مقایسه ویژگی های خانواده سالم و خانواده ناسالم
| ویژگی های خانواده سالم: در یک خانواده سالم… |
ویژگی های خانواده ناسالم: در یک خانواده ناسالم… |
| 1.میان اعضای خانواده روابط سالم و تفاهم آمیز وجود دارد و آنان با یکدیگر در تعامل هستند. | 1.اعضای خانواده، با یکدیگر رابطه ای ندارند و هر کس سرش توی لاک خودش است و مانند چند «ربات» کنار هم زندگی می کنند ! |
| 2.اعضای خانواده از مصاحبت یکدیگر لذت می برند و فرصت هایی را برای با هم بودن، بحث و گفتگوی آزاد و بدون واهمه در نظر می گیرند و به حرف های یکدیگر فعالانه گوش می دهند. |
2.اعضای خانواده، کمتر یکدیگر را ملاقات می کنند و در خانواده فضای گفت و شنود وجود ندارد و اعضا، یکدیگر را تحقیر و سرزنش می کنند! |
| 3.اعضای خانواده در بحث های خانوادگی مشارکت می کنند و حضوری فعال دارند و احساس ها و اندیشه ها و نگرانی های خود را به راحتی بیان می کنند. |
3. اعضای خانواده، زن، شوهر و فرزندان از یکدیگر نفرت دارند و دائما از یکدیگر دل جویی می کنند و در حال مشاجره و بگو مگو هستند! |
| 4. اعضای خانواده، زن، شوهر و فرزندان نسبت به رفتار یکدیگر حساس هستند و به یکدیگر انرژی مثبت می دهند. | 4. اعضای خانواده، نسبت به فتار یکدیگر بی تفاوت هستند و در فضای یأس و بدبینی حاکم است! |
| 5.اگر یکی از اعضای خانواده دچار ناراحتی شود، علت را جویا میشوند و مشکل را به کمک یکدیگر حل میکنند. | 5.اگر یکی از اعضای خانواده دچار ناراحتی شود،اعضای خانواده نسبت به هم کم توجه و یا بی توجه هستند و رابطه آنها سرد و خشک است! |
| 6.میان اعضای خانواده،تقسیم کار وجود دارد و اعضای خانواده نسبت به امور خانه و خانواده احساس مسئولیت میکنند. | 6.اعضای خانواده،نسبت به امور خانه و خانواده بی تفاوت هستند و احساس مسئولیت نمی کنند! |
| 7.میان اعضای خانواده،اعتماد،صداقت و احترام متقابل وجود دارد. | 7.میان اعضای خانواده،پنهان کاری،فریب کاری و عدم صداقت حاکم است! |
| 8. زن و شوهر از یک رابطه جنسی سالم، رضایت بخش و امن برخوردارند. | 8. زن و شوهر با یکدیگر رابطه ی جنسی ندارند و یا از رابطه خود رضایت ندارند! |
| 9. میان اعضای خانواده، به ویژه زن و شوهر یا پدر و مادر، همدلی، همفکری، همکاری و هماهنگی وجود دارد. | 9. میان اعضای خانواده، جدایی، تفرقه و تضاد حاکم است! |
| 10. اعضای خانواده، با یکدیگر مؤدبانه، محبت آمیز و با احترام صحبت و رفتار می کنند. | 10. اعضای خانواده، با یکدیگر آمرانه، پرخاشگرانه و توهین آمیز رفتار و برخورد می کنند! |
| 11. پدر و مادر حضوری دائمی، فعال و با کیفیت دارند و فقط زیر یک سقف به سربردن مطرح نیست. | 11. پدر و مادر و یا یکی از آنها به دلیل اشتغال بیش از حد حضور ندارند و قابل دسترس نیستند! |
| 12. به نیاز های اعضای خانواده، به ویژه نیازهای روانی آنان پاسخ مناسب داده می شود و اعضا از امنیت خاطر برخوردارند. | 12. به نیاز های اعضای خانواده، به ویژه نیاز های روانی آنان، مانند محبت و احترام، توجه نمی شود! |
| 13. فضای خانواده گرم و صمیمی است و اعضای خانواده کنار یکدیگر احساس امنیت و آرامش روانی می کنند. | 13. فضای خانواده، سرد و بی روح است و اعضای خانواده کنار یکدیگر احساس ناامنی و عدم آرامش می کنند! |
