نوشابه های انرژی زا را بهتر بشناسید

نوشابه های انرژی زا را بهتر بشناسید/بزرگترین ضرر = وابستگی روانی

نوشابه های انرژ ی زا، نوشیدنی هایی حاوی
افزودنی هایی از قبیل محرک های مجاز، ویتامین ها بویژه ویتامین های گروه
«ب»، مواد معدنی، کافئین، قهوه، گیاه گوارانا، ساخارین و کراتین هستند که
در برخی از آنها، ممکن است مقدار زیادی گلوکز یا شکر نیز به کار رفته باشد.
بیشتر جوانان و دانش آموزان، افراد پرتحرک و ورزشکاران به این نوع نوشیدنی
علاقه دارند. جالب است بدانید اولین نوشابه های انرژی زا با میزان کافئین و
شکر بالاسال ۱۹۸۰ در آمریکای شمالی وارد بازار شد و اگرچه در آن زمان نیز
خریداران نوشابه های انرژی زا نمی دانستند که آیا این نوع نوشابه ها صددرصد
سالمند، اما همین اندازه که به آنها امکان می داد تا ساعات بیشتری از روز
را با انرژی کار کنند، برای آنها کافی بود. 

    کافئین: این
نوشابه ها چهار برابر بیشتر از نوشابه های معمولی کافئین دارند. نوشابه
های انرژی زا به طور متوسط حاوی ۶۰ تا ۸۰ میلی گرم کافئین است (یک فنجان
قهوه حاوی ۶۰ تا ۹۰ میلی گرم کافئین است.) کافئین، محرکی برای دستگاه عصبی
مرکزی است و به طور موقت موجب رفع خواب آلودگی می شود. رفع خستگی، افزایش
تمرکز، اتساع عروق خونی، افزایش عملکرد جسمی و ذهنی، افزایش استقامت،
ادرارآور بودن، شل کردن عضلات صاف نایچه ها و افزایش اسید معده از اثرهای
کافئین بر بدن است. جالب این که، کافئین، اثر داروهای تجویز شده برای درمان
سردرد را تا ۴۰ درصد افزایش می دهد. با وجود اثر مثبت کافئین روی بدن،
باید در مصرف آن اعتدال را رعایت کرد، زیرا مصرف بیش از اندازه کافئین موجب
وابستگی یا «کافئینیسم» می شود که علائمی نظیر اضطراب، تحریک پذیری،
انقباض عضلات، عصبانیت، بی خوابی، تپش قلب و زخم معده را به همراه دارد.
    تائورین: این
ماده از گروه آمینواسیدهای غیرضروری است که بدن به دریافت آنها از محیط
خارجی نیاز ندارد و می تواند آن را بسازد.  تائورین از اجزای اصلی صفرا است
که به منظور هضم چربی ها، تنظیم کلسترول خون و جذب ویتامین های محلول در
چربی به آن نیاز داریم. تائورین به همراه «روی» برای سلامتی چشم ها و حس
بینایی لازم است. این ماده به علت این که آنتی اکسیدان محسوب می شود، نقش
سم زدایی از بدن دارد، همچنین موجب کاهش فشار خون در بدن شده و برای درمان
اضطراب، بیش فعالی، فعالیت ضعیف مغز، صرع و آبرسانی به مغز نیز مفید است.
    عصاره گوارانا:
گوارانا از گیاهان منطقه آمریکای جنوبی است. این گیاه نیز دارای کافئین
بوده و عصاره آن خاصیت محرک دستگاه عصبی مرکزی، افزایش انرژی، چربی سوزی و
ادرارآوری دارد.
    عصاره جین سینگ: نوعی
گیاه آسیای شرقی است که مصرف آن موجب افزایش مقاومت بدن در برابر اضطراب،
تقویت حافظه، تقویت دستگاه ایمنی و عصبی و افزایش شادابی و انرژی، رفع
خستگی، کاهش قند خون، افزایش قوای جنسی و کاهش عوارض پیری و مصرف بیش از حد
آن موجب بی خوابی، تهوع، سردرد، اسهال، افزایش یا کاهش فشار خون می شود.
البته میزان جین سینگ در نوشابه های انرژی زا کمتر از آن است که موجب این
عوارض شود.
    متیل زانیتن: یک «آلکالوئید» است که در نقش محرک دستگاه عصبی فعالیت می کند.
    ویتامین های گروه ب:
این ویتامین ها در سوخت و ساز و افزایش سطح انرژی بدن از طریق تولید گلبول
های قرمز و پادتن ها، جبران کم خونی، کاهش استرس و اضطراب و مرطوب کنندگی
طبیعی پوست نقش دارند.
    آنتی اکسیدان ها: ویتامین های A ، C و سلنیوم به صورت آنتی اکسیدان ممکن است در نوشابه های انرژی زا وجود داشته باشد.
    کراتین: نوعی اسیدآمینه است که در بدن انسان در هنگام سوخت و ساز پروتئین تولید می شود و انرژی مورد نیاز عضله را تامین می کند.
    طعم دهنده ها و رنگ های غذایی: این
گونه مواد نیز به صورت طبیعی و مصنوعی در انواع نوشابه ها بخصوص نوشابه
های انرژی زا وجود دارند. طعم دهنده های مصنوعی از صدها ماده شیمیایی ترکیب
شده اند تا مشابه طعم های طبیعی شوند. طعم دهنده ها در مقدار مجاز به
احتمال زیاد سالم هستند، اما ممکن است حاوی موادی باشند که بعضی افراد
بخصوص کودکان به آنها حساسیت های شدیدی نشان دهند.

