علت گرفتگی عضلات بدن چیست؟
دکتر مجید حیدریان در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) – منطقه علوم پزشکی تهران،
با اشاره به این مطلب که گرفتگی عضلانی یک مشکل پاتولوژیک است، گفت:
معمولا گرفتگی عضلات بر اثر تغییر پروتئین در بدن رخ می‌دهد که می‌تواند بر
اثر گرمازدگی و افزایش دما در عضلات ایجاد شود. این گرفتگی زمانی ایجاد
می‌شود که عضله دچار اسپاسم شده باشد و در وضعیت انقباض باقی بماند.
وی با بیان این مطلب که یکی از علت‌های شایع گرفتگی عضلات در گرما خستگی و
کار بیش از حد است، افزود: برداشتن اشیاء سنگین، فعالیت بیش از حد بدن
مانند راه رفتن طولانی مدت، باقی ماندن عضله در یک حالت خاص، ورزش در دمای
بالاتر از 39 درجه، احساس سفت شدگی یا گرفتگی عضلات هنگام ورزش یا هر
عاملی که در انقباض یا ارتجاع عضله دخالت دارد، سبب گرفتگی عضلانی در فرد
می‌شود.
حیدریان اسپاسم، گرفتگی عضله، حساسیت به لمس کردن و درد را از علائم ظاهری
گرفتگی عضلانی خواند و اظهار کرد: گرفتگی عضلانی ممکن است بر اثر برخی
بیماری‌ها مانند تیروئید، کلیه، اعصاب، اختلالات هورمونی، اختلال در گردش
خون، دیابت و کم‌خونی باشد.
این فوق تخصص درد بیشترین گرفتگی عضلات را در قسمت‌های تحتانی بدن مانند
کمر، ران، ساق و پشت ساق دانست و گفت: اگر گرفتگی و درد عضلات بیشتر از 12
ساعت بطول بیانجامد و به ورزش‌ها و ضد دردهای معمول پاسخ ندهد، مراجعه به
پزشک الزامی است تا علت زمینه‌ای آن مشخص و درمان شود.
وی با اشاره به اینکه حرکت دادن آهسته مچ پا، دست یا شانه می‌تواند موجب شل
شدن عضلات بدن و جریان بهتر خون شود، ادامه داد: ماساژ دادن یکی از
راهکارهای درمانی موثر این عارضه است؛ زیرا به دنبال ماساژ، خون در عضلات
دست و پا بهتر جریان می‌یابد و از گرفتگی عضلات جلوگیری می‌کند.
حیدریان انجام نرمش‌های ساده ورزشی مانند حرکات زانو و مچ پا، سفت و شل
کردن عضلات را در جلوگیری از گرفتگی عضلات موثر دانست و در پایان خاطر نشان
کرد: نوشیدن مقدار زیاد آب، مایعات، میوه، سبزیجات و رژیم غذایی سالم در
کاهش گرفتگی عضلات موثر است و افرادی که در هوای گرم کار و زیاد عرق
می‌کنند، باید مقدار نمک غذایی خود را بیشتر کنند تا کمبود نمک بدن جبران
شود. همچنین به منظور اطلاع از عملکرد عضله می‌توان از بیوپسی عضله استفاده
شود.
رژیم غذایی نامناسب کیفیت خواب‌تان را پایین می‌آورد
تحقیقی که در مجله ‘Clinical Sleep
Medicine’ منتشر شد، نشان می دهد که خوردن غذاهای دارای فیبر پایین و چربی
اشباع شده بالا ممکن است به کاهش مدت خواب موج آهسته (slow-wave sleep) یا
خواب عمیق منجر شود، مرحله ای از خواب که انرژی روحی و جسمی ما را بازیابی
می کند.
محققان
موسسه تغذیه انسان در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا (CUMC) در نیویورک همچنین
گفتند که مصرف غذاهای قندی با افزایش اختلال در روند خواب ارتباط دارد.
این
گروه تحقیق می گویند که با توجه به تاثیرات منفی خواب بی کیفیت بر سلامتی،
یافته های آنها اهمیت دارد. به عنوان نمونه، نتیجه یک مطالعه جدید تایید
کرد که اختلال در خواب با افزایش خطر سکته مغزی در سالمندان ارتباط دارد و
سال گذشته هم یک تحقیق، ارتباط خواب کم کیفیت را با افزایش خطر سکته قلبی و
مغزی ثابت کرد.
محققان
موسسه تغذیه انسان در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا 26 بزرگسال را شامل 13
مرد و 13 زن با میانگین سنی 35 سال و وزن طبیعی در یک مطالعه شرکت دادند.
شرکت
کنندگان پنج شب را در یک آزمایشگاه خواب سپری کنند. در این مدت، آنها هر
شب 9 ساعت از 10 شب تا 7 صبح را در تختخواب سپری کردند و به طور میانگین
حدود 7 ساعت و 35 دقیقه خوابیدند.
در
چهار روز نخست، شرکت کنندگان تحت یک رژیم غذایی قرار گرفتند و وعده های
غذایی رژیمی ثابتی را مصرف کردند که توسط متخصص تغذیه آماده شده بود. این
غذاها دارای چربی اشباع شده پایین و پروتئین بالا بودند. اما روز آخر، شرکت
کنندگان غذای خود را شخصا انتخاب کردند که به طور معمول دارای چربی اشباع
شده و قند بالاتر و فیبر پایین تر از وعده های غذایی رژیمی بودند.
شرکت
کنندگان از شب سوم تحت آزمایش پلی سومنوگرافی قرار گرفتند که برای تشخیص
اختلال خواب بکار می رود و در آن، امواج مغز، سطح اکسیژن خون، ضربان قلب،
تنفس و بینایی و حرکات پا ثبت می شود.
محققان متوجه شدند که شرکت کنندگان پس از یک روز رژیم غذایی انتخابی خود زمان بیشتری برای به خواب رفتن سپری کردند.
شرکت
کنندگان هنگامی که تحت رژیم غذایی ثابت متخصص تغذیه قرار داشتند، 17 دقیقه
برای به خواب رفتن زمان سپری کردند، اما زمانی که از این رژیم خارج شدند،
این مدت به 29 دقیقه رسید.
همچنین
به گفته پژوهشگران، شرکت کنندگان هنگامی که از مواد غذایی به انتخاب خود
مصرف کردند، خواب امواج آهسته (slow-wave sleep) یا خواب عمیق کمتری داشتند
که ناشی از افزایش دریافت چربی و نمک بود و افزون بر این، فیبر بالای رژیم
کنترل شده متخصص تغذیه هم با افزایش مدت خواب عمیق بی ارتباط نیست.
دکتر
‘ناتانیل واتسون’ رئیس آکادمی طب خواب آمریکا – که در این تحقیق شرکت
نداشت – درباره یافته های جدید گفت: این تحقیق واقعیتی را نشان می دهد که
براساس آن، رژیم غذایی و خواب با شیوه های زندگی سالم درهم تنیده شده اند.
برای داشتن سلامتی مطلوب، انتخاب شیوه های درست زندگی همچون پیروی از یک
رژیم غذایی مغذی و ورزش منظم اهمیت به سزایی در ترویج خواب سالم دارد.
