زودرنجی شدید را چگونه درمان کنیم؟
،زودرنجی شدید و حسایات های رفتاری بالا منجر به کمبود اعتماد به نفس و به نوعی خود آزاری احساسی می شود. کودکان
و حتی بزرگترهایی که از این مشکل رنج می برند خیلی راحت نمی‌شود با آنها
صحبت کرد؛ چون یا در همان لحظه اول از حرف‌ها و نحوه گفتارتان ناراحت
می‌شود یا پس از ساعت‌ها فکر کردن به تک تک کلمات و جملات مکالمه کوتاهی که
فقط چند دقیقه ادامه داشته است.
کسانی که اینقدر حساسیت دارند و زود
ناراحت می‌شوند، معمولا تمام حرف‌ها و رفتارهای دیگران را هم به خود نسبت
می‌دهند و با نگرشی منفی درباره مسائل صحبت می‌کنند. برای همین، معمولا
ترجیح می‌دهند در جمع حضور پیدا نکنند و تنهایی را بیشتر می‌پسندند. غافل
از این‌که تنها ماندن و گوشه‌گیری، حساسیت‌شان را تشدید و احساسات
منفیشان را بیشتر می‌کند. روان‌شناسان و متخصصان به این افراد توصیه
می‌کنندبا نگاهی مثبت خود را در موقعیت‌های جدید قرار دهند و از واقعیت
فرار نکنند.
می‌گویند کسانی که کودکی خیلی مورد توجه پدر و مادرشان بوده‌اند، در بزرگسالی ممکن است اینقدر حساس و زودرنج شوند. بعضی‌ها هم درست برعکس فکر می‌کنند و باور دارند کمبود محبت و بی‌توجهی پدر و مادر باعث حساسیت و زودرنجی بچه‌ها می‌شود. علاوه بر اینها، تعداد فرزندان درخانواده، ترتیب و اختلاف سنی آنها، نحوه برخورد و تربیت والدین، محیط اجتماعی که کودک در آن قرار می‌گیرد و رشد می‌کند و ده‌ها عامل دیگر می‌تواند در ایجاد این حساسیت موثر باشد.
اما
باید بدانید که حساسیت زیاد و بیش از حد نسبت به موضوعات و مسائل مختلف از
ویژگی‌هایی است که در اختلال‌های شخصیت مختلف و طی بیماری‌های روحی مشاهده
خواهد شد، اما ممکن است با نداشتن این اختلالات و بیماری‌ها هم فردی از
حساسیت رنج ببرد و بسیار زود رنج باشد. از طرفی باید به این نکته هم توجه
داشته باشیم که حساسیت بیش از حد بخصوص در افراد وسواسی بیشتر از دیگران به
چشم می‌آید و معمولا در افراد وسواسی شاهد حساسیت بیش از حد، نسبت به
مسائل مختلف زندگی هستیم.
این افراد معمولا با نگاهی وسواسی به موضوعات مختلف زندگی
نگاه کرده و آنها را براساس نظرات خودشان ارزیابی می‌کنند. بر همین اساس
هم می‌گویند حساسیت بیش از حد یکی از نشانه‌های وسواس است و وسواس فکری یا
رفتاری می‌تواند به این شکل خود را نشان دهد.
در
کنار این افراد، خیلی‌ها هم هستند که مشکل‌شان به هیچ یک از این موارد
ارتباط ندارد، اما حساسند و از این خصوصیت رنج می‌برند که به گفته این
متخصص، شیوه تربیتی پدر و مادر، ترتیب و تعداد فرزندان، توجه بیش از حد خانواده یا کم‌توجهی و نادیده گرفتن کودک در محیط خانه از عواملی است که می‌تواند چنین احساسی را در وجود افراد ایجاد کند.
اعتماد به نفس پایین و حساسیت بیش از حد
افرادی که اعتماد به نفس خوبی دارند، معمولا زندگی بهتری را هم تجربه می‌کنند و در زندگی
شرایط مناسب‌تری خواهند داشت. این شرایط تا جایی پیش می‌رود که به گفته
دکتر ناظمی کمبود اعتماد به نفس حتی می‌تواند موجب ایجاد حساسیت و زود رنجی هم بشود.
