چگونه از چاقی کودکان جلوگیری کنیم؟
کارشناسان توصیه‌هایی برای جلوگیری از ابتلای کودکان به اضافه وزن دارند.
پایگاه اینترنتی فرانسوی «مجله سلامت» نوشت: اضافه وزن کودکان، همچون بزرگسالان، با شاخص توده بدنی، بی ام آی (که سنجشی آماری برای مقایسه وزن و قد یک فرد است) اندازه گیری می‌شود.
با این محاسبه به صورت منظم، می توان منحنی جسمی کودک را ترسیم و آن را
با منحنی‌های مرجعی که در کارت سلامت ثبت شده است مقایسه کرد. معمولا، شاخص
توده بدنی تا یک سالگی افزایش می‌یابد و بین یک تا شش سالگی روند نزولی
پیدا می‌کند. در ادامه، این شاخص تا پایان دوره رشد روند صعودی می‌یابد.
زمانی که این شاخص قبل از شش سالگی افزایش یابد، احتمال ابتلا به اضافه
وزن وجود دارد. از دهه هشتاد میلادی تا دهه اول دو هزار، نسبت کودکان چاق فرانسوی
از شش درصد به شانزده درصد افزایش یافت. به عبارت دیگر شمار کودکان دارای
اضافه وزن در فرانسه تقریبا سه برابر شد. با این حال، این رقم به نظر می
رسد از ده سال پیش ثابت مانده است.
در کودکان کمتر از سه سال، دریافت بیش از حد پروتئین ها احتمال دارد
زمینه را برای چاقی مهیا کند. به همین علت است که متخصصان توصیه می کنند پس
از پنج تا شش شش ماهگی سبد غذایی کودکانتان را متنوع کنید. علاوه بر این،
توصیه می شود تا سه سالگی، سهم گوشت یا ماهی را در این سبد غذایی به بیست
گرم در روز محدود کنید.
در کودکان بزرگتر، تغذیه بیش از حد چرب و بیش از حد شیرین است که احتمال
دارد باعث چاقی شود. برخی تحقیقات حاکی از وجود رابطه بین اضافه وزن
کودکان و مصرف نوشیدنی های قندی است که حداکثر کالری را بدون احساس سیری
وارد بدن می کنند. اما کارشناسان چاقی را به کم تحرکی کودکان نیز نسبت می
دهند زیرا تفریحات کودکان امروزی دیگر هیچ شباهتی به تفریحات نسل گذشته
ندارد.
کودکان برای اینکه به خوبی رشد کنند بدون اینکه بیش از حد چاق شوند باید
به صورت متعادل و متنوع غذا بخورند، مواد غذایی صنعتی پرکالری همچون
سوخاری، چیپس و شیرینی جات کمتر و میوه و سبزی و ماهی بیشتری مصرف کنند. به
این ترتیب، به طور ناخواسته، تمایل کودکان به سمت غذاهای پر انرژی که به
راحتی احساس گرسنگی آنها را فرو می نشاند سوق پیدا خواهد کرد. کودکان هر چه
سریعتر با غذاهای متنوع آشنا شوند، تغییر ذائقه شان راحت تر خواهد بود.
به عقیده روانشناسان، به این علت که کودکان به صورت تقلیدی عمل می کنند،
کافیست که والدینشان سبزیجات مصرف کنند و نشان دهند که از آن لذت می برند
برای اینکه کودکان برای چشیدن طعم آن رغبت پیدا کنند. اگر کودکان برخی
غذاها را در دوره های خاصی دوست نداشته باشند احتمال دارد چند ماه بعد به
آن تمایل پیدا کنند. اما اشتباه سرنوشت ساز چیست؟ اینکه به کودک گفته شود:
«اگر اسفناجت را بخوری بعدش بهت خامه شکلاتی می دهم.» به این ترتیب فرزند
شما بیشتر از اسفناج زده خواهد شد و در مقابل به سمت خامه شکلاتی خواهد
رفت.
پیشگیری و درمان چاقی کودکان (مقالات)
هرگز کودکان را به خاطر چاقی سرزنش نکنیم.
به کودک بفهمانیم که چاقی به سلامت او لطمه می زند و باید برطرف شود.
