همه چیز درباره گریه و بیقراری کودک
تصور کنید که بچه‌ها گریه نمی‌کردند. در این صورت ما راهی
برای شناختن نیاز‌های فرزندمان نداشتیم. نیاز‌هایی مثل گرسنگی، درد، بیماری
یا فقط نیاز به بغل کردن. با شنیدن صدای گریه بچه در بدن والدین هورمون
استرس ترشح می‌شود که منجر به بالا رفتن فشار خون، تپش قلب و کشش عضلات
می‌شود و فرد سعی می‌کند تا گریه را برطرف کند.
گریه تماس بچه با والدین را افزایش داده و علاقه دو طرف را افزایش می‌دهد.
زمانی که بچه شروع به صحبت کردن می‌کند، گریه بچه هم کاهش پیدا می‌کند.
پسر‌ها به علت ناشناخته بیشتر از دختر‌ها گریه می‌کنند.
شدت، شکل و مدت گریه:
بیشترین شدت گریه در سه ماه اول زندگی است و پس از آن تقریبا مدت گریه
نصف می‌شود. از بدو تولد تا ۶ هفتگی مدت گریه افزایش پیدا می‌کند و سپس تا ۶
ماهگی کمتر می‌شود. ۴۰% شیر‌خوران گریه هنگام عصر دارند. بین ۶ تا ۱۲
ماهگی گریه شبانه بیشتر می‌شود.
متوسط زمان گریه کردن بچه‌ها از ۲ ساعت در شبانه روز در سه ماه اول زندگی تا یک ساعت در روز در ۴ تا ۱۲ ماهگی متفاوت است.
نکات اساسی:
نکات اولیه‌ای که در گریه بچه باید به خاطر داشته باشید این است که گریه
بچه تقصیر بچه نیست. بچه با این کار نیاز خودش را نشان می‌دهد و دلیلی بر
اینکه بخواهد والدینش را کنترل کند نیست. تقصیر شما هم نیست و نشان نمی‌دهد
که والدینی بی‌کفایتید. نشانه‌ای از اینکه بعد‌ها بچه اختلال رشد خواهد
داشت یا بد اخلاق خواهد شد هم ندارد.
انواع خُلق نوزاد:
هر بچه‌ای یک خُلق و خویی دارد. بنابراین بچه‌ها را با هم مقایسه نکنید فقط کافی است با این انواع آشنا شوید.
انواع خلق شیرخواران شامل موارد زیر است:
* زود تحریک شونده: بچه بدون علت مشخص گریه می‌کند. برای این بچه‌ها محیط
را آرام کنید. زیاد بازی نکنید و به علائمی که نشان می‌دهد خسته شده توجه
کنید. مکیدن دست را تشویق کنید. در جای تاریک در کنارش دراز بکشید و سعی
کنید بیشتر در خانه بمانید.
* حساس: بعضی بچه‌ها به محرک‌های محیطی حساسیت بیشتری نشان می‌دهند. این
بچه‌ها به محرک بو، صدا، روشنایی، چهره‌هایی که به صورتشان نزدیک می‌شود به
خصوص اگر افراد متفاوتی باشند و حتی حرکات بدن خودشان بیشتر حساسیت نشان
می‌دهند. این بچه‌ها با عوض کردن لباس یا بردن به حمام، حین ویزیت پزشک
و…. شروع به گریه می‌کنند.
مشخصه بچه‌های حساس موارد زیر است:
* فوری از یک وضعی به وضعیت دیگر می‌روند. مثلا از بیداری به خواب.
* بیشتر از جایشان می‌پرند.
* حرکات پرشی در اندام‌هایشان بیشتر است.
در این بچه‌ها باید تحریک کننده‌هایی مثل سرما، صدای بلند و…. را به
حداقل برسانید. با صدای آرام صحبت کنید. به علائمی که نشان می‌دهد به زودی
گریه خواهند کرد، توجه کنید. از لباس‌های نخی و راحت برایشان استفاده کنید.
اگر حمام کردن یا عوض کردن لباس اذیتش می‌کند این کار‌ها را به حداقل
برسانید. این بچه‌ها به محیط حمایت‌گر، آرام و بی‌سر و صدا، بیشتر احتیاج
دارند.
