10 فایده شگفت انگیز روزه:
بسیاری افراد روزه را بعنوان فریضه ای دینی می شناسند در حالیکه عده کمتری از فواید
روزه داری برای سلامت آگاه هستند. روزه گرفتن ، اگر به شکل صحیح انجام شود، تمرین
خوبی برای بدن است. روزه باعث دفع سموم از بدن شده و قند خون و ذخیره های چربی بدن
را نیز کاهش می دهد. عادات صحیح غذایی به کمک روزه داری برای افراد شکل می گیرد و
سیستم ایمنی بدن تقویت می شود. و در ادامه 10 فایده شگفت انگیز روزه را به شما
معرفی می کنیم:
1.
روزه دفع سموم از بدن را تسهیل می کند
غذاهای آماده و فراوری شده حاوی مقادیر زیادی افزودنی هستند. این افزودنی های غذایی
در اکثر موارد در بدن تبدیل به سموم مختلف می شوند. بیستر این سموم در چربی های بدن
ذخیره می شوند. از آن جا که روزه گرفتن مخصوصاً به مدت طولانی باعث از بین رفتن
چربی های بدن می شود با متابولیزه شدن چربی ها سمومی که در چربی ها موجودند نیز در
بدن آزاد می شوند از این به بعد کلیه ها ، کبد و سایر اعضای مربوطه می توانند این
سموم را دفع کنند
2.
روزه به سیستم گوارش فرصت استراحت می دهد
هنگامیکه فرد روزه می گیرد و اندام های گوارشی او فرصت استراحت پیدا می کنند. البته
فعالیت این اندام ها به طور کامل قطع نمی شود و آنها به ترشحات گوارشی خود ادامه می
دهند اما در مقیاس بسیار کمتر روزه منجر به توقف ترشح اسید معده نمی شود، به همین
دلیل است که معمولا به افراد مبتلا به بیماری زخم معده توصیه می شود با احتیاط
بیشتری روزه بگیرند و یا به طور کلی از روزه داری صرف نظر کنند. در کل روزه داری
برای افرادی که معده سالمی دارند بسیار مفید است و نه تنها به تنظیم مایعات بدن آن
ها کمک می کند بلکه به دلیل هضم تدریجی غذا انرژی به تدریج در بدن آن ها آزاد می
شود و از انباشت کالری اضافی جلوگیری می کند.
3.
روزه به کاهش التهابات در بدن کمک می کند
برخی تحقیقات نشان می دهد که روزه داری به کاهش بیماری های ناشی از التهابات و
انواع آلرژی کمک می کند. از بهترین نمونه های بیماری های ناشی از التهاب می توان
آرتروز روماتسیمی و بیماری پوستی مانند پسوریازیس را نام برد همچنین برخی متخصصان
معتقدند روزه می تواند ورم معده را کم کند.
4.
روزه قند خون را کاهش می دهد
روزه باعث می شود گلوکز های موجود در خون شکسته شوند. تا در طول مدت گرسنگی، بدن
بتواند از آن ها قند دریافت کند. کاهش گلوکز خون تولید می شود همه این امور باعث
کاهش کلی قند خون می شود.
5.
روزه فشار خون را تنظیم می کند
روزه گرفتن یکی از راه های طبیعی و غیر شیمیایی کاهش فشار خون است.
روزه گرفتن احتمال بسته شدن رگ ها در اثر تجمع چربی را به میزان قابل توجهی کاهش می
دهد. در طول زمانیکه فرد روزه است گلوکز در پی آن چربی های موجود در بدن او برای
تولید انرژی تجزیه می شوند. هم چنین فعالیت و سوخت و ساز بدن متعادل شده و از سرعت
آن کاسته می شود. در نتیجه شدت جریان خون از محدوده خاصی فراتر نمی رود و در نتیجه
فشار خون چربی های بدن کمک می کند.
6.
روزه به سوختن چربی های بدن کمک می کند
اولین واکنش بدن به روزه و گرسنگی ناشی از آن ، شکسته شدن گلوکز می باشد. هنگامیکه
گلوکز از راه تغذیه به بدن نرسد بدن از گلوکز هایی که در بدن موجود است استفاده می
کند. و آنها را برای جذب به قطعات کوچکتر تقسیم می کند. ذخیره های چربی گزینه های
خوبی برای تبدیل به گلوکز هستند.
