قرمزي چشم
درآلرژي و حساسيتهاي چشمي علاوه بر قرمزي چشم معمولاً خارش و گاهي
اشكريزش نيز وجود دارد ولي خارش علامت بارز است. پيدا كردن ماده
ايجادكننده حساسيت (آلرژن) در بعضي موارد مانند يكي لوازم آرايش، گرده
گياهان در بهار و يا حتي پر بالش آسان است ولي در اكثر موارد پيدا كردن
ماده ايجادكننده حساسيت مشكل است و باتوجه به اينكه هزاران ماده حساسيتزا
در هواي تنفسي به خصوص در شهرهاي بزرگ وجود دارد گاهي يافتن عامل آلرژن
امكانپذير نيست. حساسيتهاي چشم معمولاً زودگذر و موقتي بوده و بعد از چند
روز حتي بدون درمان بهبود مييابند ولي در بعضي موارد مانند ورم بهاره ملتحمه يا انواع آتوپيك،
حساسيت سير چندماهه و يا چند ساله داشته و براي درمان نياز به استفاده
طولاني از دارو ميباشد. درمان حساسيتهاي معمول چشمي شامل استفاده از
قطرههاي موضعي مثل قطره آناپريدين، فلوكورت و كرومولين و استفاده از كمپرس
سرد ميباشد. خنك كردن چشمها و كمپرس سرد به صورت قابل توجهي علايم را
تسكين ميدهد.
خراشها و زخمهاي سطح قرنيه
بايد
به خاطر داشت كه سطح قرنيه چشم از نظر عصبگيري حس درد غنيترين نقطه بدن
ميباشد و خراشهاي سطحي كه در نقاط ديگر بدن ممكن است هيچ علامتي را ايجاد
نكنند، در سطح قرنيه با علايم فراواني مانند قرمزي، سوزش، اشكريزش و
احساس جسم خارجي در پشت پلك خود را نشان مي دهند. پس احساس جسم خارجي
لزوماً به معناي وجود جسم خارجي در چشم نيست و گاهي به خاطر خراشهاي سطح
قرنيه ميباشد. در مورد خراشهاي قرنيه پس از معاينه چشم و اطمينان از وجود
نداشتن جسم خارجي معمولاً پانسمان چشم و استفاده از يك آنتيبيوتيك موضعي
براي جلوگيري از عفونت باعث بهبود علايم ميشود. پانسمان به صورت خارجي يا
به صورت لنز پانسماني بوده و معمولاً پس از يكي دو روز برداشته ميشود.
اجسام خارجي سطح چشم
اجسام
خارجي نيز باعث ايجاد علايمي شبيه خراشهاي قرنيه يعني قرمزي، سوزش،
آبريزش و احساس جسم خارجي ميشوند. در اين موارد بايد ابتدا چشم با آب
شستشو داده شود و اگر جسم خارج نشد كوشش بيشتري براي خروج آن انجام نشود
چون باعث آسيب بيشتر ميگردد و لازم است به چشم پزشك مراجعه شود. چشم پزشك
زير ميكروسكوپ (slit lamp) اقدام به معاينه چشم و در آوردن جسم خارجي كرده و پس از آن معمولاً چشم پانسمان شده و آنتيبيوتيك موضعي تجويز ميگردد.
قرمزي چشم به دنبال جوشكاري (UV Keratitis)
اين
حالت معمولاً چند ساعت پس از جوشكاري بدون داشتن عينك محافظ يا پس از كار
در محيطهاي پر از اشعه ماوراي بنفش يا اسكي بدون عينك در محيطهاي برفي كه
بازتاب زيادي از اشعه ماوراي بنفش دارد ايجاد ميگردد. علايم به صورت
سوزش، قرمزي، درد و آبريزش شديد چشمها و ترس از نور ميباشد. آسيب
سلولهاي سطحي قرنيه در اثر اشعه ماوراي بنفش علت ايجاد عارضه است. درمان
شامل پانسمان چشم پس از ريختن قطره آنتيبيوتيك و گشادكننده مردمك است.