* فعال: نیاز به توجه دارند. به اطراف خود علاقه نشان می‌دهد و در طول روز
بیشتر بیدار است. در صندلی مخصوص بچه بگذارید. در موقعی که کار می‌کنید
مرتب با او حرف بزنید. وقتی فکر کردید دارد حوصله‌اش سر می‌رود، به
اتاق‌های مختلف ببرید. اسباب بازی‌هایش را زود به زود عوض کنید. اسباب
بازی‌هایش را در قسمت‌های مختلف خانه بگذارید تا خوشحالش کنید. از موسیقی و
بازی‌های مختلف استفاده کنید.
علائم نشان دهنده شروع گریه قریب‌الوقوع:
* بستن و مالیدن چشم‌ها
* صدای ملچ و ملوچ در آوردن
* دست‌هایش را به هم مالیدن یا به زمین کشیدن.
در این صورت فورا وضعیت را تغییر دهید. اگر نیاز خاصی دارد برطرف کنید
(گرسنگی و….). صورتتان را به صورتش نزدیک کنید. ضمن تداوم تماس چشمی با
او به آرامی صحبت کنید. نامش را به طور مکرر به کار ببرید. دستتان را روی
شکمش قرار دهید و کمی فشار دهید. خیلی آرام دست‌هایش را در دو طرف بدنش صاف
کنید تا نتواند دست‌هایش را تکان دهد. به آرامی بلندش کنید و تکانش دهید.
روی شانه قرارش دهید تا بتواند همه جار را ببیند. بگذارید دست یا شصتش را
بمکد.
بعضی بچه‌ها برای اینکه به خواب بروند چیزی را در دستشان لمس می‌کنند تا
به خواب بروند. می‌تواند یک اسباب بازی، یک تکه پارچه یا هر چیزی که به
نظرشان آشنا برسد، باشد. این کار مانعی ندارد و احساس امنیت به کودک
می‌دهد.
تشخیص نوع و علت گریه:
* شدت گریه: آیا با بغل کردن کم می‌شود و اصولا شدتش چقدر است؟
* تداوم: مدت گریه چقدر است و آیا با بغل کردن آرام می‌شود؟
* شکل: چه موقع گریه می‌کند؟ صبح، بعد از ظهر قبل یا بعد غذا است؟ هر روز است یا روز‌های خاصی از هفته اتفاق می‌افتد؟
* مدت گریه: به طور متوسط چقدر در طول هفته گریه می‌کند.
بعضی مواقع علت خاصی برای گریه وجود ندارد و نباید مادر خودش را برای
اینکه علت گریه را نتوانسته پیدا کند سرزنش کند. بعضی مواقع تغییراتی که
برای بچه واقع می‌شود بیشتر از تحمل عصبی نوزاد اوست.
گریه بیش از حد:
به گریه بیش از ۳ ساعت در ۲۴ ساعت اطلاق می‌شود. یک چهارم شیرخواران چنین
گریه‌ای دارند. علل مختلفی برای آن ذکر می‌شود: دادن بیش حد شیر، کم دادن
شیر، آروغ، درد شکم، سن مادر، جنس بچه، آلژی، هوش والدین، میزان تحصیلات
والدین، بچه اول، بغلی کردن بچه و مادر الکلی و سیگاری ولی علت واقعی آن
مشخص نیست.
مطالعات نشان نداده که در کیفیت گریه بچه‌ها با نیاز منجر به گریه بچه
ارتباطی باشد. با این وجود اغلب والدین اظهار می‌کنند که هر نیاز بچه گریه
مخصوص به خودش را دارد: گرسنگی، درد، نیاز به بغل کردن بیماری و…
سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا زایمان مشکل می‌تواند منجر به گریه
بیش از حد کودک شود؟ بله ثابت شده است که زایمان طول کشیده با فورسپس یا
واکیوم یا سزارین با مقدار بیشتری از گریه همراه است. نوزادی که زود‌تر از
موعد مقرر به دنیا آمده هم بیشتر گریه می‌کند. احتمال می‌رود بخشی هم به
علت تجربه نامناسب مادر باشد، که تمایل مادر به بچه را کاهش می‌دهد.
علل گریه در نوزاد:
* مطابقت با محیط: در چند روز اول بعد از تولد نوزاد باید با محیط اطراف
خود به سرعت مطابقت پیدا کند. نوزاد از محیط گرم و نرم رحم به محیطی منتقل
می‌شود که پر از صدا نور و انواع حس‌هایی است که قبلا تجربه نکرده بود.
بنابر این دور از ذهن نیست که نوزاد به علت شوک برخورد با این موارد احساس
ناراحتی بکند و ناراحتی خود را به صورت گریه نشان بدهد.
