تشخیص دقیق سرطان از روی یک قطره خون
دانشمندان دانشگاه Umeå سوئد با هدف یافتن روشی دقیق و آسان جهت شناسایی
مطمئن محل قرار گرفتن توده های سرطانی و دوری کردن از تکنیکهای تهاجمی،
آزمایش خون جدیدی را ابداع کرده اند که با بررسی پلاکتهای موجود در تنها یک
قطره خون، تشخیصی ارایه می کنند که تا ۹۶ درصد ضریب دقت دارد.
پیشتر
تحقیقات مشابهی انجام شده بود که از آن جمله می توان به پروژه تحقیقاتی
محققان دانشگاه بردفورد انگلیس اشاره کرد. آنها از نور ماورای فرابنفش برای
آنالیز DNA نمونه های خونی استفاده می کنند تا محل وجود توده های سرطانی
را تشخیص دهند. اما روشی که در سوئد ارایه شده نگرشی متفاوت دارد.
در
این نگرش جدید تمرکز بر روی این نکته حیرت انگیز است که چگونه تومورها به
مشخصات RNA پلاکتهای خونی «آموزش» می دهند تا اثری از سرطان در خون برجای
گذارند.
محققان دانشگاه Umeå با بررسی دقیق
پلاکتهای خونی آموزش دیده توسط تومورها که عنوان TEP به آنها داده شده است،
امیدوارند که با ضریب دقت بالایی وجود توده های سرطانی و همچنین محل دقیق
قرار داشتن آنها را شناسایی کنند.
این پروژه مطالعاتی بر روی نمونه های خونی ۲۸۳ بیمار صورت گرفت که از این تعداد ۲۲۸ نفر مبتلا به نوعی سرطان بودند.
اکنون از این شیوه تشخیصی غیرتهاجمی می توان برای تشخیص وجود سرطان تا ۹۶ درصد و محل دقیق آن تا ۷۱ درصد استفاده کرد.
خون در مدفوع نشانه سرطان است؟
دیدن خون هنگام دفع می تواند هر کسی را
به وحشت انداخته و نگران کند و اگر این خونریزی با درد، سوزش یا حتی دشواری
در نشستن همراه شود، حتی نگران کننده تر هم به نظر می رسد. هموروئید یا بواسیر
یکی از آزاردهنده ترین و شایع ترین بیماری های نشیمنگاه در میان مردان و
زنان است که به دلایل مختلفی از قبیل وارد آمدن فشارهای مداوم به سیاهرگ
مقعد، یبوست، سرطان روده
بزرگ و رژیم های غذایی بدون فیبر در افراد مختلف به وجود می آید، طوری که
حدود نیمی از افراد تا 50سالگی حداقل یک بار عوارض آن را تجربه می کنند. در
این بیماری، عروق انتهایی مقعد و روده بزرگ متورم شده و باعث درد، خارش و
گاهی خونریزی می شود. اگرچه هموروئید می
تواند دردناک باشد اما معمولا خطرناک نیست. با این حال بسیاری از مبتلایان
با عود علائم شان پس از درمان نگران می شوند که مبادا هموروئیدشان تبدیل
به سرطان مقعد یا روده بزرگ شده باشد. اما آیا واقعا چنین خطری وجود دارد؟!
دکتر امیر کشوری، جراح کولون و رکتوم و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
شما را در این زمینه راهنمایی می کند. 
هموروئید چیست؟
همه انسان ها هموروئید دارند! هموروئید
به شبکه های وریدی انتهای دستگاه گوارش اطلاق می شود. جالب است بدانید که
همه انسان ها دارای هموروئید هستند و وجود آن غیرطبیعی نیست. این شبکه های
وریدی هنگام اجابت مزاج مثل یک بالشتک پرخون می شوند و به خروج مدفوع از
روده کمک می کنند. البته هموروئید خود به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم می
شود که به یکدیگر مرتبط هستند و هر دو به دفع راحت تر کمک می کنند.
