با شوهر شکاک چه کنیم؟
گاهي صداي رسيدن پيامك، اضطراب‌آورترين صدايي است كه در خانه شما به گوش
مي‌رسد. براي آنهايي كه با همسري شكاك زندگي مي‌كنند، تحمل نگاه‌هاي سنگين
بعد از به صدا درآمدن زنگ تلفن آسان نيست. در خانه آنها به زبان آمدن نام
هر همكار تازه‌ای مي‌تواند بحران تازه‌اي ايجاد كند و هر دقيقه تاخير در
بازگشتن به خانه، زمينه جنگي بزرگ و چند روزه را فراهم كند.
براي
بسياري از زن‌ها، چنين مشكلي با دو راه‌حل مي‌شود؛ راه اول پاك كردن صورت
مسئله و بيرون آمدن از چنين جهنمي است و راه دوم سكوت و تلاش براي حفظ
آرامش همسر شكاك با باج دادن به او. اگر در خانه شما هم رد پايي از شك پيدا
مي‌شود، پيشنهاد مي‌كنيم به جاي رفتن از اين دو راه، مطلب ما را بخوانيد.
ما راه‌حل‌هاي موثرتري را براي كنار آمدن با همسر شكاك به شما پيشنهاد
مي‌كنيم.
شيطنت كرده‌ايد؟
پيش
از آنكه مهر بيمار بودن را روي همسرتان بچسبانيد و از اينكه با شك
كردن‌هاي بي‌جا زندگي‌تان را سياه كرده شكايت كنيد، نگاهي به پشت سرتان
بيندازيد. شما در گذشته، منظورمان همان گذشته‌اي است كه به رابطه دو
نفره‌تان مربوط مي‌شود، كه بوده‌ايد و چه كرده‌ايد؟ آيا يكي از دخترهاي
پرناز و ادايي بوده‌ايد كه براي امتحان كردن احساسات مرد زندگي‌شان مدام او
را تا لب چشمه مي‌بردند و تشنه برمي‌گرداندند؟ آيا تا همين چند وقت پيش،
احساس مي‌كرديد بايد او را از رفتن‌تان بترسانيد تا بيشتر قدر بودن‌تان را
بداند؟ آيا تجربه شيطنتي كه مي‌توانست جز او حسادت هر مرد ديگري را هم
تحريك كند داشته‌ايد؟
خيلي
وقت‌ها اين خود ما هستيم كه از همسر آرام و سالم‌مان، مردي شكاك و بيمار
مي‌سازيم. رفتارهاي اشتباهي كه نمونه‌شان را در بالا گفتيم، مي‌توانند
ريشه‌هاي اعتماد را در زندگي مشترك بخشكانند و شك كردن و ترسيدن را به
عادتي هميشگي براي يك مرد تبديل كنند عادتي كه حتي در روزهاي سر به راه
بودن شما هم از سر او بيرون نمي‌رود.
كمي كنار بياييد
اگر
جواب‌تان به سوال‌هاي گفته شده منفي است و شما هميشه با همسرتان صادق
بوده‌ايد و حواس‌تان بوده كه مردانگي‌اش را زير سوال نبريد، احتمالا گرفتار
مردي شده‌ايد كه به معناي واقعي حسود يا شكاك است. شوهر شما مي‌تواند با
هر جرقه‌اي شعله‌ور شود، به همين دليل توصيه مي‌كنيم كمي به ريزه‌كاري‌هاي
رفتاري‌تان فكر كنيد. بهترين كار اين است كه نقطه حساسيت او را بشناسيد.
احتمالا
شريك زندگي شما در همه موارد حساسيت به خرج نمي‌دهد (اگر مي‌دهد نياز به
درمان جدي روانپزشكي دارد). پس سعي كنيد در يكي، دو موردي كه او را آشفته
مي‌كنند، بدون مختل كردن زندگي‌تان كمي مراعات حالش را كنيد؛ نه خودتان را
در خانه حبس كنيد و نه تارك دنيا شويد بلكه با هم در اين مورد صحبت كرده و
سعي كنيد به توافق نسبي در مورد رفتار درست برسيد. احتمالا همسرتان بعد از
رسيدن به اين توافق هم حساسيت‌هايي نشان خواهد داد اما شما مي‌توانيد با
آرامش و كم‌كم براي تغيير ذهنيت او تلاش كنيد.