مزایا و امتیازات وزن طبیعی را برای کودک توضیح دهیم و او را تشویق به پیروی از رژیم غذایی صحیح نماییم.
صرف انواع شیرینی و غذا را به عنوان پاداش رفتاری حذف کنید.
مصرف غذاهای چرب یا سرخ شده را کاهش دهید.
مدت زمان قرارگیری جلوی تلویزیون و کامپیوتر را محدود کنید.
عادات غذایی سالم و افزایش فعالیت بدنی را تشویق کنید .
می توان از سیستم غذاهای «چراغ راهنما» استفاده کرد: سبز= غذاهای مجاز ، زرد = غذاهای قابل احتیاط و قرمز =غذاهای ممنوع.
درمان چاقی پیش از نوجوانی ، زمانی بیشترین موفقیت را در پی دارد که طی
سالهای پیش از مدرسه آغاز شود و شامل ویزیت های بالینی مکرر باشد.
چاقی برای کودکان از لحاظ جسمی و روانی، آزاردهنده است؛ اما جدا از آن،
برچسب‌های آزاردهنده‌ای مثل این که: «چقدر چاقی… چقدر می‌خوری… بس است
دیگر… خپل و…» لطمات بیشتری به سلامت روان کودک وارد می‌کند…
امروزه محققان، چاقی کودکان را به‌‌عنوان یک مشکل جدی و در حال پیشرفت در
جامعه می‌شناسند که از هر ۵ کودک و نوجوان، یکی را گرفتار می‌کند و البته
آمارش رو به افزایش است. ترکیب بدنی غیرسالم پیامدها و اثرات منفی فوری و
درازمدتی روی بچه‌ها دارد. بیماری‌ها و مشکلاتی که در بزرگسالان چاق دیده
می‌شود، در بچه‌ها و نوجوانان نیز دیده می‌شود؛ مثلا آسم، دیابت، اختلالات
خواب، بیماریهای کبدی، کیسه صفرا، عوارض ارتوپدیک، کلسترول بالا، فشارخون
بالا و… البته اینها که گفته شد همه عوارض جسمی بود. اثرات روانی منفی و
عوارض شناختی این بیماری‌ها می‌تواند در طول عمر ادامه یابد. مشکلات عاطفی
هیجانی، افسردگی، مشکلات رفتاری، مشکلات اجتماعی و طرد شدن از سوی دیگران،
برچسب‌ها و انگ اجتماعی، کشمکش با اعتماد به نفس و تصویر بدنی مثبت از خود،
احساس نا امنی و… از جمله مسایلی است که در کودکان چاق دیده می‌شود.
کودکان چاق ممکن است توسط همتاها و دوستان و اقوام مورد تمسخر و اذیت و
آزار قرار بگیرند یا از جمع دیگران طرد شوند. حتی گاه ممکن است خود خانواده
نیز با حرف‌هایشان ناخودآگاه باعث آزار روانی کودک چاق شوند.
● اگر کودک شما چاق است، این ۱۲ مورد را رعایت کنید
۱) سرزنش کردن رفتارهای تغذیه‌ای و توهین کردن به کودک را متوقف کنید:
(بسه دیگه چه قدر می‌خوری… اصلا متوجه نیستی چه‌قدر زشت و بد ترکیب
شدی… غذا خوردنت باعث خجالت ماست و…)
۲) واژه اضافه وزن و افزایش وزن کمتر از واژه چاقی با برچسب و بار منفی
همراه است. کودک را متوجه وضعیت‌اش کنید ولی مدام با واژه‌هایی چون چاق و
چاقی، ذهن او را بمباران نکنید.
۳) هرچه قدر که شما در طرز رفتار و برخورد با کودک خود مراعات کنید، ممکن
است در مهد کودک، مدرسه و یا توسط سایر اقوام و آشنایان کودک مورد تمسخر،
طرد شدن و اذیت و آزار قرار گیرد. زمانی که متعاقب چنین برخوردهایی کودک
عصبی، ناراحت و مغموم است، به جای آنکه مساله را انکار کنید (کی گفته تو
چاقی… اصلا هم این‌طور نیست… بی‌خود کرده این حرفو زده….من میرم
حسابشو می‌رسم که به تو یه همچین مزخرفی گفته…) نشان دهید که احساس او را
درک می‌کنید (خیلی ناراحت شدی وقتی اینو بهت گفت؟ و…)
۴) ما باید بدانیم پیام‌هایی که از پیرامون کودک به او می‌رسد، بر اعتماد
به نفس او تاثیر دارد و هرچه کودک بزرگتر شده و به دوران نوجوانی نزدیک
می‌شود این اثر بیشتر خواهد شد، پس باید سعی کنیم سایر جنبه‌های رشدی کودک
خود را تقویت کرده و مهارت‌های جدیدی را به او بیاموزیم تا کودک ما در کنار
ضعف‌ها و ناتوانایی‌هایی که دارد، نقاط قوت و مثبتی نیز داشته باشد.
