کاردانی به کارشناسی مهندسی معماری
گوته میگوید: معماری، موسیقی جامد است. درواقع، تفاوت مهندسی عمران و معماریدر این است كه عمران ساختار كلی و زیبایی بنا را مورد توجه قرار میدهد ومعماری
وظیفه زیبایی و در عین حال هماهنگ كردن بنا با محیط اطرافش را به عهده
دارد. اگر در قدیم بناهایی نظیر گنبد قابوس، ارگ بم، مسجد امام و … هنر
معماری را به رخ انسانها میكشید، امروزه با پیشرفت انسان و زندگی ماشینی
تأمین آسایش و آرامش روحی در محل زندگی، محل كار و محیطهای شهری وظیفه
معماران است. معماری بیش از آنكه علم و تكنیك باشد، ذوق و سلیقه، شناخت
محیط و فرهنگ و پیشینهی تاریخی است. معماری در ایران در حدود 1000 سال پیش
از اسلام قدمت دارد.
معماری
تنها هنر ساختن بناهای آجری و گنبدهای دوار نیست، كه بگوییم عمر آن در
هزاره سوم میلادی به پایان رسیده است بلكه برای ساخت آسمانخراشها،برجها و
مجتمعهای امروزی، بیش از حیاطهای پر باغچه دیروز به معماران هنرمند و
كارآمد نیاز داریم. از همین رو، رشته معمارییكی از
رشتههای مهم دانشگاهی است كه امروزه در دانشكدههای فنی یا هنری دنیا
تدریس میشود. این رشته دارای دو جنبه هنری و فنی است. در این میان درسهای
مبانی نظری و تئوری معماری و نحوه زیبا كردن حجمها،نماها و پلانها به
هنر بر میگردد و دروسی مثل شناخت مواد و مصالح، ایستایی و ترسیمات فنی به
جنبه فنی این رشته مربوط میشود. در این رشته دروس هنری اهمیت بیشتری
دارد و دروس علمی و فنی در راستای دروس هنری است. برای مثال، یك معمار در
طراحی خانه باید فضای آرامشبخشی را ایجاد كند تا باعث اضطراب، خستگی و
دلتنگی نگردد، كاری كه بیش از رعایت اصول فیزیكی مثل نور و صوت نیاز به
آشنایی با اصول زیباشناسی دارد.
دانشجوی
این رشته افزون بر توانمندی در طراحی و قدرت تجسم و خلاقیت لازم است كه
در درس ریاضی بخصوص در هندسه قوی باشد چراكه آموزش فن و تكنیك معماری باید
دروسی مثل هندسه كاربردی، هندسه مناظر و ریاضیات و آمار را مطالعه كرد.
معرفی کامل رشته معماری در مقطع کارشناسی
تعریف رشته معماری:
معماری در لغت به معنای
علم بنایی و ابعاد سازی آمده است و معمار به معنای بسیار عمارت کننده آنکه
عمارت کند وموجب رونق و تعالی گردد وعمارت نیز به معنی آبادی است. لغات هم
ریشه معماری و عمارت نیز همه معنایی از آبادانی و زندگی و حیات را درخود
دارند. معمر به معنای طویل العمر، معمر به معنای منزل فراخ با آب و گیاه
ومردم است. معمور یعنی آبادان آباد مسکون و دارای جمعیت از مردمان ( لغت
نامه دهخدا).