پانسمان معمولاً بايد حدود 24 ساعت باقي بماند تا سلولهاي آسيبديده
مجدداً ترميم شوند و علايم بهبود يابند. استفاده از قطرههاي بيحس كننده
به صورت مداوم و يا بعضي درمانهاي متداول بين افراد غير متخصص مثل گذاشتن
سيبزميني بيفايده و حتي خطرناك است.
بالا رفتن فشار داخل چشمي به صورت حاد (گلوكوم حاد زاويه بسته)
بالا
رفتن فشار چشم به صورت حاد (گلوكوم حاد زاويه بسته) باعث ايجاد درد و
قرمزي چشم همراه با تاري ديد و نيز در بعضي موارد سردرد و تهوع و استفراغ
ميشود. اين حالت معمولاً در حوالي غروب در خانمهاي ميانسال ايجاد
ميگردد. در اين بيماري كه آب سياه حاد نيز ناميده ميشود به خاطر بسته شدن
راه خروجي مايع زلاليه در چشم و تجمع آن، فشار چشم ناگهان بالا ميرود كه
اين بالا رفتن فشار باعث ايجاد درد و قرمزي چشم، تاري ديد و ديدن هاله
اطراف اشياء و نيز سردرد و تهوع و استفراغ ميگردد. در اين بيماري بايد با
استفاده از داروهاي موضعي و خوراكي و تزريقي فشار چشم پايين آورده شده و
سپس براي جلوگيري از ايجاد حمله مجدد براي بيمار ليزردرماني براي هر دو چشم
(YAG Laser PI) انجام شود.
بالا ماندن فشار چشم
براي مدت طولاني باعث ايجاد صدمه به عصب بينايي و خود چشم و كمبينايي و
نابينايي دائمي ميگردد. البته بايد دانست كه سردرد در اكثر موارد علت چشمي
ندارد و بيشتر به خاطر مشكلات مغز و اعصاب (نورولوژيك) ميباشد. حتي در يك
مورد سردرد كه سردرد خوشهاي (cluster headache)
ناميده ميشود، سردرد يكطرفه همراه با قرمزي و اشكريزش چشم همان طرف
ميباشد كه اين مورد نبايد با مشكلات چشمي اشتباه شود. اين را نيز بايد به
خاطر داشت كه بيماري گلوكوم (آب سياه) هميشه با سردرد همراه نيست و نوع
مزمن آن در مراحل اوليه هيچ علامتي براي بيمار ايجاد نميكند و تنها در
موارد پيشرفته است كه باعث اختلال در ميدان بينايي و كاهش بينايي ميشود.
در نوع مزمن آب سياه كه اتفاقاً شايعترين نوع آن ميباشد، فقط معاينه توسط
چشم پزشك ميتواند به تشخيص بيماري كمك كند. درمان بيماري گلوكوم (آب
سياه) با داروهاي كاهنده فشار چشم در مراحل اوليه ميتواند از آسيبهاي
بيشتر به چشم و عصب بينايي جلوگيري كرده و فرد زندگي و بينايي طبيعي داشته
باشد. باز هم يادآوري ميشود كه افزايش فشار چشم در نوع مزمن بيماري آب
سياه (گلوكوم) در مراحل اوليه براي بيمار هيچ علامتي ايجاد نميكند وبيمار
سردرد، قرمزي چشم و يا ساير علائم چشمي ندارد.
خشكي چشم
خشكي چشم و كمبود
قسمت آبكي اشك در بعضي موارد به تنهايي و در بعضي موارد همراه با
بيماريهاي ساير اعضاء بدن ميباشد. مثلاً در سندرم شوگرن خشكي چشم همراه
با خشكي دهان و ساير مخاطها است. در بعضي بيماريهاي روماتيسمي نيز خشكي
چشم يكي از علايم بيماري ميباشد. خشكي چشم و كمبود اشك ايجاد علايمي مثل
احساس جسم خارجي، سوزش، قرمزي چشم و آبريزش از چشم ميكند. اين علايم در
فصول گرم و خشك و مناطق خشك و هواي آلوده شديد ميشود. برخلاف تصوري كه از
نام آن برميآيد، آبريزش و اشكريزش به خاطر تحريك سطح چشم يكي از علايم
خشكي چشم است. درمان خشكي چشم در موارد خفيف و متوسط شامل قطرههاي جايگزين
اشك و نرمكنندهها مانند انواع قطرههاي اشك مصنوعي و مواد نرمكننده
ميباشد. در موارد شديدتر گاهي نياز به اقدامات ديگر مانند بستن مجراهاي
خروج اشك در چشم براي جلوگيري از خروج اشك از چشم و سايراقدامات ميباشد.