پایین بودن
میزان اعتماد به نفس، یکی از مهم‌ترین دلایلی است که می‌تواند فرد را حساس
و زود رنج کند. نباید فراموش کنیم حساسیت بیش از حد افراد، به اعتماد به
نفس آنها بستگی دارد. به این معنی که این افراد چون نسبت به نوع زندگی و
شرایطی که دارند، حساس هستند و خودشان را پایین‌تر از دیگران می‌دانند،
نمی‌توانند حرف‌ها و نظرات دیگران را تحمل کنند و چنین رفتارهایی را از خود
نشان می‌دهند.
حساس‌ها مراقب باشند
دوست
ندارد این‌طور باشد، اما کاری هم از دستش برنمی‌آید. حساس است و خیلی زود
از حرف‌های دیگران ناراحت می‌شود. تصمیم می‌گیرد رفت و آمدهایش را کم کند،
روابط اجتماعی‌اش را حذف می‌کند و در خانه می‌ماند تا نه از حرفی ناراحت
شود و نه کسی را ناراحت کند. غافل از این‌که این کناره گیری کردن فقط
شرایطش را بدتر می‌کند و موجب تشدید حساسیت‌هایش می‌شود. البته خیلی وقت‌ها
هم دست به کار می‌شود و سعی می‌کند رفتارهای اشتباهش را تغییر دهد ولی چون
این کار برایش سخت است، در همان ابتدای کار، پشیمان می‌شود و دوباره به
همان روال قبل برمی‌گردد؛ یعنی حساسیت و ناراحت شدن، بعد تنهایی و فرار از
موقعیت برای کم شدن این همه ناراحتی و پس از آن هم تشدید مشکل و بدتر شدن
شرایط.
آن‌طور که این روان‌شناس توصیه
می‌کند این افراد در اولین قدم باید اعتماد به نفس‌شان را تقویت کنند و هر
کاری از دست‌شان برمی‌آید ـ مانند خود گویی‌های مثبت ـ برای تقویت اعتماد
به نفس انجام دهند. همچنین خوب است برای تقویت اعتماد به نفس، به خود آگاهی
رسیده و شناخت دقیقی از نقاط ضعف و قوت‌شان پیدا کنند.
از جمع فرار نکنید
کسانی
که حساس هستند، معمولا خیلی دوست ندارند در جمع حاضر شوند و ترجیح می‌دهند
تنها بمانند. گروهی از این افراد هم هستند که همیشه از دیگران ناراحتند و
برای همین هنگامی که در جمع هستند، احساس خیلی بدی را تجربه خواهند کرد. در
نتیجه طبیعی است این افراد کم‌کم از جمع دور شوند و تنهایی را ترجیح
دهند، اما وقتی آنها از دیگران فاصله می‌گیرند، طرز فکر و نگرش منفی که
نسبت به جمع و دیگران دارند نیز تقویت می‌شود و در نتیجه نمی‌توانند با
شرایط و موقعیت‌های جدید هماهنگ شوند.
بنابراین
گاهی افراد حساس تصمیم می‌گیرند به جای حل مساله و ایجاد توانایی برای
برطرف کردن این مشکل، از جمع فرار کنند و همین دوری از گروه باعث تشدید
مشکلات‌شان می‌شود.
اولین و یکی از
بهترین کارهایی که می‌توان برای این گروه از افراد انجام داد، مواجه شدن با
موقعیت است. به این معنی که قرار نیست زمانی که احساس می‌کنید از قرار
گرفتن در جمع ناراحت می‌شوید یا از حرف‌ها و نظرات دیگران احساس خوبی
ندارید، رفت و آمدهایتان را قطع کنید. بلکه توصیه می‌شود روابط اجتماعی
بیشتری داشته باشید، اما قبل از این مرحله، خودتان را بهتر بشناسید و
اعتماد به نفس‌تان را تقویت کنید و پس از آن مهارت‌های ارتباطی را بیاموزید
و بدانید در هر رابطه‌ای چطور باید برخورد کرد. وی ادامه می‌دهد: افرادی
که حساسیت بیش از حد دارند، معمولا از کمبود قدرت ابراز وجود هم رنج
می‌برند و نمی‌توانند حرف‌ها و نظرات‌شان را بدرستی مطرح کنند. برای همین
هم احساسات منفیشان بیشتر می‌شود و همین می‌تواند شرایط آنها را بدتر
کند. همچنین به این موضوع هم توجه داشته باشید که تمام رفتارها و حرف‌های
دیگران را به خودتان نسبت ندهید و بدانید خیلی از حرف‌ها و رفتارها به شما
ارتباطی پیدا نمی‌کند.