۵) متناسب با سن بچه‌ها از آنها انتظارات رفتاری داشته باشید. معمولا
بچه‌هایی که اضافه وزن دارند، ممکن است از نظر ظاهری بزرگتر از سن واقعی
خود به نظر برسند و والدین و اطرافیان با توجه به جثه و شرایط فیزیکی از
آنها انتظار دارند پخته‌تر و بزرگتر رفتار کنند، در حالی که باید این نکته
را در نظر بگیرند که شرایط عقلی و شناختی کودک متناسب با سن اوست، نه جثه و
فیزیک او.
۶) درمان چاقی کاری سخت، طولانی و نیازمند کاری تیمی متشکل از متخصص
کودکان، روا‌ن‌پزشک اطفال، روا‌ن‌شناس، مددکار اجتماعی، متخصص تغذیه و….
است؛ پس نباید انتظار داشته باشید بدون کمک تخصصی و فقط با تذکر دادن به
کودک بتوانید مساله را حل کنید. مشارکت و پیگیری مداوم شما بدون خستگی و
طرد کردن یا سرزنش کودک می‌تواند انگیزه کودک را در کنترل رفتارهای مربوط
به خوردن بهتر کند.
۷) سعی کنید از همان ابتدای نوزادی نیازهای متفاوت کودک را درک کنید و با
هر گریه و استرس کودک به دنبال آن نباشید که فقط با خوراندن شیر و غذا او
را آرام کنید. بچه‌ها نیازهای متفاوتی دارند.
۸) سعی کنید نیازهای فیزیکی و هیجانی کودک را از هم جدا کنید تا کودک نیز
به تدریج بفهمد این دو نیاز از هم جدا هستند و هر کدام پاسخ‌های خاص خود را
می‌طلبند. باید کودک متوجه شود که خیلی به سادگی هر زمان گرسنه است، غذا
می‌خورد و وقتی سیر است، غذا نمی‌خورد، نه اینکه هر موقع عصبی است غذا
نخورد، هر موقع مضطرب یا هیجان زده است، پرخوری کند و… گاه دیده شده است
والدین به‌طور ناآگاهانه حالات احساسی و عاطفی و رفتارهای مختلف کودکان را
به خوردن ربط می‌دهند. مثل این که گشنه است که این‌قدر عصبانی و لجباز شده ،
غذاشو بخوره خوب می‌شه. آخه ظهر غذا نخورده… یه چیزی بخور تا خوش‌اخلاق
بشی و….
۹) با کمک کودک برای روز او برنامه‌ریزی مناسبی انجام دهید تا تمام وقت
کودک صرف تماشای تلویزیون، بازیهای ویدیویی و خوردن تنقلات غیرسالم و زیاد
نشود.
۱۰) حتی‌الامکان مواد خوراکی پر کالری و غیرسالم را خریداری نکنید تا این مواد به وفور در منزل در اختیار کودک نباشد.
۱۱) کودکان از ما الگوبرداری می‌کنند. مسلما عادات و الگوی غذاخوردن و
رفتارهای تغذیه‌ای ما روی آنها تاثیر می‌گذارد، پس باید تغییر را از خودمان
آغاز کنیم.
۱۲) زمانی که کودک در برنامه‌های غذایی با شما همکاری می‌کند رفتارهایش را
مورد توجه و تشویق قرار دهید و فراموش نکنید که گاهی فعالیت یا بازی مورد
علاقه کودک و گذاشتن وقت برای او بهترین پاداش است.
