هومیوپاتی، مفید یا مضر؟
مروزه نظرات متفاوتی نسبت به استفاده از روش «هومیوپاتی» یا «همسان‌درمانی» به عنوان یک طب مکمل و جایگزین وجود دارد.
به گزارش سرویس سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در حالی که
برخی افراد می‌گویند هومیوپاتی، روشی ایمن و بی‌خطر است که اگر همراه با
روش‌های معمول درمانی به کار گرفته شود، حاصل بهتری خواهد داشت اما برخی
دیگر معتقدند که این شیوه می‌تواند مضر باشد و حتی توصیه آن از سوی پزشکان
غیراخلاقی است.
اساس هومیوپاتی بر این باور است که همانند، همانند را شفا می‌دهد و می‌توان
بیماری‌ها را با موادی درمان کرد که در افراد سالم علائمی مشابه با علائم
بیماری ایجاد می‌کنند. بنا به ادعای طرفداران آن، هومیوپاتی یک روش درمانی
است که با تحریک دستگاه ایمنی بیمار با داروهای هومیوپاتی، فرد را به سمت
بهبودی سوق می‌دهد. بر پایه اصول نخستین هومیوپاتی، هر ماده‌ای که در بدن
سالم یکسری نشانه‌های بیماری ایجاد کند در صورت تجویز به فرد بیمار با همان
علایم (با مقادیر بسیار کمتر دارو)، بیماری وی را درمان خواهد کرد، البته
به شرط آنکه نشانه‌های موجود در بیمار و نشانه‌هایی که آن ماده دارویی
می‌تواند ایجاد کند، تا حد ممکن همانند باشند. بهترین مثال برای این قانون،
«واکسیناسیون»است که در آن از ویروس و یا میکروب مشابه یا ضعیف شده همان
بیماری برای ایجاد ایمنی یا درمان استفاده می‌شود.
طرفداران این روش درمانی همچنین معتقدند داروهای مورد استفاده در هومیوپاتی
باید رقیق شده باشند زیرا دوز پایین‌تر برای درمان، موثرتر است. اما این
رقیق‌سازی تا جایی ادامه پیدا می‌کند که در نهایت حتی یک مولکول هم از ماده
فعال اولیه باقی نخواهد ماند.
دکتر «ادزارد ارنست» از دانشگاه «اکستر» انگلیس در این باره می‌گوید: به
معنای دقیق کلمه هر ایده‌ای مبنی بر این که روش‌های درمانی هومیوپاتیک
می‌توانند برای درمان افراد بیمار به کار گرفته شوند، علم را به چالش
می‌کشد. مطالعات کنترل شده به دنبال آن بوده‌اند که نشان دهند نتیجه به دست
آمده برای افرادی که با روش‌های هومیوپاتی درمان شده‌اند از گروهی که
دارونما دریافت کرده‌اند، غیرقابل تشخیص بوده است. با این حال به دلیل آنکه
در درمان به روش هومیوپاتی از هیچ ماده فعالی استفاده نمی‌شود، احتمال
نمی‌رود که خطری جدی متوجه فرد شود.
علاوه بر این، برخی از پزشکان معتقدند که روش‌های درمانی هومیوپاتیک
می‌توانند وضعیت بیمار را بهبود بخشند. بر همین اساس در برخی مطالعات آشکار
شده بیمارانی که برای درمان آنها در کنار روش‌های درمانی مرسوم و متداول
از این روش درمانی نیز استفاده شده در روند درمان نتایج بهتری در مقایسه با
سایر بیماران گرفته‌اند.
در عین حال نتایج برخی از مطالعات حاکیست بیمارانی که تحت این روش درمانی
قرار می‌گیرند کمتر تمایل دارند از داروهای آنتی‌بیوتیک، غیراستروئیدی و
ضدالتهابی استفاده کنند.
به گزارش لایوساینس، با وجود نکات مثبتی که درباره این شیوه درمانی در بالا
ذکر شد توجه به این نکته ضروری است که اگر هومیوپاتی جایگزین یک روش
درمانی موثر و اصلی شود، می‌تواند مضر بوده و پیامدهای منفی داشته باشد.
حجامت همیشه هم مفید نیست
لیلا شیربیگی ، متخصص طب سنتی در پاسخ به این پرسش که آیا حجامت برای همه جوش‌ها مفید است؟ می گوید:
«از نظر طب سنتی، حجامت برای همه افراد بیمار مفید نیست و به‌عبارت دیگر حجامت عام برای همه افراد نیست.