7.
روزه به کاهش وزن کمک می کند.
روزه گرفتن در کاهش وزن سریع تاثیر بسزایی دارد. روزه میزان چری های انباشته شده در
بدن را کاهش می دهد. البته روزه گرفتن راه خوبی برای کاهش وزن نیست بهتر است اگر
قصد دارید از وزن خود بکاهید از راه هایی مثل کاهش مصرف قند و چربی و افزایش مصرف
سبزیجات استفاده کنید.
8.
روزه منجر به اصلاح الگوی غذایی می شود
تحقیقات نشان می دهد که روزه داری می تواند میل افراد به خوردن تنقلات مضر و غذاهای
فراوری شده را کاهش دهد همچنین روزه افراد را به خوردن مواد غذایی طبیعی خصوصاً آب
و انواع میوه تشویق می کند البته این یکی از راه های تاثیر روزه بر اصلاح الگوی
غذایی است.
9.
روزه سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند
اگر افراد در کنار روزه داری یک رژیم غذایی مناسب نیز داشته باشند سیستم ایمنی بدن
آن ها می تواند تقویت شود. خارج شدن سموم بدن و سوختن چربی ها یکی از دلایل افزایش
سیستم ایمنی است . اگر پس از یک روز کامل روزه داری فرد اولین چیزی که برای خوردن
انتخاب میکند یک میوه باشد می تواند از طریق همان یک میوه مقادیر زیادی املاح و
ویتامین های ضروری را وارد بدن خود کند. ویتامین A وE دو آنتی اکسیدان هستند که به وفور در انواع میوه ها وجود دارند این
دو ویتامین در تقویت سیستم ایمنی بسیار موثر هستند.
10.
روزه داری می تواند در مبارزه با انواع اعتیاد موثر باشد.
برخی محققین ثابت کرده اند که روزه داری میتواند در مبارزه با اعتیاد به مواردی مثل
نیکوتین، الکل، کافئین و .. بسیار موثر باشد هر چند که برای ترک هر نوع اعتیادی
مولفه های خاصی باید رعایت شوند. اما روزه داری نیز می تواند خیلی موثر باشد.
کلام آخر
با وجود تمام فوایدی که برای روزه ذکر شد روزه داری منجر به بروز برخی مشکلات نیز
می شود. روزه داری می تواند آب بدن را بیش از حد کم کند و فرد را دچار بی آبی و یا
گرمازدگی کند همین امر ممکن است منجر به بروز سر درد های شدید و یا حتی سردرد های
میگرنی در افراد مستعد شود. سوزش و زخم معده نیز در برخی موارد از دیگر پیامد های
روزه داری است . توصیه می شود خانم های باردار یا شیرده ، افراد مبتلا به سوء
تغذیه، نارسایی های قلبی ، کلیوی و کبدی و امثال آن طبق نظر پزشک متخصص اقدام به
گرفتن روزه نمایند.
نکات روزه داری برای ورزشکاران
آیا ورزشکاران – حرفه‌ای و آماتور –
می‌توانند به فعالیت‌های ورزشی خود در حین روزه‌داری ادامه دهند یا اینکه
باید در ایام ماه رمضان آنها را کنار بگذارند؟ برای ورزش کردن در این ماه
چه زمانی بهتر است؟ کدامیک از ورزش‌ها در این ماه توصیه می‌شود و نحوه
انجام تمرینات چگونه باید باشد؟ مهمتر از همه اینکه وعده‌های غذایی مناسب
که رابطه میان روزه‌داری و ورزش را حفظ می‌کنند، کدامند؟
“آری” پاسخی است که به پرسش رایج ورزشی‌ها در آستانه ماه رمضان باید داد
و آن اینکه “آیا می‌توان در این ماه به فعالیت‌های ورزشی در حین روزه‌داری
ادامه داد”؟؛ چراکه تحقیقات علمی و پزشکی ثابت کرده که روزه گرفتن مانع
ورزش کردن نخواهد شد البته به شرطی که فرد ورزشکار با یک برنامه غذایی غنی،
انرژی مورد نیازش در طول روز را حفظ کرده و از پایین آمدن فشار و قند خون
خود جلوگیری کند و در عین حال بهترین زمان ممکن را برای ورزش کردن انتخاب
کند.