دیگران هم باید به آنها کمک کنید
کسانی
که با فردی حساس و زودرنج زندگی می‌کنند، معمولا نمی‌دانند چطور باید با
او برخورد کرد؛ اگر خیلی سخت بگیرند، او را ناراحت کرده‌اند و اگر خیلی
کاری به کارش نداشته باشند، این خصوصیت اخلاقی را تشدید کرده‌اند. پس چه
کاری بهترین است و برای کمک به این افراد چه کار باید کرد؟
لحن
و نوع کلام و همین‌طور زبان بدن ما باید متناسب با نیازها و شخصیت فرد
باشد، اما با همین حرف‌ها باید به او کمک کنید رفتارش را تغییر دهد و در
موقعیت مناسب قرار بگیرد.
اگر
می‌خواهید به فردی که حساس است کمک کنید رفتارش را تغییر دهد، او را در
موقعیت قرار دهید و پس از آن کمکش کنید موقعیتی را که در آن قرار گرفته،
بخوبی درک کند و پذیرش بیشتری داشته باشد. همچنین باید این فرصت را در
اختیار آنها بگذارید تا اعتماد به نفس‌شان را تقویت کنند و وضع بهتری داشته
باشند.
بچه‌ها را درست تربیت کنیم
همان‌طور
که گفته شد شیوه تربیتی پدر و مادر هم در ایجاد این حساسیت‌ها موثر است و
می‌تواند آن را تقویت کرده یا برای حل مشکل کمک کند. دکتر ناظمی هم در این
زمینه به والدین توصیه می‌کند فرزندان‌شان را طوری تربیت کنند که آمادگی
رویارویی با فراز و نشیب‌های زندگی را داشته و واقع‌نگر باشند. به این معنی
که بچه‌ها باید در شرایط اجتماعی طبیعی و عادی قرار بگیرند و این‌طور نیست
که در محیطی بسته آنها را پرورش دهیم و انتظار داشته باشیم در آینده هم
زندگی اجتماعی موفقی داشته باشند.
چگونه عطش را برطرف کنیم؟
بر طرف کردن عطش در فصل گرما
احتمالا
این خاطره در یک روز گرم از فصلی گرم رقم خورده است؛ تابستان با گرمای
طاقت فرسایش، می تواند با تشنگی ضمیمه شود و فصلی غیرقابل تحمل را ایجاد
کند. گرمای هوا باعث از دست رفتن بیشتر آب بدن شده و نیاز بدن به آن را
افزایش می دهد. در واقع آب، اولین ماده غذایی و سالم ترین نوشیدنی است که
60 درصد بدن بزرگسالان و 80 درصد بدن نوزادان را تشکیل می دهد. کارشناسان
تغذیه توصیه می کنند، آقایان روزانه بیش از 2 لیتر و نیم و خانم ها 2 لیتر
آب در روز مصرف کنند. در این میان افرادی که ناراحتی کلیه، ناراحتی های
قلبی- عروقی و فشار خون
دارند باید زیر نظر پزشک آب بنوشند. درصورت حل نکردن معضل تشنگی احتمال
ایجاد مشکلات فراوانی وجود دارد. دکتر هاشمی، متخصص تغذیه در این باره
توصیه هایی دارند که درصورت رعایت آن ها می توان تابستان بی عطشی را سپری
کرد.
عطش چیست؟
عطش
همان تشنگی تعبیر می شود و تشنگی هم نیاز به نوشیدن آب است. این نیاز
زمانی بروز پیدا می کند که بدن در مقابل کم آبی که با آن مواجه شده واکنش
نشان می دهد. کم آب شدن بدن نیز زمانی رخ می دهد که آب دفع شده از بدن
بیشتر از مقدار جذب آب باشد. از سوی دیگر، عطش به نوعی تشنگی مفرط نیز
تعبیر می شود که در گرمای شدید و کم آبی های طولانی مدت یا ورزش های طولانی
و سنگین رخ می دهد. وقتی بدن کم آب می شود، بزاق دهان را می گیرد و احساس خشکی دهان به وجود می آید. اگر در این مرحله کمبود آب جبران نشود، احساس ضعف، خستگی و سردرد ایجاد می شود. تشنگی در اصل علامت خطری برای کم شدن مایعات بدن است. کاهش مایعات نیز می تواند در اثر تعریق زیاد، اسهال، استفراغ، تب، آفتاب سوختگی یا رژیم غذایی اتفاق بیفتد.