 در بین ترکیبات به کار رفته در نوشابه های انرژی زا، کافئین و گیاه گوارانا مواد اعتیاد آوری
هستند که مصرف زیاد و طولانی مدت آنها موجب می شود به این نوشابه ها عادت
کنیم. در این زمینه متخصصان تغذیه مصرف این نوشابه های انرژی زا را برای
کودکان، زنان باردار، بیماران دیابتی و کسانی که بیماری قلبی – عروقی دارند
بسیار مضر و خطرناک دانسته اند. ترک این مواد کار سختی نیست و سردرد از
عواقب اصلی آن است .اعتیاد به نوشابه های انرژی زا بیشتر جنبه روانی دارد.

---

نوشابه های انرژی زا را بهتر بشناسید

نوشابه
های انرژی زا امروزه در میان ورزشکاران به دلیل افزایش نیرو و بهبود
عملکرد ورزشی طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است.در یک تعریف ساده می
توان گفت نوشابه انرژی زا، نوشیدنی است که موجب افزایش انرژی، در بدن مصرف کننده می شود.در مطلب قبلی، در خصوص نوشیدنی مناسب ورزش توضیحاتی داده شده و همین موجب گردید تا علم ورزش در خصوص نوشابه های انرژی زا اطلاعاتی را به شما مراجعه کنندگان گرامی ارائه دهد.

تاریخچه نوشابه های انرژی زا

نوشابه‌های انرژی زا اولین بار در اسکاتلند در فرمی به نام Irn-Bru در سال ۱۹۰۱ ساخته شد.
در کشور ژاپن قدمت این نوشابه ها به سال۱۹۶۰ برمی گردد، در آن زمان این
نوشیدنی در بطری های دارو به فروش می رسید. آن دسته از کارگران ژاپنی که
مجبور بودند شب ها بیدار بمانند از آن استفاده می کردند.در انگلستان، Lucozade Energy  
در سال ۱۹۲۹ به عنوان یک داروی بیمارستانی برای احیا به کار می‌رفته که در
اوایل دهه ۱۹۸۰ این نوع دارو به مدلی از مایع تحت عنوان بازیافتن انرژی از
دست داده شده تغییر داده شد.

در
سال ۱۹۹۴ که اولین نوشابه انرژی زا در اروپا تولید شد ، تا کنون کمپانی
های بزرگی در سراسر دنیا محصولات مختلفی را تولید و روانه بازار کرده
اند.این محصولات طرفداران زیادی را به خوب جذب کرده است به نحوی که در سال
۲۰۰۱، فروش نوشابه‌های انرژی زا در آمریکا به ۸ میلیون در سال (فقط خورده
فروشی) رسید. ۵ سال پس از آن در هر سال رشدی ۵ درصدی  برای این نوع نوشابه
وجود داشته و در سال ۲۰۰۵ ،۳ میلیارد دلار از این نوع نوشابه در این کشور
به فروش رفته است.
 