* عدم شناخت نیاز‌های کودک: در روز‌های اول بعضی از گریه‌های نوزادتان
برای این است که شما هنوز با نیاز‌های او آشنا نشده‌اید. بنابراین تا حد
امکان به رفتار فرزندتان توجه کنید شما رفتار‌های او را در داخل رحم
می‌شناسید. می‌دانید چه موقعی خوابیده، حرکاتش را درک کردید و فرزندتان نیز
ضربان قلب شما را احساس کرده که زمینه ساز ارتباط روحی و جسمی را برای هم
فراهم می‌کند. بنابراین فرزندتان را با هیچ بچه‌ای مقایسه نکنید. او موجودی
استثنایی و خاص است. او فرزند شماست.
* ناراحتی روحی: در روز‌های اول نوزاد نیاز دارد که تا حد امکان نزدیک شما
باشد. اگر گریه فرزندتان با اقدامات عادی قطع نشد شاید تنها نیاز دارد که
در کنارش باشید.
احساس عدم امنیت: نوزاد در بغل شما احساس آرامش می‌کند و وقتی روی زمین
می‌گذارید ناراحت می‌شود این علامت نشان می‌دهد که بچه بغل می‌خواهد. بچه
از اینکه در بغل شما باشد ضربان قلب شما را بشنود و به صورت شما نگاه کردن
لذت می‌برد.
* حوصله‌اش سر رفته: حدود ۵ ماهگی تنها به این علت ممکن است گریه کند که
حوصله‌اش سر رفته و نیاز دارد که کسی او را سرگرم کند. در این صورت جایی
بگذارید تا دور و بر را بتواند ببیند و به اتاقی که دارید کار می‌کنید
ببرید و صدایش کنید.
* تحریک بیش از حد: بغل کردن بیش از حد، محیط شلوغ، حتی بازی بیش از حد
ممکن است بچه را ناآرام و حساس کند. او را به اتاق آرام ببرید و کمک کنید
بخوابد. برایش عکس کتاب نشان دهید و داستان تعریف کنید. قوطی‌های خالی هم
اسباب بازی خوبی است.
* خستگی مفرط: بچه خسته نیاز به آرامش دارد. برای اینکه آرامش خود را حفظ
کند او را در بغل بگیرید به محیط کم نور بروید، آرام تکانش دهید، آواز
بخوانید، ضربات آرام و ریتمیک به پشتش وارد کنید.
* ترس: از صدای بلند و یا تصویری ممکن است اتفاق بیافتد.
* درک اضطراب والدین: بچه‌ها اضطراب مادر و پدر را درک می‌کنند. لذا بچه
در بغل کسی که اضطراب دارد نمی‌تواند آرام بگیرد. مادران اغلب به علت استرس
ناشی از گریه بچه در سیکل معیوبی می‌افتند که از یک طرف منجر به افزایش
گریه بچه و در نتیجه افزایش استرس مادر شده و به همین شکل ادامه پیدا
می‌کند. در این مواقع بچه در بغل یک فرد دیگر آرامش بیشتری می‌گیرد. مواقعی
که بچه به هیچ عنوان آرام نمی‌گیرد بهتر است از یک نفر برای کمک استفاده
کنید. آرام شدن بچه در بغل فرد دیگر نشانهٔاین نیست که فرزندتان شما را
نمی‌خواهد یا شما بی‌کفایت هستید.
علل جسمی:
*گرسنگی: قبل از اینکه بچه گریه کند به نشانه‌های احتمالی گرسنگی توجه
کنید. این نشانه‌ها شامل: باز و بسته کردن دست روی سینه، باز و بسته کردن
دهان، مک زدن، قورت دادن متناوب است. بچه معمولا هر ۲ الی ۳ساعت باید تغذیه
شود.
* تشنگی: تعداد دفعات ادرار کردن اگر از معمول کمتر باشد نشانه مصرف پایین
مایعات یا تعریق بیش از اندازه است. شیرخوار در صورت تغذیه مناسب نیاز به
آب ندارد. در صورتی که احساس می‌کنید تشنه است بیشتر شیر بدهید. در شیر
مصنوعی خوار‌ها ممکن است علاوه بر شیر نیاز به کمی آب هم وجود داشته باشد.
به خصوص اگر شیر با غلضت نامناسب تهیه شود. در مناطق بسیار گرم ممکن است
شیرخوار نیاز به آب داشته باشد. برای کودکان بهتر است از آب جوشیده سرد شده
استفاده کنید.
* کهنه کثیف شده: هر بچه‌ای با کهنه کثیف گریه نمی‌کند. ولی کهنه کثیف
می‌تواند بعدا منجر به ادرار سوختگی در شیرخوار شود که در این صورت کهنه
خیس منجر به ناراحتی شیرخوار می‌شود.