هموروئیدهای خارجی اگر دچار بیماری شوند از بیرون بدن قابل مشاهده هستند
اما هموروئیدهای داخلی از بیرون قابل مشاهده نیستند. بیماری هموروئید در
حقیقت همان واریسی شدن شبکه های وریدی است. دقیقا مثل وریدهای پا، شبکه های وریدی انتهای دستگاه گوارش نیز ممکن است متورم و واریسی شوند. فقط 10درصد افراد جراحی لازم دارند در
حال حاضر آماری از شیوع هموروئید در ایران وجود ندارد، با این حال جزء
بیماری های شایع کشور محسوب می شود. البته این بیماری در جوامع غربی شایع
تر است زیرا یبوست
در این کشورها بیشتر دیده می شود. برای مثال در ایالات متحده حدود
10میلیون نفر به بیماری هموروئید مبتلا هستند که 10درصد از آنها به جراحی
نیاز پیدا می کنند و 90درصد دیگر با درمان های غیرجراحی بهبود پیدا می
کنند. مردم معمولا تمامی مشکلات اطراف مقعد را هموروئید فرض می کنند؛ برای
مثال ممکن است فیستول، شقاق، جوش و هر برجستگی دیگر را هموروئید تلقی کنند.
درحالی که هر یک از این مشکلات با بیماری هموروئید متفاوت هستند. یبوست؛ مقصر اصلی! شایع ترین علت بیماری هموروئید (در 95درصد از موارد) یبوست است. با این حال بعضی افراد نیز بر اثر اسهال
و دفعات مکرر اجابت مزاج به این بیماری مبتلا می شوند. گروهی از بیماران
هم ممکن است هیچ سابقه ای از یبوست نداشته باشند اما دچار مشکلات هموروئید
شوند. علاوه بر این ها، هموروئید در بعضی بیماری های پیشرفته کبدی هم ممکن
است دیده شود. خوشبختانه کسانی که براثر یبوست دچار بیماری هموروئید می
شوند اغلب می توانند با اصلاح تغذیه و سبک زندگی خود بیماری شان را رفع
کنند. کسانی هم که یبوست شان با تغییر رژیم غذایی بهبود پیدا نمی کند، می توانند از ملین های ساده استفاده کنند. 
عوامل موثر در وجود خون در مدفوع
دستشویی رفتن را عقب نیندازید! مهم
ترین عامل در ایجاد یبوست، تغذیه نامناسب و کمبود مصرف آب، میوه ها و
سبزیجات است. کمبود فعالیت بدنی، زندگی صنعتی و عدم رعایت فیزیولوژی دستگاه
گوارش نیز از عوامل یبوست محسوب می شوند. درواقع روده ها
هنگام صبح بلافاصله با بیداری شروع به فعالیت می کنند و مواد دفعی را به
سمت پایین حرکت می دهند. بنابراین تقریبا یک ربع بعد از بیدار شدن احساس
دفع ایجاد می شود. خوردن صبحانه نیز به ایجاد حس دفع کمک می کند. اما اگر
فرد به این احساس توجهی نکند و اجابت مزاج را به تعویق بیندازد، عملکرد
دستگاه گوارش مختل می شود و به تدریج شبکه های وریدی انتهای روده متورم و واریسی می شوند. بارداری هم باعث هموروئید می شود؟ بارداری
و زایمان از آنجایی که باعث افزایش یبوست و فشار داخل شکمی می شوند، از
عوامل مستعد کننده برای بیماری هموروئید به حساب می آیند. چاقی و اضافه وزن
نیز به دلیل ایجاد یبوست می تواند فرد را مستعد بیماری هموروئید کند. با
این حال تاثیر آن ثابت شده نیست و نمی توان گفت که تمام افراد چاق دچار این
بیماری خواهند شد. تاثیر نشستن ها و ایستادن های طولانی مدت بر ایجاد
هموروئید نیز ثابت شده نیست. اگر خونریزی یا درد دارید… یکی
از علائم مهم بیماری هموروئید خونریزی است. البته خونریزی بیشتر مربوط به
هموروئیدهای داخلی می شود. این هموروئیدها معمولا بدون درد هستند مگر اینکه
آن قدر بزرگ شوند که بیرون بزنند و گیر کنند و دیگر به داخل بر نگردند.
اما درمقابل، هموروئیدهای خارجی، به خصوص اگر خون در آنها لخته شود اغلب
دردناک هستند که در این صورت هموروئید ترومبوزه نامیده می شوند. هموروئید درجات مختلفی دارد هموروئید
داخلی بسته به علائمی که ایجاد می کند به درجات مختلفی تقسیم بندی می شود.