یکی از مشکلات شایع جامعه ی امروزی افزایش بی رویه ی وزن کودکان است، به
طوری که به ویژه در شهرهای بزرگ، شیوع چاقی در کودکان، والدین را به یافتن
راهی برای حل این معضل ترغیب نموده است. جالب آن که خیلی از اوقات والدین
ذکر می کنند که با این که چاقی در خانواده ی آنان رایج نبوده، کودکان شان
از افزایش بی رویه ی وزن رنج می برند.
وقتی که کودکان کوچکتر هستند بسیاری از والدین، کودک شان را به خوردن بیشتر تشویق می کنند.
بسیاری ازکودکان کم سن و سال در مورد غذا ایراد گیر و به عبارتی بدغذا هستند و اشتهای کمی دارند و به تبع آن کمبود وزن نیز دارند.
پدر و مادر این بچه ها ممکن است نسبت به بد غذایی کودک شان حس خوبی نداشته
باشند، ولی اگر این بچه در آینده شروع به غذا خوردن کند و حتی بیش از حد
بخورد، والدین او احساس خوبی می کنند. چرا که اگر کودک شان خوب غذا بخورد،
احساس می کنند والدین بهتری هستند.
این که بچه ها خوب بخورند و به موقع بخورند بسیارخوب است. ولی نباید
فراموش کنید که همواره فرزندتان را به غذاخوردن صحیح و خوب تشویق
کنید و این به معنای تشویق کودک به پُرخوری نمی باشد.
این نکته نیز مهم است که به عنوان پدر و مادر باید مراقب خودتان نیز باشید و
به طور معقولی غذا بخورید چرا که بچه ها در خوردن نیز مانند بقیه ی کارها
از بزرگترهای خود الگو برداری می کنند. مطالعات نشان داده است که اضافه وزن
در کودکانی که پدر و مادر چاقی دارند، شیوع بیشتری دارد.
این مساله در مورد میزان فعالیت بدنی نیز صدق می کند. یعنی اگر والدین به
فعالیت بدنی گرایش داشته باشند، این مسئله در بقیه ی افراد خانواده نیز
گسترش می یابد.
اگر می خواهید کودک شما دچار چاقی نگردد به راهکارهای زیر توجه نمایید:
* کودکان تمایل دارند که عادات غذایی خویش را از والدین و یا خواهر و برادر
و بزرگترهای خانه فرا بگیرند و لذا اگر چنان چه غذایی که در خانه ارائه می
شود و آن چه دیگر افراد خانواده می خورند سالم و متعادل و کم چرب و کم شکر
باشد، کودک نیز همین شیوه را در پیش گرفته و امکان چاقی در او کمتر می
شود.
چاقی در کودکان
* سعی کنید کودک تان را برای گردش و پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و…
بیرون ببرید و شرایطی را فراهم کنید تا فرزندتان در باشگاه های ورزشی ثبت
نام کند.
عادات ورزشی خوب در کودکان و به ویژه دختران وقتی در سنین نوجوانی هستند در
بقیه سال های زندگی آن ها نیز ادامه پیدا خواهد کرد. لذا مهم است که آگاهی
فرزندتان را در مورد ورزش، افزایش دهید و او را در هر موقعیتی که ممکن است
به فعالیت بدنی تشویق کنید.
* وقتی بچه ها از مدرسه به منزل می رسند و نیز تعطیلات آخر هفته، زمان هایی
است که ممکن است بچه ها با مصرف تنقلات صدها کیلوکالری اضافه مصرف کنند.
دسترسی کودکان خود را به تنقلات محدود کنید. خوراکی های بی ارزشی مانند
چیپس و پفک را از منزل بیرون ریخته و سعی کنید با دادن اطلاعات تغذیه ای
درست به کودکان تان آن ها را از خرید این گونه مواد منع کنید.
* امروزه روش های غذا خوردن صحیح با غذا خوردن در جلوی تلویزیون و یا در
حالت بازی و … جایگزین شده اند. یک روش برای کنترل کالری دریافتی کودک
تان، مصرف دسته جمعی وعده های غذایی در خانواده است. متاسفانه امروزه درصد
کمی از خانواده ها به طور منظم برای یک وعده ی غذایی اصلی مثل صبحانه با
همدیگر دسته جمعی می نشینند و غذا را صرف می کنند.