مشكلات پلكها
مشكلات
پلكها مثل بلفاريت (عفونت و التهاب لبههاي پلك) ميتواند باعث سوزش،
قرمزي چشم و احساس جسم خارجي شود. در بلفاريت التهاب و عفونت لبههاي پلك
وجود دارد. در مواردي شورههاي ريزي به لبههاي پلك و ريشه مژهها ميچسبد.
التهاب پلك در موارد شديد با چشم غيرمسلح نيز به صورت قرمزي و ضخيمشدگي
لبه پلكها وكم پشت شدن مژهها قابل مشاهده است. در اين موارد معمولاً
قرمزي چشم نيز وجود دارد. درمان اكثر موارد بلفاريت (عفونت و التهاب لبه
پلك) شامل بهداشت لبه پلك ميباشد. بهداشت لبه پلك شامل شستشوي لبه پلك و
ريشه مژهها با كف شامپو بچه و ماساژ پلكها، حوله گرم (كمپرس گرم پلكها)
ميباشد.
در موارد شديد نياز به درمان دارويي موضعي و خوراكي است.در
بعضي موارد قرمزي چشم به خاطر مشكلات در محل رويش مژهها به صورت مژههاي
نابجا يا به داخل برجسته شدن مژهها (تريكياز) و يا به داخل برگشتن لبه پلك
(آنتروپيون) است. گاهي هم به خاطر بيماري قبلي مثل تراخم و … نامنظمي در
لبه پلك وجود دارد كه باعث ايجاد مشكل ميشود. در اين موارد در صورتي كه
علايم با درمانهايي مثل اشك مصنوعي و پمادهاي نرمكننده بهبود نيابد،
معمولاً نياز به جراحي براي اصلاح وضعيت غيرطبيعي پيدا ميشود.
مشكلات سطحي كره چشم
بعضي
مشكلات مربوط به سطح كره چشم مثل نامنظمي سطح قرنيه، ناخنك، شل بودن ملتحمه
و … ميتوانند باعث قرمزي چشم و ناراحتي چشم شوند كه درمان بسته به مورد
با قطره و پمادهاي موضعي نرمكننده و اشك مصنوعي و كورتوندار و در موارد
شديدتر جراحي ميباشد.
قرمزي چشم ثانوي به مصرف دارو
بعضي
داروها به خصوص داروهاي هورموني در داروهاي اعصاب و روانپزشكي ميتوانند
باعث قرمزي چشم و متسع شدن عروق سطحي چشم شوند كه معمولاً با قطع مصرف دارو
اين علايم بهبود مييابند. حتي بعضي غذاها نيز ميتوانند باعث قرمزي چشم
شوند به خصوص موادي كه كافئين زياد دارند مثل قهوه. در مواردي كه بيمار
ناگزير از مصرف دارو باشد، نياز به اقدام خاصي براي درمان نيست. بعضي
وقتها براي كم شدن قرمزي ميتوان به صورت موقت از قطره نفازولين استفاده
كرد. بايد خاطرنشان كرد كه مصرف طولاني مدت قطره نفازولين باعث تشديد علايم
قرمزي به دنبال قطع مصرف ميشود و بايد از مصرف مداوم آن اجتناب كرد. بعضي
داروهاي موضعي چشمي مثل داروهاي ضد گلوكوم و كاهنده فشار چشم، و داروهاي
ضد ويروس نيز ميتوانند قرمزي چشم ايجاد كنند.
التهابهاي سطحي كره چشم
در
التهابهاي سطحي كره چشم مثل اسكلريت و اپياسكلريت معمولاً قرمزي همراه
با حساسيت ودرد در لمس كره چشم وجود دارد. درمان در موارد خفيف با قطرههاي
كورتوندار موضعي است و در موارد شديدتر نياز به درمانهاي خوراكي است.