| 14. زن و شوهر نسبت به یکدیگر و پدر و مادر نسبت به فرزندان محبت غیر مشروط می کنند. به بیان دیگر محبت خریدنی نیست و محبت پدرو مادر را با هیچ قیمتی نمی توان در جای دیگر به دست آورد. |
14. زن و شوهر نسبت به یکدیگر و پدر ومادر نسبت به فرزندان محبت مشروط می کنند و سر یکدیگر منت می گذارند. به بیان دیگر، اعضای خانواده محبت واقعی یا کاذب را در کانون های دیگر جستجو می کنند! |
| 15. زن وشوهر از ازدواج خود ابراز خرسندی و رضایت می کنند و راضی هستند. | 15. زن و شوهر از ازدواج با یکدیگر ابراز پشیمانی می کنند و عدم رضایت خود را در رفتار و گفتارشان بروز می دهند! |
| 16. اعضای خانواده امیدوار هستند و یکدیگر را به امید دعوت می کنند. | 16. اعضای خانواده مأیوس هستند و همواره آیه ی یأس می خوانند! |
| 17. اعضای خانواده، آینده نگر هستند و به موفقیت ها اشاره می کنند و افق های آینده را در نظر می گیرند. | 17. اعضای خانواده، گذشته نگر هستند و شکست ها را بزرگ نمیایی می کنند و آینده را تیره و تار می بینند! |
| 18. اعضای خانواده، به ارزش تلاش و سختکوشی توجه می کنند و اهمیت می دهند و معتقدند که نابرده رنج، گنج میسر نمی شود. | 18. اعضای خانواده،به شانس، اقبال، سرنوشت و بخت اعتقاد دارند و تن پروری و تنبلی حاکم است! |
| 19. در میان اعضای خانواده، اعتماد متقابل، امانتداری و رازداری وجود دارد. | 19. در میان اعضای خانواده، پنهان کاری، عدم اعتماد و عدم رازداری وجود دارد! |
| 20. زن و شوهر با عشق، زندگی می کنند. | 20. زن و شوهر با عشق، بازی می کنند! |
| 21. اعضای خانواده، بانشاط و با روحیه هستند. | 21. اعضای خانواده ، خسته وبی حوصله هستند! |
| 22. پدر و مادر به وجود فرزندان خود ابراز افتخار و رضایت می کنند و خداوند را شاکر هستند. | 22. پدر و مادر، فرزندان را مانع خوشبختی و پیشرفت خود می دانند و از داشتن فرزندان ابراز پشیمانی می کنند! |
| 23. پدر و مادر در حق فرزندان خود دعا می کنند. | 23. پدر و ماد رفرزندان خود را نفرین می کنند و دشنام می دهند! |
| 24. هنگام بروز بحران، مانند: بیکاری، بیماری، ورشکستگی و مرگ و میر اعضای خانواده به یکدیگر نزدیک می شوند تا با بحران مقابله کنند. |
24. اعضای خانواده، هنگام بروز مشکلات با مصیبت ها در کنار همدیگر نیستند و از هم حمایت نمی کنند و احساس تنهایی می کنند! |
| 25. اعضای خانواده در غم ها و شادی های یکدیگر شرکت می کنند و سهیم هستند. | 25. به غم ها و شادی های یکدیگر توجه ندارند و هرکس در دنیای خودش به سر می برد! |
| 26. ارزش ها و فضایل اخلاقی حاکم است،مانند: شرافت، صداقت، وفاداری، تعهد، خوشبینی، توکل و صبر. | 26. رذایل اخلاقی حاکم است، مانند: دروغ، غیبت، ناسپاسی، خیانت، نفاق، ریا و بدبینی! |
| 27. فضای قدر دانی و تشکر و شکر گزاری وجود دارد و اعضای خانواده برای زحمات یکدیگر ارزش قائل هستند. | 27. فضای ناسپاسی و طلبکاری حاکم است و اعضای خانواده برای زحمات یکدیگر ارزش قائل نیستند! |
| 28. زن و شوهر تلاش می کنند از هرگونه حرف یا عملی که موجب رنجش یا کدورت شود و دوا و بقای خانواده را تهدید کند، اجتناب کنند و به حساسیت های مثبت و منفی یکدیگر توجه دارند. |