* آروغ: بعد از شیر دادن، شیرخوار را مدت چند دقیقه حالت نیمه نشسته قرار
دهید و سپس بلند کنید و روی شانه‌های خود بگذارید. از یک پیشبند و یا کهنه
زیر چانه بچه استفاده کنید تا لباستان کثیف نشود و دهان شیرخوار هم با لباس
شما تماس پیدا نکند.
* احساس گرما یا سرما: نوزاد توانایی تنظیم درجه حرارت بدن خود را ندارد.
لذا برای اینکه متوجه دمای بدنش شوید از پشت دستتان روی شکم شیرخوار یا
سینه استفاده کنید. دست‌ها و پا‌ها محل مناسبی برای سنجش گرمای بدن کودک
نیست و اغلب سرد‌تر است. وقتی وارد محیط گرم می‌شوید لباس اضافی را در
بیاورید حتی اگر خواب باشد. در هوای سرد از پوشش مناسب استفاده کنید و مثلا
ماشین را قبل از بردن بچه به داخل آن گرم کنید.
* نیاز به تغییر وضعیت: قبل از اینکه نوزاد بتواند خودش وضعیت بدنش را
تغییر بدهد ممکن است گریه شیرخوار تنها برای اینکه وضعیت ناراحتی دارد
اتفاق بیافتد.
* لباس یا محیط ناراحت: حلقه جوراب دور مچ پا، حلقه شورت در ران، وجود جسم
خارجی یا حشره در لباس، ماندن مواد شوینده در کهنه پارچه‌ای، تنگی لباس،
بالش یا تشک ناراحت باشد یا مثلا نور در چشمش می‌تابد و…
* گرفتگی بینی: نوزاد با دهان نمی‌تواند نفس بکشد بنابراین در صورت گرفتگی
بینی نمی‌تواند خوب شیر بخورد و مدام احساس ناراحتی می‌کند.
گریه‌های ظاهراً بدون علت:
* کولیک یا قولنج: گریه ناگهانی در شیر خوار زیر ۳ ماه برای سه روز در
هفته، که حداکثر ۳ ساعت طول بکشد را کولیک می‌گویند. گریه‌های شبیه کولیک
در عفونت ادرار، گوش درد یا سرما خوردگی ممکن است اتفاق بیافتد. کولیک در
حقیقت مشکل کودک نیست بلکه مشکل والدین است و باید تاکید شود که گذرا است.
نشانه‌های قولنج (کولیک): در هفته ۲ تا ۳ شروع می‌شود. اغلب سر یک ساعت
مشخص شروع می‌شود که اغلب بعد از ظهر است. علت خاصی برای آن پیدا نمی‌شود.
اغلب بعد از شیر خوردن بد‌تر می‌شود. اغلب بچه‌ها موقع شروع درد سرخ
می‌شوند، پا‌هایشان را در شکمشان جمع می‌کنند و پشتشان کمی خم می‌شود. در ۳
تا ۴ ماهگی کولیک کاهش پیدا می‌کند.
علل قولنج کولیک: سیستم عصبی نابالغ نوزاد بخصوص اگر نوزاد به صدا و نور
و.. حساس باشد. ممکن است تنها گریه برای این است که بقیه استرس‌های محیطی
را متوقف کند. ممکن است گریه نزدیک عصر به علت این باشد، که می‌خواهد استرس
در طول روزش را تخلیه کند. شاید برای این است که وقتی گریه شروع می‌شود
نمی‌داند چطور باید این رفتار متوقف شود و به کمک والدین احتیاج دارد.
بیشتر به خلق بچه بستگی دارد. تنها 10% موارد به علت مشکلات تغذیه‌ای است
مانند حساسیت به پروتئین شیر، عدم هضم غذا. ولی تغیرر نوع شیر منجر به
بهبود وضعیت نمی‌شود (مثلا بعضی فکر می‌کنند اگر شیر مصنوعی بخورد خوب
می‌شود)
راههای آرام کردن نوزاد:
* تکان دادن ریتمیک آرام روی دست‌ها یا انداختن روی پا‌ها: شنیدن صدای قلب و ریتم تنفس و حرکات ریتمیک کودک را آرام می‌کند.
* حرکات منظم و متناوب در ننو، کودک را آرام می‌کند. همچنین گذاشتن شیر
خوار روی پا‌ها و حرکات متناوب با‌ها به چپ و راست هم همین اثر را دارد.
