هستند
بالابرنده نیروی جنسی و در سرد مزاجان سبب کاهش قدرت جنسی می شود. دکتر
رضایی در پاسخ به این پرسش که اشپل چه طبعی دارد، می گوید: به تخم همه
ماهی ها اشپل گفته می شود و خاویار نام تخم ماهی ازون برون است. اشپل طبع گرم و خاویار مزاج گرم تری دارد و هر دو زیاد کننده نیروی جنسی و بارور کننده نطفه هستند.

ماهی همه بیماری ها را درمان نمی کند

آبا این درست است که می گویند ماهی شانس
ابتلا به افسردگی را کم می کند، ناراحتی های قلبی را کاهش می دهد، باعث
افزایش قدرت حافظه می شود و اگر زنان باردار زیاد ماهی بخورند باعث افزایش
هوش فرزندانشان می شود؟ دکتر رضایی پاسخ می دهد افسردگی و فراموشی
در گروه بیماری های سرد قرار دارند و اگر هم ماهی با مصلحاتش خورده شود
برای این گروه از بیماران مناسب نیست. در مورد بیماری های قلبی، اگر مشکلات
قلبی در اثر اختلالات ناشی از گرمی مزاج رخ دهد مصرف ماهی توصیه می شود،
اما در غیر این صورت سردی ماهی خود سست و ضعیف کننده قلب خواهد بود که بهتر
است در این خصوص میگو و اشپل که طبع گرمی دارند را جایگزین ماهی کرد.

اشپل و میگو از تقویت کننده های حافظه و هوش و التیام دهنده افسردگی
هستند، اما چون ماهی رطوبت زیادی دارد و تولید کننده بلغم است، برای رفع
این امراض مناسب نیست . بنابراین کسانی که بیماری های سرد دارند بهتر است
از میگو و تخم ماهی و افرادی که بیماری های گرم دارند از ماهی استفاده
کنند . در طب سنتی مصرف دو بار در هفته ماهی را مناسب و مکفی دانسته اند و
به گفته دکتر رضایی اگر به هر دلیلی نتوانستید از ماهی استفاده کنید انواع
مغزها و روغن کنجد جایگزین خوب ماهی برای دریافت امگا ـ 3 هستند.

ماهی ها خوب و بد دارند

ماهی ها هر چه در آب تمیزتری پرورش یابند و
جنب و جوش بیشتری داشته باشند، کیفیت بیشتر و بهتری دارند. دکتر رضایی
می افزاید: ماهی های پرورشی که به تعداد زیاد در استخرهای کم وسعت رشد
می کنند یا ماهی هایی که اغلب کف رودخانه، دریا یا اقیانوس بی حرکت و ساکن
هستند و شنای کمتری می کنند یا در آب های آلوده به سر می برند، در گروه
ماهی های خوب قرار نمی گیرند.

 ماهی قزل آلای غیرپرورشی که در
خلاف رودخانه حرکت می کند یا ماهی سفید دریای شمال از بهترین و پر جنب و
جوش ترین ماهی های شمال هستند. ضمن این که کیلکا و ساردین نیز به دلیل جثه
ریزشان شناگرهای فعالی هستند و در طب سنتی مصرف ماهی های ریز برای درمان
بیماری های زردی و یرقان و اختلالات کبدی بسیار توصیه شده است.



اصول تغذیه کودکان شماره یک

صبحانه
خوردن صبحانه برای کودکی که آماده ی رفتن به مهد کودک و مدرسه می شود، بسیار مهم است و مادران عزیز باید به این وعده ی غذایی اهمیت ویژه ای دهند. مصرف صبحانه به کودکان کمک می کند تا فراگیری بهتری داشته باشند. انرژی و مواد مغذی مصرف شده می تواند باعث افزایش تحرک و فعالیت بدنی و در نهایت نشاط در کودکان شود.
بچه ی صبحانه نخورده در ساعت 9 الی 10 صبح به میزان قابل توجهی دچار افت قند خون
می شود. استعداد یادگیری او به ویژه در درس هایی که به تفکر و اندیشه نیاز
دارند کاهش می یابد. چنین دانش آموزی ممکن است دچار افت تحصیلی و بیزاری
از مدرسه نیز بشود.

