پیسه را بیشتر بشناسید
بیماری پیسه چه اثراتی روی بدن میگذارد آیا
واگیردار است و می تواند ریشه ارثی یا فامیلی داشته باشد این بیماری چگونه
در بدن افراد مبتلا پدید می آید و چه روش های درمانی برای آن وجود دارد
مبتلایان به آن چه نکاتی در این زمینه باید رعایت کنند
یک متخصص پوست گفت: پیسه یک بیماری گرمسیری و
ناشی از اختلال رنگ دانه‌های پیگمان پوست است که در پی این اختلال،
سلول‌های سازنده رنگدانه از بین می‌روند.
دکتر رضا یعقوبی درگفت‌وگو با ایسنا در
ارتباط با بیماری پیسه توضیح داد: بیماری پیسه یا ویتیلیگو که در گویش
عامیانه پیسی و به زبان عربی برص نیز نامیده می‌شود، ناشی از اختلال رنگ
دانه‌های پیگمان پوست است. در طول این بیماری، سلول‌هایی که سازنده پیگمان
یا رنگدانه هستند از بین می‌روند و در نتیجه نابودی این سلول‌های رنگدانه
یا ملانویست‌ها و خالی ماندن جای آن، پوست بدون رنگ و سفید می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور
اهواز گفت: از بین رفتن سلول‌ها و تعداد آن با توجه به وسعت بیماری متفاوت
است. گاهی وسعت بیماری به اندازه یک سر سوزن و گاهی به اندازه کف دست است و
گاه تمام بدن را شامل می‌شود. بیماری پیسه با سطح‌های مختلف با لکه‌هایی
بدون رنگ و سفید و یا مایل به صورتی مشخص می‌شود که ضایعات و لکه‌ها در بدن
به شکل قرینه هستند، بدین صورت که اگر ضایعه روی زانوی چپ ایجاد شود
متقابلا بر روی زانوی راست نیز به وجود خواهد آمد.
یعقوبی درباره نقش ملانویست‌ها ادامه داد:
نقش ملانویست‌ها در ساختن رنگدانه یا پیگمان‌ها است. پیگمان موجب می‌شود
اشعه ماورابنفش به هنگام تابیدن به پوست، به لایه‌های زیرین پوست نفوذ
نکند، به این صورت که پیگمان‌ها خاصیت فیلتر کردن یا نقش محافظتی در برابر
تشعشعات زیان‌بار خورشید ایفا می‌کنند.
وی افزود: در افرادی که مبتلا به بیماری پیسه
یا ویتیلیگو هستند، نقطه‌ای که پیسه شده و فاقد سلول‌های رنگدانه است، به
راحتی دچار آفتاب‌سوختگی می‌شود. این بیماران مستعد انواع بدخیمی و
سرطان‌های پوستی هستند زیرا یکی از عواملی که در ایجاد این بیماری می‌تواند
نقش زیادی داشته باشد، نور خورشید است. بنابراین پیسه یک بیماری گرمسیری
است و در استان خوزستان نسبت به سایر استان‌ها افرادی که به این بیماری
مبتلا می‌شوند، بسیار زیاد هستند. همچنین بیماری افراد مبتلا به پیسه در
تابستان و در نواحی گرمسیر مانند خوزستان تشدید می‌شود.
یعقوبی درباره علت بیماری پیسه یا ویتیلیگو
عنوان کرد: علت اصلی بیماری پیسه ناشناخته است ولی از جمله عوامل موثری که
در ایجاد بیماری به آن دست یافته‌ایم، یکی نقش ژن است که در 30 تا 40 درصد
از موارد مشاهده شده است که در ابتلا به این بیماری، نوعی استعداد خانوادگی
داشته‌اند. همچنین به نظر می‌رسد که بیماری پیسه، یک بیماری خودایمنی
باشد. در بیماری‌های خودایمنی، بدن بیمار علیه سلول‌های خود وارد عمل
می‌شود و موادی را می‌سازد که موجب آسیب رساندن به سلول‌های بدن می‌شود.
این متخصص پوست با اشاره به طیف سن و جنس
افرادی که در معرض ابتلا به پیسه هستند، گفت: این بیماری از نوزادان تا
اشخاص بالغ را شامل می‌شود و انواع گروه سنی به بیماری پیسه مبتلا می‌شوند
ولی به نظر می‌رسد افراد زیر 20 سال بیشتر در معرض به آن ابتلا هستند.
بیماری پیسه در هر دو جنس زن و مرد نیز به یک میزان قابل مشاهده است.
وی افزود: بیماری پیسه یک بیماری اکتسابی است
که خیلی به ندرت ممکن است مادرزادی باشد و حدود 40 درصد از مبتلایان،
استعداد فامیلی در ابتلا به این بیماری دارند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور
اهواز با اشاره به چگونگی مصرف دارو و انواع درمان بیماری پیسه توضیح داد:
مصرف داروها و نوع آنها به وسعت بیماری و محل انتشار آن بستگی دارد و از
انواع درمان‌ها، داروهای موضعی، نوردرمانی یا فتوتراپی و در مواردی نیز از
جراحی برای اصلاح نواحی بدون رنگ استفاده می‌شود. در مجموع، پیسه یک بیماری
صعب‌العلاج است ولی درمان آن روی نواحی صورت معمولا خوب جواب می‌دهد و
همچنین قسمت‌هایی از بدن که دارای موهای مشکی و نه سفید باشند، امید به
درمان شدن زیاد است.