* بستن کودک به سینه یا پشت
* وارد کردن ضربات متناوب و آرام به پیشانی یا هر نقطه دیگر
* ماساژ
* استفاده از صدا‌های یکنواخت مانند صدای ماشین لباسشویی یا جارو برقی
* مسافتی را با او در ماشین طی کنید. کودک حتما روی صندلی عقب ماشین باید حمل شود.
* بغل کردن توسط پدر بسیار موثر است. اغلب موارد پدر‌ها در آرام کردن
فرزندشان موفق‌تر هستند. صدای بم پدر برای بچه آرام بخش‌تر است. پدر‌ها
می‌توانند، فرزندشان را به شکل زیر بغل کنند. این نوع بغل کردن برای
شیرخوار بسیار آرام بخش است.
* از فامیل یا دوستان کمک بگیرید.
* اگر هیچ یک از اقدامات فوق موثر نشد، بچه را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه
رها کنید تا گریه کند. این مدت مشکلی برای بچه پیش نمی‌آورد و ممکن است در
همین مدت به خواب برود. خودتان به جایی بروید، که صدای بچه را نشنوید. به
پشت دراز بکشید. چند نفس عمیق بکشید و تا وقتی احساس آرامش نکردید سراغ بچه
نروید
علل دیگر گریه شیرخوار:
* گریه حین شیر خوردن: گرفتن نامناسب پستان توسط شیرخوار
* تمیز بودن بینی: مطمئن شوید راه تنفسی شیرخوار باز است.
* پستان پر از شیر: قبل از شیر دادن کمی شیر ار بدوشید.
* گرسنه بودن شیرخوار پس از شیرخوردن کامل: سینه دیگر بدهید و در شیر مصنوعی خوار با پزشک مشورت کنید.
* اگر شیر مصنوعی می‌خورد: اندازه سوراخ پستانک متناسب بزرگ باشد منجر به
سرعت زیاد منجر به خفگی شیرخوار شود ودر صورت تنگی پستانک شیرخوار حین مک
زدن خسته می‌شود. همچنین اندازه پستانک هم باید مناسب باشد.
* افزایش نیاز: هفته ۶ و بین ۱۲ تا ۱۴ هفته نیاز تغذیه‌ای افزایش پیدا می‌کند بنابراین گریه بیشتر می‌شود.
* گریه بعد از شیر خوردن: آروغ نوزاد را بگیرید.
* نوزادی که شیر مادر می‌خورد زود‌تر گرسنه می‌شود بنابراین در چند روز
اول شیر خودرن هر دو ساعت و در نوزاد پره ترم ممکن است این مدت کوتاه‌تر هم
شود که به علت چربی و پروتئین پایین‌تر شیر مادر است که زود‌تر هضم
می‌شود، همچنین معده نوزاد کوچک است، زمان لازم است تا هر دو نحوه شیر دهی
مناسب را درک کنید.
* خواب شیرخوار: در ۶ هفتگی ساعت داخلی نوزاد شکل می‌گیرد. لذا تا آن زمان فرق شب و روز را ندارد.
* قنداق: بعضی بچه‌ها به خصوص شیرخوار حساس از حرکات بدن خودشان از خواب
می‌پرند و می‌ترسند. لذا یک ملحفه کوچک و سبک را زیر بچه بیندازید. ابتدا
ملحفه را تا بزنید. تای محفه باید گردن را بپوشاند. سپس دست را صاف کنید و
یک طرف ملحفه را روی شیرخوار بیاورید و زیر بدنش محکم کنید. سپس تای دوم را
بیاورید و زیر پای بچه محکم کنید.
چند نکته مفید:
* با بغل کردن نوزاد حین گریه کردن، نوزاد لوس نمی‌شود.
* با گریه ریه‌ها ورزش نمی‌کند.
* گریه تنها نشانه‌ای از وجود نیازی در نوزاد شماست.
* نوزاد با گریه نمی‌خواهد شما را کنترل کند.
بنابراین باید به سرعت به گریه نوزاد پاسخ داد. پاسخ سریع منجر به تکامل
سریع‌تر ذهنی و احساس اطمینان و اعتماد بیشتر در نوزاد می‌شود.
نقش پدر در نگهداری از نوزاد:
* حمایت عاطفی پدر منجر به شیر دهی موفق می‌شود.
* ایجاد ارتباط و وابستگی پدر مانند مادر به شیر خوار.
* از ابتدا باید پدر درگیر شود. به دو علت اول شما وقت استراحت پیدا می‌کنید. دوم پدر احساس فراموش شدن بهش دست نمی‌دهد.