* کودک خود را تشویق به مصرف میوه و سبزیجات کنید. سعی کنید همیشه میوه شسته و آماده در دسترس کودک تان باشد.
* بررسی ها نشان می دهند احتمال ابتلا به چاقی در کودکانی که در دوره
نوزادی از شیر مادر استفاده کرده اند نسبت به کودکانی که از شیر خشک
استفاده کرده اند کمتر است. 3 تا 4 ماه تغذیه ی انحصاری با شیر مادر، با 35
درصد کاهش چاقی در سنین 5 تا 6 سالگی همراه است.
چاقی در کودکان با تماشای تلویزیون
* زمان بازی های کامپیوتری و تماشای تلویزیون را در کودکان خود محدود کنید.
امروزه کودکان ساعات زیادی را صرف بازی های کامپیوتری و تماشای تلویزیون
می کنند، مطالعات زیادی نشان داده که این شیوه ی زندگی در کودکان با افزایش
وزن آن ها ارتباط مستقیم دارد.
شاید این که به کودک تان اجازه دهید به سراغ غذاهای آماده یا همان فست
فودها برود و یا غذای خود را جلوی تلویزیون بخورد، به شما فرصت بیشتری برای
انجام بقیه کارهای زندگی دهد، اما کودکان تان ناآگاه تر از این هستند که
بدانند بهترین چیز برای آنان چیست و بتوانند مراقب سلامتی شان باشند.
اگر حق انتخاب به کودکان داده شود اغلب بچه ها، غذاهای پُرچرب و پُِرنمک یا
پُرشکر را نسبت به میوه های تازه و سالاد و ماهی و … ترجیح می دهند. آن
ها در منزل نشستن و سرگرم شدن با بازی های کامپیوتری را به بیرون از منزل
رفتن و فعالیت بدنی داشتن، ترجیح می دهند.
لذا دادن آزادی بیش از حد به کودکان برای این که غذاهای رژیم غذایی شان را
خودشان انتخاب کنند و یا ساعات زیادی را جلوی تلویزیون و یا کامپیوتر صرف
کنند، در نهایت منجر به افزایش احتمال چاقی در آنان می گردد. پس بیایید اول
شیوه های درست تغذیه را بیاموزید و اجرا کنید تا کودکان تان نیز از شما آن
ها را بیاموزند.درصد کمی از چاقی کودکی متأثر از مسائل هورمونی و ژنتیک می باشد. کودکان
چاق باید توسط پزشک معاینه و بررسی شوند. این بررسی شامل ارزیابی خطر ابتلا
به بیماریهای قلبی، مشکلات ارتوپدی مرتبط با وزن، بیماریهای پوستی و
مشکلات روانی می باشد.
عوامل خطر بیماری های قلبی شامل سابقه فامیلی بیماری قلبی زودرس، کلسترول و
فشار خون بالا، استعمال دخانیات دیابت و فقدان تحرک بدنی می باشد.
کودکان چاق فشار خون بالا، ضربان قلب و برون ده قلبی بیشتر نسبت به کودکان
غیرچاق دارند. نهایتاً استعداد بیشتر ابتلا به دیابت در کودکان چاق از
عوامل نگران کننده در آینده به شمار می رود.
هرچند افزایش دیابت نوع۲ در کودکی کمیاب است ولی افزایش انسولین در خون و
عدم تحمل به گلوکز می تواند در سنین بالاتر به دیابت منجر شود. فعالیت بدنی
کودکان باید ارزیابی شود. این ارزیابی ها نه فقط به خاطر تخمین خطر بیماری
قلبی- عروقی بلکه برای راهنمایی و درمان در آینده می باشد. الگوی تماشای
تلویزون باید مورد بازبینی قرار گیرد چرا که تماشای تلویزیون با چاقی در
کودک ارتباط دارد.
از آنجا که کودکان چاق وزن اضافه تحمل می کنند در معرض خطر مشکلات ارتوپدی نیز می باشند.
کودکان چاق بیشتر به عوارض پوستی دچار می شوند.
مشکلات روانی از قبیل افسردگی- عدم اعتماد به نفس- منفی بینی در کودکان چاق شایع تر است.
● چه کودکی را باید ازنظر اضافه وزن مورد مشاوره ارزیابی قرار داد؟
▪ هر کودکی که ازنظر (bmi) شاخص توده بدنی در صد ۸۵ قرار دارد و دارای سابقه فامیلی مثبت می باشد.
