مسائل شرعی / احکام جـــهاد
سئوال _ جهاد چند قسم است؟
جواب_ دو قسم است. 1. جهاد با نفس 2. جهاد با کفار و بغات.
س 2_ جهاد با نفس چیست؟
ج _ یعنی انسان خود را بر بجا آوردن واجبات و خوبی ها و ترک محرمات و بدی ها وادارد.
س 3_ جهاد با نفس چه حکمی دارد؟
ج _ جهاد با نفس واجب عینی است. یعنی بر هر مسلمانی واجب است.
س 4_ جهاد با بغات و کفار چه حکمی دارد؟
ج _ در صورتی که شرایط آن جمع شود، واجب کفایی است. یعنی اگر عده ای
به آن قیام کنند و اهداف شرعیه آن تحقق یابد، از دیگران ساقط می شود و
چنانچه هیچ کس قیام نکند، همه گناه کرده اند.
س 5_ در اسلام، جنگ به چه کیفیتی است؟
ج _ جنگ در اسلام، بسیار محدود پاکیزه و با شرایط خاصی بوده است و حتی المقدور باید از خونریزی و جنگ افروزی اجتناب شود.
س 6_ جنگ های رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام به چه نحوی بوده است؟
ج _ تمام جنگ های پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امیرالمؤمنین علیهما السلام دفاعی بوده است.
س -. نظارت به جنگ، صلح و مانند آن چگونه باید باشد؟
ج _ جنگ، صلح و مانند آن از مسایل عامه که بر تمام مردم مرتبط می شود. باید زیر نظر شورای فقهایی که مراجع تقلیدند باشد.
س 8_ جهاد با کفار چند نوع است؟
ج _ یا ابتدایی است و یا دفاعی.
س 9_ جهاد ابتدایی چیست؟
ج _ یعنی مسلمانان طبق شرایط خاصی برای جهاد با کفار شکر کشی می نمایند.
س 10_ جهاد دفاعی چیست؟
ج _ یعنی برای دفاع از مسلمین و کشورهای اسلامی جنگ می کنند.
س 11_ شرایط وجوب جهاد بر انسان چیست؟
ج _ 1. بلوغ 2. عقل
3. آزاد بودن 4. مرد بودن
5. پیر نبودن 6. کور یا زمین گیر نبودن و هم چنین نباید مرضی داشته باشد که مانع رفتن به جهاد باشد
7. داشتن اسلحه برای جهاد.
8. اجازه امام معصوم یا نایب او و در عصر حاضر باید با اجازه شواری فقهای مراجع باشد.
س 12_ ماه های حرام کدام است؟
ج _ رجب، ذی القعده، ذی الحجة ، محرم.
س 13_ حکم جهاد در ماه های حرام چیست؟
ج _ جهاد ابتدایی حرام است. اما اگر کفار هجوم کنند، دفاع واجب می شود.
س 14_ جهاد ابتدایی برای چه منظوری انجام می گیرد؟
ج _ جهاد ابتدایی تنها برای گسترش قوانین حیات بخش الهی و نجات مظلومین جهان می باشد.
س 15_ در چه صورتی جهاد ابتدایی انجام می گیرد؟
ج _ در صورتی که مسلمانان تمکن داشته و شورای فقهایی که مراجع
تقلیدند اجازه بدهند و راه دیگری جز جهاد وجود نداشته باشد و دیگر شرایط
آن.
س 16_ با چه کسانی جهاد صورت می گیرد؟
ج _ کسانی که با آنها جهاد می شود عبارتند از:
1. کفار محارب. یعنی کافرهایی که با مسلمانان در حال جنگند. کتابی باشند یعنی یهود و نصاری و مجوس و یا غیر کتابی مانند بقیه کفار.
2. اهل ذمّه. یعنی کسانی که در ذمّه و پناه اسلام بوده اگر به شرایط مقرره عمل نکنند.
3. کسانی که بر علیه امام معصوم علیه السلام خروج کرده اند. مانند اهل جمل صفین و نهروان.
4. کسانی که مصداق آیه شریفه ( فان بغت احداهما علی الاخری ) باشند.