التهابهاي داخل كره چشم
التهابهاي
داخلي چشم مثل يووئيت باعث ايجاد قرمزي ودرد چشم همراه با ترس از نور
ميشوند. در بعضي موارد كاهش ديد نيز وجود دارد. اين التهابها (يووئيتها)
معمولاً به صورت عودكننده ميباشند و در بعضي از موارد همراه با يك بيماري
التهابي بدن مانند بيماريهاي روماتيسمي و خودايمني هستند. به همين خاطر
بيمار بايد علايم ديگر مثل سابقه درد مفاصل، كمردرد يا آفت دهاني را به
پزشك بگويد. درمان معمولاً با قطرههاي كورتوندار موضعي و قطرههاي
گشادكننده مردمك است و در بعضي موارد نياز به درمانهاي ديگر مثل داروهاي
خوراكي و تزريقات اطراف چشم نيز پيدا ميشود. در اينجا ضمن درمان مشكل چشمي
بايد بررسي ساير اعضاءبدن از نظر بيماري زمينهاي اصلي نيز انجام شود.
چرا كه درمان اصلي درمان بيماري زمينهاي است و درمان چشم فقط به صورت
علامتي است. در التهاب داخل چشمي ناشي از انگل گربه (توكسوپلاسما) التهاب
داخل چشمي شديد ايجاد ميشود كه همراه با كاهش ديد است. در اين بيماري
حتماً بايد درمان آنتيبيوتيك عليه انگل گربه (توكسوپلاسما) نيز انجام گيرد
وگرنه كاهش بينايي به صورت دائمي به جاي خواهد ماند.
مشكلات عروقي
در بعضي بيماريهاي عروقي ناحيه سر و صورت و گردن مثل ارتباط نابجاي سرخرگ با سياهرگ (فيستول كاروتيد به كاورنو) يا بيماري Sturge-Weber
به خاطر ارتباطات نابهجاي عروقي و برگشت خون به داخل سياهرگها و تجمع
خون در بافتها و قرمزي چشم داريم كه اين قرمزي بدون احساس درد يا جسم
خارجي و يا ساير علايم ميباشد. درمان در اين موارد درمان بيماري زمينهاي
با جراحي و يا ساير اقدامات است و درمان قرمزي چشم به تنهايي لازم نيست.
خونريزي روي سفيدي چشم (خونريزي زير ملتحمه)
اين
خونريزي يك حالت شايع به خصوص در افراد مسن و افرادي كه سابقه فشار خون
بالا دارند است. قرمزي (خونريزي) معمولاً به دنبال عطسه يا سرفه يا زور زدن
يا عصبانيت و در اكثر موارد به صورت خود به خود به وجود ميآيد. اين قرمزي
بدون هيچ علامت همراه ديگري مثل سوزش، احساس جسم خارجي ،كاهش ديد، درد يا
… ميباشد و فرد هنگام نگاه كردن در آينه يا به وسيله ساير افراد از آن
مطلع ميشود. اين خونريزي هيچگونه خطري براي چشم ندارد و هيچ مشكلي هم در
آينده ايجاد نخواهد كرد و ارتباطي هم با فشار چشم ندارد ولي فرد مبتلا بايد
از لحاظ فشار خون و بيماريهاي همراه بررسي شود. اين خونريزي در ابتدا كمي
پخشتر شده و سپس به تدريج كمرنگتر شده و كمكم در عرض يكي دو هفته جذب
ميشود و اثري از آن به جا نميماند.
بیماریهای چشم
دوربینی
معمولا در اثر کاهش تحدب عدسی پدید میآید در
چشم دوربین اشیایدور
را به خوبی دیده میشوند ولی اشیای نزدیک به علت اینکه تصویر آنها در پشت شبکیهتشکیل میشود به روشنی دیده نمیشونددوربینی را با استفاده از عینکهایی
باعدسیمحدب اصلاح
میکنند. در این بیماری کره چشم بیش از حد کوتاه است.
گل مژه
گلمژهالتهاب
غده چربی کنار مژههای چشم است. برآمدگی قرمز دردناکی در کنار پلکظاهر و به زودی به جوش چرکین تبدیل می شود.
بسیاری از طریق تماس دست یا حوله آلودهبا
چشم حاصل می آید.