▪ هر کودکی با (شاخص توده بدنی) بیش از ۹۵درصد
▪ هر کودکی با افزایش سریع شاخص توده بدنی
● درمان
وقتی کودکی دچار چاقی شد برنامه دقیق برای درمان باید طراحی شود. برنامه موفق باید موارد ذیل را شامل شود:
▪ راههای رسیدن به وزن مناسب
اهداف کاهش وزن باید دست یافتنی باشد و برای رسیدن به وزن مناسب در کودک بایستی به موارد ذیل توجه نمائید.
۱) کنترل رژیم غذایی
کودک باید به طور روزانه غذای خود را برای ارزیابی ثبت نماید. این ثبت
روزانه نباید فقط شامل نوع و مقدار مصرف غذا باشد بلکه باید دقیقاً مکان
مصرف غذا، زمان و اینکه با چه کسی غذا خورده است را مشخص نماید.
۲) فعالیت بدنی
ورزش برای برقراری کاهش وزن و نیز جایگزینی ماهیچه به جای چربی لازم است.
بنابراین در یک برنامه کنترل وزن فعالیت بدنی جزئی جدایی ناپذیر و ضروری
است. توصیه های ورزشی باید کوتاه باشد و شدت و زمان آرام آرام افزایش یابد،
بهترین زمان ۲۰تا ۳۰دقیقه فعالیت بدنی علاوه بر فعالیت معمولی روزانه و
فعالیتی که کودک در مدرسه انجام می دهد، می باشد.
۳) تغییر رفتار
الف) کنترل شخصی:
با اینکار کودک مصرف غذا و تحرک بدنی خود را مثبت می نماید. این کار، را از آنچه مصرف کرده و انجام داده آگاه می کند.
ب) آموزش تغذیه:
برای کودک و والدین درمورد تغذیه سالم و اهمیت مصرف فیبر توضیح دهید.
ج) کنترل محرک ها:
مصرف غذاهای پرچربی را محدود نمایید. والدین نباید فرزندان را وادار به
اتمام غذا نمایند و فرزندان نباید اجباری به اتمام غذا داشته باشند.
د) رفتار تغذیه ای:
کودکان باید در هنگام صرف غذا لقمه های کوچکتر بردارند و غذا را کاملاً بجوند.
و) فعالیت بدنی:
برنامه ورزشی طراحی کنید و برای رسیدن به آنها پاداش تعیین نمایید.
هـ) تغییر نظرات:
کودک را وادار به خوش بینی نمایید.
ی) پاداش:
برای رسیدن به وزن مطلوب و داشتن فعالیت بدنی برای او پاداش درنظر بگیرید.
ر) مشارکت خانواده:
همکاری خانواده در کنترل چاقی کودک مؤثر است.
– چگونه به فرزند خود در نگهداری وزن مطلوب کمک نماییم؟
– چگونه بفهمیم کودکمان اضافه وزن دارد؟
با استفاده از نمودار مخصوص می توان اضافه وزن کودک را مشخص نمود تعیین
میزان اضافه وزن در کودکان تنها با استفاده از نمودارهای بخصوص امکان پذیر
است. شما می توانید با مقایسه جثه فرزند خود با همسالان خودش تا حدودی به
اضافه وزن مشکوک شوید ولی تعیین مقدار آن نیازبه معاینه پزشکی دارد.
چگونه می توانیم از اضافه وزن کودک جلوگیری نماییم؟
مشکلات مربوط به وزن به سختی کنترل می شود بنابراین پیشگیری از وقوع چاقی
از ابتدا مهم است. نکات ذیل به شما کمک می کند تا کودکی با وزن مناسب داشته
باشید.
ـ هنگامی که فرزندتان گرسنه نیست او را مجبور به خوردن و آشامیدن ننمایید.
ـ اجباری در به اتمام رساندن غذای وی نداشته باشید.
ـ غذا را با عنوان بکار نبرید.
ـ به عنوان پاداش اتمام غذا دسر (شکلات و شیرینی) به کودک ندهید. این عمل
به کودک می آموزد که شیرینی بیشتر از دیگر گروه های غذایی مصرف نماید.