28. زن و شوهر همواره با اعمال و گفتار خود یکدیگر را آزار می دهند، سعی می کنند از یکدیگر انتقام بگیرند و با عیب جویی، ایجاد تنش کرده و سلامت خانواده را تهدید می کنند! |
| 29. مثبت نگری وجود دارد و اعضای خانواده در مقام شناخت خوبی ها و زیبایی های یکدیگر هستند. | 29. زن و شوهر و اعضای خانواده با منفی نگری به دنبال عیب جویی و در جستجوی نکات منفی یکدیگر هستند! |
| 30. فضای عفو و گذشت وجود دارد و همواره محبت ها و خوبی ها خاطره های مثبت و خوشایند را مورد تأکید قرار می دهند و آنها را با آب و تاب تعریف می کنند و بر زبان می آورند. |
30. فضای انتقام و کینه جویی وجود دارد و اعضای خانواده همواره در جستجوی اشتباه های یکدیگر هستند و خاطره های منفی را زنده و «کهن قباله های» قدیمی را مطرح می کنند! |
| 31. پدر و مادر بر این باورند که همه ی رفتارها را باید یاد گرفت و یاد داد. | 31. پدر و مادر معتقدند که همه ی رفتار ها ذاتی اند . |
| 32. اعضای خانواده، با هم تصمیم می گیرند و به یکدیگر کمک می کنند تا هر کس خود تصمیم بگیرد. | 32. یک نفر تصمیم می گیرد و به اعضای خانواده تحمیل می کند و بقیه ی اعضا باید اطاعت و متابعت کنند! |
| 33. پدر و مادر، به فرزندان، مسئولیت می دهند و آنان مسئولیت می پذیرند. مسئولیت ها بین اعضای خانواده تقسیم می شود و هر یک از اعضا به نوعی احساس مسئولیت می کند. |
33. مسئولیت ها، فقط به عهده ی پدر یا مادر است و به فرزندان، مسئولیت نمی دهند. در نتیجه آنان مسئولیتی را نمی پذیرند و تنبل و مسئولیت ناپذیر بار می آیند! |
| 34. اعضای خانواده، از زنده ماندن و زندگی کردن کنار هم لذت می برند و ابراز شادمانی می کنند. | 34. اعضای خانواده، ابراز خستگی می کنند و از زندگی کردن با هم و کنار هم بودن بیزارند! |
| 35. پدر و مادر، برای تربیت فرزندان به آنان انگیزه می دهند و از انگیزه های درونی و تشویق استفاده می کنند. | 35. پدر و مادر، برای تربیت فرزندان، از فشار های خارجی و انگیزه های بیرونی استفاده می کنند! |
ویژگی‌های خانواده سالم و ناسالم
. بهره‌مندبودن از ٥ آزادی. این ٥ آزادی عبارتند از:
الف: آزادی دیدن، شنیدن و تصورکردن آنچه حالا اینجاست، آنچه قبلا بوده و بعدا خواهد بود.
ب: آزادی اندیشیدن- به آنچه شخص می‌اندیشد، نه آنچه باید بیندیشد.
ج: آزادی احساس‌کردن- آنچه شخص احساس می‌کند، نه آنچه باید احساس کند.
د: آزادی خواستن و انتخاب‌کردن- آنچه شخص می‌خواهد، نه آنچه باید بخواهد.
ه: آزادی تصور کردن- خودشکوفایی و نه ایفای نقشی بی‌انعطاف و رعایت دامن احتیاط.
2.
ابراز صمیمیت؛ ازدواج به‌عنوان مهم‌ترین بخش خانواده باید در جهت
صمیمی‌شدن باشد. این فرآیند مراحل زیر را طی می‌کند: دوست داشتن (عشق
ورزیدن)، حل‌وفصل اختلاف‌ها، مصالحه، تفرد و صمیمیت.
3. مذاکره
درباره تفاوت‌ها؛ مذاکره در مورد تفاوت‌ها وظیفه مهمی در فرآیند ایجاد
صمیمیت است. برای مذاکره بر سر تفاوت‌ها باید میل به همکاری وجود داشته
باشد تا حل‌وفصل منصفانه مسائل را امکانپذیر کند.
4.ارتباط روشن و
سازگار؛ ارتباط روشن و سازگار در جدا بودن و صمیمیت نقشی اساسی دارد.
برقراری ارتباط روشن مستلزم آگاه‌بودن از خود و از دیگری و نیز احترام
گذاشتن به یکدیگر است.
5. اعتمادکردن؛ اعتماد در اثر صداقت ایجاد می‌شود. ابراز صحیح احساسات، عواطف، افکار و امیال مهم‌تر از موافقت است.