البته در هر کشور ورزشکاران به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ ورزشکارانی که
آنها را در قالب ورزش همگانی می‌شناسیم. یعنی کسانی که روزانه و برای
سلامتی عمومی خود ۳۰ دقیقه تا ۳ ساعت به ورزش روزمرده می‌پردازند. این دسته
از ورزشکاران در گروه اول قرار دارند. گروه دوم ورزشکاران را هم
حرفه‌ای‌ها و قهرمانان ملی تشکیل می‌دهند که روزانه باید طی دو تا سه مرحله
تمرین حرفه‌ای داشته باشند اما آنچه مهم است اینکه ورزش کردن همراه با
روزه‌داری برای هیچ یک از این دو گروه ممنوعیت ندارد البته به شرط رعایت
یکسری باید و نبایدها.
ورزشکاران چگونه روزه بگیرند؟
بنا به توصیه پورکاظمی، رئیس فدراسیون پزشکی ورزشکاران گروه اول مجاز به
روزه‌داری هستند اما باید از شدت تمرینات‌شان بکاهند تا آب بدن از دست
نرود. ضمن اینکه نباید در ساعت گرم روز ورزش کنند و در عین حال باید
مراقبت‌های پزشکی روزه و ورزش را رعایت کنند.
ورزشکاران گروه دوم هم که به لحاظ عملکرد حرفه‌ای روزانه ۵ تا ۱۰ هزار
کالری انرژی نیاز دارند می‌توانند روزه بگیرند به این شرط که در زمان افطار
از مختصری غذا شامل نشاسته (به میزان بیشتر) و کمی هم پروتئین استفاده
کنند و مایعات زیادی هم مصرف کنند. یعنی در فاصله زمانی میان افطار تا سحر
هم حدود ۲ لیتر مایعات (معادل ۸ لیوان آب) استفاده کنند.
این وعده غذایی فراموش نشود
در کل ورزشکاران باید توجه کنند که بدون سحری روزه نگیرند اما از پرخوری
هنگام سحر هم پرهیز کنند. قطعا بیدار نشدن برای سحر کاملا اشتباه است به
خصوص اگر قرار است فرد در طول روز فعالیت ورزشی داشته باشد. نخوردن سحری
باعث ضعف و بی حالی فرد روزه‌دار می‌شود از طرفی زیاده روی در آن هم باعث
فشار کاذب به معده و دستگاه گوارش فرد خواهد شد و مشکلاتی مانند درد و زخم
معده را به همراه دارد.
سحر و یک پیاله قرمه سبزی
توصیه پزشکان برای وعده غذایی سحری و اینکه مصرف چه مواد غذایی در این
وعده بهتر است هم این بود: بهتر است رژیم غذایی سحر شامل مواد غذایی متنوعی
باشد. باید از مواد غذایی پروتیئن‌دار مانند تخم مرغ، گوشت، لبنیات و
حبوبات در این وعده استفاده شود. البته غذاهای نشاسته‌ای مانند برنج، سیب
زمینی، نان و ماکارونی هم نباید فراموش شود. ضمن اینکه باید به استفاده از
سبزی، سالاد و در کل غذاهای فیبر دار توجه زیادی داشت. به طور مثال هشت
قاشق برنج همراه با یک پیاله قرمه سبزی که یک خورشت کامل است همره با ماست
برای وعده غذایی سحر مناسب است. نکته مهم دیگر اینکه باید مایعات هم به
اندازه کافی مصرف شود و بد نیست از میوه‌های آبدار به جای نوشیدن بیش از حد
آب در سحر استفاده کرد.