گل مژه
گل مژه التهاب غدد لبه پلک در چشم است که بروز
مداوم آن نشان دهندهضعف
سیستم ایمنی است. این التهاب غالبا عفونی و بسیار دردناک است. گل مژه بیماریشایعی است که میتواند افراد را در سنین مختلف
گرفتار کند. تماس دست آلوده با چشم (به خصوص اگر با ترشحات بینی
آلوده شده باشد) و التهاب لبه پلک (بلفاریت یا شورهپلک)
از عوامل مهمی هستند که باعث بروز گل مژه میشوند.
علائم و نشانهها
- ایجاد یک توده برجسته قرمز رنگ
دردناک در لبه پلک - احساس سنگینی و درد پلک
- سوزش و خارش و اشکریزش
- گاهی خروج ترشحات چرکی از گل مژه
- تاری دید:تاری
دیداز عوامل معمول
گل مژه نیست امااگر گل مژه
نسبتاً بزرگ باشد با فشار رویقرنیهباعث ایجاد آستیگماتیسم و تاری دیدمیشود.
درمان
اکثر گل مژهها ظرف چند روز به
تدریج بهبود مییابند و مشکل خاصیایجاد نمیکنند. در چند روز اول،
استفاده از کمپرس گرم باعث تسکیندردمیشود و ممکن
است به سر باز کردن گلمژه و تخلیه ترشحات چرکی کمک
کند. برای این منظور یک حوله تمیز را با آب جوشیده گرم (نه داغ!) مرطوب
کنید و برای مدت 10 تا 15 دقیقه روی چشم مبتلا قرار دهید. ماساژملایم هم به تسکین درد و تخلیه ترشحات کمک میکند. ماساژ
کمپرس گرم را میتوان روزی 4-3 بار انحام داد تا ترشحات تخلیه شود و گل مژه
بهبود پیدا کند.
هرگز سعینکنید گل مژه را
بترکانید یا به زور تخلیه کنید، این کار میتواند باعث گسترش عفونتبه بافتهای مجاور و یا حتی ورود عفونت بهمغزشود. اگر پس از چند روز (تقریبا
2 روز) گل مژه بهبود پیدا نکرد حتماً به چشم پزشک
مراجعه کنید. چشم پزشک میتواند در صورتلزوم با یک
جراحی کوچک گل مژه را تخلیه کند. تخلیه گل مژه با بیحسی موضعی بااستفاده از قطره بیحس کننده انجام میشود. در گل مژههای
معمولی استفاده ازقطرههایآنتیبیوتیکمیتواند کمک کننده باشد. امادر بچههای کوچک
یا افرادی که گل مژههای شدیداً ملتهب دارند ممکن است لازم باشد بانظر چشم پزشک آنتیبیوتیک خوراکی برای جلوگیری از گسترش
عفونت به بقیه پلک وقسمتهای مجاور استفاده شود.
ورم ملتحمه
پرده پیوندی که سطح داخلی پلکها را فرا گرفته
است ملتحمه نامدارد
این پرده به علت عفونت یا در نتیجه حساسیت قرمز و متورم شده با خارش همراهمیشود گاهیورم
ملتحمهدر فصل معینی مثلا بهار عودمیکند دلیلش آن است که چشم شخص نسبت به بعضی
بوها یا دانه گرده گلها حساس است اینبیماری
که ملتحمه بهاره نام دارد ممکن است سالها ادامه یابد اما بالاخره پس از طیدوره خود بهبود مییابد. ملتحمه عفونی در
نتیجه ورود میکروب به پرده ملتحمه پدیدمیآید.
در این صورت دستهای آلوده ، استفاده از حوله افراد دیگر و انتشار ترشحاتاشک افراد مبتلا میتوانند میکروب را به چشم
انتقال دهند.
شب کوری
وقتی مقدارویتامین A در شدت در بدن کم میشود عارضهای
به نامشب کوریپدید میآید در این حال شخص در نورکم قادر به دیدن نیست زیرا ماده ریتینال کافی
در سلولهای استوانهای وجود ندارد.
کورنگی
کورنگی عارضهای است که جنبه ارثی دارد و در
آن شخص یک یا چند رنگ ویژه را نمیبیند علت این است
که پروتئین موجود در یک یا هر سه نوع مخروطی به درستی عمل نمیکند.