6.
تفرد؛ در خانواده‌های سالم تفاوت‌ها تشویق میشوند. منحصربه‌فرد بودن و
تکرارنشدن هر یک از افراد خانواده، ازجمله نخستین ارزش‌های حاکم بر
خانواده‌های سالم است.
7. انعطاف‌پذیری؛ در خانواده‌های سالم،
نقش‌ها باز و انعطاف‌پذیر هستند. افراد می‌توانند بدون خجالت و شرمساری به
طیب خاطر خود رفتار میکنند.
8. برآورده‌شدن نیازها؛ خوشبخت کسانی
هستند که نیازهایشان برآورده می‌شود. خانواده سالم به همه اعضای خود اجازه
می‌دهد نیازشان را برآورده کنند.
9. پاسخگویی؛ خانواده سالم پاسخگوست. مسائل فردی و خانوادگی را تأیید می‌کند و به اتفاق برای حل آنها می‌کوشد.
10.قوانین
باز و انعطاف‌پذیرند؛ قانون‌بندی در خانواده‌های سالم به امکان بروز
اشتباه توجه دارد. می‌توان بر سر قوانین و باورها مذاکره کرد.
ویژگی‌های خانواده ناسالم و ناکارا
1.
انکار؛ خانواده‌های مسأله‌دار مسائل خود را انکار میکنند و به همین دلیل
مسائل آنها هرگز حل نمی‌شود. این خانواده‌ها همچنین ٥ آزادی را از خانواده
خود دریغ میکنند.
2. خلأ صمیمیت؛ در خانواده‌های مسأله‌دار خلأ صمیمیت وجود دارد. درواقع خلأ صمیمیت منجر به مسأله‌دارشدن خانواده می‌شود.
3.
شرم‌زدگی؛ خانواده‌های مسأله‌دار شرم‌زده هستند، پدر و مادر شرم به دل
ریخته دارند و در برخورد با فرزندان‌شان شرمساری را به نمایش می‌گذارند.
4.
نقش‌های بی‌انعطاف؛ نقش‌ها تحت‌تأثیر نیازهای خانواده به‌عنوان یک نظام
شکل می‌گیرند. بچه‌ها حقیقت خود را برای رعایت نیازهای نظام از دست
می‌دهند.
5. مرزهای نامشخص؛ اعضای خانواده‌های مسأله‌دار مرزهای
نامشخص دارند. اگر مادر بترسد، همه می‌ترسند. درواقع افراد به‌جای یکدیگر
احساس میکنند.
6. فداشدن نیاز افراد به‌خاطر نیاز نظام؛ نیازهای
افراد خانواده‌های مسأله‌دار برآورده نمی‌شود. نیازهای فردی فدای نیازهای
نظام می‌شود. در خانواده‌های مسأله‌دار، تقریبا همیشه با خشم و افسردگی
روبه‌رو هستیم.
7. ارتباط بد؛ ارتباط در خانواده‌های مسأله‌دار یا
آشکارا ضدونقیض است یا افراد با هم توافق کرده‌اند که هرگز در مقام مخالفت
با هم حرف نزنند. تماس و ارتباط واقعی به‌ندرت وجود دارد.
8.
استیلای منافع جمعی؛ نیازهای فردی فدای نیازهای نظام خانواده می‌شود. در
خانواده‌های مسأله‌دار، فرد به‌خاطر خانواده وجود دارد. ترک‌کردن
خانواده‌های مسأله‌دار دشوار است.
9. بی‌انعطافی قوانین؛ در خانواده‌های مسأله‌دار، قوانین بی‌انعطاف و تغییرناکردنی هستند. تربیت مسموم واضع این مقررات است.
10.
اسرار علنی؛ اسرار علنی ازجمله دروغ‌هایی است که خانواده را در حالت منجمد
نگه می‌دارد. در این شرایط هرکس از آنچه همه به ندانستن آن تظاهر میکنند،
آگاه است.
11.
نظام بسته و تغییرناپذیر؛ همه برای رفع پریشانی و ناراحتی‌کنترل‌کننده
تلاش میکنند، اما هرچه اشخاص نقش خود را بیشتر بازی میکنند، به همان
اندازه ایستایی نظام بیشتر می‌شود.
12. فقدان حدومرز؛ افراد خانواده‌های مسأله‌دار برای حفظ نظام خانواده از حد و مرز شخصی خود می‌گذرند و آن را واگذار میکنند.