اثرات نوشابه های انرژی زا

به عنوان نمونه اثرات نوشابه های (RED BULL) توسط سازندگان آن اینچنین آورده شده است:
۱-تحریک متابولیسم.
۲-بهبود وضعیت احساسی(نشاط آوری).
۳-افزایش تمرکز و سرعت واکنش.
۴-بهبود و افزایش عملکرد.

انواع نوشیدنی ورزشی ( یک چهارم لیتر(

Gatorade

۵۰ کالری، ۱۴ گرم قند(از سوکروز و فروکتوز)، ۱۱۰میلی گرم سدیم.بدون کافئیندیگر مواد تشکیل دهنده: پتاسیم۳۰(میلی گرم).

Propel Fitness Water

۱۰ کالری، ۲ گرم قند،۳۵ میلی گرم سدیم، بدون کافئین.ویتامین ها: ویتامین C (درصد ۱۰)،ویتامین E (درصد ۱۰)، ویتامین B3 و B6  (درصد ۲۵)، ویتامین B12   (درصد۴).اسید پانتوتنیک ۲۵ درصد.

انواع نوشیدنی های انرژی زا ( یک چهارم لیتر)

Red Bull

۱۱۰کالری، ۲۷ گرم قند (از ساکارز و گلوکز)، ۲۰۰ میلی گرم سدیم، حاوی کافئین است.ویتامین ها: ویتامین B3  (درصد ۱۰۰)، ویتامینB6  (درصد ۲۵۰)، ویتامینB12  (درصد۸۰). اسید پانتوتنیک ۵۰ درصد.این نوشیدنی انرژی زا ، نوع بدون قند آن نیز موجود است که ۱۰ درصد کالری دارد و بدون قند می باشد.

Rock Star

۱۴۰
کالری، ۳۱ گرم قند (از ساکارز و گلوکز)، ۱۲۵ میلی گرم سدیم  و حاوی ۸۰
میلی گرم کافئین است. دیگر مواد تشکیل دهنده: تائورین (۱۰۰۰ میلی گرم)،
عصاره برگ جینگو (۱۵۰ میلی گرم)، عصاره گوارانا (۲۵ میلی گرم)، اینوسیتول
(۲۵ میلی گرم)، L-کارنیتین (۲۵ میلی گرم)، عصاره
جینسنگ  (25 میلی گرم)، عصاره شیر (۲۰ میلی گرم). این نوع نوشیدنی نیز نسخه
بدون قند آن بدین صورت است: دارای ۱۰ کالری و ۰ گرم قند است.

Sobe, Energy Citrus Flavor

۱۲۰ کالری،۳۱ گرم قند (به طور عمده از شهد ذرت سرشار از فروکتوز و کنسانتره آب پرتقال)، ۱۵ میلی گرم سدیم و حاوی کافئین است. دیگر مواد تشکیل دهنده: گوارانا ۵۰ (میلی گرم)، جینسنگ ۵۰( میلی گرم)، تائورین ۱۶٫۵( میلی گرم). ویتامین ها : حاوی ۱۰ درصد ویتامین C.

Amp Energy Overdrive

۱۱۰ کالری، ۲۹ گرم قند ( از شهد ذرت سرشار از فروکتوز و کنسانتره آب پرتقال)،۶۵ میلی گرم سدیم و حاوی کافئین است.دیگر مواد تشکیل دهنده: عصاره گوارانا ۱۵۰ (میلی گرم)، عصاره جینسنگ ۱۰ ( میلی گرم)،تائورین ۱۰ ( میلی گرم).ویتامین ها: ویتامینB2  (درصد ۲۰)، ویتامین B3  (درصد ۱۰)، ویتامینB6   (درصد ۱۰)، ویتامینB12  (درصد ۱۰) و اسید پانتوتنیک ۱۰ درصد.

Full Throttle Energy Drink ( محصول کوکا کولا)

۱۱۰ کالری انرژی، ۲۹ گرم قند ( شهد ذرت با فروکتوز بالا)، ۸۵ میلی گرم سدیم و حاوی کافئین است.دیگر مواد تشکیل دهنده: عصاره گوارانا ۰/۷۰( میلی گرم)، عصاره جینسنگ ۹۰ (میلی گرم).ویتامین ها: ویتامین B3  (درصد ۲۰)، ویتامین B6 (درصد ۲۰)و حاوی ۱۰ درصد ویتامینB12   درصد.