هموروئید درجه یک معمولا فقط خونریزی دارد و بدون درد است. هموروئید درجه 2
ممکن است خونریزی ایجاد نکند اما با اجابت مزاج از مقعد بیرون می زند و
بعد از اتمام دفع دوباره خود به خود به داخل برمی گردد. هموروئید درجه 3
خود به خود به داخل بر نمی گردد و فرد مجبور می شود با فشار دست آن را
سرجایش برگرداند. هموروئید درجه 4 نیز از همه شدیدتر است و حتی با فشار دست
به داخل بر نمی گردد. فوق تخصص گوارش یا جراح، به کدام مراجعه کنیم؟! تصمیم
گیری درمورد درمان به نوع هموروئید، علائم و شرایط بیمار بستگی دارد. برای
هموروئیدهای درجه یک و 2 معمولا جراحی توصیه نمی شود. اما اگر هموروئید
بیرون بزند و بیمار مجبور شود آن را با دست جا بیندازد معمولا جراحی لازم
می شود زیرا واقعا زندگی فرد را مختل می کند. خیلی اوقات افراد سوال می
کنند که برای درمان هموروئید باید به چه متخصصی مراجعه کنند. در پاسخ می
توان گفت که جراحان معمولا در درمان هموروئید تجربه بیشتری دارند و با آناتومی آن کاملا آشنا هستند. بعد
از جراحان نیز فوق تخصص های گوارش می توانند به بهترین نحو درمان این
بیماری را پیگیری کنند. البته یک پزشک عمومی هم باید به خوبی با هموروئید
آشنا باشد و بیمار را راهنمایی کند، بنابراین لازم نیست که حتما از ابتدا
به متخصص یا فوق تخصص مراجعه کنید، بلکه می توانید اول از همه نزد پزشک
عمومی بروید و معاینه شوید، سپس درصورتی که با مصرف ملین و تغییر سبک زندگی
بهبود پیدا نکردید، می توانید به متخصص مراجعه کنید. لیزر به پای جراحی نمی رسد! لیزر
جزو درمان های اول هموروئید نیست و رقیب جراحی محسوب نمی شود؛ برای مثال
اگر 10راه درمان وجود داشته باشد لیزر آخرین آنهاست. اما مردم ایران خیلی
نسبت به آن اشتیاق نشان می دهند زیرا فکر می کنند لیزر یک شیوه درمانی بدون
درد است و مشکل شان خیلی راحت با آن رفع می شود. این تصور غلط در بسیاری
از موارد باعث می شود تصمیم صحیح درمورد درمان هموروئید گرفته نشود. برای مثال ممکن است بیمار فقط با مصرف ملین بهبود پیدا کند اما ترجیح می دهد با لیزر درمان شود. این
کار نه تنها ممکن است باعث ایجاد عوارض لیزر در محل شود و مشکلات جدیدی را
به وجود آورد، بلکه هزینه زیادی را نیز به بیمار تحمیل می کند، بنابراین
توصیه می شود همیشه انتخاب درمان را برعهده پزشک بگذارید. علاوه بر اینها،
لیزر فقط تاحدودی شبکه های وریدی را می سوزاند و آنها را از بین نمی برد.
درواقع اگر هم فرد درمان شود اما سبک زندگی خود را تغییر ندهد و دوباره
دچار یبوست شود، علائم هموروئیدش عود خواهد کرد. درمان بی دردسر با حلقه کشی! یکی
دیگر از درمان های بیماری هموروئید استفاده از رابر باند یا همان حلقه کشی
است. در این روش حلقه ای کشی دور برجستگی هموروئید انداخته می شود و
هموروئید به تدریج کوچک می شود. این حلقه پس از مدتی خودبه خود می افتد و
حدود 6ماه تا یک سال بعد درصورت عود علائم هموروئید باید دوباره جایگزین
شود. با این حال یک روش درمانی بدون درد و کم هزینه محسوب می شود. همچنین
در مطب یا درمانگاه قابل انجام است و نیاز به بستری ندارد. البته این روش
بیشتر برای هموروئیدهای درجه یک و 2 مناسب است. 