بهتر است صبحانه در محیطی با صفا و آرامش بخش با حضور افراد خانواده صرف شود. باید بدانیم در دوران کودکی علاقه و بی علاقگی به غذاهای
مختلف به سرعت تغییر می یابد و این دوست داشتن غذا تحت تاثیر دما، ظاهر،
رنگ و طعم غذا، همچنین موقعیت مکانی و زمانی غذا خوردن است.
داشتن
صبحانه ی کامل و خوب مستلزم رعایت ضوابطی در منزل است. به طور مثال خانواده
ها لازم است زمان خواب شبانه و خوردن شام را طوری تنظیم کنند که بچه ها
صبح، به موقع و با کمال میل صبحانه بخورند.
تحرک مختصر مثل نرمش صبحگاهی، پیاده روی یا دوش گرفتن به افزایش تمایل مصرف صبحانه کمک خواهد کرد.
پنیر
و گردو، کره و مربا، تخم مرغ، عدسی، فرنی، شیر برنج، حلیم، همراه نان تازه
و شیر، صبحانه های مناسبی هستند. استفاده از میوه ها و سبزیجات مثل سیب، خیار، گوجه فرنگی، کاهو، سبزی خوردن به افزایش اشتها کمک می کند. می توان نصف لیوان آب پرتقال قبل از صبحانه به کودک داد که هم موجب افزایش اشتهایش می شود و هم تغذیه سالم زندگی سالم – سرشاری از ویتامین C است.
میان وعده
به طور کلی باید ماده ی غذایی مناسبی را برای میان وعده ی کودک انتخاب کنیم. این ماده باید ارزش غذایی کافی داشته باشد و رضایت بچه را تامین کند؛ بد آموزی نداشته باشد؛ از نظر بهداشتی ایمن باشد؛ و با بودجه ی اکثریت خانواده ها تناسب داشته باشد.
نکته ی حائز اهمیت دیگر آن است که غذای تهیه شده توسط مادر، نه تنها سالم تر است، بلکه انتقال دهنده ی مهر مادری نیز هست.
نان و پنیر و خیار، نان و پنیر و گردو، انجیرخشک، نخودچی، انواع مغزها(مثل گردو، بادام، فندق و…)، میوه ها به خصوص سیب، نان شیرمال، کیک و کلوچه مواد مناسبی برای میان وعده در زنگ تفریح مدرسه و مهد کودک هستند.
از جمله عناصر و مواد مورد نیاز کودک در این سنین که باید به آن توجه شود، عبارت اند از:
آهن
کودکان به علت رشد سریع همراه با افزایش هموگلوبین و میزان کل آهن بدن، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کم خونی ناشی از کمبود آهن قرار دارند.
توانایی یادگیری در کودکان مبتلا به کمبود آهن کاهش می یابد و کم خونی سبب کاهش توانایی این کودکان می شود، چرا که اکسیژن کم تری به سلول ها می رسد.
پیش گیری از کم خونی ناشی از کمبود آهن در کودکان باید در مصرف کافی مواد غذایی آهن دار متمرکز شود. مصرف مقداری گوشت قرمز بدون چربی راحت ترین راه رساندن مقدار بیشتر آهن به یک کودک است. متاسفانه تعدادی از بچه ها تمایلی به خوردن تکه های گوشت ندارند که در این موارد بهتر است گوشت چرخ کرده جایگزین شود.
نسبت بالای آهن هم (heme) در بسیاری از غذاهای
حیوانی، آهن را بیشتر قابل جذب می کند. به علاوه باید به خاطر داشت که
مصرف منابع حاوی ویتامین C جذب آهن غیر هم را افزایش می دهد. پس خوردن لیمو ترش، پرتقال یا گوجه فرنگی به همراه غذا به علت غنی بودن از نظر ویتامین C به جذب آهن موجود در غذا کمک می کند.
مصرف چای بعد از غذا، از میزان جذب آهن می کاهد. بهتر است چای از حدود نیم ساعت قبل از غذا تا دو ساعت بعد از غذا مصرف نشود.
کلسیم
کلسیم برای تشکیل مواد معدنی، مینرالیزاسیون و رشد بافت استخوانی در کودکانی لازم است و باید به مقدار کافی در برنامه ی غذایی وجود داشته باشد. جذب کلسیم به عواملی مثل میزان پروتئین، ویتامینD و فسفات بستگی دارد. کودکان به ازای هر کیلو گرم وزن بدن، 4-2 بار بیشتر از بزرگسالان به کلسیم نیاز دارند.
شیر
و فرآورده های لبنی، منابع اصلی کلسیم هستند. برای بچه هایی که یکی از این
فرآورده ها را استفاده نمی کنند باید انواع دیگری از همان گروه را جایگزین
کرد، به طور مثال اگر بچه ای شیر نمی خورد، باید به او ماست بدهید.
پنیر نیز غذای مناسبی برای افزایش هوش
دانش آموزان است، البته بهتر است پنیر را شب مصرف کرد، یا صبح ها به همراه
گردو و بادام استفاه کنید، زیرا مصرف پنیر به تنهایی در صبح عکس العمل های
عصبی را قدری کند می کند؛ این امر به دلیل تغییر نسبت کلسیم به فسفر
یونیزه در پنیر است.
ویتامین D
ویتامینD برای جذب کلسیم و رسوب آن در
استخوان ها مورد نیاز است. چون این ماده از تاثیر آفتاب بر بافت های زیر
پوستی به دست می آید، میزان مورد احتیاج رژیم غذایی بسته به موقعیت جغرافیایی فرد و مدت زمانی که در معرض آفتاب قرار می گیرد، متفاوت است.
روی
کمبود روی سبب اختلال در رشد، کم اشتهایی و کاهش حس چشایی می شود. بهترین منابع روی؛ گوشت و غذاهای دریایی هستند.
ید
کمبود ید موجب کند ذهنی، کاهش آموزش پذیری و ضعف توانایی جسمی افراد می شود که این مشکل با مصرف نمک یددار در رژیم غذایی تا حدودی برطرف می شود.
فیبر
یکی دیگر از مشکلات تغذیه ای دانش آموزان، کمبود فیبر و سبوس غلات و … است. برای رفع این مشکل لازم است از سبزی ها و میوه ها در رژیم غذایی بیشتر استفاده شود. همچنین بچه ها را به مصرف غلات سبوس دار (مثل نان سنگک و بربری) تشویق کرد.

