8 دلیل احتمالی آفت دهان
به گزارش تسنیم، آفت دهان صرفا به دلیل تغذیه شکل نمی گیرد. گاهی ممکن است علامت مشکلاتی
در سلامتی باشد که باید بررسی و جدی گرفته شود. آفت، زخمی گرد یا بیضی شکل
است با مرکزی زرد و لبه هایی قرمز رنگ. آفت های دهانی معمولا در ناحیه ی
داخل گونه ها، لثه ها یا زیر زبان شکل می گیرند. در این مطلب شما را با 8
دلیل احتمالی بروز آفت ها بیشتر آشنا می کنیم.
10 درصد آفت ها بدون دلیل بروز می کنند
متاسفانه
دلیل اصلی بروز 5 تا 10 درصد آفت ها مشخص نیست. بروز این آفت ها به تغذیه و
به دلایل نادر دیگر بستگی ندارد. در این موارد کاری از دست متخصصان نیز بر
نمی آید، چون برخی افراد بدون دلیل خاصی سالانه 3 تا 4 بار با این مشکل
دردناک مواجه می شوند. پیش از این چنین مشکلاتی را با تجویز داروهای محرک
سیستم ایمنی (مانند ایزوپرینوزین) درمان می کردند، اما این دارو از بازار
جمع آوری شده است. در نتیجه امروزه راه حل مناسب و مشخصی برای مقابله با
این مشکل وجود ندارد.
بروز آفت به دلیل مصرف برخی داروها
مصرف
زیاد داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (داروهای مسکن) نیز باعث بروز آفت می
شود. برخی افراد برای تسکین سردرد و درد عادت ماهانه به طور مرتب و بدون در
نظر داشتن عوارض آنها، از این داروها استفاده می کنند. اما بهتر است
بدانید که این داروها که شامل آسپیرین، ایبوپروفن، دیکلوفناک، مفنامیک اسید
و ناپروکسن هستند امکان بروز آفت را فراهم می کنند. با وجود اینکه علت
ارتباط بین مصرف این داروها و آفت در تحقیقات مشخص نشده است، اما مصرف منظم
و طولانی مدت آنها زمینه ی ایجاد آفت ها را فراهم می سازد.
بروز آفت ها به دلیل عفونت های دندانی
جوانه
زدن دندان عقل یا وجود دندان عفونی در دهان نیز ممکن است باعث بروز آفت
شود. این مسئله در 20 درصد بیماران دیده می شود. در این صورت نیز دلیل اصلی
بروز مشکل مشخص نیست، اما با کشیدن دندان مشکل از بین می رود.
آفت علامت مشکلات خونی
آنمی
(کم خونی) به دلیل کاهش شدید میزان هموگلوبین خون (همان پروتئینی که باعث
قرمزی رنگ آن می شود) بروز می کند. این سلول ها از طریق آهن جذب شده از
طریق مواد غذایی ساخته می شوند و وظیفه ی انتقال اکسیژن از ریه ها به سمت
ارگان ها را بر عهده دارند.
آفت دهان در بین بیمارانی که تحت شیمی درمانی هستند رایج است
زمانی
که میزان این سلول های خونی کاهش پیدا می کند، اکسیژن کافی به بافت ها و
بخصوص عضلات نمی رسد. این مشکل در طولانی مدت باعث ایجاد خستگی جسمی شدید
می شود. در برخی موارد، آفت ها در نتیجه ی بروز کمبود این سلولهای خونی
بروز می کنند، هر چند این مسئله چندان شایع نیست. هنوز ارتباط دقیق این دو
مشکل مشخص نشده است، اما زمانی که کم خونی برطرف می شود، آفت ها نیز از بین
می روند.
آفت ها نتیجه ی یک بیماری خودایمنی پوستی
در پی بروز
یک ضایعه ی پوستی، یک واکنش خودایمنی نیز بروز می کند و باعث تشکیل حباب
هایی در پوست یا مخاط داخلی می شود. این مشکل یک بیماری خودایمنی است و
ممکن است آفت ها نیز در موارد نادری همراه این بیماری ژنتیکی بروز کنند.
آفت ها و بیماری بهجت
بیماری
بهجت یک بیماری نادر خودایمنی با منشا ناشناخته است. از ویژگی های این
بیماری بروز آفت های دهانی و آفت های دستگاه تناسلی است که به همراه علائم
عصبی، بینایی و عروقی بروز می کند. در 95 درصد بیماران، آفت های دهانی کوچک
و دردناک بین 10 تا 100 عدد دیده می شود.