ساختمان عدسی
عدسی عضوی
است محدب الطرفین ، قابل انعطاف، بدون رگ و شفافبا
قطر 9 میلیمتر و ضخامت 4 میلیمتر که ما بین مایع زلالیه و زجاجیه چشم قرار دارد. و توسط زنولها به شیارهای بین جسم مژگانی
اتصال دارد. عدسی فرد بالغ دارای سه بخشکپسول،
پوشش جلویی و ماده عدسی است. کپسول غشای پایه قابل انعطاف و سختی است که کلعدسی را میپوشاند فقط سطح جلویی عدسی به
وسیله پوشش مکعبی پوشانیده شده است.
استوای عدسی، سلولهای مکعبی استوانهای میشوند از حالت عمودی به
حالتموازی با سطح عدسی در میآیند
و رشتههای عدسی را میسازند این رشتهها به شکلدوایر
متحدالمرکز در پیرامون یک هسته مرکزی، عمود بر مردمک قرار میگیرند. رشتههایپیر بدون هستهاند و رشتههای جوان در استوای
عدسی ساخته میشوند هر رشته یک منشورشش
ضلعی بطول 7-10 میلیمتر است که تمامی قطر عدسی را طی میکنند. کپسول عدسی کمی ازجدارمویرگ نفوذپذیرتر است. عدسی حاوی
65% آب ، 35% پروتئین ،پتاسیم ،اسید
اسکوربیک، گلوتاتیون اکسید و احیاء و … میباشد. عدسی بدون رگ و عصب است و مواد غذایی
را از زلالیه میگیرد. سلولهایاپیتلیال
استوانهای عدسی در تمام عمر تکثیر میشوند و فیبرهای مسنتر به داخلهسته عدسی میروند.
|
عمل عدسی در چشم
عدسی (بعد از قرنیه) دومین قدرت چشم است. عدسی
در پشتمردمکواقع شده است وعمل
تطابقو متمرکز کردن نور بر روی
شبکیهرا انجام میدهد. در هنگام
مطالعه، عدسی با تغییر انحنا خود این امکان را ایجادمینماید
که بتوانیم اجسام نزدیک را بخوبی ببینیم. این قابلیت از سن 45-40 سالگی بهبعد، کاهش مییابد و بنابراینپیرچشمی عارض
میگردد، بدین معنا که برای دید نزدیک و مطالعه نیاز به عینک جداگانهخواهد بود. هرگاه فردی به نزدیک نگاه میکند،
انقباض عضله سیلیاری، کشش عدسی را کممیکند
و لذا عدسی کرویتر شده و قدرت انکساری بیشتری پیدا میکند و تصویر جسمنزدیک را برشبکیهمیاندازد (عمل تطابق). در نگاه بهدور عکس این حالت اتفاق میافتد. با پیر شدن و
کاهش حالت ارتجاعی عدسی ، قدرت تطابقآن
کاهش مییابد و فرد تار میبیند.
بیماریهای عدسی چشم
- پیر چشمی با کاهش قدرت تطابق عدسی، باعث
کاهش توانایی فرد در اجرای اعمال نزدیکمیشود.
- آب مرواریدیا کاتاراکت که یکی از شایعترینبیماریهای
چشم میباشد بعلت کدر شدن عدسی چشم اتفاق میافتد. در آب مروارید، کدورتعدسی باعثتاری دیددور و نزدیک میشود. - در رفتگی عدسی که با تاری دید شدید مشخص
میشود. - همچنین کاهش تطابق عدسی چشم میتواند
باعث عیوب انکساری چشم (دوربینی،نزدیکبینی
و
…) شود.
ایسنا-يك
متخصص چشم اظهار كرد: آب مرواريد شايعترين بيماري چشم در كهنسالي است كه به علت كمبود يد بيمار را خيلي زود متوجه ميكند و همين دليل خطر عمدهاي
براي بيماران ايجاد نميكند.
دكتر سلطانسنجري در گفتوگو با خبرنگار «بهداشت و درمان» خبرگزاري دانشجويان ايران بيان كرد: علاوه
بر آب مرواريد خروج مايع از داخل چشم نيز چشم فرد را دچار
اختلال ميكنند .