کمکهای پدرانه:
* گرفتن آروغ
* صدای بم پدر بیشتر کودک را آرام می‌کند. در ضمن درگیری شدید عاطفی مادر به علت گریه نوزاد منجر به بد‌تر شدن گریه نوزاد می‌شود.
* حمام کردن
* عوض کردن و شستن کهنه
* تکان دادن ننو یا حمل کردن با سبد مخصوص
روش ماساژ شیرخوار:
ماساژ شیرخوار منجر به آرامش، بهبود دل درد شیرخوار و وضعیت ایمنی می‌شود و
ارتباط بچه با والدین را افزایش می‌دهد. برای شروع انگشترتان را در
بیاورید. دست‌هایتان را بشورید و گرم کنید. باید خیلی ماساژ نرم و بدون
فشار باشد. از انگشت شصت استفاده کنید به آرامی از پیشانی شروع کنید روی
گردن و سپس شانه‌ها لمس کنید. به چشمانش نگاه کنید، لبخند بزنید و برایش
شعری را زمزمه کنید یا حرف بزنید. از بالای ران تا پایین را با حرکات چرخشی
لمس کنید. سپس نوبت کف دست و پا است. از روغن بچه یا روغن دانه انگور و یا
روغن نارگیل می‌توانید استفاده کنید. دستتان باید تمیز و گرم باشد.
چه بچه‌هایی را نباید ماساژ داد؟
۱. بچه‌ای که در ۷۲ ساعت گذشته واکسن زده
۲. بچه‌ای که عفونت پوستی دارد
۳. دستمان یا اتاق سرد است.
۴. تب دارد یا بیمار است.
۵. بچه خواب است.
۶. بچه حوصله ندارد.
مراحل ششگانه خواب شبانه‌روزی نوزاد:
نوزاد ۱۶ ساعت از شبانه روز می‌خوابد و تنها ۲ ساعت گریه می‌کند
* خواب سبک
* خواب عمیق
* خواب‌آلوده
دانستنیهای مفید:
* با همسر یا دوستان و فامیل در نگهداری فرزندتان کمک بگیرید.
* دفتری داشته باشید و وضعیت گریه فرزندتان را در آن بنویسید.
* با والدین دیگر که تجربه شما را داشتند صحبت کنید.
* در نظر داشته باشید که این وضعیت گذرا است و نباید غمگین شوید یا نشانه‌ای از بی‌کفایتی شما نیست.
* بر نکات مثبت ارتباط با فرزندتان تکیه کنید. دفترچه خاطراتی تهیه کنید. متوجه خواهید شد که اوقات خوشتان کمتر از بد نیست.
برای آرام کردن کولیک چه کنیم؟
* تماس فیزیکی: بچه‌هایی که تماس جسمی بیشتری با والدین دارند کمتر گریه
می‌کنند. تکان دادن آرام، ضربات متناوب و آرام، پخش موسیقی، خواندن و ماساژ
* روش‌های آرام کننده: کودک را به بالا و پایین تکان دهید.
* بچه را پشت و رو روی دستتان بگیرید. به طوری که دستتان زیر شکم بچه قرار
بگیرید و صورت بچه به سمت پایین باشد. سپس به آرامی پشتش را بمالید.
* حوله گرم یا بطری گرم (نه داغ) روی شکم بچه از روی لباس استفاده کنید.
* بعضی بچه‌ها با حمام کردن آرام می‌شوند. اگر بچه شما از نوع حساس است این کار گریه بچه را بیشتر می‌کند.
* به بچه کمک کنید آروغ بزند. در حالت ایستاده به شانه‌تان تکیه بدهید.
گاهی دارو‌هایی با تجویز پزشک ضد کولیک را می‌توانید استفاده کنید.
گریه نوزاد و فرزند دیگر خانواده:
* با فرزندتان همدردی کنید و در خصوص ماهیت گریه توضیح دهید.
* چه بزرگتان را تشویق کنید تا در مورد احساسش صحبت کند.
* مواقعی را برای اینکه تنها به او توجه کنید اختصاص دهید.
* از فرزندتان در نگهداری نوزاد جدید کمک بگیرید. این موضع را یک پروژه خانوادگی کنید.
چه گریه‌ای نیاز به مراقبت پزشک دارد؟
* گریه‌ای که با گریه‌های قبلی فرق دارد و شدید است.
* با بغل کردن افزایش پیدا کند.
* خوب شیر نخورد.