موارد نیاز به جراحی
کمترین میزان عود با جراحی جراحی
هموروئید انواع مختلفی دارد؛ برای مثال در بعضی موارد هموروئید برداشته و
جای آن باز گذاشته می شود. گاهی نیز هموروئید را خارج می کنند و جای آن را
بخیه می زنند یا اینکه آن را با دستگاه استاپلر (وسیله ای منگنه مانند)
جراحی می کنند. البته جراحی با استاپلر بیشتر برای هموروئیدهای درجه 2 تا 3
مناسب است و برای هموروئید درجه 4 توصیه نمی شود. جراحی
های هموروئید با بی حسی موضعی، بی حسی از کمر و بیهوشی عمومی قابل انجام
هستند اما بهتر است در اتاق عمل بیمارستان با بیهوشی عمومی یا بی حسی از
کمر انجام شوند؛ به این ترتیب بیمار راحت تر خواهد بود. انتخاب بین بیهوشی و
بی حسی از کمر نیز با متخصص بیهوشی است و براساس شرایط بیمار صورت می
گیرد. لازم به ذکر است که روش جراحی نسبت به سایر درمان های هموروئید با
احتمال عود کمتری همراه است. رکتوسکوپی؛ بهترین راه تشخیص هموروئید بهترین
راه برای تشخیص بیماری هموروئید، رکتوسکوپی است. در این روش یک میله 8 تا 9
سانتی متری انعطاف پذیر و مجهز به دوربین از طریق مقعد وارد روده بزرگ می
شود و بخش انتهایی آن را مورد بررسی قرار می دهد. رکتوسکوپی نیازی به
بیهوشی ندارد و در مطب یا درمانگاه قابل انجام است. اما با کولونوسکوپی نمی
توان به خوبی هموروئید را بررسی کرد زیرا این روش بیشتر نواحی بالایی روده
بزرگ را نشان می دهد. جراحی به دردش می ارزد! جراحی
هموروئید در تصور مردم یک عمل پردرد است چون در ناحیه ای از بدن انجام می
شود که نمی توان به آن استراحت داد. به عبارتی اجابت مزاج بعد از جراحی نیز
باید انجام شود. علاوه بر این، مدفوع خود یک عامل عفونی است و پر از
میکروب است. بنابراین احتمال عفونت کردن زخم و دردناک شدن این ناحیه
بالاست. اما بیمارانی که به جراحی احتیاج دارند نباید به خاطر درد از آن
اجتناب کرده و خود را از مزیت آن محروم کنند. به هر حال برای کاهش درد
راهکارهای مختلفی وجود دارد و پزشک می تواند بیمار را در این زمینه
راهنمایی کند. هموروئید با قرص کوچک نمی شود! افراد
مبتلا به بیماری هموروئید اول از همه باید سبک زندگی شان را اصلاح کنند.
به این ترتیب که آب زیاد بنوشند، مصرف فیبر، سبزی و میوه را افزایش دهند و
فعالیت بدنی منظم داشته باشند. متاسفانه گاهی اوقات تبلیغاتی در این زمینه
دیده می شود مبنی بر اینکه با مصرف قرص یا کپسول های خوراکی می توان
هموروئید را درمان کرد، درصورتی که این روش ها قطعی نیستند و هیچ قرصی وجود
ندارد که بتواند هموروئید را کوچک کند. درواقع
شرکت های تولیدکننده این داروها مدعی هستند که با این روش می توانند شبکه
های وریدی را کوچک کنند اما تجربه های علمی زیادی در این مورد وجود ندارد،
بنابراین بهتر است قبل از مصرف هرگونه دارویی با پزشک خود مشورت کنید بلکه
بتوانید فقط با مصرف یک ملین ساده مشکل خود را برطرف کنید. همچنین فردی که
کاندیدای جراحی است به هیچ عنوان نباید این روش ها را جایگزین جراحی کند.