و ممكن است باعث بالا رفتن فشار داخل چشم شود كه براي جلوگيري از آن افراد بايد بعد از 40 سالگي حتما به
پزشك مراجعه كنند و فشار داخل چشم خود را اندازه بگيرند.
چرا كه با بالا رفتن فشار سلولهاي عصبي چشم از بين ميروند
كه چون بدون علامت هستند وقتي فرد متوجه ميشود كه 90 درصد بينايي وي از بين رفته است.
وي در ادامه افزود: علاوه بر اين موارد تغييرات ديگري كه با افزايش سن رخ ميدهد تغييرات
شبكيه است كه بسياري از آنها قابل درمان نيستند، ولي ميتوان از
عوارض آن جلوگيري كرد. اين بيماريها كه در واقع پير شدن
شبكيه است باعث كاهش ديد بيمار ميشود ولي سبب ايجاد نابينايي نخواهد شد.
دكتر سلطانسنجري درباره تغيير بافتهاي دور چشم در
كهنسالي گفت: در سنين كهنسالي
علاوه بر مشكلات خود چشم بافتهاي دور چشم نيز دچار تغييراتي ميشدند كه از جمله اين موارد غدد اشكي هستند كه با افزايش سن كاهش مييابد و چشم را
دچار خشكي ميكند كه با جايگزين كردن اشكهاي مصنوعي ميتوان
مشكل بيماران را تا حدي برطرف كرد. همچنين شل شدن پوست
اطراف پلك نيز از ديگر تغييرات بافتهاي دور چشم است كه باعث ميشود
بيمار در باز كردن چشم خود دچار اشكال شود و سنگيني پلكها فرد را اذيت كند.
وي در ادامه خاطرنشان كرد: جدا شدن عضله بالا برنده پلك
نيز ممكن است با افزايش سن در افراد رخ دهد
در واقع باعث ميشود فرد افتادگي پلك پيدا كند كه براي
جبران اين مسئله از عضلات پيشاني كمك ميگيرند يعني فرد ابروهاي خود را بالا ميبرد و با كمك آن پلكها را نيز بالا ميبرند كه اين كار باعث ايجاد
خستگي بيمار ميشود. اين مشكل را نيز ميتوان با عمل جراحي
برطرف كرد.
دكتر سلطانسنجري با اشاره به پيشگيري از بيماريهاي چشمي ناشي از افزايش سن اظهار كرد:
مواردي مثل آب مرواريد يكي از مسائلي كه باعث تشديد آن ميشود نور
آفتاب است كه با استفاده از عينكهاي آفتابي ميتوان تا
حدي از ابتلا به آن جلوگيري كرد.
همچنين، آب سياه را نيز
با كنترل سالانه اندازه فشار چشم ميتوان كنترل كرد در مورد تغييرات پوستي نيز ميتوان با استفاده از عينكهاي آفتابي و كرمهاي دور چشم از
ابتلاي آن جلوگيري كرد. از طرفي خارش و مالش چشم به مدت
طولاني نيز ميتواند باعث جدا شدن عضله بالا برنده پلك شود كه
از اين مورد نيز ميتوان پيشگيري كرد.
اين متخصص تاكيد
كرد: مسئله ديگر خشكي چشم است كه خود باعث ايجاد عوارضي بر روي قرنيه ميشود البته با استفاده از اشكهاي مصنوعي ميتوان اين عوارض را به حداقل
رساند.
وي همچنين تاكيد كرد: سوء تغذيه و مصرف دخانيات باعث
تسريع به وجود آمدن آب مرواريد و
مسائل پوستي ميشود كه عدم استفاده از دخانيات و مصرف تغذيه مناسب و غذاي تازه ميتواند در كاهش ابتلا به اين بيماريها مؤثر باشد
رتينو پاتي ديابتي
تعريف : آسيب شبکيه چشم در اثر بيماري ديابت طول کشيده را
رتينوپاتي ديابتي گويند .
* علل و عوامل خطرساز :
شبکيه داخلي ترين لايه چشم بوده که امواج نوراني را به پيام
هاي عصبي تبديل مي کند و به سوي مغز مي فرستد .
آسيب شبکيه باعث کاهش بينايي و کوري مي شود .
