با کوچولوها چگونه رفتار کنیم؟
وقتی در حال بازی با کودکتان هستید ناگهان کودک دستتان را گاز می گیرد. چه باید کرد؟
● آنچه نباید انجام دهید.
۱) گاز نگیرید، بعضی والدین فکر می کنند
گاز گرفتن متقابل به کودک یاد می دهد که گاز نگیرد، اما کودکان نمی دانند
که گاز گرفتنشان باعث درد شما می شود و برعکس. تنها اثرش این است که به هر
دوتان آسیب می رسد و روابطتان خدشه دار می شود.
● آنچه باید انجام دهید.
کودک را به کناری برده و محکم بگویید «گاز گرفتن درد دارد.»
متناوباً رفتاری مثل در آغوش گرفتن کودک را نشان دهید.
به کودک جسمی نرم (مثل دندونی) بدهید تا کودک گاز بگیرد. کودکان منمن، جیغ
زدن، گریه و گاز گرفتن را انجام می دهند تا با نیازهاشان ارتباط برقرار
کنند. لمس و کشف می کنند تا در مورد خود و محیط اطرافشان شناخت پیدا کنند.
نه اینکه آسیب زده یا سرپیچی کنند. آن رفتارهای کودک که خطرناکند یا به
دیگران آسیب می رسانند را بایستی محدود کنیم. اما نبایستی کودکان را
بترسانیم یا به آنها آسیبی برسانیم.
هدف ما کمک به کودکانمان است که احساساتشان را بدون صدمه به خود یا دیگران نشان دهند.
مراقب نشانه ها باشید و یاد دهید زمانی که کودک خیلی هیجان زده یا ناراحت است، ناراحتی خود را بیان کند.
به کودک بفهمانید که چگونه نیازهایش را به طرق مختلف مثل کف زدن یا خندیدن بیان کند. ۳) در پاسخ و واکنش ثابت قدم باشید.
● سنین ۲ تا ۳ سال
بچه لگد و
جیغ می زند، با کج خلقی اسباب بازیها را به زمین می کوبد به خاطر اینکه
اسباب بازی که می خواسته، برایش نخریدید. چه باید کرد؟
● آنچه نباید انجام دهید.
سعی نکنید برای کودک نوپایتان دلیل و استدلال بتراشید. بچه ها در کج خلقی به حرف منطقی گوش نمی دهند
خونسردی نشان ندهید، چون این عمل کودک را به وحشت خواهد انداخت خاطره بدی در ذهن او به جای می گذارد.
در مقابل کودک تسلیم نشوید، چون تسلیم در مقابل رفتار بد کودک، نوعی پاداش دادن به اوست. و کج خلقی هایش را تقویت می کند.
به کودک رشوه مثل آب نبات یا خوراکی ندهید. او ممکن است برای گرفتن این رشوه چنین رفتاری را شروع کند.
● آنچه باید انجام دهید.
سکوت کنید و در مقابل آنچه دیگران فکر می کنند نگران نباشید
از خرده گیری و نزاع چشم پوشی کنید. تا جایی که ممکن است به کودک بی توجهی کنید.
در صورت لزوم اگر کودک قصد مجروح یا صدمه زدن احتمالی را دارد، با نگهداشتن اجباری از این عمل خودداری کنید.
اگر کج خلقی کودک ادامه پیدا کرد فروشگاه را ترک کنید.
در موقعی که کودک آرام است برایش توضیح دهید که اگر با کج خلقی وسایل را پرتاب یا خراب کند، فروشگاه را ترک خواهید کرد.
به رفتار خوب پاداش دهید.بعد از آن عمل خوب، زمان ویژه ای به کودک صرف
کنید. زمانی که بچه ها جسور و رام نشدنی می شوند همه ما زمانی صداهای
وحشتناک کودک را شنیده ایم. این عمل گهگاهی به چه علت رخ می دهد! اما بچه
ها نیاز دارند تا این مرحله را بگذرانند. آنها نیاز دارند تا به توانایی
های ما در مقابل آنها پی ببرند، تا خود را از والدین جدا کنند و کنترل خود
را یاد بگیرند.
ما می توانیم به بچه ها یاد دهیم رفتار
شایسته و بجایی در مقابل پاداش رفتار خوب، چشم پوشی رفتار محرک و جلوگیری
به خود یا دیگران داشته باشند.
قبل ورود به فروشگاه، رفتاری که انتظار دارید و نتیجه بد رفتاری را برای کودک شرح دهید.