پمادها و شیاف های مخصوص هموروئید نیز با ایجاد چربی و رطوبت در ناحیه باعث
می شوند دفع مدفوع راحت تر انجام شود. همچنین ورم و درد ناحیه را مقداری
کاهش می دهند، اما به غیر از این موارد، امتیاز دیگری ندارند. درمان با سوزاندن هموروئید! اسکلروتراپی
از دیگر روش های درمانی هموروئید است که طی آن ماده ای سوزاننده از طریق
سرنگ به داخل شبکه وریدی تزریق می شود. این روش بیشتر برای هموروئید های
درجه یک و 2 مناسب است و به صورت سرپایی در مطب یا درمانگاه انجام می شود.
البته احتمال تکرار آن بیشتر از حلقه کشی است، بنابراین حلقه کشی از
اسکلروتراپی گزینه بهتری است. سوزاندن ورید با استفاده از دستگاه کوتر و
جریان الکتریسیته نیز قابل انجام است و اگر به طور صحیح انجام شود از لیزر
نتیجه بهتری خواهد داشت. گرما یا سرما؛ کدام شان درد هموروئید را کم می کند؟ استفاده
از آب گرم به اجابت مزاج کمک می کند و باعث می شود ناحیه مقعد یک مقدار
مرطوب شود و درد آن کاهش پیدا کند، بنابراین هم قبل و هم بعد از جراحی می
توان از آن بهره برد اما جزو درمان های مستقیم هموروئید محسوب نمی شود.
بعضی افراد هم با استفاده از کیسه یخ احساس بهتری پیدا می کنند. با این حال
تاثیر گرما در مقالات علمی بیشتر ذکر شده است. البته آب نباید خیلی داغ
باشد و دمای حدود 40درجه مناسب است. مدت
نشستن در آب نیز نباید خیلی طولانی باشد، در غیر این صورت تورم شبکه های
وریدی افزایش پیدا می کند. معمولا به بیماران توصیه می شود روزی یک تا دو
بار برای 10 تا حداکثر 15دقیقه در آب گرم بنشینند. بالشتک های مخصوص
هموروئید نیز بیشتر بعد از عمل کاربرد دارند چون باعث می شوند موقع نشستن
به اسکار جراحی فشار وارد نشود و درد کاهش یابد اما خود به تنهایی به بهبود
هموروئید کمکی نمی کنند. سرطان را با هموروئید اشتباه نگیرید هموروئید
سرطانی نمی شود اما سرطان هایی هستند که با هموروئید اشتباه گرفته می
شوند، به عبارتی بیمار فکر می کند هموروئید دارد بنابراین آن را جدی نمی
گیرد و به پزشک مراجعه نمی کند؛ در صورتی که این توده سرطان است و از آن
خبر ندارد. بنابراین هر زمان که دچار خونریزی از مقعد می شوید یا توده ای
در آن ناحیه لمس می کنید حتما باید به پزشک مراجعه کنید و معاینه شوید تا
احتمال سرطان رد شود. پس نمی توانیم بگوییم هموروئید سرطانی می شود بلکه
این سرطان است که می تواند خود را به شکل هموروئید نشان دهد. بدن تان به ملین ها عادت کرده است؟ گاهی
اوقات افراد با مصرف ملین ها بعد از مدتی دیگر به آنها جواب نمی دهند و
دوباه دچار یبوست می شوند. این افراد همچنین افراد دیگر که از یبوست رنج می
برند حتما باید همزمان با مصرف ملین ها، سبک زندگی خود را تغییر دهند.
البته همه ملین ها عادت آور نیستند و فقط بعضی جوشاندنی
ها و داروها مثل قرص بیزاکودیل و سنا بر اعصاب روده تاثیر می گذارند و باعث
می شوند روده به آنها عادت کند. اما
ملین هایی که فقط مدفوع را شل می کنند مثل شیر منیزیم و شربت لاکتولوز یا
بعضی داروهای گیاهی مثل موسیلیوم و پسیلیوم (گیاه اسفرزه) که فقط حجم مدفوع
را زیاد می کنند، خیلی عادت آور نیستند. علاوه بر اینها، توصیه می شود
همیشه از یک نوع ملین استفاده نکنید؛ برای مثال یک هفته از شیر منیزیم،
هفته بعد از شربت لاکتولوز، یک هفته از موسیلیوم و… استفاده کنید تا دچار
عوارض دارویی نشوید. در کل باید بدانید که بهترین ملین، آب است. هرچه
بیشتر آب بنوشید کمتر دچار یبوست خواهید شد.