آسيب شبکيه در اثر ديابت در کشورهاي پيشرفته شايعترين علت
کوري محسوب مي شود .
سن بيمار به هنگام تشخيص بيماري ديابت و مدت زماني که دچار
بيماري است بر بوجودآمدن آسيب شبکيه و شدت آن اثر دارد .
هر چه طول بيماري ديابت بيشتر باشد احتمال آسيب به شبکيه
بيشتر و شدت آن زيادتر مي شود . ۱۰۰٪ بيماران ديابتي نوع ۱ و ۷۵٪ مبتلايان ديابت نوع ۲ بعد از ۲۰ سال از آغاز
بيماري ديابت دچار آسيب شبکيه خواهند شد .
کنترل قند خون اثر بسيار مهمي در به تعويق انداختن آسيب
شبکيه دارد .
کسانيکه قند خونشان را به دقت کنترل مي کنند بسيار ديرتر از
آنها که قندهاي خون غيرطبيعي دارند دچار آسيب چشمي ناشي از ديابت مي شوند .
بيماري ديابت چگونه باعث آسيب به شبکيه و کاهش بينايي و يا
کوري مي شود ؟
در اثر بيماري ديابت ، عروق آسيب مي بينند . آسيب عروقي در
هر جايي مي تواند رخ دهد . آسيب عروق در اندام ها در پديد آمدن زخم هاي پاي افراد
ديابتي شريک جرم است .
آسيب عروق در عضله قلب با بيماري ايسکمي قلبي و سکته هاي
قلبي مرتبط است و آسيب عروق در شبکيه چشم مسئول تغييرات بينايي است .
در مراحل اوليه آسيب شبکيه در اثر ديابت ، عروق خوني شبکيه
ضخيم و تنگ و پيچ خورده مي شوند . همچنين از ديواره آنها پلاسما نشت مي کند
که باعث تاري ديد مي شود .
در مراحل پيشرفته تر بيماري ، در اثر برآورده نشدن نيازهاي
غذايي و اکسيژن سلول هاي بينايي در شبکيه رگسازي در شبکيه شروع مي شود . رگ هاي
جديد بسيار شکننده بوده ، در درون چشم خونريزي مي کنند ، باعث کندگي شبکيه مي شوند
و در نهايت آسيب جدي به بينايي و کوري را باعث مي شوند .
* علائم و نشانه ها
·
کاهش
حدت بينايي و تاري ديد
·
نقطه
هاي شناور در ميدان بينايي
·
بعضي
مبتلايان تا هنگام عارضه دار شدن بيماري مثلاً خونريزي درون شبکيه هيچ علامت هشدار
دهنده ندارند .
* درمان :
کنترل ديابت و پرفشاري خون تنها راههاي پيشگيري از آسيب
چشمي در بيماري ديابت است . البته بايد توجه داشت چنين درماني از پيشرفت آسيب به
بينايي جلوگيري مي کند اما جلوي آسيبهاي قبلي را نمي گيرد .
بسياري از مبتلايان به ديابت نيازمند درمان با ليزر خواهند
شد .
توسط ليزر عروق نشت کننده بسته و عروق شکننده از بين برده
مي شوند .
در صورت خونريزي بدرون چشم ( درون زجاجيه ) کندگي شبکيه
نياز به عمل جراحي ويترکتومي خواهد بود .
بهتر است بدانيد
بيماران ديابتي نيازمند معاينه ساليانه توسط
چشم پزشک براي بررسي شبکيه چشم هستند . اين معاينه ساليانه ، در بيماران ديابتي
نوع ۱ ، ۵ سال بعد از تشخيص بيماري بايد شروع شود .
عوارض چشمي بيماري ديابت
·
تاري
ديد
·
گلوکوم
( آب سياه )
·
کندگي
شبکيه
·
کوري
راههاي ديگر براي کاهش خطر ابتلا به بيماريهاي چشم ناشي از
ديابت
·
سطح
قند خون خود را تا حد ممکن در حد نرمال نگهداريد .
·
فشارخون
خود را کنترل کنيد .
·
ميزان
کلسترول خون خود را پايين نگهداريد .
·
سيگار
نکشيد .
·
وزن
خود را در حد متعادل نگهداريد .
·
بطور
منظم ورزش کنيد .