* همراه اسهال یا استفراغ باشد
* نقاط پوستی قرمزی وجود داشته باشد که با فشار از بین نرود.
* همراه با تب باشد.
* تماس چشمی برقرار نکند یا خیلی بی‌حال باشد.
* شکمش شدیدا باد کرده باشد.
* تنفس تند داشته باشد
* گوشش را بکشد.
چند پرسش و پاسخ:
* اگر بچه را زیاد بغل کنیم، بغلی یا لوس می‌شود؟
تا ۶ ماهگی بچه فقط به دلیل اینکه نیازی دارد گریه می‌کند. ولی بعد از ۶
ماه لازم نیست با هر صدایی فوری از جا بپریم. چون این صدا‌ها اغلب پایه‌های
صحبت کردن است و دلیل گریه واقعی نیست.
* آیا می‌توان لحظاتی بچه‌ای را که گریه می‌کند ترک کرد؟
بله. در صورتی که با تمام تلاشی که کردید بچه آرام نشد ممکن است گریه به
علت تحریک بیش از حد کودک باشد او را در یک جای مطمئن و امن و کم نور قرار
دهید و ۵ دقیقه از روی ساعت ترکش کنید. کمی قدم بزنید یا چایی بخورید. سپس
فقط سری بهش بزنید ولی دستکاریش نکنید. تا سه بار این کار را تکرار کنید..
اغلب همین کار منجر به قطع گریه و خوابیدن کودک می‌شود. در صورتی که خیلی
خسته بودید یا احساس می‌کنید دارید کنترلتان ار از دست می‌دهید و احتمال
آسیب به کودک وجود دادر فورا صحنه را ترک کنید. از یک نفر بخواهید حداقل
برای نیم ساعت از فرزندتان نگهداری کند. توجه داشته باشید خودخواهی نیست
اگر بخواهید کمی استراحت کنید و یا وقتی به خودتان اختصاص دهید چون با همین
کار استرستان کاهش پیدا می‌کند و برای مراقبت از یک نوزاد باید وضعیت جسمی
و روحی مناسب داشته باشید.
* استفاده از پستانک خوب است؟
در شش هفته اول تولد پستانک در آرام کردن نوزاد نقش موثری دارد ولی نکات
مهمی در نگهداری آن وجود دارد: از بند برای بستن پستانک استفاده نشود. در
ضد عفونی آن دقت شود. در ماده شیرین زده نشود. وقتی گریه نمی‌کند پستانک
ندهید. پستانک در تکامل صحبت کردن وداخله ایجاد می‌کند. هر چه زود‌تر از
پستانک باید جدا شود تا وابسته نشود.
این 10 مهارت را به کودک بیاموزید
بهترین
راه این است که خطراتی را که در کمین بچه‌هاست با زبانی قابل فهم برای
آنها توضیح داد و بلافاصله روش‌های پیشگیری از این خطرات را هم به آنها
آموزش داد و مهم تر از همه …
آموختن
روش‌های محافظت از خود، شاید مهم‌ترین کاری باشد که والدین برای
فرزندان‌شان انجام می‌دهند؛ حتی مهم‌تر از فراهم کردن خورد و خوراک و پوشاک
مناسب….
البته همین مهم‌ترین وظیفه، سخت‌ترین هم هست؛ چون اگر قرار باشد همه خطرات پیرامون کودک را به او توضیح بدهید، این کار آثار روانی نامطلوبی به جا می‌گذارد.
در واقع کودک دیگر به هیچ چیز و هیچ کس اعتماد نخواهد داشت و یک احساس
اضطراب و ترس همیشگی، با او همراه خواهد بود اما اگر از گفتن این خطرات
صرف‌نظر کنید، باز هم این کارتان عواقب خاص خودش را خواهد داشت.
به
گفته کارشناسان و روان شناسان ، در چنین مواردی باید خیلی حساب شده و
منطقی با بچه‌ها صحبت کرد.. هیچ‌گاه نباید برای هوشیار کردن کودکان قصه‌های
ترسناک برای آنها تعریف کرد چون این داستان‌ها بچه‌ها را در وحشت و اضطراب
رها می‌کند و هیچ راه‌حلی به آنها یاد نمی‌دهد. در این خصوص می‌توان به 10
مهارت مهمی که پدران و مادران وظیفه دارند به فرزند خود آموزش بدهند،
اشاره کرد.