احساس اطمینان در همه روشهاتان داشته باشید، همینطور اصرار برای گفتگو یا تسلیم را نپذیرید.
● سنین ۳ تا ۴ ساله
کودک چیزی را با زور پیش می برد یا همبازی اش را نیشگون می گیرد، یا از حرفهای بیجا و نابجا استفاده می کند. چه باید کرد؟
● آنچه نباید انجام دهید.
کودک را درکونی نزنید. این به کودک آموزش می دهد که ضربه زدن بسیار خوب است به شرط اینکه بزرگتر باشید.
انتقاد نکنید یا بدخو نشوید. این عمل اعتماد به نفس کودک را کم می کند و خاطره بدی در ذهن او به جای می گذارد.
کودک را از داشتن جفت یا همتای دیگر محروم نکنید.
● آنچه باید انجام دهید.
به دلیل تراشی برای کج خلقی کودک گوش دهید و حرفها، احساسات و اظهارات درستش را تأیید کنید.
به کودک کلمات مناسب برای برقراری احساسات را بفهمانید.
به کودک «مهلت دهید» تا از دستورات پیروی کند.
● دستوراتی برای «مهلت دادن»
با قاطعیت از کودک بخواهید که صدایش را به قصد مهلت دادن کنترل کند.
کودک را نزدیک اما جدا قرار دهید چون تمایل به فعالیت دارد.
به کودک بگویید که مجبور است برای دقایقی با توجه به سنش آرام بنشیند. مثلاً کودک ۳ ساله ۳ دقیقه آرام می نشیند.
مهلت تا زمان معین ادامه دارد.
بچه ها در این سنین شروع به یاد گرفتن
دستورات و محدودیتها می کنند، اما اشتباه هم می کنند. آنها به تذکر دهنده و
اثرات و نتایج فوری نیاز دارند که به اعتماد به نفس شان احترام گذارند و
به آنها کمک کند تا بدون خجالت یا اوقات تلخی از والدین شان یاد بگیرند.
بازی کودک را مشاهده کنید و از رفتار خوب او تعریف کنید. به عنوان مثال بگویید. «من واقعاً تاب خوردن و خندیدن تو را دوست دارم»
مطمئن باشید شما به عنوان والدین و دیگر بزرگسالان در زندگی کودک الگوی خوبی برای بیان احساسات هستید.
چگونه با فرزند دخترتان برخورد کنید؟
پدری
میگوید: «چگونه با دختر هفدهسالهام رفتار کنم؟»مادری میپرسد: «چگونه
با دختر پانزده سالهام حرف بزنم؟»، «چگونه میتوانم به دخترم کمک کنم که
بهدرستی با احساسها و عواطفش روبهرو گردد؟» و …
دختران خود را بهتر درک کنیم !
پدری میگوید: «چگونه با دختر هفدهسالهام رفتار کنم؟»
مادری
میپرسد: «چگونه با دختر پانزده سالهام حرف بزنم؟»، «چگونه میتوانم به
دخترم کمک کنم که بهدرستی با احساسها و عواطفش روبهرو گردد؟» و …
محبت، بال پرواز در کودکان
کودک از زمانی که به دنیا میآید، دارای
غریزهها و تمایلهایی میباشد که برخی از آنها، بالقوه هستند و مانند آتش
زیرخاکستر به وقت خود، فعلیت پیدا میکنند . مانند ثروتاندوزی، امورجنسی و
…
برخی دیگر از تمایلهای کودک، بالفعل هستند یعنی پس از تولد، رشد ونمو میکنند مانند خوردن، گریه کردن، خوابیدن و …
کودک در رحم مادر، بهطور کامل، متوجه
کردار، گفتار و هیجان های بیرون، از طریق شریانهای حیاتی مادر میباشد.
پس از تولد نیز بهطور کامل، در معرض کردار و رفتار اطرافیان قرار میگیرد و
از سن دو سالگی به بعد، آمادهی بهرهبرداری میشود . بنابراین، دست نوازش
پدر و مادر بهویژه پدر برای او، دارای اهمیت است.
توصیه میشود مادران و پدران، کودکان
را بر سینه بفشارند تا ضربان قلب آنان با ضربان قلب کودک، درهم آمیخته شود و
گرمی و حرارت محبت را لمس کنند.
