توضیحات معاون پژوهشی وزارت علوم درباره دکتری پژوهش‌محور
دکتر احمدی ، معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دکتری پژوهش محور را نیاز امروز کشور دانست.
دکتر وحید احمدی در گفتگو با روزنامه فرهیختگان گفت: دکتری پژوهش محور در
دنیا رایج است و قبل از ما جوامع توسعه‌یافته به این نتیجه رسیده بودند که
بخشی از تولیدات علمی باید براساس نیاز معیشتی مردم تولید شده و در اختیار
بخش‌های صنعتی قرار بگیرد. کم‌کم ورود به این عرصه در کشور ما هم ضروری به
نظر می‌رسید چراکه وقتی بررسی می‌کردیم می‌دیدیم که هر سال تعداد زیادی
مقاله تحقیقاتی و پروژه‌های پژوهشی در کشور انجام می‌شود اما اینها به صنعت
راه پیدا نمی‌کنند و ما کماکان به تولیدات خلاقانه خارجی وابسته هستیم.
بنابراین تصمیم گرفتیم که بخشی از نیرویی که صرف تربیت دانشمندان می‌کنیم
هدفمند و مبتنی‌بر نیاز جامعه و صنعت باشد. مراکزی که توان اجرایی لازم را
داشتند شروع به راه‌اندازی دوره‌های دکتری پژوهش‌محور کردند و نتایج خوبی
هم حاصل شد تا جایی که می‌توان گفت آینده درخشانی را برای شیوه آموزشی
پژوهش‌محور پیش‌بینی می‌کنیم.
البته مشکلاتی در اجرایی شدن این شیوه وجود داشت که ما آنها را متذکر
شدیم و تصمیم گرفتیم که با اصلاح کردن آنها از امسال با روشی بهتر در دکتری
پژوهش‌محور دانشجو بپذیریم. این تصمیم‌ها هم به صورت یک تصمیم ناگهانی
گرفته نشده است بلکه در مشورت با کارشناسان، استادان و مسئولان دانشگاه‌ها
احساس کردیم که باید دوره دکتری پژوهش‌محور تغییراتی داشته باشد.
دکتر احمدی در تشریح ایرادات برطرف شده گفت : یکی از مشکلات این بود که
شیوه پذیرش دانشجوی پژوهش‌محور به دو روش انجام می‌شد که یک نوع آن پذیرش
بدون آزمون بود. ما احساس کردیم که دانشگاه‌های دولتی ما توان اجرای صحیح
این روش را ندارند و زیرساخت‌های علمی و اجرایی لازم برای آن وجود ندارد.
به همین دلیل تصمیم گرفتیم که دکتری پژوهش‌محور بدون آزمون را حذف کنیم. به
این ترتیب تمام متقاضیان این شیوه آموزشی مانند متقاضیان سایر روش‌ها
گزینش شده و ارزیابی می‌شوند. پذیرش داوطلبان از این طریق تنها مختص به
آزمون نیست بلکه دانشجو باید زمینه علمی قابل قبولی داشته باشد و درصدی از
نحوه پذیرش نیز به مصاحبه و سوابق دانشجو مربوط می‌شود.
براساس آیین‌نامه جدید پذیرش دانشجوی دکتری، نحوه پذیرش داوطلبان در
دوره‌های پژوهش‌محور و آموزش‌محور تفاوتی ندارد بلکه ظرفیت دانشگاه‌ها و
نوع ارائه پایان‌نامه متفاوت است که در دکتری پژوهش‌محور پایان‌نامه براساس
طرح تحقیقاتی از طریق قرارداد با بخش‌های صنعتی ارائه می‌شود.
معاون پژوهشی وزارت علوم افزود: ایرادهای دیگری هم بود، مانند اینکه در
شرایط قبلی خود دانشجو موظف بود با شرکت‌هایی که متقاضی پژوهش هستند
قرارداد ببندد و آن را به دانشگاه معرفی کند اما با بررسی‌هایی به این
نتیجه رسیدیم که واقعا این کار وظیفه دانشجو نیست و آسیب‌هایی را ایجاد
می‌کند. به همین دلیل دیگر دانشجو لازم نیست شرکت‌ها را برای انعقاد
قرارداد متقاعد کند و این وظیفه برعهده دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی که
دانشجو را پذیرش می‌کنند قرار گرفته است.
ضرورت ساماندهی پذیرش دکتری براساس طرح سنجش و پذیرش
رضا صابری گفت : طرح سنجش و پذیرش دانشجو تنها راه حل برای رفع مشکلات و ابهامات موجود در شیوه پذیرش دکتری است.
رضا صابری عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتگو با باشگاه
خبرنگاران اظهار داشت: مجلس آمادگی کامل برای عملیاتی کردن طرح سنجش و
پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی شامل دکتری و ارشد دارد اما متاسفانه
وزارت علوم آمادگی دارد تغییراتی در خصوص شرط آزمون اجرا کند که با آنچه
در طرح مذکور آمده تفاوت دارد.
وی افزود: آنچه ما در طرح سنجش و پذیرش دانشجو پیگیر بودیم، این بود
که مسئولیت آزمون ورودی بخشی بر عهده دانشگاه و بخشی برعهده سازمان سنجش
باشد اما وزارت علوم تغییراتی در این طرح داد.
وی با بیان اینکه اراده کمیسیون آموزش و تحقیقات بر اجرای این طرح
جامع و هدفمند است، خاطر نشان کرد: این طرح شامل محورهای اساسی است و قرار
نیست به دانشگاه‌ها واگذار شود بلکه در این طرح آمده ناظر اصلی بر برگزاری
آزمون و اجرای صحیح آن وزارت علوم است اما دانشگاه‌ها هم سهمی در انتخاب
دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی داشته باشند.
وی یادآور شد: بلافاصله پس از بررسی نهایی بودجه ۹۴ این طرح در صحن مجلس بررسی می‌شوند.