ـ از برنامه غذایی سالم استفاده نمایید بیش از ۳۰درصد کل کالری موردنیاز
کودک نباید از چربی باشد در این مورد می توانید از مشاور تغذیه کمک بگیرید.
فرزند شما نیاز به مصرف فیبر غذایی حاصل از میوه ها و سبزیجات و غلات
دارد.
ـ تا جایی که ممکن است از غذاهای آماده (پیتزا، همبرگر، مرغ سوخاری) کمتر استفاده نمایید.
ـ تماشای تلویزیون را برای فرزندتان محدود نمایید و فعالیت هایی چون دوچرخه سواری و توپ بازی را جایگزین کنید.
ـ زمانی را برای تحرک بدنی با فرزندتان اختصاص دهید.
ـ با هم به پیاده روی بروید.
ـ به فرزندتان بیاموزید که تغذیه خوب و عادات غذایی مناسب و فعالیت بدنی می تواند عمری طولانی و جسمی سالم را نوید دهد.
● چگونه می توانیم عادات غذایی سالم را در فرزندان خود پدید آوریم؟
بیشتر موادی که کودک مصرف می نماید همان موادی است که ما از سوپر مارکت و
رستوران خریداری می نماییم. سعی نماییم غذاهایی تهیه کنیم که محتوی چربی و
قند زیادی نداشته باشد. در عوض غذاهای کم چربی و پرفیبر تهیه نماییم بعد از
دو سالگی کودک می توان شیر کم چربی را بجای شیر کامل به او داد حتماً
اطمینان حاصل کنید که غذا و یا تنقلات سر میز یا سفره صرف می شود نه جلوی
تلویزیون چرا در زمان تماشای تلویزیون بر مقدار مصرفی غذا توجهی نمی شود.
سعی کنیم همه افراد خانواده از برنامه غذایی سالم استفاده کنند به این ترتیب فرزندمان تنها نخواهد ماند.
● چگونه می توانیم به فرزندمان کمک نماییم تا فعالیت بدنی بیشتری داشته باشند؟
یکی از بهترین اعمالی که شما می توانید انجام دهید محدود نمودن تماشای
تلویزیون و بازیهای کامپیوتری و جایگزین کردن آنها با پیاده روی- اسکیت و
دیگر ورزش هاست. کودکان خود را تشویق کنید که در تیم ورزشی مدرسه ثبت نام
کنند- به همراه افراد خانواده، کودک را به پیاده روی و دوچرخه سواری ببرید.
چاقی کودکان مشکلی است که حتی در کشورهای پیشرفته وجود دارد. چاقی در دوران
کودکی ممکن است منجر به وقوع بیماری های خطرناک و تهدید کننده شود و
پیامدهای روانی منفی داشته باشد. علت چاقی در کودکان معمولاً شامل مصرف
غذاهای ناسالم، کمبود فعالیت های فیزیکی و پرتحرک و الگوهای غذایی نامناسب
خانواده است.
افزایش تعداد بچه های چاق می تواند منجر به وقوع مشکلات اجتماعی شود چرا که
آنها از سوی همسالانشان مورد تمسخر قرار می گیرند. زمانی که بچه ها چاق می
شوند، باید تلاش زیادی صورت گیرد تا بتوان آنها را به وزن عادی برگرداند.
● چرا بچه ها چاق می شوند
بدن، انرژی مصرف نشده را به عنوان چربی ذخیره می کند و برای انجام فعالیت
ها و زنده بودن همواره باید غذا و کالری دریافت شود حال اگر مواد دریافت
شده بدن بیش از نیاز افراد باشد بدن این مواد اضافه را به صورت چربی در خود
ذخیره خواهد کرد. مصرف غذاهای نامناسب مثل غذاهای باچربی و قند بالا به
جای مصرف غذاها و مواد سالم، کمبود فعالیت های فیزیکی و نداشتن تحرک بچه
های امروزی از علل چاقی در کودکان است.
بچه های امروزی به طور میانگین حدود ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه در روز تلویزیون
تماشا می کنند، همچنین زمان زیادی را پشت میز کامپیوتر و سایر بازی های
الکترونیکی صرف می کنند.
این جایگزینی فعالیت های پرتحرک با فعالیت های کم تحرک و ساکن موجب افزایش چاقی در میان کودکان شده است.