آیا روشهای تربیتی دختران با پسران تفاوت دارد؟
پدر و مادر باید بدانند از آن جایی که
تمایل پسران با دختران فرق میکند، در برخی مسائل هم تفاوت دارند . نباید
فراموش کرد که پسران، رفتار با جنس مخالف را از مادر میآموزند و دختران از
پدر یاد میگیرند. بنابراین، اگر پدری طبیعت وجودی دختر خردسالی را نشناسد
و آنطور که خودش میخواهد، با او رفتار کند، این مساله بین پدر و دختر،
فاصله میاندازد.
دختران نیاز دارند کسی به
صحبتهایشان گوش دهد نه اینکه بدون شنیدن احساسهایشان، از ابتدا راهحل
ارائه شود. دربارهی پسران نیز مادران با مشکل مواجه میشوند زیرا پسران
حتی اگر کوچک باشند،اعتماد به نفس را در این میبینند که خودشان از عهدهی
مشکلهایشان برآیند و نیاز به کمک بیش از حد یا ناز و نوازش ندارند.
درک رفتار
برخی از ما بهطوركلی انتظار داریم که
دختران در کارها همراهیمان کنند و پسران، یاغی و تنبل باشند، دختران را
همیشه تشویق میکنیم که به مادرانشان کمک کنند اما از پسران، انتظار کمک
نداریم .
فرزندانتان را آنطور که هستند، بپذیرید، نه آنگونه که میتوانند باشند .
اگر میخواهیم فرزندانمان، خود را
انسانهایی با ارزش تصور کنند ، باید آنان را با تمام کاستیهایشان
بپذیریم. ما باور داریم که برای فرزندانمان، ارزش قائلیم و گاهی نیز آن را
بازگو میکنیم اما بیشتر وقتها، رفتار ما با گفتارمان تناسب ندارد. ما
باید به آنان ثابت کنیم بدون توجه به اینکه چگونه عمل میکنند، برای آنان
به عنوان یک فرد، ارزش قائلیم.
روبهرو شدن با یک دختر خشمگین
وقتی دختری از روی خشم، مادرش را بیارزش
میخواند، به احتمال زیاد به علت خشمی است که او نسبت به خود، احساس
میکند. از اینرو، این احساس را روی مادرش، فرافکنی میکند. بیشتر مواقع،
وقتی یک دختر نوجوان، عصبانی میشود، نه تنها با آشوب هورمونها و
احساسهایش روبهروست، بلکه احساس بیارزشی میکند. دختر نوجوان در این سن و
سال، با یک به همریختگی درونی و بیرونی روبهورست. این احساس را که به او
دست داده، دوست ندارد و به همین دلیل، احساس خود را روی مادرش، فرافکنی
میکند. مادری که به او اعتماد دارد، او را میشناسد و به شکلی عمیق، او را
درک میکند.
مادر یک دختر نوجوان باید صبر و
شکیبایی زیادی داشته باشد . باید دیدگاهی وسیع داشته باشد و او را به شکلی
که لازم است، درک کند. مادر میتواند اعتماد و اطمینان دخترش را نسبت به
خود، بیشتر کند و برای رسیدن به این مهم، لازم است که سرنخهای احساسی و
عاطفی او را پیدا کند.
مادر مدیر و دانا، خشم دخترش را در این
مرحله از زندگی، به حساب در حال رشد بودن او میگذارد. البته گاهی وقتها
مادر باید به دخترش بیاموزد که خشمش را کنترل کند. اینکه بیاموزیم خود را
کنترل کنیم، بخشی از برنامهی رسیدن به بلوغ و بزرگی است.
مواقعی هست که باید بگذارید دخترتان
فریاد بکشد. احساسهای ناخوشایندش را آنقدر تخلیه کند تا به آرامش برسد. در
بسیاری از مواقع، وقتی دختر به شدت خشمگین میشود، بهتر است مادرش از صحنه
بیرون برود و بگوید: «من نمیتوانم حرفهای تو را تحمل کنم. بهتر است که
نیم ساعت، تنها بمانم.» اگر ترک کردن اتاق، امکانپذیر نباشد، شاید چند
ثانیه سکوت، نتیجهی دلخواهی بدهد.
تغییر کردن با دخترانمان
برای آنکه در دوران نوجوانی دخترمان، به
او نزدیکتر بمانیم، باید در کنار او و با او تغییر کنیم. این بدان معناست
که روشهای مقتدرانه را کنار بگذاریم و رفتاری دوستانهتر در قبال دخترمان
در پیش بگیریم.
برای آنکه به دخترانمان نزدیکتر شویم، لازم است به آنان، آزادی بیشتری بدهیم و مسوولیتهای جدیدی را به آنان واگذار نماییم.