در قرآن نیز در مواردی به ساختن و معماری و یا عمارت که ریشه معماری دارد، اشاره شده است. هنگامی که خدا میفرماید
“عمروالارض” یعنی زمین را آباد کنید و زمین بنایی والا می باشد. تعمیر هم
از همین ماده است و همچنین عمر نیز به معنای تعمیر بدان بواسطه روح است
واگر زیارت خانه خدا هم عمره می گویند باز به همین خاطر است که زیارت مردم
مایه آبادانی بیت الله الحرام است. در تفسیرالمیزان مجموعه این معانی (
لغوی وقرانی) نشان می دهد که مفهوم “معماری” عمیقتر از ساختن به تنهایی و ابعادش وسیعتر از به وجود آوردن کالبد یک ساختمان میباشد که مفاهیمی مانند زندهسازی و احیاء و تداوم وحیات وآبادانی را درخود نهفته دارد یا به عبارت دیگر
معماری همواره به معنای ایجاد فضایی با روح و حیات تصور می گردد. در این جا در مقام تعریف معماری باید به چند نکته زیر توجه کنیم :
اول اینکه در معماری
همیشه معرفت و عمل به هم پیوسته است وسیر ازمعرفت به عمل واجرا معماری را
پدید می آورد. دیگر اینکه اثرمعماری همواره در پیوند با محیط مطر ح است و
بدون ارتباط با محیط و بافت اطرافش شکل نمیگیرد وتعریف نمی شود.
بدین ترتیب از مجموعه تمامی آنچه به اجمال بیان شد بطور خلاصه میتوان گفت که:
معماری نوعی عمل خلاقانه است که مقصود آن شکل دادن به فضای زیست انسان درتمامیتش میباشد و گسترده آن از جوابگویی به نیازهای انسانی در پیوند با محیط و طبیعت تا بیان عواطف و اعتقادات او طیف وسیعی را در برمیگیرد.
به این ترتیب هدف
این رشته تربیت افرادی است که براین طیف عمل خلاقانه تسلط یافته و توان
انتقام بخشی به مقتضای زیست انسانی را داشته باشند تا بدین ترتیب ابعاد کمی
وشرایط کیفی زیست و رشد درجامعه فراهم گردد.
نقش و توانائی :
فارغالتحصیلان این رشته با توجه به آنچه گذشت و بر اساس
تواناییهایی که در روند آموزش کسب نمودهاند میتوانند در زمینههای زیر
ابقاء نقش نمایند:
۱- طراحی (تک بنا
یا مجموعههای زیستی کوچک)، از طرحهای اولیه تا مراحل اجرایی کار و طراحی
اجزاء و عناصر تشکیل دهنده بنا، این زمینه از کار معمار در حقیقت وظیفه
محوری او را تشکیل میدهند.
۲- راهبری و سرپرستی دفاتر مشاور معماری و شهرسازی
۳- نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام کار در عملیات
اجرایی ساختمانی مدیریت و هماهنگیهای اجرایی پروژههای معماری و شهرسازی
(تا حد بناهای عمومی متوسط) و توانایی مشارکت در مدیریت اجرایی پروژههای
معماری گسترده
دروس دوره کارشناسی معماری :
با توجه به وجوه
و ابعاد رشته مراحل مختلف شکلگیری اثر، منابع و روشهای شناخت بسیار متعدد
و متنوعی که معمار ناچار به مراجعه آنهاست و طبیعت رشته، به چهار زمینه
فعالیت آموزشی یا حوزه دست مییابیم که از این میان یک حوزه یعنی طراحی
معماری نقش ستون فقرات و محور اصلی محور اصلی مجموعه آموزشی را به عهده
دارد و سه حوزه دیگر فن ساختمان تاریخ هنر و معماری و مرمت و احیای ابنیه و
بافتها و مجتمعهای زیستی به مثابه پایهها و بخشهای تقویتکننده و گاهی
تخصصی این ستون فقرات محور اصلی میباشند.
تعداد واحدهای مربوط به حوزههای نامبرده عبارت است از:
حوزه طراحی معماری ۴۰ واحد
حوزه فن ساختمان ۲۶ واحد
حوزه تاریخ معماری و مرمت و احیای ابنیه و بافتها ۱۱ واحد
حوزه مجتمعهای زیستی ۳ واحد
واحد های درسی دوره
کارشناسی :بر اساس برنامه مصوب شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم و فن
آوری واحد های درسی دوره کارشناسی به شرح زیر می باشد .