Sugar-Free Tab Energy

۵ کالری، بدون قند، ۱۱۰ میلی گرم سدیم و حاوی کافئین است.دیگر مواد تشکیل دهنده: عصاره جینسنگ، عصاره گوارانا.ویتامین ها : ۲۵ درصد ویتامین B3 ، ویتامینB6  (درصد۲۰) و حاوی ۱۵ درصد ویتامین B12   درصد.

کافئین
موجب افزایش عملکرد ورزشکار می شود که  شامل بهبود استقامت، مقاومت و زمان
واکنش است.اما توجه به اثرات مثبت کافئین بر روی بدن باید در مصرف آن
اعتدال را رعایت نمود زیرا مصرف بیش از اندازه کافئین باعث ایجاد وابستگی
به کافئین با کافئینیسم می شود.

معرفی محتویات نوشابه های انرژی زا

تائورین(TAURINE)

تائورین
یک آمینو اسید غیر ضروری می باشد. یعنی بدن قادر به ساخت آن است.تائورین
در ساخت بافت عضلانی نقش دارد و از اجزای اصلی صفرا است که به منظور هضم
چربی ها، کنترل کلسترول خون و جذب ویتامین های محلول در چربی به آن نیاز
داریم.تائورین یک آنتی اکسیدان بوده و همچنین خاصیت سم زدایی از بدن را
دارد.مصرف تائورین موجود در نوشابه های انرژی زا باعث تحریک سیستم عصبی،
افزایش انرژی، رفع خستگی، نشاط آوری، افزایش استقامت و رفع استرس می شود.

عصاره جینگو بیلوبا(GINKO BILOBA)

یک
گیاه بومی کشور چین است که اثرات مصرف آن شامل بهبود یادگیری و حافظه،
بهبود تمرکز ( کاهش زوال مغزی)، بهبود گردش خون، ضد افسردگی، خاصیت آنتی
اکسیدانی و ضد سرطانی می باشد.

عصاره جین سینگ(GINSENG)

یک
گیاه آسیای شرقی است که مصرف آن باعث افزایش مقاومت بدن نسبت به استرس،
تقویت حافظه، تقویت سیستم ایمنی و عصبی، افزایش شادابی، افزایش انرژی و
هوشیاری ذهنی می شود.

عصاره گوارانا(GUARANA)

گوارانا یک گیاه منطقه آمریکای جنوبی با نام مستعار کافئین گیاهی است. این گیاه حاوی کافئین، تئوفیلین (THEOPHYLINE) و تئوبرومین(THEOBROMINE)
می باشد. عصاره این گیاه خاصیت محرک سیستم عصبی مرکزی، افزایش گوش بزنگی،
افزایش انرژی، ادرار آوری دارد. ماهیت این گیاه مشابه کافئین است.

عوارض جانبی نوشابه های انرژی زا

سکته‌ی
قلبی و مغزی در افرادی که مبتلا به صرع یا بیماریهای مغزی یا قلبی
می‌باشند از عوارض جانبی نوشابه‌های انرژی زا است. فرانسه پس از مرگ راس
کانی قهرمان ۱۸ ساله والیبال که بر اثر استفاده ۴ قوطی از red bull را ممنوع اعلام کرده‌است. کمیته علمی فرانسه اعلام کرد که Red bull میزان
بیش از حد نرمالی کافیین دارا می‌باشد. دانمارک نیز این نوع خاص را ممنوع
اعلام کرد. همچنین انگلستان بازرسی‌هایی در این رابطه انجام داد و پس از ان
در مورد استفاده از این نوع نوشابه برای زنان باردار هشدارهای جدی اعلام
نمود. به‌طور کلی عوارض جانبی را می‌توان اینگونه
دسته‌بندی کرد: اعتیاد،زیاد نوشی موجب تهوع، اسهال، درد معده، تجمع گاز در
شکم، بی‌خوابی و چاقی می شود.

نکات پایانی در خصوص مصرف نوشابه های انرژی زا
۱-مصرف آن ها را محدود سازید.
۲-از آنجایی که مصرف این نوشابه ها به دلیل کافئین موجود در آن باعث کم آبی بدن می شود، باید مراقب کاهش آب بدن نیز باشید.
۳-مصرف آن ها توسط زنان باردار و شیرده و کودکان توصیه نمی گردد

---