س 17_ برخورد اسلام با کفار چگونه است؟
ج_ برخورد اسلام با کفار، بهترین برخورد انسانی و اخلاقی می باشد و
با مراجعه به سیره پیامبر و امیرالمؤمنان روشن می شود که چگونه کفار و
اقلیتهای مذهبی با کمال آسایش در کشورهای اسلامی زندگی می کردند و اگر جنگی
نیز در می گرفت، با کمترین تلفات و خونریزی به پایان می رسید که نه پیش از
پیامبر و امیرالمؤمنان و نه بعد از آن دو بزرگوار در تاریخ هرگز نظیر
نداشته و ندارد.
س 18_ از نظر اسلام کفار بر چند قسم است؟
ج _ 1. کفار معاهد: یعنی کفاری که با مسلمانان معاهده و پیمان داشته باشند.
2. کفار محاید: یعنی کفاری که کار به کار مسلمانان نداشته باشند.
3. کفار محارب: یعنی کفاری که با مسلمانان جنگ داشته باشند.
4. کفار اهل ذمّه: یعنی کفاری که در ذمّه و پناه مسلمانان باشند.
5. کفار مستأمنین: که مونین، آنها را امان داده اند.
س 19_ با کدام قسم از کفار جنگ می شود؟
ج _ تنها با کفار محارب، جنگ می شود.
س 20_ چنانچه کفار اهل کتاب با مسلمانان طرف شوند، چه کارهایی باید انجام دهند؟
ج _ بین چند چیز مخیر می شوند:
1. اسلام بیاورند 2. جزیه بدهند: یعنی در هر سال مبلغی
به حاکم اسلامی بپردازند تا در پناه مسلمانان زندگی کنند. 3. اگر
به هیچ کدام راضی نشدند، طبق نظر شورای فقهایی که مراجع تقلیدند، با آنها
جنگ می شود.
س 21_ آیا از کفار غیر اهل کتاب جزیه قبول می شود؟
ج _ بنابر نظر مشهور از کفار غیر اهل کتاب، جزیه قبول نمی شود.
س 22_ مقصود از اهل کتاب چه کسانی هستند؟
ج _ مقصود از اهل کتاب مسیحیان یهودیان و مجوسیان می باشند.
س 23_ آیا ستاره پرستان هندوها کنفوسیوسها و بودائیان از اهل کتاب هستند؟
ج _ از اهل کتاب نیستند.
س 24_ آیا صائبه از اهل کتاب محسوب می شوند؟
ج _ از اهل کتاب نیستند، گرچه در اصل دارای دین بوده اند.
س 25_ جزیه چیست؟
ج _ جزیه مالی است که دولت اسلامی از کفار ذمی طبق قراداد فیمابین
در مقابل حمایت خود از آنان می گیرد. و همان گونه که بر مسلمانان خمس و
زکات واجب است از کفاری که در پناه اسلام هستند جزیه دریافت می شود تا جان،
ثروت و ناموس آنها در امان باشد.
س 26_ پیامبر اسلام درباره آزار رساندن به کافر ذمی چه فرموده است؟
ج _ در حدیث شریف پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم آمده است: کسی که کافر ذمی را آزار دهد، مرا آزار داده است.
س 27_ شرایط قرارداد ذمه چیست؟
ج _ 1. هر سال مقداری از اموال خود را طبق توافق نامه حاصله بپردازند و در مقابل از آنها خمس و زکات دریافت نمی شود.
2. به قوانین عمومی کشور اسلامی احترام بگذارند.
3. مسمانان را اذیت نکنند.
4. تظاهر به محرمات ننمایند. مثلا در اماکن عمومی شراب خواری نکرده
گوشت خوک نخورند. ولی در محدوده خود، آزادند و در مواردی که قانون الزام
شامل آنها می شود می توانند به قوانین خود عمل نمایند.
س 28_ چه کسانی در حکم کفار هستند؟
ج _ کسانی که علیه امام معصوم علیه السلام خروج می کنند، هر گاه جمعیتی را تشکیل دهند، در حکم کفار هستند.
س 29_ با این افراد چگونه باید برخورد نمود؟
ج _ چنانچه جمعیتی را تشکیل نمی دهند، در صورت وقوع جنگ تنها باید
آنها را متفرق نمود. از این رو کسانی را که از جنگ فرار می کنند نباید کشت و
نباید مجروحین و اسیران را از بین برد.