هيچ‌وقت تلاش نكنيد
با لجبازي و زور حرف خودتان را به كرسي بنشانيد. مردهاي شكاك وقتي ناديده
گرفته مي‌شوند، خطرناك‌تر هم مي‌شوند پس اگر اوضاع رابطه‌تان زياد خراب
نيست، فعلا براي گاف ندادن و پيروي از قانون‌هايي كه با هم تعريف كرده‌ايد
تلاش كنيد.
در خانه حبس نشويد
فكر
مي‌كنيد مشكل اصلي همسرتان كار شماست؟ اگر محل كارتان يا واحدي كه در آن
كار مي‌كنيد تغيير كند، اين مشكل حل مي‌شود؟ شايد حق با او باشد و مشكلي
جدي در اين مورد وجود داشته باشد اما اگر با تغيير كارتان چيزي تغيير نكرد،
مي‌توانيد با اطمينان بگوييد همسري شكاك داريد. حالا براي رها شدن از
حساسيت‌هايش بايد چه كنيد؟ در خانه بنشينيد و كارتان را رها كنيد؟ فيلم
قرمز را يادتان هست؟ «هستي مشرقي» براي پايان دادن به حساسيت‌هاي همسرش
حاضر شد كارش را هم رها كند اما حتي بعد از چنين تصميمي، شك كردن‌هاي مرد
هر روز بيشتر و علائم جنونش آشكارتر شد.
پس اگر براي رفع مشكلي كه
در محيط كارتان وجود داشته تلاش كرده‌ايد اما بحران‌هاي زندگي‌تان آرام
نشده‌اند، باج ندهيد و با پذيرفتن مقصر بودن‌تان در خانه ننشينيد. همسرتان
بايد بداند در برخي از محدوده‌هاي زندگي شما نبايد وارد شود و به زور نبايد
شما را به گرفتن تصميم‌هايي وادار كند. اين حق شماست كه زندگي‌تان را
همان‌طور كه پيش از بودن او پيش مي‌برديد پيش ببريد، پس به‌خاطر حساسيت‌هاي
بي‌موردش از اجتماع فاصله نگيريد.
دزد و پليس بازي نكنيد
پنهان
كردن يك موضوع ساده و بي‌اهميت مي‌تواند حال يك مرد شكاك را از قبل هم
بدتر كند. براي اينكه او توانايي اعتماد كردن را به دست بياورد، در قدم اول
بايد صداقت را از سوي شما ببيند. نمي‌دانيم همسرتان چه گذشته‌اي داشته و
از كودكي تا امروز چه اتفاق‌هايي برايش افتاده كه از او مردي شكاك ساخته
اما مي‌دانيم كه پنهان‌كاري و آشكار شدن دروغ‌ها مي‌تواند هر مرد سالمي را
برافروخته كند و به ترديد بيندازد. پس با دست خودتان زمينه ويران شدن زندگي
مشترك‌تان را فراهم نكنيد. تصور نكنيد تنها در مورد موضوعات مهم كه تاثيري
بزرگ در زندگي شما مي‌گذارند بايد صادق باشيد.
روي صندلي داغ بنشينيد
اگر
همسرتان تا امروز به صداقت شما شك نكرده، معنايش اين است كه هرگز به شما
شك نخواهد كرد؟ شايد بتوانيم بگوييم برخي مردها در شخصيت‌شان حسادت منفي و
بيمارگونه را ندارند اما اين موضوع به معناي آن نيست كه هرگز به همسرشان شك
نمي‌كنند. هر جا رشته كار از دست شما دربرود و قانون‌هايي كه گفتيم ناديده
گرفته شود، ممكن است پاي شك هم به زندگي‌تان باز شود. اگر رابطه‌اي آرام و
سالم داريد و مي‌خواهيد اين آرامش را براي هميشه حفظ كنيد، بهتر است هر
هفته با همسرتان در مورد زندگي‌تان صحبت كنيد و به نقد بي‌غرض و بدون تنش
همديگر بپردازيد.