برای افطار چه بخوریم؟
توصیه اکثر پزشکان و متخصصان این است که به هنگام افطار، روزه را با یک
شیرینی طبیعی مانند خرما، کشمش یا انجیر باز کنیم. ضمن اینکه از خوردن
غذاهای سنگین و پرحجم هم در این وعده غذایی پرهیز شود. رئیس کمیسیون پزشکی
کمیته ملی المپیک در رابطه با این وعده غذایی گفت: وعده غذایی برای افطار
باید به گونه‌ای انتخاب شود که به حفظ تعادل قند و آب بدن کمک کند. در کل
این وعده غذایی باید سبک و زود هضم و در عین حال پرکالری باشد.
همچنین بهتر است از یک فنجان آب گرم، شیر گرم یا چای کمرنگ در کنار دو
سه عدد خرما برای آغاز افطار استفاده شود. یک پیاله آش یا سوپ سبزیجات با
رشته، گردو، نان، پنیر، شیر برنج و حلیم – هر یک به اندازه کافی و نه خیلی
زیاد – از دیگر مواد غذایی است که برای وعده افطار توصیه می‌شود.
حالا ورزش کنید
در این خصوص لطفعلی پورکاظمی رئیس فدراسیون پزشکی خاطرنشان میکند که در
صورت رعایت تغذیه، انجام ورزش حتی به صورت حرفه‌ای هیچ منافاتی با
روزه‌داری ندارد. البته باید زمان‌های مناسب برای انجام فعالیت‌های ورزشی
انتخاب شود. وی در این رابطه به مهر گفت: اینکه بلافاصله پس از افطار یا در
طول روز که فرد روزه‌دار است، فعالیت‌های ورزشی انجام شود مورد قبول
پزشکان و متخصصان نیست چراکه ورزش کردن در این زمان‌ها اثرات مخربی مانند
خستگی و فشارهای عصبی، مفصلی و گوارشی می‌شود.
وی تاکید دارد بهترین زمان برای ورزش کردن در ایام ماه مبارک رمضان یک و
نیم تا دو ساعت پس از افطار است و رعایت این فاصله زمانی به هضم غذا کمک
میکند. در کل در فاصله دو ساعت مانده به افطار و یک ساعت و نیم پس از
افطار از مسابقه یا تمرینات جدی و شدید پرهیز شود.
این پزشک در عین حال توصیه کرد که ورزشکاران حتی ورزشکاران حرفه‌ای در هفته اول ماه مبارک رمضان
تمرینات شدید و حجیم و بویژه تمرینات غیرهوازی خود را کم کنند چراکه لازم
است بدن با شرایط جدیدی که به لحاظ تغییر زمان تمرینات و تغذیه ایجاد شده
تطابق پیدا کند در حالیکه در هفته اول ماه رمضان این سازگاری هنوز آنطور که
باید و شاید ایجاد نشده است.
از این ورزش‌ها غافل نشوید
بهتر است که به خاطر شرایط خاص ماه مبارک رمضان، افراد و حتی ورزشکاران
که به ورزش کردن عادت دارند به برخی فعالیت‌های ورزشی توجه بیشتری داشته
باشند. پورکاظمی در این رابطه اینگونه اظهارداشت که انجام دادن ورزش‌هایی
مانند شنا و پیاده‌روی – البته در ساعات توصیه شده – به آماده نگه داشتن
بدن ورزشکاران کمک میکند.
تمام باید و نبایدهای ورزشی برای ماه رمضان
نباید زیر نور آفتاب راه رفت و ورزش کرد، بهتر است از میزان فعالیت‌های
روزمره کاسته شود، امتناع از خوردن انواع فست فودها (سوسیس، کالباس، پیتزا،
همبرگر)، نوشیدنی‌های گازدار، غذاهای پرادویه، پرچرب و پرنمک و البته قهوه
و چای پررنگ دیگر مواردی است که پورکاظمی تاکید دارد روزه‌داران و به خصوص
ورزشکاران روزه‌دار باید آن را لحاظ کنند.
با در نظر گرفتن همه این صحبت‌های کارشناسی شکی ایجاد نمی‌شود به اینکه
ورزش هیچگونه منافاتی با روزه‌داری ندارد و حتی میتواند به خاطر رعایت
کردن بسیاری از باید و نبایدهای غذایی، به انجام هرچه بهتر فعالیت‌های
ورزشی نیز کمک کند البته اگر ورزش به صورت اصولی و صحیح انجام شود.
