روشهای محاسبه کلینیکی داروها در بخشهای ویژه

يكي از مراقبتهايي كه
پرستاران براي بيماران خود انجام مي دهند، مراقبت دارويي مي باشد. بمنظور
پيشگيري از عوارض دارويي، پرستاران ضمن دادن دارو از راههاي مجاز، مقدار
داروي دستور داده شده را مي بايست محاسبه كرده و به بيمار خود بدهند. بدين
منظور و بدليل زير محاسبات كلينيكي داروها از اهميت بسزايي برخوردار مي
باشد.

1- اجازه تجويز و استفاده داروها توسط پرستار در موقعيت هاي بحراني

2- تنوع نوع روش استفاده از داروها (بولوس، انفوزيون)

3- اثر گذاري بعضي از داروها با دوزهاي خيلي كم (دوپامين)

4- اختلاف زياد بين دوز درماني در بين داروها (آتروپين، بريتليوم)

5- اختلاف كم بين حداقل و حداكثر دوزهای درماني داروها (ايزوپرترنول، نيپرايد، ليدو كائين)

6- تغيير در مكانيسم تاثير داروها با كمترين تغيير در دوز دارو (دوپامين)

7- اختلاف زياد مابين دوز دارو و مقدار دارو در آمپول ها و ويالهاي موجود (TNG، نيپرايد)

محاسبات رايج داروها در بخشهاي ويژه

۱– محاسبه و تنظیم تعداد قطرات میکروست حاوی دارو

60 × مقدار داروي دستور داده شده × مقدار حجم سرم

————————————————————– = تعدادقطرات

مقدار كل داروي موجود

مثال : اگر 10 μ / kg /
min دوپامين براي بيمار 60 كيلوگرمي تجويز شده باشد، با توجه به اينكه يك
آمپول 200 mg دوپامين در 100 سي سي ميكرو ست حل شود، تعداد قطرات چند است؟

۶۰×(۶۰×۱۰)×۱۰۰

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = تعداد قطرات

200000 = 1000mg ^ 200

حال بدون توجه به
فرمول هاي روتين شما را با فرمول جديدSRF1 آشنا میكنيم. با اين فرمول شما
در عرض چند ثانيه مي توانيد بدون محاسبات فراوان و در ذهن خود سريع تعداد
قطرات ميكروست حاوي دارو را حساب كنيد كه به قرار زير است:

فرمول SRF:

هرگاه هر دارويي با هر ميزاني در 100 سي سي ميكروست ريخته شود 6 قطره آن حاوي همان مقدار داروست كه ريخته شده با يك واحد كوچكتر

يعني اگر شما:

· TNG 5mg در 100سي سي ميكروست حل كرديد، 6 قطره آن TNG 5μ دارد.

· 200 mg دوپامين در 100سي سي ميكروست حل كرديد، 6 قطره آن μ200 ميكروگرم دوپامين دارد.

· 50 mg نيپرايد در 100سي سي ميكروست حل كرديد، 6 قطره آن μ50 ميكروگرم نيپرايد دارد.

2- محاسبه و تبديل درصدهاي دارويي به گرم

با توجه به اينكه
تعداد زيادي از داروها و سرم ها (مقدار داروي موجود در ظروف آنها به صورت
درصد (%) نوشته شده است (كلسيم، ليدوكائين، گلوكز هيپرتونيك) پرستار براي
رساندن مقدار داروي دستور داده شده بايد بتواند آن مقدار را محاسبه و از
ظرف فوق برداشت كند.

درصد % = گرم در سي سي

مثال: محلول ليدو كائين 1 %

1000 = 1 گرم mg 100 سي سي

X (مجهول) یک سی سی

۱۰۰۰×۱

۱۰ mg =—————–

۱۰۰

حال بدون توجه به
تناسب رياضي فوق توجه شما را به رابطه SRF2 جلب مي كنيم كه هر گاه خواستيد
مقدار دارويي كه بر حسب درصد نوشته شده است را محاسبه كنيد، نياز به تناسب
رياضي نباشد:

رابطه SRF2:

هر گاه غلظت دارويي با
درصد مشخص شده باشد، فقط با حذف علامت درصد ( % ) و گذاشتن رقم صفر جلوي
عدد آن دارو، يك سي سي آن دارو حاوي اين عدد بدست آمده به واحد ميلي گرم مي
باشد، مثال:

۱% يعني: يك سي سي آن 10 ميلي گرم دارو دارد.