نمي‌دانيد چطور؟ ما به شما توصيه مي‌كنيم هر هفته
در ساعتي مشخص به يك كافي‌شاپ، پارك يا محلي معين برويد و در مورد
اتفاق‌هايي كه در هفته گذشته افتاده با هم صحبت كنيد. در ابتداي صحبت‌تان
از نكات مثبت شروع كنيد و رفتارهايي كه به شما آرامش داده و براي‌تان
لذت‌بخش بوده را به زبان بياوريد بعد از آن سراغ موضوعاتي برويد كه شما را
آزار داده يا نگران كرده است. اگر راه و رسم انتقاد كردن را نمي‌دانيد به
مطلبي كه در شماره 123 سيب سبز آورديم مراجعه كنيد. با اين روش شما و
همسرتان ياد مي‌گيريد دلخوري‌ها را روي هم انباشته نكنيد و البته واقعيت
آنچه شما يا او را به شك انداخته را هم آشكار كنيد.
مرزها را پررنگ كنيد
فكر
مي‌كنيد صداقت و يكرنگي يعني برداشتن همه مرزها؟ همين اشتباه ممكن است
زندگي آرام شما را خيلي زود به باد دهد. اگر همكار شما بي‌اطلاع از اينكه
متاهل هستيد از شما خواستگاري مي‌كند، هرگز حتي براي خنديدن اين موضوع را
با شوهرتان در ميان نگذاريد. اگر حتي تصور مي‌كنيد در اي‌ميل يا شبكه‌هاي
اجتماعي‌تان موضوع حساسيت‌برانگيزي رد و بدل نمي‌شود، هرگز رمز آنها را در
اختيار همسرتان نگذاريد و البته خودتان هم حتي در صورت موافقت همسرتان
هيچ‌وقت چنين راه‌هايي را امتحان نكنيد.
گذشته را شخم نزنيد
نه
به گذشته همسرتان سرك بكشيد و نه اجازه دهيد او به گذشته شما وارد شود.
زندگي مشترك شما درست از همان لحظه‌اي كه قبول كرديد در كنار هم باشيد شروع
شده و نگذاريد ورق زدن برگ‌هاي قبلي زندگي‌تان كه هيچ ارتباطي به زمان حال
شما ندارد، بين شما فاصله انداخته يا همسرتان را در مورد شما به شك
بيندازد. اگر قبلا سابقه نامزدي شكست خورده‌اي را داشته‌ايد، كافي است آن
را از همسرتان پنهان نكنيد و تيتروار چنين واقعيتي را به اطلاع شريك
زندگي‌تان برسانيد اما دليلي براي ورود به جزئيات وجود ندارد.
رازهاي
رابطه تمام شده، دليل ريز و درشت جدا شدن‌تان از هم و مسائلي از اين دست
را با همسرتان در ميان نگذاريد. شنيدن اين موضوعات دردي از رابطه شما دوا
نمي‌كند و بايد به خاطر داشته باشيد گرچه همسرتان يكي از نزديك‌ترين دوستان
شماست اما در هر رابطه دوستي رازهايي هم بايد وجود داشته باشد. هرگز
نگذاريد در مورد موضوعاتي كه مربوط به گذشته شماست بيش از حد سوال بپرسد.
حق شماست كه رازهاي خودتان را داشته باشيد و در مكان‌هاي خصوصي‌تان احساس
امنيت كنيد؛ پس او را به حوزه‌هايي كه فقط و فقط متعلق به خودتان است وارد
نكنيد و خودتان هم به چنين محدوده‌هايي از زندگي او وارد نشويد.
روي نقطه حساس دست نگذاريد
همه
مردها چه حسود باشند و چه نه، چه شكاك باشند و چه نه در مورد يك موضوع
واحد حساسيت دارند: «مردهاي ديگر!». همه مردها دوست دارند يكه‌تاز
زندگي‌شان باشند و ورود هر مرد ديگري كه به اين يكه‌تازي خدشه وارد كند
مي‌تواند از آنها فردي غيرقابل تحمل بسازد. اشتباه نكنيد، منظورمان ايجاد
مثلث عشقي و رابطه‌هاي خارج از چارچوب ازدواج نيست. آنها گاهي حتي تحمل
شنيدن حرف‌هايي در مورد برادر و پدر شما را هم ندارند. اگر فكر مي‌كنيد او
از كارهاي فني سر درنمي‌آورد و به اندازه «پدر»تان حرفه‌اي نيست، اگر فكر
مي‌كنيد مثل «برادر»تان در خانه به همسرش كمك نمي‌كند يا اينكه اگر تصور
مي‌كنيد به اندازه «شوهر همكار»تان منظم و قانونمند نيست و اين فكرها را در
مقابل او به زبان مي‌آوريد، با دست خودتان طناب دار زندگي مشترك‌تان را
مي‌سازيد.