س 30_ در صورت جنگ مسلمین با کفار، آیا فرار مسلمانان جایز است؟
ج _ فرار مسلمانان از جنگ جایز نیست.
س 31_ در چه صورتی فرار مسمانان از جنگ جایز است؟
ج _ برای امور ذیل:
1. جای مناسب تری بیابند، تا بهتر بتوانند جنگ کنند.
2. اسلحه خود را اصلاح کنند.
3. نزد آب باشند و یا به آفتاب پشت کنند.
4. به دیگر مسمانان ملحق شوند و دسته جمعی جنگ کنند.
5. برای آنچه باعث پیروزی شود.
س 32_ چه چیزهایی در زمان جنگ مکروه است؟
ج _ کندن درخت، مسلط کردن آب، آتش زدن، سم پاشی کردن و شبیخون زدن مکروه است.
س 33_ در زمان جنگ آیا می توان زن ها و بچه های یاغیان را به بردگی گرفت؟
ج _ نمی توان به بردگی گرفت.
س 34_ آیا اموالی که شکر اسلام به آن مسلط نشده، به ملک کسی در می آید؟
ج _ به ملک کسی در نمی آید.
س 35_ آیا اموالی را که در جبهه بوده، می توان به ملک کسی درآورد؟
ج _ اموالی که در جبهه بوده، احوط ترک آن است.
س 36_ کشتن زن ها، بچه و مانند آن در هنگام جنگ چه حکمی دارد؟
ج _ جایز نیست.
س 37_ آیا می توان کشته های کفار را تکه تکه و مثله نمود؟
ج _ کشته های کفار را نباید تکه تکه و مثله نمود.
س 38_ از چه کسانی جزیه گرفته نمی شود؟
ج _ از بچه ها، اشخاص ابله، دیوانه، زن ها، سال خوردگان، نابینایان و کسانی که بر اثر بیماری زمین گیر هستند جزیه گرفته نمی شود.
س 39_ کمترین مقدار جزیه چه اندازه است؟
ج _ اندازه ای است که اسم جزیه به آن صدق کند.
س 40_ بالاترین مقدار جزیه، چه اندازه است؟
ج _ بالاترین حد آن، به اندازه توان آنهاست.
س 41_ جزیه زیر نظر چه کسی باید باشد؟
ج _ باید زیر نظر شورایی که مراجع تقلیدند، باشد.
س 42_ کسی که برای عموم کفار قرار داد ذمه می بندد و یا به آنها پناه می دهد، چه خصوصیتی باید داشته باشد؟
ج _ باید از طرف امام معصوم یا نایب او باشد و در او بلوغ و عقل و وثاقت شرط است.
س 43_ آیا فرد مسلمان می تواند برای بعضی از کفار عقد ذمه ببندد؟
ج _ می تواند برای بعضی از کفار عقد ذمه ببندد و بگوید: (تو در ذمه و پناه اسلام هستی.)
س 44_ اگر کافر حربی، به خیال امان وارد سرزمین اسلامی شود، چگونه باید با او برخورد شود؟
ج _ اگر به خیال امان یعنی گمان کند مسلمانان به او امان داده اند،
وارد کشور اسلامی شود، نمی توان او را کشت و باید به جای خود بازگردانده
شود.
س 45_ چه هنگامی امان کفار ذمی تمام می شود؟
ج _ هرگاه به دارالحرب ملحق شوند، مدت امان آنها تمام می شود.
س 46_ حکم اموال، بچه ها و خانواده اهل ذمه چیست؟
ج _ اموال، بچه ها و خانواده اهل ذمه، محترم و حکم خود ذمی را دارند.
س 47_ اگر کافر ذمی یا غیر ذمی مسلمان شود، آیا اسلام آنها پذیرفته می شود؟
ج _ اسلام او قبول می شود و در حکم بقیه مسلمانان خواهد بود.
س 48_ اسلام یعنی چه؟
ج _ یعنی: شهادت دادن به یگانگی خدا و پیامبری حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم و التزام به احکام اسلام.
س 49_ حکم اسلام آوردن کفار چیست؟
ج _ بدون هیچ اشکال و اختلافی اسلام آوردن کفار پذیرفته می شود.