آفت ها در اثر عوارض جانبی شیمی درمانی
از
هر دو بیمار، یک بیمار تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی دچار آفت می شود.
آفت ها در بین بیمارانی که تحت شیمی درمانی هستند رایج است. در این صورت
مخاط دهان به دلیل واکنش شیمی درمانی و پرتودرمانی بسیار حساس می شود، چون
سلول های مخاطی گوارشی جزو سلول هایی هستند که با سرعت بالا تقسیم می شوند.
شیمی درمانی باعث کاهش گلبول های سفید و کاهش قدرت دفاعی مخاط دهانی در
برابر میکروب ها می شود و در نتیجه آنها را در برابر عفونت ها آسیب پذیرتر
می کند.
نقص ایمنی بدن و آفت های بزرگ
قدرت دفاعی افراد مبتلا به
نقص ایمنی بسیار ضعیف است. ایدز یا همان سندرم نقص ایمنی اکتسابی شناخته
شده ترین این مشکل است و باعث بروز عفونت های دهانی مانند آفت ها می شود.
در بین افرادی که دچار نقص ایمنی هستند این آفت ها بزرگ هستند، به طوری که
اندازه ی آنها تا یک سانتی متر نیز می رسد.
آفت را با مشکلات دهانی دیگر اشتباه نگیرید
برخی بیماران با مشاهده ی هر نوع ضایعه ای در دهان، آن را آفت تلقی می کنند. معمولا آفت ها با مشکلات زیر اشتباه گرفته می شوند:
– سرطان حفره ی دهان که باعث بروز زخم های دهانی می شود. این زخم ها الزاما دردناک نیستند.
– هرپس یا همان تبخال بخصوص در کودکان که باعث بروز جوش های ریز در دهان می شود.
– زخم های تروماتیک مانند سوختگی، مخاط آسیب دیده دهان بعد از مسواک زدن محکم.
– توموهای خوش خیم دهان که در اثر تغییرات هورمونی مانند بلوغ، بارداری و غیره ایجاد می شوند.
– قارچ های دهانی
حرف آخر
اگر
دچار ضایعه ای در دهان می شوید، اعم از مشکل دردناک یا بدون درد بهتر است
به پزشک مراجعه کنید. انجام بررسی های پزشکی و آزمایش خون برای شما لازم
است تا مشکل به درستی تشخیص داده شود.
زخم های دهانی طولانی مدت جدی اند
دکتر مجید حنیفه ، مسئول واحد تجویز مصرف منطقی داروی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت:
«زخم‌های دهانی به دو دسته آفت و تبخال تقسیم می‌شوند که شدت وقوع آنها از ضعیف تا شدید است.
بیشتر
مواقع این زخم‌ها خفیف اند و خود به خود بهبود می‌یابند. علت زخم‌های
دهانی می‌تواند عفونت، ضربه و یا حساسیت دارویی باشد. علاوه بر آن می‌تواند
به عنوان علامت یک بیماری نظیر سرطان در نظر گرفته شود.
آفت‌های دهانی
ضعیف معمولا به قطر نیم سانتیمتر و با مرکز سفید یا زردرنگ هستند که با
التهاب قرمز رنگ احاطه شده‌اند. حاشیه زبان، گونه‌ها و لب‌ها مناطقی هستند
که زخم‌های دهانی معمولا در این مناطق ایجاد می‌شوند. بهبود این زخم‌ها
معمولا بین 5 تا 14 روز طول می‌کشد.
وقوع آفت‌های شدید،
معمول نیست و علاوه بر حاشیه زبان، گونه و لب‌ها، کام و انتهای گلو را نیز
درگیر می‌کند. بهبود این آفت‌ها معمولا بین 10 تا 30 روز زمان می‌برد.
وقوع تبخال
(زخم‌های هرپسی) شایع‌تر است که اندازه کوچکتری دارند و علاوه بر درگیری
مناطق مربوط به آفت، سقف دهان و لثه‌ها را نیز درگیر می‌کنند.
هر
زخم دهانی که بیشتر از سه هفته وجود داشته باشد و بهبود نیابد، حتما باید
توسط پزشک یا دندانپزشک بررسی شود، زیرا یک زخم دهانی با دوره طولانی
می‌تواند دلیل بر وجود بیماری‌های جدی‌تری مانند سرطان باشد.
سرطان‌های دهانی در افراد سیگاری شایع‌تر از افراد غیر سیگاری است.