مردها از مقايسه شدن بيزارند و از اينكه حتي در حد همين
جملات پاي مرد ديگري به زندگي‌شان باز شود، كلافه مي‌شوند. پس هرگز بساط
مقايسه را مهیا نکرده و تصور نكنيد شنيدن اين جملات يا تعريف كردن از
مردهاي ديگر در مهماني‌ها مي‌تواند همسرتان را در موردي خاص فعال‌تر و
باانگيزه‌تر كند.
تا آخر خط برويد
اگر
با وجود همه اين تلاش‌ها، چيزي از ترديدهاي همسرتان كم نشده، به او
صادقانه و شفاف بگوييد حسادتش آزارتان مي‌دهد. شايد او به‌خاطر تربيت
نادرست تصور مي‌كند اين رفتارها به معناي ابراز علاقه و مراقبت از شماست
اما اگر متوجه شود كه معنايي كه در ذهن اوست 180 درجه با آنچه در ذهن شماست
متفاوت است، ممكن است در رفتارش تغييري ايجاد كند.
اما اثرات
كودكي دشوار و تربيت نادرست به همين جا محدود نمي‌شود. ممكن است همسرتان
واقعا گرفتار بحران‌هاي رواني باشد كه بر همه ابعاد زندگي‌اش تاثير
مي‌گذارند و بيشتر از همه زندگي مشترك و عشقش را تهديد مي‌كنند.
اگر
هيچ تلاشي براي كم كردن شك او فايده نكرد، با يك مشاور خانواده صحبت كنيد و
در جلسات زوج‌درماني شركت كنيد. نگذاريد خيلي دير شود. گاهي تاخير براي
درمان‌هاي روانشناختي، مشكلات را مقاوم و حتي غيرقابل حل مي‌كند.
ممكن
است مشاور با آموزش رفتار متقابل صحيح به حل شدن مشكل‌تان كمك كند يا
اينكه تشخيص دهد همسرتان دچار مشكلات ريشه‌اي‌تري است و به دارودرماني نياز
دارد. در هر صورت تنها اعتماد به توصيه‌هاي يك مشاور خبره است كه مي‌تواند
بحران‌هايي كه شك در رابطه شما ايجاد كرده را كمتر كند.
تكراري نشويد
خيلي
وقت‌ها مردها از تصور اينكه براي همسرشان تكراري شده‌اند و نمي‌توانند
اشتياق شريك زندگي‌شان را از اين رابطه ببينند كلافه مي‌شوند. اگر همسرتان
احساس كند فراموش شده، ناديده گرفته مي‌شود يا به اندازه ديگران در شاد
كردن شما توانمند نيست، ممكن است آسيب زيادي ببيند و حتي به مردي شكاك
تبديل شود.
او بايد در همه لحظات زندگي مشترك‌تان بداند قلب شما را
در اختيار دارد و جز او به كس ديگري فكر نمي‌كنيد. براي رسيدن به اين هدف،
كافي است از ابزار عشق به شريك زندگي‌تان نترسيد و مثل روزهاي اول محبت
كلامي و رفتاري‌تان را به نمايش بگذاريد.
تصور نكنيد از شما گذشته
يا اينكه بعد از اين همه سال حتما همسرتان مي‌داند چقدر دوستش داريد! باور
كنيد همه زندگي‌ها به تزريق هر روزه عشق نياز دارند و حتي اگر 30 سال هم از
ازدواج‌تان گذشته، نبايد بگذاريد شرم يا ترس از بيان احساسات ميان شما
فاصله بيندازد.
با مرد شکاک چطور برخورد کنیم؟
یک
خنده ساده در مهمانی یا یک ساعت دیرتر به خانه آمدن، بمب درون او را منفجر
مي‌کند و خانه را برای‌تان جهنم مي‌کند… . کافی است چند دقیقه بیشتر
پای آینه بایستید تا حتی به تلاش شما برای زیباتر شدن هم شک کند و پای
دیگرانی که از وجودشان بی‌خبرید را به میان بیاورد؟ انگار این مرد، هیچ
کدام از تلاش‌های‌تان برای ساختن یک خانه آرام را نمي‌بیند و در فکرهایی
غرق شده است که بیان کردن‌شان آزارتان مي‌دهد. اگر تردیدهای این مرد شکاک،
عشق را از خانه شما فراری مي‌دهد ساده از کنار حرف‌هایش نگذرید. شک کردن
مشکلی نیست که با گذر زمان یا بالاتر رفتن تحمل شما از بین برود.