۲% يعني: يك سي سي آن 20 ميلي گرم دارو دارد.

۲۰ % يعني: يك سي سي آن 200 ميلي گرم دارو دارد.

۵۰ % يعني: يك سي سي آن 500 ميلي گرم دارو دارد.

3- تبديل اكي والان به گرم

( گرم ) جرم ملكولي = يك اكي والان

ظرفيت

K	CL	O	Na	S	Mg
39	5/35	16	23	32	24

ظرفيت املاح شايع مورد استفاده عبارتند از:

كلرور پتاسيم = 1 ، كلرور سديم = 1 ، سولفات منيزيم = 2

مثال :

با توجه به اينكه KCL موجود 15 % مي باشد يك سي سي آن چند ميلي اكي والان KCL دارد ؟

۵/۷۴ گرم = 5/35 + 39 = يك اكي والان KCL

و چون meq 1000 = يك
اكي والان است، و mg 74500 = Meq 1000 خواهد بود، پس يك ميلي اكي والان KCL
= mg 74/5 خواهد بود. از طرفي 15 % يعني يك سي سي آن 150 ميلي گرم KCL
دارد پس هر يك سي سي آن حاوي 2 ميلي اكي والان KCL مي باشد.

4- پمپ انفوزيون سرنگ

با توجه به شيوع استفاده از اين دستگاه توجه شما را به رابطه زير جلب مي كنيم:

اگر بر اساس آنچه در
روش ميكروست دارو حل كنيد، همان مقدار دارو را در سرنگ 100 سي سي حل كنيد
تعداد قطره در دقيقه بر حسب دستور داده شده پزشك، همان مقدار سي سي در ساعت
خواهد بود ، مثال :

اگر بيماري دستور 10μ g
/min سرم TNG دارد اگر همانند روش ميكروستي شما 5 ميلي گرم TNG در 100 سي
سي سرنگ بريزيد چون در روش ميكروستي 12 قطره در دقيقه مي شود پس همان 12 سي
سي در ساعت در روش سرنگي خواهد بود فقط اگر سرنگ 50 سي سي استفاده كرديد و
همان مقدار دارو را در آن حل كرديد اين مقدار بايد نصف گردد.

5- انفوزیون هپارین

هر گاه براي انفوزين
هپارين فقط 10000 واحد هپارين در 100 سي سي ميكروست حل كرديد تعداد قطرات
تنظيمي همان مقدار دستور داده شده پزشك در ساعت است فقط با حذف دو رقم سمت
راست آن.

مثال :

اگر دستور 500 واحد در ساعت است 5 قطره در دقيقه

اگر دستور 1000 واحد در ساعت است 10 قطره در دقيقه

اگر دستور 1500 واحد در ساعت است 15 قطره در دقيقه

6- اکسیژن

همانطور كه مي دانيد
اكسيژن يكي از داروهاي مهم است كه در بخشهاي ويژه مصرف فراواني دارد و
معمولاً از طريق سوند بيني، ماسك و ماسك به همراه كيسه داده مي شود كه بايد
ميزان مورد نياز آن را بر حسب ميزان Pao2 بيمار در درصد Fio2 تغييراتي
داد. به همين منظور پرستار بايد بداند كه هر ليتر اكسيژن كه در دقيقه به
بيمار مي دهد چند درصد اكسيژن دارد.

جدول زير روابط بين تعداد ليتر در دقيقه و Fio2 را نشان مي دهد.