فرآورده‌های
دارویی بدون نسخه موجود در داروخانه به توصیه دکتر داروساز می‌تواند باعث
کاهش علائم و دوره درمانی آفت‌های خفیف و تب‌خال‌ها شود سوابق
خانوادگی، آسیب‌های دهانی (مثل ضربه و گازگرفتن هنگام غذا خوردن)، استرس و
عوامل روحی، تغییرات هورمونی زنان (مثل آغاز عادت ماهیانه و پس از
حاملگی)، کمبود آهن، روی، فولات و ویتامین ب12 و حساسیت‌های غذایی از عوامل
مۆثر در وقوع زخم‌های دهانی هستند.
هنگام ابتلا به زخم دهانی، در صورت وجود درد شدید، سختی در غذا خوردن و در نهایت کاهش وزن، فرد باید حتما به پزشک مراجعه کند.
همچنین زخم‌های دهانی که همراه با علائم گوارشی نظیر اسهال هستند هم باید به پزشک ارجاع داده شوند.
به ندرت زخم‌های دهانی ممکن است با کم خونی و کاهش غیر عادی گلبول‌های سفید خون و یا لوسمی در ارتباط باشد که در چنین مواقعی و در صورت وجود علائم دیگری از بیماری‌ها، در نخستین فرصت باید به پزشک مراجعه شود.
فرآورده‌های
دارویی بدون نسخه موجود در داروخانه به توصیه دکتر داروساز می‌تواند باعث
کاهش علائم و دوره درمانی آفت‌های خفیف و تب‌خال‌ها شود.
مصرف
دهانشویه کلروهگزیدین گلوکونات دو بار در روز و هر بار به میزان 15 سی‌سی و
به مدت 30 ثانیه باعث کاهش احتمال عفونت ثانویه می‌شود.
پیش از مصرف دهانشویه بهتر است دندان‌ها مسواک زده شود تا از احتمال تغییر رنگ دندان‌ها جلوگیری شود.
کورتون های موضعی
(تریا مسینولون و هیدروکورتیزون) باعث کاهش التهاب و درد و زمان بهبود
می‌شوند که به شکل‌های ژل و خمیر دهانی در داروخانه‌ها موجود هستند.
بهترین زمان استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی همزمان با شروع آفت است که روزانه سه تا چهار بار به صورت موضعی باید استفاده شود.
این فرآورده‌های دارویی در عود دوباره آفت تاثیری ندارند و با مصرف به موقع می‌توانند دوره آفت را کاهش دهند.
دهانشویه
بنزیدامین به عنوان یک ضددرد کوتاه اثر، در آفت‌های شدید دهانی توصیه
می‌شود که سه بار در روز و هر بار 15 سی‌سی به صورت دهانشویه مصرف شود.
استفاده از این دهانشویه برای بچه های زیر 12 سال توصیه نمی‌شود.
بی‌حس
کننده موضعی (لیدوکائین و بنزوکائین) به صورت ژل و محلول در داروخانه‌ها
موجود هستند و به دلیل ماندگاری کمی که در موضع دارند، بر اساس نیاز
می‌توانند استفاده شوند.»
درمان های گیاهی زخم های دهان
1-
برای تسکین فوری زخم‌های دهان، نصف قاشق چای‌خوری پودر هل را با نصف قاشق
چای‌خوری پودر زاج بو داده، مخلوط کنید. مقدار کمی از این پودر را بر روی
لکه‌های سفید قرار دهید. بگذارید به مدت یک دقیقه بر روی لکه های سفید
بماند. سپس دهان خود را با آب گرم غرغره کنید. این درمان را به مدت سه بار
در روز تکرار کنید تا بهبودی سریع‌تر رخ دهد.
2- پنج برگ
ریحان تهیه کنید و آنها را صبح و عصر بجویید. پس از جویدن این گیاه،
مقداری آب بنوشید. این یک درمان مۆثر برای زخم‌های دهان و از بین بردن بوی
نامطبوع دهان است.
3- سطح زخم دهان را می‌توان با غرغره کردن چای گرم گیاهی تهیه شده از چند برگ حنای خرد شده، درمان کرد.
4-
در یک لیوان آب داغ، نصف قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه و یک‌چهارم قاشق
چای‌خوری از سنگ نمک بریزید و به خوبی حل کنید و زمانی غرغره کنید که آب
حالت ولرم پیدا کند. زردچوبه دارای خواص متعدد ضدعفونی کننده است که در
بهبود این زخم‌ها کمک می‌کند.
5- یک قاشق چای خوری گلیسیرین تهیه کنید و کمی پودر زردچوبه به آن اضافه کنید. این خمیر دارویی را روی زخم‌های دهان خود قرار دهید.