وی اظهار کرد: بهترین راه ممکن، مخفی کردن لکه‌ها و ضایعات با کرم است زیرا کم‌هزینه است و عوارض ندارد.
یعقوبی گفت: در این بیماری بیشترین موردی که
موجب آزار بیمار می‌شود، برقراری ارتباط اجتماعی است زیرا افراد بی‌اطلاع،
از مبتلا شدن به این بیماری در برخورد با شخص بیمار می‌ترسند. این در حالی
است که بیماری پیسه به هیچ عنوان مسری نیست. این بیماری به خصوص برای
افرادی که دارای پوست تیره هستند، مانند یک تراژدی است به این دلیل که دو
رنگ شدن پوست آنها و سیاه و سفید شدن بدن بسیار مشخص است و فرد از لحاظ
ظاهری وضع نامناسب‌تری پیدا می‌کند.
تغییرات پوستی ناشی از نور خورشید
نور آفتاب چه اثراتی روی بدن ما میگذارد و
باعث چه تغییراتی در آن می شود آیا تاثیرات مخرب نورخورشید را بر پوست و مو
میدانید؟چه تغییراتی در پوست پس از مواجه شدن با آفتاب ایجاد می شود چه
کارهایی برای این امر باید انجام دهیم؟
1- تغییرات بافتی ناشی از نور خورشید
اشعه‌ی ماورای بنفش یا UV باعث ضخیم و یا
نازک شدن پوست می‌شود. پوست ضخیم در قسمت چین و چروک زمخت به خصوص در قسمت
پشت گردن دیده می‌شود که با کشیدن پوست از بین نمی‌رود.
وضعیتی به نام سولار الاستوز (Solar elastosis) در قسمت پوست ضخیم و چین و
چروک‌های زمخت به وجود می‌آید. سولار الاستوز یعنی تخریب بافت کشسانی پوست
در اثر نور آفتاب که باعث پیری زودرس و چین و چروک پوست می‌گردد.
یکی از اثرات شایع UV ، نازک شدن پوست است که باعث چروکیدگی، خون‌مردگی و پارگی آن می‌شود.
2- تغییرات رگ‌های خونی در اثر نور خورشید
اشعه UV، دیواره رگ‌های خونی را نازک می‌کند. در نتیجه در اثر کوچک‌ترین
ضربه، رگ‌های خونی قسمت در معرض تابش نور آفتاب، پاره شده و خون‌مردگی در
زیر پوست ایجاد می‌شود؛ به عنوان مثال خون‌مردگی پوست در اثر نور آفتاب
بیشتر در پشت دست‌ها یا ساعد دیده می‌شود، ولی در بازوها و قسمت داخلی
دست‌ها و ساعد دیده نمی‌شود.
نور خورشید همچنین باعث اتساع مویرگ‌های پوست به خصوص پوست صورت می‌شود.
3- تغییرات رنگدانه های پوست در اثر نور آفتاب
شایع‌ترین تغییرات رنگدانه ای پوست در اثر نور آفتاب، ایجاد کک و مک و لکه‌های پوستی است که بیشتر در افراد با سفیدپوست دیده می‌شود.
وقتی که سلول تولید کننده ملانین (رنگدانه پوست) یا ملانوسیت تخریب شود، کک
و مک ایجاد می‌شود. کک و مک های بزرگ که لکه‌های کبدی یا لکه‌های پیری نیز
نامیده می‌شوند، در پشت دست‌ها، قفسه سینه، شانه، بازو و پشت دیده
می‌شوند. این لکه‌ها در واقع مربوط به افزایش سن نیستند، بلکه مربوط به
تابش نور آفتاباند.
اشعه‌ی UV باعث ایجاد لکه‌های سفید رنگی روی پوست به خصوص در قسمت ساق پا و
نیز پشت دست‌ها و بازوها می‌شود که در اثر تخریب ملانوسیت ها ایجاد
می‌شوند
4- برآمدگی‌های پوست در اثر نور آفتاب
اشعه‌ی UV باعث افزایش تعداد خال‌های گوشتی در قسمت‌های در معرض تابش نور
آفتاب می‌شود. نور خورشید همچنین باعث ایجاد ضایعات پیش سرطانی به نام
کراتوزس اکتینیک (actinic keratoses) روی پوست به خصوص در قسمت صورت،
گوش‌ها و پشت دست‌ها می‌شود که بعدها سرطانی می‌شود.
اشعه‌ی UV باعث ایجاد عارضه‌ای به نام کراتوزس سبورئیک روی پوست نیز می‌شود
که شبیه زگیل است، ولی برعکس کراتوزس اکتینیک سرطانی نمی‌شود.
5- سرطان پوست در اثر نور خورشید
تأثیر خورشید در ایجاد سرطان پوست کاملاً شناخته شده است. شایع‌ترین سرطان
کشنده پوست «ملانوما» نام دارد. هرچقدر مدت زمان تابش و شدت اشعه UV بیشتر
باشد، احتمال بروز سرطان هم بیشتر است.
پس سعی کنید …
* اوقاتی از روز که شدت تابش نور خورشید بیشتر است (ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر) در فضای باز نباشید و در منزل بمانید.
* هنگام تماس با نور آفتاب تا حد امکان قسمت‌های باز پوست (مثل دست‌ها) را با لباس بپوشانید.
* حتماً از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
* از کلاه لبه دار و عینک آفتابی استفاده کنید.
* تا حد امکان زیر نور خورشید قرار نگیرید و در سایه راه بروید