سرنخ ها را پیدا کنید
قبل
از آنکه بخواهید مشکل را حل کنید، باید نشانه های آغاز شدنش را به خاطر
بیاورید. اولین جرقه‌های شک همسرتان از کجا شروع شد و چطور شکاک بودنش را
به شما نشان داد؟ شما به آن رفتارها چه واکنشی نشان دادید و در روزهای بعد،
رابطه‌تان چطور پیش رفت؟ همه آنچه در این مدت بر هر دوی شما گذشته را یک
دور مرور کنید تا پرونده‌ای جامع از این شک، نشانه‌ها و آثارش را در
ذهن‌تان مجسم کنید تا برای کنترل این شرایط آماده‌تر شوید.
سهم‌تان را نادیده نگیرید
در
گذشته شما اتفاقی افتاده که همسرتان از تکرار شدنش مي‌ترسد یا اینکه شریک
زندگی‌تان گذشته سختی داشته و به خاطر اینکه زندگی مشترکش به سرنوشت زن و
شوهرهای شکست خورده دچار نشود به دنبال راهی برای اطمینان مي‌گردد؟ برای
آنکه حساسیت‌های همسر شکاک‌تان را مهار کنید، باید پاسخی برای این سؤال‌ها
پیدا کنید. شاید هم اشتباهات خود شما یا حتی واکنش‌های اشتباه به اولین
رفتارهای آلوده به شک همسرتان مشکل را بیشتر کرده باشد. حالا که مي‌توانید
همه آنها را به خاطر بیاورید، اشتباهات‌تان را شناسایی كرده و از تکرار
دوباره آنها پرهیز کنید.
اگر می‌خواهید امتیاز بدهید
قطعا
زمانی که ازدواج کرده‌اید، از برخی حساسیت‌های او باخبر بوده‌اید، پس خط
قرمزهایی که پیش از شروع زندگی در موردشان توافق کرده‌اید را رعایت كرده و
سعی کنید با دادن امتیازهایی که شما را آزار نمي‌دهد و زندگی و
ارتباطات‌تان را فلج نمي‌کند از حساسیت‌های او کم کنید.
این
امتیازها نباید زندگی روزمره شما را مختل کند. برای مثال همان‌طور که پیش
از این گفتیم اگر عاشق کار کردن هستید، با گفتن اینکه «به‌خاطر تو سر کار
نمي‌روم» تنها خود را به بحران تازه‌ای وارد مي‌کنید و نه تنها به شک
کردن‌هایش پایان نمي‌دهید، بلکه دلیل دیگری برای ناراحتی و دلزده بودن از
این رابطه را برای خود ایجاد مي‌کنید. یادتان نرود که امتیاز‌دادن باید به
معنای بیشتر کردن آرامش هر دوی شماباشد نه باج‌دادن به همسرتان و تحت فشار
گذاشتن خود.
تلافی نکنید
اگر از همسرتان رنجیده‌اید، برای تلافی کردن موقعیتی را به وجود نیاورید که احساس شک بیشتری کند.
زندگی
مشترک میدان جنگ و مقابله به مثل نیست و راه‌حل آرام کردن همسر شکاک‌تان،
بیشتر کردن تردیدهایش نیست. مقابله به مثل یا متهم کردن همسر بدترین راهی
است که مي‌توانید برای آرام کردن زندگی‌تان انتخاب کنید. مدام انگشت اتهام
را به سمت همسرتان نشانه نگیرید و با از بین بردن اعتماد به نفسش برای
برنده شدن تلاش نکنید. گاهی به او بگویید که شاید در برخی موارد حق داشته و
سوءتفاهمي میان شما چنین مشکلی را ایجاد کرده است. در تمام طول بحث به او
بگویید که «برداشت‌های اشتباه» در ایجاد این مشکل دخیل بوده و «هر دوی
شما» باید برای از بین بردن سوءتفاهم‌ها تلاش کنید.