موفق باشید

بهتر است صبحانه در محیطی با صفا و آرامش بخش با حضور افراد خانواده صرف شود. باید بدانیم در دوران کودکی علاقه و بی علاقگی به غذاهای
مختلف به سرعت تغییر می یابد و این دوست داشتن غذا تحت تاثیر دما، ظاهر،
رنگ و طعم غذا، همچنین موقعیت مکانی و زمانی غذا خوردن است.
داشتن
صبحانه ی کامل و خوب مستلزم رعایت ضوابطی در منزل است. به طور مثال خانواده
ها لازم است زمان خواب شبانه و خوردن شام را طوری تنظیم کنند که بچه ها
صبح، به موقع و با کمال میل صبحانه بخورند.
تحرک مختصر مثل نرمش صبحگاهی، پیاده روی یا دوش گرفتن به افزایش تمایل مصرف صبحانه کمک خواهد کرد.
پنیر
و گردو، کره و مربا، تخم مرغ، عدسی، فرنی، شیر برنج، حلیم، همراه نان تازه
و شیر، صبحانه های مناسبی هستند. استفاده از میوه ها و سبزیجات مثل سیب، خیار، گوجه فرنگی، کاهو، سبزی خوردن به افزایش اشتها کمک می کند. می توان نصف لیوان آب پرتقال قبل از صبحانه به کودک داد که هم موجب افزایش اشتهایش می شود و هم تغذیه سالم زندگی سالم – سرشاری از ویتامین C است.
میان وعده
به طور کلی باید ماده ی غذایی مناسبی را برای میان وعده ی کودک انتخاب کنیم. این ماده باید ارزش غذایی کافی داشته باشد و رضایت بچه را تامین کند؛ بد آموزی نداشته باشد؛ از نظر بهداشتی ایمن باشد؛ و با بودجه ی اکثریت خانواده ها تناسب داشته باشد.
نکته ی حائز اهمیت دیگر آن است که غذای تهیه شده توسط مادر، نه تنها سالم تر است، بلکه انتقال دهنده ی مهر مادری نیز هست.
نان و پنیر و خیار، نان و پنیر و گردو، انجیرخشک، نخودچی، انواع مغزها(مثل گردو، بادام، فندق و…)، میوه ها به خصوص سیب، نان شیرمال، کیک و کلوچه مواد مناسبی برای میان وعده در زنگ تفریح مدرسه و مهد کودک هستند.
از جمله عناصر و مواد مورد نیاز کودک در این سنین که باید به آن توجه شود، عبارت اند از:
آهن
کودکان به علت رشد سریع همراه با افزایش هموگلوبین و میزان کل آهن بدن، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کم خونی ناشی از کمبود آهن قرار دارند.
توانایی یادگیری در کودکان مبتلا به کمبود آهن کاهش می یابد و کم خونی سبب کاهش توانایی این کودکان می شود، چرا که اکسیژن کم تری به سلول ها می رسد.
پیش گیری از کم خونی ناشی از کمبود آهن در کودکان باید در مصرف کافی مواد غذایی آهن دار متمرکز شود. مصرف مقداری گوشت قرمز بدون چربی راحت ترین راه رساندن مقدار بیشتر آهن به یک کودک است. متاسفانه تعدادی از بچه ها تمایلی به خوردن تکه های گوشت ندارند که در این موارد بهتر است گوشت چرخ کرده جایگزین شود.