حواس تان به میزان آب بدن تان باشد
آنچه
مسلم است همه برای ادامه حیات و فعل و انفعالات درون بدن به آب نیاز دارند
و این میزان نیاز به طور متوسط 8 تا 01 لیوان است که در کودکان کمتر است
اما در بزرگسالان تغییری نمی کند. چه بسا افراد مسن که نسبت به نیاز بدن
شان به آب کمتر حساس می شوند اما باید 8لیوان آب را حتما در طول روز مصرف
کنند تا سلول های بدن دچار کم آبی نشوند. در مورد افراد دیابتی به دلیل
ماهیت بیماری که افزایش دفع ادرار را به همراه دارد، نیاز بیشتری به آب
دارند که بسته به سطح قندخون باید با پزشک معالج در مورد میزان مصرف آب
مشورت کنند. بسته به سطح فعالیت افراد و قرارگیری آن ها در معرض گرما میزان
مصرف تغییر می کند و افراد به طور معمول آب را از طرق مختلف در طول روز از
دست می دهند بنابراین باید بسته به میزان فعالیت میزان دریافت آب را تنظیم
کرد.
روش رفع عطش
آب
به طور معمول به دلیل تنفس، تعریق، ادرار و مدفوع از دست می رود. در همین
زمان است که مکانیسم تشنگی به وجود می آید و بدن به نوعی نشان می دهد که به
آب نیاز دارد. بنابراین نوشیدن آب کافی و فراوان بسیار اهمیت دارد. در
فصول گرم سال و به ویژه تابستان که آب بیشتری از طرق مختلف از دست می رود،
عطش و تشنگی زودتر بروز پیدا می کند. راهکار اصلی رفع عطش در اصل نوشیدن میزان کافی آب است در کنار آب می توان از نوشیدنی هایی مانند چای کمرنگ و آبمیوه های متفاوت نیز برای رفع تشنگی
استفاده کرد. به این نکته باید توجه کنید، برای تامین آب مورد نیاز بدن
نباید از نوشیدنی های ناسالم استفاده کرد؛ مثلا مصرف زیاد برخی نوشابههای
گازدار و کافئیندار عوارض جسمی دارند و موجب کاهش کلسیم بدن می‌شوند. خوردن
ناگهانی آب فراوان می تواند مشکلات گوارشی و سوء هاضمه در فرد ایجاد کند.
توصیه می شود بدن به چنین حالتی نرسد و هر نیم تا یک ساعت باید دست کم نیم
فنجان آب به بدن رساند.
چای با تشنگی چه می کند؟
آب
مایعی است که در تمام واکنش های بدن شرکت دارد و وجود آن برای فعل و
انفعالات مختلف در بدن و در نتیجه ادامه حیات انسان الزامی است. آب نیز
مانند هوا و غذا یکی از ضروریت های زندگی است. بنابراین باید همیشه و به
صورت مداوم به بدن برسد و در زمان تشنگی هیچ چیز نمی تواند جایگزین آب شود.
چای نوشیدنی است که به دلیل داشتن مواد آنتی اکسیدان و ضد سرطان برای بدن
مفید است اما هیچ گاه جایگزین مناسبی برای آب نیست. چای به دلیل
خاصیت مدر بودن باعث می شود، مقدار بیشتری از آبی که از طرق مختلف به بدن
می رسد، دفع شود. به طور کلی توصیه می شود، افراد هنگام تشنگی درصورت
دسترسی به آب از این نوشیدنی استفاده کنند.