Fio2 40%	ماسك اكسيژن	Lit/min ۵-۶
Fio2 50%	ماسك اكسيژن	Lit/min ۶-۷
Fio2 60%	ماسك اكسيژن	Lit/min ۷-۸

Fio2 24%	كاتتر يا سوند بيني	Lit/min1
Fio2 28%	كاتتر يا سوند بيني	Lit/min2
Fio2 32%	كاتتر يا سوند بيني	Lit/min3
Fio2 36%	كاتتر يا سوند بيني	Lit/min4
Fio2 40%	كاتتر يا سوند بيني	Lit/min5
Fio2 44%	كاتتر يا سوند بيني	Lit/min6

Fio2	ماسك به همراه كيسه	Lit/min 6
Fio2	ماسك به همراه كيسه	Lit/min 7
Fio2	ماسك به همراه كيسه	Lit/min 7
Fio2	ماسك به همراه كيسه	Lit/min 8
Fio2	ماسك به همراه كيسه	Lit/min 9
Fio2	ماسك به همراه كيسه	Lit/min 10

درصد اكسيژن جاري دمي = Fio2 *

SRF= Sadeghi RapidFormula

آشنایی با علائم بازیافت پلاستیک ها

آیا تا بحال کنجکاو شده اید این
اعداد و ارقامی که ته ظرف های پلاستیکی حک شده چه هستند؟ اگر دقت کرده
باشید وسط آرم بازیافت معمولا حروف یا اعداد و گاهی هر دو نوشته شده. اگر
هم ندیده اید نگران نباشید، متاسفانه هر لحظه ای که اراده کنید دور و برتان
آنقدر ظرف پلاستیکی زیاد است که کافی است دستتان را دراز کنید تا یکیشان
را بردارید. اما داستان این اعداد: پلاستیک ها با توجه به نوعشان به 7 گروه
تقسیم بندی می شوند. با این شناخت پلاستیک های قابل بازیافت، خطرناک، کم
خطر و … قابل شناسایی خواهند بود.

شماره
1: PETE یا PET که همان بطری های آب معدنی است که نسبتا بی خطرند اما بدلیل
متخلخل بودن آن امکان نفوذ باکتری ها به درون بطری وجود دارد پس متاسفم که
بگویم بهتر است آنها را استفاده مجدد نکنید. به زباله های خشک بسپاریدشان

شماره 2: HDPE یا پلی
اتیلن متراکم. پلاستیک بی خطری است. کدر رنگ است . ظروف مایع ظرفشویی و
سایر مواد شستشو از این قبیل پلاستیک ها هستند و برای بازیافت ظروف مناسبی
هستند.

شماره 3: PVC که
معمولا لوله ها از این جنس اند و همچنین مواد اولیه پلاستیک هایی که روی
ظروف غذا می کشند و بطری های روغن مایع. این گونه از پلاستیک به هیچ وجه
نباید نزدیک حرارت در هنگام پخت غذا شوند چراکه گرما باعث آزاد شدن مواد
شیمیایی درون PVC شده و به درون مواد غذایی در حال پخت نفوذ می کند که باعث
اختلالات هورمونی می شوند پس تا جایی که می توانید از استفاده ی ظروف با
این جنس خودداری کنید. هرگز مواد را با پلاستیک رویش در مایکروویو نگذارید.
راستی این PVC ها بد قلقند و به راحتی بازیافت نمی شوند

شماره 4: LDPE یا پلی
اتیلن با تراکم کم. همان کیسه های نایلونی خرید. این کیسه ها بی خطرند اما
متاسفانه و متاسفانه معمولا غیر قابل بازیافت.

شماره 5: PP یا پلی
پروپیلن. ظرف ماست و ظروف مشابه که دهانه گشادی دارند. همچنین نی نوشیدنی
ها. بی خطرند و به راحتی بازیافت می شوند.

شماره 6:PS یا پلی
استیرن ها. همان ظروف یکبار مصرف. در این ظروف مواد سمی بالقوه وجود دارد
بویژه هنگام گرم شدن. تا جایی که می شود از این ظروف استفاده نکنید. بیشتر
مواقع غیر قابل بازیافتند.

شماره 7: همان گزینه
معروف سایر موارد. از کیس کامپیوتر و iPod گرفته تا ظروف غذا. استفاده از
این جنس پلاستیک بویژه برای غذا همیشه آخرین گزینه تان باشد و این شماره 7
هم معمولا غیر قابل بازیافت است.

نمی دانم توجه کردید
یا نه اما بدترین ها همان کیسه نایلونی خرید و ظروف یکبارمصرف بودند که هم
سمی اند و هم بازیافتشان سخت است. اما این بدترین ها بدبختانه در شمار
بیشترین ها هم هستند.

روشهای محاسبه کلینیکی داروها در بخشهای ویژه