بلکه یکی از ضروریات می باشد و در این مورد، فرقی بین اقسام کفر و با اقسام
اسلام نیست.
س 50_ انتقال کافر به یکی از فرقه های اسلامی که به کفر محکوم هستند چه حکمی دارد؟
ج _ در فرقه های اسلامی که به کفر محکوم هستند، انتقال از کفر به
یکی از این فرقه ها، انتقال از کفر به کفر است و احکام کفر جدید بر آن
پیاده می گردد، مثلا اگر یک مسیحی مسلمان ناصبی شد، جزیه از او ساقط و
احکام ناصبیان را دارد.
س 51_ آیا عنوان اسلام بر کسی که مذهب خود را تغییر دهد، جاری است؟
ج _ عنوان اسلام جاری و پابرجاست. مثلا اگر کسی از تسنن به تشیع و
بر عکس یا از حنفی به مالکی و برعکس و یا از اثنی عشری به شش امامی و برعکس
منتقل شود، حکم اسلام بر او باقی خواهد ماند.
س 52_ بر کسی که از اسلام به کفر بگرود، چه احکامی جاری می شود؟
ج _ احکام مرتد فطری یا ملی بر او جاری می شود؟
س 53_ آیا توبه مرتد فطری مقبول است؟
ج _ مرتد فطری، نیز توبه اش مقبول است علی الاصح.
س 54_ آیا تغییر دین کافر پذیرفته می شود؟
ج _ چنانچه از یکی از اقسام اهل کتاب به یکی دیگر از آنها بگرود، یا
از غیر اهل کتاب به دین اهل کتاب در آید، پذیرفته خواهد شد. اما عکس آن
پذیرفته نمی شود. مثلا اگر یک مسیحی مشرک گردد، پذیرفته نخواهد شد. مگر از
موراد قانون الزام باشد.
!!!مردان منتظر بخوانند
در مقالات قبل از اهمیت حفظ ایمان در دوران غیبت آغاز کردیم، از بهترین راه
های آن «تشکیل خانواده» را معرفی کردیم. ضرورت و برخی کارکردهای ازدواج
بیان شد و اشاره کردیم که «جامعه مهدوی» از «خانواده های مهدوی» تشکیل می-
شود. در مرحلۀ بعد چگونگی انتخاب «همسری مهدوی» را تبیین کردیم. اکنون نوبت
به آن رسیده که بیان کنیم در این آشیانۀ مهدوی، هر یک از زن و مرد چه
خصوصیاتی داشته باشند، و به عنوان همسری مهربان و وظیفه شناس باید متوجه
کدامیک از وظایف خود در خانواده باشند تا با انجام این وظایف، خانوادۀ خود
را گرم تر و مهدوی تر گردانند.
جوان منتظر همواره به دنبال بهترین هاست
از این رو تلاش می کند بهترین خصوصیات را در خانوادۀ خود داشته باشد،
چراکه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «بهترین شما، بهترینتان
دربارۀ خانوادۀ خویش است و من به خانواده ام بهترینم.»[1]
همسر مهدوی من چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟
1-
تکریم و احترام: زن دوست دارد مورد احترام و تکریم همسر خود قرار بگیرد.
اگر مردی همسرش را در مقابل دیگران تحقیر کند به دست خود آرامش آشیانۀ خود
را به هم زده و دل همسر خود را به درد آورده است. امام صادق علیه السلام می
فرمایند: «هرکس زن بگیرد باید به او احترام گذارد، چراکه همسر هریک از
شما، دلبر شماست و هرکس او را بر می-گزیند، نباید تباهش سازد.»[2]
2-
صبر بر بداخلاقی همسر: زندگی همیشه به کام نیست. گاهی روی خوش خود را نشان
می دهد، و گاهی سختی- های زندگی به انسان رو می آورد. همسر خوب در مقابل
بدخلقی های همسرش صبر می کند، چراکه با این کار خشم طرف مقابل فرو می نشیند
و باعث نمی شود که مسئله ای کوچک در زندگی تبدیل به جنجالی بزرگ شود.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «هرکس بر رفتار زن بداخلاق،
صبوری کند و در این کار، امید پاداش داشته باشد، خداوند ثواب شاکران را به
او عطا می فرماید.»