نسبت بالای آهن هم (heme) در بسیاری از غذاهای
حیوانی، آهن را بیشتر قابل جذب می کند. به علاوه باید به خاطر داشت که
مصرف منابع حاوی ویتامین C جذب آهن غیر هم را افزایش می دهد. پس خوردن لیمو ترش، پرتقال یا گوجه فرنگی به همراه غذا به علت غنی بودن از نظر ویتامین C به جذب آهن موجود در غذا کمک می کند.
مصرف چای بعد از غذا، از میزان جذب آهن می کاهد. بهتر است چای از حدود نیم ساعت قبل از غذا تا دو ساعت بعد از غذا مصرف نشود.
کلسیم
کلسیم برای تشکیل مواد معدنی، مینرالیزاسیون و رشد بافت استخوانی در کودکانی لازم است و باید به مقدار کافی در برنامه ی غذایی وجود داشته باشد. جذب کلسیم به عواملی مثل میزان پروتئین، ویتامینD و فسفات بستگی دارد. کودکان به ازای هر کیلو گرم وزن بدن، 4-2 بار بیشتر از بزرگسالان به کلسیم نیاز دارند.
شیر
و فرآورده های لبنی، منابع اصلی کلسیم هستند. برای بچه هایی که یکی از این
فرآورده ها را استفاده نمی کنند باید انواع دیگری از همان گروه را جایگزین
کرد، به طور مثال اگر بچه ای شیر نمی خورد، باید به او ماست بدهید.
پنیر نیز غذای مناسبی برای افزایش هوش
دانش آموزان است، البته بهتر است پنیر را شب مصرف کرد، یا صبح ها به همراه
گردو و بادام استفاه کنید، زیرا مصرف پنیر به تنهایی در صبح عکس العمل های
عصبی را قدری کند می کند؛ این امر به دلیل تغییر نسبت کلسیم به فسفر
یونیزه در پنیر است.
ویتامین D
ویتامینD برای جذب کلسیم و رسوب آن در
استخوان ها مورد نیاز است. چون این ماده از تاثیر آفتاب بر بافت های زیر
پوستی به دست می آید، میزان مورد احتیاج رژیم غذایی بسته به موقعیت جغرافیایی فرد و مدت زمانی که در معرض آفتاب قرار می گیرد، متفاوت است.
روی
کمبود روی سبب اختلال در رشد، کم اشتهایی و کاهش حس چشایی می شود. بهترین منابع روی؛ گوشت و غذاهای دریایی هستند.
ید
کمبود ید موجب کند ذهنی، کاهش آموزش پذیری و ضعف توانایی جسمی افراد می شود که این مشکل با مصرف نمک یددار در رژیم غذایی تا حدودی برطرف می شود.
فیبر
یکی دیگر از مشکلات تغذیه ای دانش آموزان، کمبود فیبر و سبوس غلات و … است. برای رفع این مشکل لازم است از سبزی ها و میوه ها در رژیم غذایی بیشتر استفاده شود. همچنین بچه ها را به مصرف غلات سبوس دار (مثل نان سنگک و بربری) تشویق کرد.



دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Back To Top