1.احساس امنیت
باید به فرزند خود بیاموزید که هر انسانی حق و حقوقی دارد؛
از جمله حق نفس کشیدن، حق زنده ماندن و بسیاری حقوق دیگر. کودک باید بداند
که حق امن ماندن و امنیت داشتن جزو حقوق طبیعی اوست و دیگران وظیفه دارند
این حق او را به رسمیت بشناسند و رعایت کنند.
2.محافظت از بدن خود
کودک باید بداند که صاحب تمام بدن خود است و کسی حق ندارد بدون رضایت او و والدین‌اش، بدن وی را لمس کند.
3.کمک گرفتن از دیگران در برابر باج‌گیرها
افرادی که از بچه‌ها باج‌گیری می‌کنند از لحاظ روانی افرادی ترسو هستند که در برابر جمع هراسان می‌شوند و پا به فرار می‌گذارند. باید
به کودک خود آموزش دهید که در چنین مواردی از دوستان نزدیک خود کمک بگیرد و
حتما مساله را با مسوولان مدرسه یا با پدر و مادر در میان بگذارد. البته
حتما به کودک بگویید در مواردی که باج‌گیرها برای او تهدید جانی داشتند
مقاومت نکند. گاهی بچه‌ها از ترس اینکه به خاطر از دست دادن وسایل‌شان توسط
والدین خود تنبیه شوند، به هیچ عنوان تسلیم نمی‌شوند و این بسیار خطرناک
است.
4.گفتن حقیقت
اگر با فرزند خود مرتب صحبت کنید و همیشه به او یادآور شوید که پشتیبان همیشگی او در زندگی هستید، کودک هم یاد می‌گیرد مشکلات و رازهای خود را با شما در میان بگذارد و از شما کمک بگیرد.
5.مورد قبول قرارگرفتن
اگر فرزند شما مساله‌ای
را که او را آزار می‌دهد یا باعث اضطراب او می‌شود برای شما تعریف کرد حتی
اگر خیلی هم پیش‌پا افتاده بود هیچ‌گاه به او نخندید یا واکنشی نشان ندهید
که او احساس حماقت کند چون این کار شما باعث می‌شود کودک کم‌کم مشکلات خود
را بروز ندهد و اگر زمانی مورد آزار و اذیت واقعی هم قرار گرفت با شما
مشورت نکند.
6.راز دار نبودن
همیشه برنامه‌های تلویزیونی بچه‌ها یا حتی خود والدین، کودکان را به رازدار بودن تشویق می‌کنند و به
کودکان می‌آموزند این رازداری باعث اعتماد دیگران به آنها می‌شود اما باید
به فرزندان خود تاکید کنید که هیچ رازی نباید بین آنها و افراد بزرگ‌تر
دور از چشم والدین وجود داشته باشد چون اکثر افرادی که کودک آزاری می‌کنند،
به کودک می‌گویند بوسیدن یا تماس بدنی بین ما، رازی است که غیر از ما دو
نفر کسی نباید آن را بفهمد.
7.مهارت «نه» گفتن
برخی والدین به فرزندان
خود می‌آموزندکه همیشه باید به حرف بزرگ‌ترها گوش کرد و همیشه حق با
بزرگ‌ترهاست اما در واقع، این آموزش کاملا غلط است و کودک باید یاد بگیرد
که گاهی هم به خواسته‌های دیگران «نه» بگوید چون در غیر این صورت کودک خود
را تسلیم هر نوع خواسته بیمارگونه و آزاردهنده‌ای خواهد کرد.
8.مخالفت با تماس بدنی
هر کودکی باید بداند که هیچ
کس حق ندارد او را به زور ببوسد یا در آغوش بگیرد. باید به فرزند خود
بیاموزیم که اگر فردی او را مجبور به انجام چنین کارهایی کرد، حتما به پدر و
مادر یا بقیه اعضای خانواده اطلاع دهد.
9.صحبت نکردن با غریبه‌ها
کودکان هیچ‌گاه نباید
با افراد غریبه صبحت کنند یا هدیه‌ای از آنها دریافت کنند حتی یک شکلات یا
آدامس. البته به کودک خود آموزش دهید که گاهی استثناهایی هم وجود دارد.
مثلا اگر در خیابان گم شد، باید پیش پلیس برود و از آنها کمک بخواهد.
10.قانون‌شکنی
به کودکان خود آموزش
بدهید که در مواقع خطر اجازه دارند هر قانونی را زیر پا بگذارند. حتما به
آنها بفهمانید که در شرایط بحرانی هر کاری برای نجات خود انجام دهند، با
پشتیبانی کامل شما همراه است. مثلا می‌توانند فرار کنند، خیلی بلند فریاد
بکشند، دروغ بگویند و …