3- خوش زبانی: زبان کوچکترین عضو بدن است اما
بزرگترین کارها را می تواند انجام دهد. زن موجودی احساساتی است و خوش زبانی
و اظهار علاقۀ مرد به او، اثر شگفت آوری در محیط خانواده ایجاد می کند. از
این روست که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «وقتی مرد به
همسرش می گوید “دوستت دارم”، این سخن او هیچ گاه از قلب زن بیرون نمی-
رود.»[3]
4- همنشینی با همسر: یکی از راهکارهایی که زندگی را شیرین می
کند همنشینی در کنار همسر است. همین که زن احساس می کند همسر او، همنشینی
با وی را بر هر کار دیگری ترجیح داده، احساس رضایتی در زن ایجاد می کند که
بر شور زندگی او می افزاید. عمق تاثیر این عمل را از سخن پیامبر اکرم صلی
الله علیه و آله می توان درک کرد؛ «در پیشگاه خداوند، نشستن مرد در کنار
همسرش از اعتکاف در مسجد من، دوست داشتنی تر است.»[4] همچنین می فرمایند:
«مردی که لقمه در دهان همسرش می گذارد، دارای اجر و ثواب است.»[5]
در
دوران سخت آخرالزمان که فتنه ها فراوان است، لازم است برای رهایی از آن به
اهل بیت نبوت علیهم السلام رجوع کنیم. ایشان در سخنان شفابخش خویش بیش از
هرچیز بر حفظ نظام خانواده تاکید می ورزند
امیر مومنان علیه السلام گوشه
ای از زندگی باطراوت و پرنشاطشان با فاطمۀ زهرا علیهاالسلام را چنین گزارش
کرده اند: «رسول خدا بر ما وارد شدند، درحالی که فاطمه کنار دیگ خوراک پزی
نشسته بود. من نیز کنار ایشان در حال پاک کردن عدس بودم…. رسول خدا رو
به من کردند و فرمودند: هر مردی به همسرش در خانه کمک کند، خداوند به
اندازۀ موهای بدنش یک سال عبادت برایش منظور خواهد کرد. عبادتی که همۀ
روزهایش را روزه باشد و همۀ شب هایش را نماز گزارد. همچنین خداوند به او
معادل پاداشی که به پیامبران بردبار چون حضرت داوود، حضرت یعقوب و حضرت
عیسی عطا فرموده است خواهد داد…»[6]
5- آراسته بودن برای همسر: این
عمل پاسخی است به نیازهای فطری انسان. زن دوست دارد همسر خود را آراسته
ببیند همان طور که مرد این توقع را از همسر خود دارد. امامان معصوم بر این
مسئله یسیار تصریح فرموده اند که آراستگی مرد افزون بر افزایش عفت و
پاکدامنی در زن، موجب انس، الفت، عشق و علاقۀ بیشتر همسرش به وی می شود.[7]
مردی به محضر مبارک پیامبر صلی الله علیه و آله رفت. حضرت به محاسن سفید
او نگاهی انداختند و فرمودند: «نور است»… پس از مدتی همان مرد محاسنش را
به حنا خضاب کرد. این بار پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: «نور است و
اسلام است»… بار دیگر به رنگ سیاه خضاب کرد، این بار پیامبر صلی الله
علیه و آله فرمودند: «این محاسن خضاب شده نشان نور و اسلام و ایمان و
همچنین علاقۀ شما به زنانتان و سبب ایجاد ترس در قلب دشمن است».[8]
6-
محبت و عشق ورزی: عشق و محبت، راه گشا، کارگشا، و آسان کنندۀ دشواری هاست؛
نیروها را به کار می اندازد، زشتی ها را زیبا و تلخی ها را شیرین می سازد.
