ثبت حسابداري شركتهاي سهامي

ثبتهای حسابداری شرکت های سهامی

ثبت های حسابداری در رابطه با تشکیل یک شرکت سهامی

همانطور
که در مطالب مربوط به شرکتهای تضامنی بیان شد؛ برای هر یک از شرکا یک
«حساب سرمایه در دفاتر افتتاح می شود. اما از آنجایی که در شرکتهای سهامی،
ممکن است سهامداران بالغ بر صدها و شاید هزاران نفر باشند لذا افتتاح حساب
سرمایه برای تک تک سهامداران مقدور نمی باشد.

در شرکتهای
سهامی با توجه به این امر که یک نوع سهام یا بیش از یک نوع سهم صادر کرده
باشند (مثلا عادی و ممتاز) برای هر طبقه یک حساب سرمایه سهام افتتاح می
شود. مانده بستانکار حساب سرمایه سهام معادل ارزش اسمی تمام سهام سهامداران
شرکت می باشد.

یادآوری این نکته ضروری است که همیشه حساب سرمایه سهام معرف ارزش اسمی سهام می باشد.

ثبتهای حسابداری

 در
مرحله اول با توجه به نوع شرکت سهامی (اعم از خاص یا عام) و دستورالعمل
های لازم بخشی از سرمایه (فی المثل، در شرکت سهامی عام ۲۰%)، تعهد شده و
درصدی از سرمایه تعهد شده (در شرکت سهامی عام ۳۵%) توسط موسسین در حسابی به
نام «حساب جاری بانک – شرکت در شرف تاسیس» پرداخت شود. این رویداد در
دفاتر غیررسمی شرکت ثبت می گردد:

حساب جاری بانک- شرکت در شرف تاسیس                  ××

حساب تعهد صاحبان سهام                                        ××

                      حساب سرمایه سهام پذیره نویسی شده                       ××

ثبت بابت تعهد ۲۰% سرمایه و پرداخت ۳۵% آن توسط موسسین

پس
از انجام ثبت فوق، در شرکتهای سهامی عام پذیره نویسی و مراحل آن صورت می
پذیرد؛ و پذیره نویسان باقی سهام شرکت را پذیره نویسی می نمایند. بخشی از
سهام تعهد شده توسط پذیره نویسان (فرضا ۴۰%‌) به حساب جاری بانک- شرکت در
شرف تاسیس واریز می شود.

 حساب جاری بانک- شرکت در شرف تاسیس                 ××

حساب تعهد صاحبان سهام                                        ××

                      حساب سرمایه سهام پذیره نویسی شده                       ××

ثبت بابت تعهد باقی سهام شرکت و پرداخت ۴۰% آن توسط پذیره نویسان

پس
از انجام دو مرحله قبل و تشکیل مجمع عمومی موسس و انتخاب مدیران و بازرسان
و اعلام قبولی آنها، شرکت تشکیل شده محسوب می گردد و باید در اداره ثبت
شرکتها به ثبت برسد. از این تاریخ حسابهای شرکت در شرف تاسیس بسته شده و
مانده آنها به دفاتر رسمی شرکت منتقل می گردد. برای بستن حسابها، عکس
ثبتهای قبل عمل می شود.

چنانچه بخواهیم بخش حقوق صاحبان سهام را در تاریخ انتقال به دفاتر رسمی نشان دهیم به شرح زیر خواهد بود:

حقوق صاحبان سهام:

سرمایه سهام پذیره نویسی شده

××

کسر می شود: تعهد صاحبان سهام

××

سرمایه پرداخت شده

××

مطالبه مبلغ پرداخت نشده سهام

 مبلغ
پرداخت نشده سهام (مانده حساب تعهد صاحبان سهام) هر شرکت باید ظرف مدت
مقرر در اساسنامه آن شرکت، مطالبه شود. هرگاه شرکت قصد مطالبه تمام یا
قسمتی از مبلغ  پرداخت نشده (تعهد شده) را داشته باشد، باید مراتب از طریق
نشر آگهی در روزنامه کثیر الانتشاری که آگهی های شرکت در آن نشر می شود به
کلیه سهامداران اطلاع داده شود و مهلت معقول  و مناسبی برای پرداخت مبلغ
مورد مطالبه مقرر دارد.

پس از ارائه و انتشار آگهی در روزنامه، ثبت زیر در دفاتر صورت می پذیرد:

حساب  بدهی صاحبان سهام                   ××

           حساب  تعهد صاحبان سهام                       ××

ثبت بابت مطالبه باقیمانده تعهد صاحبان سهام

دو حالت زیر در هنگام مطالبه باقیمانده تعهد صاحبان سهام ممکن است رخ دهد:

الف) پرداخت تمامی مبلغ تعهد توسط صاحبان سهام

ب) خودداری صاحبان سهام از انجام تعهدات

 در حالت الف، پس از اینکه سهامداران به بانک مراجعه نموده و مبلغ مورد مطالبه را پرداخت نمودند، ثبت زیر در دفاتر صورت می گیرد:

 حساب  بانک- جاری شماره …                   ××

           حساب  بدهی صاحبان سهام                       ××

بابت دریافت مبلغ مطالبه شده

 در
حالت ب، هنگامی که یک پذیره نویس پس از انجام بخشی از تعهدات قرارداد
پذیره نویسی، از انجام مابقی تعهدات خود خودداری نماید، باید با توجه به
شرایط قرارداد پذیره نویسی ممکن است یکی از حالتهای زیر اتفاق افتد:

۱- استرداد مبلغ پرداخت شده به پذیره نویس

۲- صدور سهام معادل مبلغ پرداخت شده پذیره نویس برای وی

۳- ضبط تمامی مبالغ پرداخت شده پذیره نویس به نفع شرکت

۴- برگشت مبلغ پرداخت شده به پذیره نویس، پس از کسر هزینه های پذیره نویسی و صدور (فروش) مجدد سهام

(ثبت های این بخش در یک مثال مجزا تشریح می شود).

 صدور اوراق سهام

مطابق
ماده ۳۰ قانون تجارت، تا زمانی که تمامی مبلغ اسمی سهام (تعهد صاحبان
سهام) پرداخت نشده است، صدور ورقه سهم بی نام یا گواهینامه موقت بی نام
ممنوع می باشد.

پس از پرداخت کل مبلغ اسمی سهام، گواهینامه
های موقت، توسط شرکت دریافت و در ازای آنها اوراق سهام صادر می گردد.
هنگام صدور سهام باید حساب سرمایه سهام پذیره نویسی بدهکار و بسته شود و
حساب سرمایه سهام در دفاتر بستانکار و افتتاح گردد.



حسابدارى خريد و فروش كالا در موسسات بازرگانى(ادامه درس اصول حسابداری 1)

حسابدارى موسسات بازرگانى تشريح مى شود ∙ تفاوت اصلى
حسابدارى موسسات خدماتى با موسسات بازرگانى در اين است كه ، درآمد موسسات
خدماتى از محل حق الزحمه و كارمزد خدماتى تحصيل مى شود كه براى مشتريان
انجام مى دهند؛ حال آنكه درآمد اصلى موسسات بازرگانى حاصل جمع مبالغى است
كه از فروش كالاها عايد مى گردد؛ و براى تعيين سود موسسات بازرگانى ، علاوه
بر هزينه عمليات بايد بهاى تمام شده كالاى فروش رفته نيز از درآمد فروش
كسر شود ∙ به عبارت ديگر سود موسسات بازرگانى از رابطه زير بدست مى ايد:

( هزينه عمليات + بهاى تمام شده كالاى فروش رفته ) فروش  =  سود  

 پيش از تشريح جزئيات عمليات حسابدارى موسسات بازرگانى جا
دارد كه ابتدا توضيح مختصرى درباره موقعيت موسسات بازرگانى در بين موسسات
انتفاعى داده شود و سپس درباره عمليات خريد و فروش كالا مطالبى كلى عنوان
گردد∙

طبقه بندى موسسات انتفاعى

موسسات انتفاعى را بر حسب نوع فعاليتهائى كه به آن اشتغال دارند ، مى توان به ترتيب زير طبقه بندى كرد:

موسسات خدماتى (service enterprises)   موسساتى هستند
كه خدماتى را به مشتريان عرضه و در ازاى آن كارمزد يا حق الزحمه دريافت مى
كنند . مانند : بانكها ، تعميرگاهها ، هتل ها ، بنگاه هاى باربرى و
مسافربرى و نظاير آن ∙

موسسات توليدى يا صنعتى (manufacturing enterprisees) 
موسساتى هستند كه انواع فرآورده ها و كالاهاى بادوام يا مصرفى را معمولا
با بكار گرفتن سرمايه و نيروى انسانى ماهر و با استفاده از ابزارها و ماشين
آلات و تاسيسات مى سازند يا توليد مى كنند و آنها را مستقيما و يا از طريق
شبكه هاى توزيع به فروش مى رسانند ∙ مانند كارگاهها ، نيروگاهها و نظاير
آنها

موسسات بازرگانى (trading enterprises)   موسساتى
هستند كه به خريد و فروش انواع مواد خام ، محصولات كشاورزى و كالاهاى ساخته
شده اشتغال دارند . مانند : تجارتخانه ها ، كسبه ، فروشگاهها ، موسسات و
شركتهاى تجارتى ∙

فعاليت اصلى موسسات بازرگانى خريد انواع فرآورده ها و كالاها
از توليد كنندگان و عرضه آن به خريداران است . اين گونه موسسات معمولا در
شكل و محتواى كالاهائى كه خريدارى و به فروش مى رسانند ( بغير از بسته بندى
و نظاير آن) تغييرى نمى دهند ، بلكه كالاها را خريدارى ، حمل ، انبار و در
محل و موقع مناسب به مشتريان عرضه مى كنند ∙