بعضی افراد بر این باورند که حجامت در درمان جوش‌های صورت تأثیر دارد. واقعیت این است که حجامت به همه افراد برای رفع جوش کمک نمی‌کند.
حجامت
خون بدن افراد را کم می‌کند و ما اعتقاد داریم خون مایع حیات است و نباید
از بدن افراد کم شود، مخصوصا افرادی که خیلی لاغر هستند.
انجام حجامت برای افراد زیر 2 سال و بالای 60 سال در منابع مکتوب و معتبر طب سنتی منع شده است
حجامت فقط برای یک سری افراد که کم‌خونی
ندارند، می‌تواند خوب باشد، ولی باید با تجویز پزشک حجامت صورت بگیرد،
مثلا شخصی که دچار جوش صورت است و بدنش خیلی لاغر و خشک است، نباید حجامت
کند، چرا که خون در بدنش بسیار کم بوده و با حجامت همان خون کم نیز کاهش
می‌یابد.
حجامت برای مردانی که صورتشان جوش می‌زند و پُرخور هستند، روش خوبی است.
زنانی
که قاعده می‌شوند و کم‌خون هستند، حجامت برای رفع جوش‌های صورتشان مفید
نیست، چرا که حجامت یک عمل موضعی است و ممکن است مدتی پس از انجام حجامت،
جوش‌ها دوباره بروز پیدا کنند.»
دکتر محمدعلی زارعیان، پزشک و پژوهشگر طب سنتی ایران در مورد کسانی که نباید حجامت کنند، می گوید:
«در
کتب طب سنتی ایرانی، حجامت برای کودکان زیر دو سال و افراد بالای 60 سال
توصیه نشده است، چرا که استقامت اعضا در کودکان کمتر بوده و حجم خونشان کم
است.
در سالمندان نیز چون اغلب خونشان غلیظ است و پوست و گوشت خشکی
دارند، با حجامت، خون رقیق‌شان خارج می‌شود، در نتیجه غلظت خون و خشکی
بیشتر مزاج در آنها بیشتر می شود و نباید حجامت کنند.
همچنین کسانی که سابقه ابتلا به بیماری های هموفیلی، کم‌خونی، صرع و سکته قلبی دارند و یا سردمزاج بوده و خونشان رقیق و کم‌فشار است و مدام دچار سرگیجه و سردرد می‌شوند، یا از داروهای وارفارین و هپارین استفاده می‌کنند، نمی‌توانند حجامت کنند.»
دکتر
مجید امتیازی ، متخصص طب سنتی نیز با بیان این که حجامت باید در محیطی
استاندارد و حتما تحت نظر متخصص این امر انجام شود، تاکید کرد:
«انجام حجامت برای افراد زیر 2 سال و بالای 60 سال در منابع مکتوب و معتبر طب سنتی منع شده است.
حجامت به عنوان یک شیوه درمانی و در بعضی موارد یک روش پیشگیری است.
انجام عمل حجامت دارای شرایط خاصی است که افراد حجامت کننده باید با آنها آشنا باشند.
انجام حجامت به طور خودسرانه نه تنها فوایدی ندارد، بلکه در بعضی موارد عوارض جبران ناپذیری در پی خواهد داشت.
انجام حجامت در افرادی که اختلالات انعقاد خون دارند ممنوع است.
همچنین باید بین عمل جماع تا حجامت حداقل 12 ساعت فاصله باشد.
باید توجه داشت که حجامت در حال گرسنگی نیز منع شده است.
بانوان از انجام حجامت در روزهای عادت ماهیانه و نیز در زمان بارداری پرهیز کنند.»
بر اساس مندرجات کتاب «رساله دلاکیه» اثر کریم خان بن ابراهیم ( تألیف 1272 ق) در موارد زیر حجامت منع دارد:
– در فصل ها و مکان های بسیار گرم یا بسیارسرد
– در بارداری (مگر به تشخیص پزشک بعد از ماه پنجم)
– در دوران قاعدگی (مگرخونریزی قاعدگی بسیار کم باشد)
– در افراد بسیار چاق یا بسیار لاغر
– در حالت پری معده بعد ازغذا
– بعد از حمام طولانی (یا سونا)
– به فاصله کمتر از 12 ساعت بعد از رابطه جنسی
– در سردمزاجان و افراد دارای مزاج خشک
به خاطر داشته باشید حجامت حتما باید تحت نظر متخصص طب سنتی انجام بگیرد.