محبت و عشق ورزی نسبت به اعضای خانواده در رفتار خانوادگی پیامبر صلی الله
علیه و آله موج می زد و آن را نشانۀ ایمان می دانست؛ «هرچه بر ایمان بنده
ای افزوده شود، بر محبت و دوستی او نسبت به خانواده اش افزوده می
شود.»[9]
از محبت تلخ ها شیرین شود وز محبت، مس ها زرین شود
از محبت، نار نوری می شود وز محبت، دیو حوری می شود
از محبت، مرده زنده می شود از محبت، شاه بنده می شود
مناسب
است تا در این بخش اشاره ای به نامۀ سراسر عشق و ارادت امام خمینی (ره) به
همسر گرامی شان خانم خدیجۀ ثقفی داشته باشیم. تا الگوئی شود برای همۀ
مردان مهدوی:
«تصدقت شوم، الهی قربانت بروم، در این مدت که مبتلای به
جدایی از آن نور چشم عزیز و قوت قلبم گردیدم متذکر شما هستم و صورت زیبایت
در آینۀ قلبم منقوش است. عزیزم، امیدوارم خداوند شما را به سلامت و خوشی در
پناه خودش حفظ کند. حال من با هر شدتی باشد می گذرد، ولی بحمدالله تاکنون
هرچه پیش آمد خوش بوده و الآن در شهر زیبای بیروت هستم. حقیقتاً جای شما
خالیست. صد حیف که محبوب عزیزم همراه نیست که این منظرۀ عالی به دل
بچسبد… ایام عمر مستدام. تصدقت، قربانت، روح الله.»[10]
جوان منتظر
همواره به دنبال بهترین هاست از این رو تلاش می کند بهترین خصوصیات را در
خانوادۀ خود داشته باشد، چراکه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می
فرمایند: «بهترین شما، بهترینتان دربارۀ خانوادۀ خویش است و من به خانواده
ام بهترینم»
7- هدایت: شریعت مقدس اسلام با توجه به اشتراکات و تفاوت
هایی که زن و مرد با یکدیگر دارند، وظایف مشترک و متفاوتی را بر عهدۀ ایشان
قرار داده، از جملۀ آن؛ «سرپرستی خانواده» است که به عهدۀ مرد گذاشته شده
است. سرپرست خانواده باید با تدبیر و اندیشه، برنامه های کوتاه مدت و بلند
مدت زندگی را، در راستای خوشبختی مادی و معنوی اعضای آن طراحی کند. تعبیر
عمیق و همه جانبۀ قرآن مجید در این خصوص چنین است: «خانوادۀ خود را به نماز
فرمان بده و بر انجام آن شکیبا باش…»[11]
همچنین در سورۀ تحریم آمده
است: «ای کسانی که ایمان آورده اید! خود و خانوادۀ خویش را از آتشی که
هیزم آن انسانها و سنگهاست، نگه دارید.»[12] امام صادق علیه السلام می
فرماید: وقتی این آیه نازل شد یکی از مسلمانان در گوشه ای نشست، گریست و
گفت: من از حفظ خویشتن هم ناتوانم، اینک مسئولیت حفظ خاندانم نیز بر دوش من
قرار گرفت! رسول اکرم صلی الله علیه و آله به او فرمود: «همین قدر کافی
است که آنها را به آنچه خود را امر می کنی، فرمان دهی و از آنچه خود را باز
می داری، نهی کنی.»[13]
این مسئله از اهمیت بالایی برخوردار است.
سرپرست مهدوی اگر در این نکته اهمال بورزد چطور می تواند خانواده ای مهدوی
تشکیل دهد. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید: «…ملعونٌ
ملعونٌ مَن ضیَّعَ مَن یَعُولُ؛ کسی که افراد تحت تکفل خود را تربیت نکند و
فاسد سازد، از رحمت خدا بسیار دور است.»[14]
حفظ نظام خانواده در طوفان فتنه های آخرالزمان
در
دوران سخت آخرالزمان که فتنه ها فراوان است[15] لازم است برای رهایی از آن
به اهل بیت نبوت علیهم السلام رجوع کنیم. ایشان در سخنان شفابخش خویش بیش
از هرچیز بر حفظ نظام خانواده تاکید می ورزند. چنانچه حضرت علی علیه السلام
به مردمان آخرالزمان چنین توصیه می فرمایند: «پس در خانه های خود بمانید
(و مراقب خانواده های خود باشید) تا لحظۀ ظهور امر ما فرا رسد.»[16] همچنین
می فرمایند: «در دوران غیبت خانه هایتان را محل عبادت و صومعۀ خود قرار
دهید… و خدا را بسیار یاد کنید…»[17]