مراقب خط قرمزها باشید
اگر
مي‌خواهید به این رابطه ادامه دهید، باید بتوانید مسیری که به همراه
همسرتان در پیش دارید را هموارتر کنید. قرار نیست برای آوردن آرامش به
خانه، بسوزید و بسازید، بلکه باید چهارچوبی را طراحی کنید که با پایبندی هر
نفرتان به آن، مشکلات کمتر شود. شما باید بدانید که همسرتان در چه محدوده
هایی حق ورود و اظهار نظر دارد و چه حوزه‌هایی جای او نیست. تصور نکنید
همین که او «همسر» شما باشد، حق تصمیم‌گیری در مورد آینده شما، شکل دادن به
رفتارهای‌تان یا خط و نشان کشیدن برای‌تان را دارد. یادتان نرود که او
شریک و همراه زندگی شماست نه والد و تصمیم گیرتان. پس برای شروع، محدوده
حریم خصوصی‌تان را ترسیم کنید و اجازه ندهید به خط قرمزهای‌تان نزدیک شود.
برای مثال:
• همسرتان حق ندارد به دليل سر در آوردن از کار شما، هر روز سرزده به محل کارتان بیاید.
•
همسرتان حق ندارد به دليل آرام کردن خودش، شما را از حقوق طبیعی تان مثل
کار کردن در محیطی شایسته یا معاشرت معقول و متعادل با آدم‌های دیگر محروم
کند.
• همسرتان حق ندارد به دليل رفتارهای معقول و مطابق عرف‌تان، شما را سرزنش کند و به شما بی‌احترامي‌کند.
با هم مذاکره کنید
در
زمانی که هر دوی شما در آرامش قرار دارید و هیچ اتفاق بیرونی‌اي ذهن‌تان
را درگیر خود نکرده، پای میز مذاکره بنشینید. به همسرتان بگویید که
مي‌خواهید سوءتفاهم‌ها را برطرف كرده و مشکل را حل کنید. در جریان گفت‌وگو
هم صورت مسئله را فراموش نکنید. شما برای «حل» مشکلات‌تان در کنار هم
نشسته‌اید، نه بیشتر کردن‌شان. پس اجازه ندهید این گفت‌وگو به بحثی پر تنش
تبدیل شود. همدیگر را متهم نکنید و تند نروید. کمک گرفتن از یک مشاور
خانواده به شما در این مورد دید روشن‌تری مي‌دهد.
بگویید از چه دلخورید
با
همسرتان صحبت کنید و بگویید که این کنترل شدن‌ها آزارتان مي‌دهد. بعد از
آنکه مصداق رفتارهای آزار دهنده را برایش روشن کردید، سعی کنید برای ادامه
راه به توافق برسید. مثلا اگر او انتظار دارد چند بار در روز از خودتان به
او خبر بدهید و در مقابل حساسیتش را کم مي‌کند، این کار را برایش انجام
دهید اما اگر خط و نشان بیشتری برای‌تان مي‌کشد، بگویید که این رفتارها شما
را مضطرب مي‌کند و اگر مي‌خواهد در این مورد به نتیجه برسد، باید
خواسته‌هایش را تعدیل کند.
خانه را میدان جنگ نکنید
از
مدام دعوا کردن در مورد این موضوع پرهیز کنید. مي‌توانید حتی بدون حضور او
با یک مشاور خانواده صحبت کنید و از راهکارهایی که او به شما آموزش مي‌دهد
برای کم کردن حساسیت همسرتان یا رسیدن خودتان به آرامش استفاده کنید.
یادتان نرود که مشکل رابطه شما تنها شک کردن‌های او نیست بلکه عواقب بحث و
کشمکش در این مورد، بر ابعاد دیگر رابطه شما هم تاثیر مي‌گذارد.
قابل اعتماد باشید
شاید
همسرتان در مورد رابطه شما با افراد دیگر و به ویژه جنس مخالف حساسیت به
خرج دهد اما نباید فراموش کنید که رفتارهای اجتماعی شما تنها دلیل ایجاد شک
در او نبوده است. برای آنکه اعتماد بیشتری ایجاد کنید، باید در زمینه‌های
دیگر هم قابل اتکا باشید، پس به او وعده‌ای ندهید که از پس انجام دادنش بر
نمي‌آیید یا در مورد موضوعاتي که حتی از نظرتان کوچک و بی‌اهمیت است به او
دروغ نگویید. شما باید در همه زمینه‌ها قابل اعتماد باشید تا بتوانید با
این تردیدها مبارزه کنید.