روشهاى فروش كالا

روشهاى متنوعى در فروش انواع فرآورده ها و كالاهاى مصرفى و با
دوام بكارمى رود كه از جمله مى توان فروش نقد ، فروش نسيه ، فروش اقساطى و
فروش امانى را نام برد. در اين مبحث تنها دو روش متداول فروش ، يعنى فروش
نقد و نسيه مورد بحث است ∙

فروش نقد (cash sale)   معامله اى است كه براى تسليم
كالا و پرداخت بهاى آن موعدى در آينده مقرر نشود و تحويل كالا از طرف
فروشنده و پرداخت بهاى آن از طرف خريدار به طور همزمان باشد . اغلب
فروشگاهها و خرده فروشان ، كالاهاى خود را نقدى مى فروشند ∙

فروش نسيه(credit sale)    معامله اى است كه كالا در زمان حال تحويل و براى پرداخت بهاى آن موعدى در آينده مقرر شود و فروشنده  موافقتنمايدكه
قيمت را مدتى پس از تحويل كالا از خريدار دريافت نمايد . بسيارى از
توليدكنندگان و غالب عمده فروشان ، كالاهاى خود را به نسيه مى فروشند و
معمولا مهلتى بين 30 تا 90 روز براى پرداخت بهاى كالا به خريدار مى دهند ∙

صورتحساب يا فاكتور فروش

مواد خوراكى و بسيارى از كالاهاى مصرفى روزانه كه معمولا در
مغازه هاى خرده فروشى ، سوپر ماركتها و فروشگاههاى بزرگ عرضه مى شود ،
غالبا با داد وستد ، خريد و فروش مى شود ∙ در اين نوع معاملات معمولا سند و
مدركى بين خريدار و فروشنده مبادله نمى شود و تنها در برخى از موسسات خرده
فروشى و فروشگاههاى بزرگ ، نوار ماشين صندوق ( ماشين ثبت فروش نقدى ) به
عنوان مدرك فروش به خريدار داده مى شود ∙ اما در فروش نقدى اغلب كالاهاى
بادوام و برخى از كالاهاى مصرفى ، بر حسب نوع كالا و سيستم حسابدارى موسسه
فروشنده برگه فروش نقدى صادر و يا از برچسب ، برگه كالا و يا مدرك
ديگرى به عنوان صورتحساب فروشنده استفاده مى كند و اين مدرك را پس از
دريافت پول همزمان با تحويل كالا به خريدار     مى دهد. در عمده فروشى
كالاها و معاملات نسيه براى روشن بودن شرايط معامله فروشندگان معمولا سندى
به نام صورتحساب ، سياهه يا فاكتور فروش تهيه مى كنند ∙ در فاكتور فروش
اطلاعات زير درج مى شود .

1-  شماره فاكتور

2-  تاريخ معامله

3-  نام فروشنده

4-  نام خريدار ( يا مشترى )

5-  شرايط حمل و تحويل و بها‌ى كالاى فروخته شده

6-  نوع ، مشخصات ، شماره ، مقدار ، قيمت فروش واحد (نرخ) كالاى فروخته شده

7-  جمع مبلغ فروش

تخفيفات

موسسات بازرگانى  براى افزايش حجم فروش و تسريع در وصول
مطالبات خود تدابير گوناگونى را بكار      مى گيرند كه يكى از مهمترين آنها
اعطاى تخفيف است‌ . انواع تخفيفاتى كه موسسات بازرگانى اعم از توليد
كنندگان ، عمده فروشان و خرده فروشان ، بر حسب نوع فعاليت خود ، به مشتريان
اعطا مى كنند را مى توان در دو گروه اصلى زير طبقه بندى كرد :

تخفيفات تجارى (trade discounts) ∙ فروش كالا به قيمتى
ارزانتر از قيمت مندرج در فهرست قيمت (كاتالوگ) يا برچسب كالاهاى يك موسسه
را اعطاى تخفيف و كاهشى را كه در قيمت داده مى شود ، تخفيف تجارى مى نامند
∙  تخفيفات تجارى قاعدتا بر حسب درصدى از قيمت كالا تعيين مى گردد و
معمولا به گروههاى مختلف مشتريان و در مواردى به نرخهاى متفاوت اعطا مى شود

نكته: تخفيفات تجارى از كل مبلغ فاكتور يا صورتحساب فروش كسر مى شود و معمولا در مدراك و دفاتر حسابدارى فروشنده و خريدار ثبت نمى شود ∙

 تخفيفات نقدى   (cash discounts) ∙  در اوضاع و
احوال عادى و با ثبات  اقتصادى ، اغلب توليدكنندگان و عمده فروشان ،
كالاهاى خود را به نسيه مى فروشند ∙ در فروش نسيه كالا ، فروشنده علاوه بر
ارزيابى اعتبار يكايك مشتريان و تعيين سقفى براى فروش نسيه به هر يك از
آنان معمولا مهلتى را براى پرداخت مبلغ فاكتور تعيين مى كنند كه به آن شرط
فروش نسيه مى گويند ∙



ویدیو : ثبت حسابداري شركتهاي سهامي

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

Back To Top
free html hit counter