خوراکی های ضد تشنگی
فیبرها
در نگهداری آب نقش مهمی دارند بنابراین خوراکی های فیبردار گزینه های
مناسبی هستند. علاوه بر میوه ها، سبزی ها هم منبع بسیار مناسب فیبر و در
نتیجه آب هستند. کاهو، خیار، کرفس
و سبزی خوردن چون آب را در خود نگه می دارند باعث استمرار و تداوم آب
رسانی به بدن می شوند. در مقابل برخی خوراکی ها مانند انواع شیرینی و کباب و
جگر تشدید کننده تشنگی هستند و در فصول گرم سال که احتمال کم آبی بیشتر
است باید از خوردن آن ها پرهیز کرد.
میوه های تابستانی تشنگی را برطرف می کنند؟
میوه
ها علاوه بر نقشی که در تامین ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و
فیبر مورد نیاز بدن دارند، نقش مهمی نیز در پیشگیری و درمان انواع سرطان،
بیماری های قلبی – عروقی، سکته مغزی، پوکی استخوان،
دیابت و چاقی ایفا می کنند. علاوه بر این، آن ها به طور کلی یکی از منابع
حاوی آب هستند و می توان بخشی از نیاز بدن به آب را از طریق میوه ها تامین
کرد. میوه ها در ساختمان خودشان فیبر دارند و این فیبر در دستگاه گوارش
باعث ماندگاری آب و تحویل تدریجی آب به جریان خون می شود و به این ترتیب
تاخیر زیادی در احساس تشنگی به وجود می آید اما باید دانست که بدن نیاز به
آب خالص هم دارد و روزانه 8 لیوان آب برای ادامه حیات و حفظ آن ضروری است
که بخشی از آن را می توان از طریق میوه ها به دست آورد. 
خاک شیر و عرقیجات گیاهی می توانند رفع عطش کنند؟
به
طور کلی 2 مسئله مطرح است، یکی نیاز بدن به آب و دیگری احساس تشنگی. زمانی
که درباره احساس تشنگی بحث می شود برخی از نوشیدنی ها مثل شربت آبلیمو که به دلیل وجود آبلیمو
در آن باعث ترشح بزاق بیشتر می شوند، احساس تشنگی را زودتر برطرف می کنند
ولی این به آن معنا نیست که نیاز بدن به آب تامین شده است. نوشیدنی مانند
خاک شیر به دلیل داشتن دانه های خاک شیر که آب را درون خود حبس می کند و
چند برابر ظرفیت می تواند ذخیره آب داشته باشد در زمان تشنگی نوشیدنی بسیار
مناسبی است. این دانه ها در دستگاه گوارش آب را در داخل خود نگه می دارند و
به تدریج آن را به بدن تحویل می دهند و نیاز بدن را در مدت طولانی تر نسبت
به آب تامین می کنند. نوشیدنی دیگری که می توان نام برد تخم شربتی است که
عملکردی مشابه خاک شیر دارد و به دلیل نگه داشتن آب درون خود باعث می شود،
فرد دیرتر احساس تشنگی کند اما از آن جا که این نوشیدنی ها با شکر مصرف می
شوند باید در میزان استفاده از آن ها احتیاط کرد چون مصرف بیش از اندازه آن
ها موجب اضافه وزن و چاقی می شود. بهتر است آنها را یا بدون شکر یا با
حداقل شکر مصرف کرد.
خنکی آب تاثیری دارد؟
میزان
خنکی آب می تواند در رفع علائم تشنگی موثر باشد. یکی از وظایف آب تنظیم
دمای بدن است. زمانی که فرد دچار کم آبی می شود، بالطبع دمای بدن نیز دچار
تغییراتی شده و علائم نسبت به کم آبی شدیدتر می شود. زمانی که آب خنک همراه
با یخ مصرف می شود چون دمای بدن را به خصوص در قسمت فوقانی دستگاه گوارش
برای مدت کوتاهی پایین می آورد، احساس لذت بخش تری دارد ولی این موضوع ربطی
به نیاز سلول های بدن به آب ندارد. به هرحال بدن به مقدار معینی آب نیاز
دارد و دمای آن آب اهمیت چندانی ندارد مگر در حالت گرمازدگی. در گرمازدگی که فرد دچار بی حالی می شود یکی از درمان ها غوطه ور کردن فرد در یخ است اما در حالت رفع تشنگی نوشیدن آب یخ مزیتی از لحاظ سلامت بر نوشیدن آب با دمای معمولی ندارد. حتی در مواردی ممکن است شوک حرارتی نیز به فرد وارد شود.