همچنین الگوهای مصرفی خانواده می تواند تأثیر زیادی بر وزن بچه ها داشته باشد.
تعدادی از والدین چاق نسبت به سایر والدین توجه و نگرانی کمتری راجع به وزن
فرزندانشان دارند. این بی توجهی موجب می شود تا والدین نسبت به نحوه خوردن
فرزندانشان اهمیت زیادی نشان ندهند و در نتیجه کودکانشان چاق تر می شوند.
تعدادی از اختلالات ژنی هم موجب چاقی بچه ها می شود. اگر به لحاظ ژنتیکی
بچه ها مستعد چاقی باشند والدین باید در انتخاب غذاها و الگوهای مصرفی خود
دقت بیشتری به خرج دهند.
ط تغییرات در سبک زندگی، راهی برای چاق شدن
بعضی از تغییرات در سبک زندگی و الگوهای مصرفی افراد به چاقی آنهاکمک می کند.
پائین رفتن هزینه های عمومی مواد خوراکی، استفاده بسیار از غذای بیرون از
منزل، فراوانی غذاها و نوشیدنی های با انرژی و کالری بالا، افزایش حجم
غذاهای مصرفی در رستوران ها و فست فود ها، افزایش استفاده از حمل و نقل
شخصی و کاهش انجام ورزش در مدارس از جمله این الگوها هستند.
● مشکلات مرتبط با چاقی
بیشتر مشکلات و ناراحتی های مرتبط با چاقی بعدها در بزرگسالی خود را نشان می دهد.
خطر وقوع و افزایش دیابت نوع دوم، افزایش اختلالات خوردن مثل پرخوری روانی،
اختلالات استخوانی مثل ساختار و شکل نامناسب پاها، به وجود آمدن مشکلات
کبدی، اختلالات تنفسی، مثل مسدود شدن و ناراحتی قفسه سینه که موجب به وجود
آمدن تنگی نفس و… می شود، اختلالات خواب مثل خروپف و ناراحتی در به خواب
رفتن و به وجود آمدن مشکل تنفسی در خواب، ناراحتی های قلبی که ناشی از
افزایش حجم قلب و مسدود شدن رگ های قلب است از جمله مشکلات کودکان چاق است.
چاقی در کودکی منجر به چاقی در بزرگسالی می شود. بچه های چاق و سنگین وزن به احتمال زیاد در بزرگسالی هم چاق خواهند بود.
● مشکلات اجتماعی بچه های چاق
کودکان و نوجوانان چاق احتمالاً عزت نفس پائین تری خواهند داشت که می تواند
بر جنبه های مهم زندگی شان مثل روابط با دوستانشان و موفقیت در مدرسه
تأثیر بگذارد.
چاقی بچه ها خطر به وجود آمدن بیماری ها و اختلالات را در بزرگسالی افزایش
می دهد. بچه های چاق اگر در بزرگسالی هم وزن نرمالی داشته باشند بیش از
سایر افراد در معرض ابتلا به بیماری ها قرار می گیرند.
● برای کاهش چاقی می توان به نکات زیر توجه کرد:
افزایش آگاهی عمومی درباره خطرات چاقی، با استفاده از رسانه های جمعی، توزیع بروشورها و …
چاقی باید به عنوان یک بیماری پزشکی شناخته شود. در حالی که امروزه فقط پیامدهای آن مثل دیابت و … به عنوان بیماری شناخته می شود.
کیفیت تغذیه در مدارس باید بهبود یابد و به جای عرضه و ارائه مواد پرکالری و
حاوی قند زیاد میو ه ها و مواد مغذی و سالم به بچه ها عرضه شود. از سوی
دیگر باید به ورزش کودکان در مدارس توجه ویژه ای شود.
باید برای بچه ها فضاهای بازی ایجاد شود. بسیاری از مناطق دچار کمبود فضای
بازی هستند و یا این که مکانهای بازی و ورزش بچه ها مناسب و استاندارد
نیست.
آموزش تغذیه سالم باید در دسترس همه افراد قرار گیرد اغلب افراد بویژه
کودکان از سلامت غذاهایی که مصرف می کنند آگاهی ندارند و از سوی دیگر نمی
دانند چه غذاهایی مناسب سن آنهاست.