دروس پایه دوره کارشناسی معماری
کارگاه* طراحی | ساعت | تعداد واحد | نام درس | کد درس | ||
عملی | نظری | جمع | ||||
۱۰۲ | ۱۷ | ۱۱۹ | ۳ | هندسه کاربردی | ۰۱ | |
۱۰۲ | ۱۰۲ | ۲ | کارگاه مصالح و ساخت | ۰۲ | ||
۱۰۲ | ۱۷ | ۱۱۹ | ۳ | درک و بیان محیط | ۰۳ | |
۵۱ | ۱۷ | ۶۸ | ۲ | بیان معماری (۱) | ۰۴ | |
۵۱ | ۱۷ | ۶۸ | ۲ | بیان معماری (۲) | ۰۵ | |
۳۴ | ۱۷ | ۵۱ | ۲ | هندسه مناظر و مرایا | ۰۶ | |
ـــ | ۵۱ | ۵۱ | ۳ | ریاضیات و آمار | ۰۷ | |
۳۴ | ۱۷ | ۵۱ | ۲ | انسان، طبیعت، معماری | ۰۸ | |
۲۰۴ | ۱۷ | ۲۲۱ | ۵ | مقدمات طراحی معماری (۱) | ۰۹ | |
۲۰۴ | ۱۷ | ۲۲۱ | ۵ | مقدمات طراحی معماری (۲) | ۱۰ | |
۲۹ | جمــــع |
– گذراندن حداقل ۲ درس از دروس ۰۱،۰۲،۰۳، پیش از درس مقدماتی طراحی معماری (۱) الزامی است.
دروس اصلی دوره کارشناسی معماری
کارگاه طراحی | ساعت | تعداد واحد | نام درس | کد درس | ||
عملی | نظری | جمع | ||||
۵۱ | ۵۱ | ۳ | مبانی نظری معماری | ۲۰ | ||
ـــ | ۳۴ | ۳۴ | ۲ | آشنایی با معماری جهان | ۲۱ | |
۱۵۳ | ۱۵۳ | ۳ | برداشت از بناهای تاریخی | ۲۲ | ||
۳۴ | ۵۱ | ۸۵ | ۴ | آشنایی با معماری اسلامی | ۲۳ | |
۳۴ | ۳۴ | ۲ | آشنایی با معماری معاصر | ۲۴ | ||
۵۱ | ۱۷ | ۶۸ | ۲ | نقشهبرداری | ۲۵ | |
ـــ | ۳۴ | ۳۴ | ۲ | تنظیم شرایط محیطی | ۲۶ | |
ـــ | ۳۴ | ۳۴ | ۲ | تأسیسات الکتریکی (نور و صدا) | ۲۷ | |
ـــ | ۳۴ | ۳۴ | ۲ | تأسیسات مکانیکی | ۲۸ | |
ـــ | ۳۴ | ۳۴ | ۲ | ایستایی | ۲۹ | |
ـــ | ۳۴ | ۳۴ | ۲ | مقاومت مصالح و سازههای فلزی | ۳۰ | |
ـــ | ۳۴ | ۳۴ | ۲ | سازههای بتنی | ۳۱ | |
۳۴ | ۱۷ | ۵۱ | ۲ | متره و برآورد | ۳۲ | |
۵۱ | ۱۷ | ۶۸ | ۲ | مدیریت و تشکیلات کارگاه | ۳۳ | |
۳۴ | ۱۷ | ۵۱ | ۲ | مصالح ساختمانی | ۳۴ | |
ـــ | ۳۴ | ۳۴ | ۲ | ساختمان (۱) | ۳۵ | |
۱۰۲ | ۱۷ | ۱۱۹ | ۳ | ساختمان(۲) و گزارش کارگاه | ۳۶ | |
۱۰۲ | ۱۷ | ۱۱۹ | ۳ | روستا (۱) | ۳۷ | |
۱۰۲ | ۱۷ | ۱۱۹ | ۳ | روستا (۲) | ۳۸ | |
۲۰۴ | ۱۷ | ۲۲۱ | ۵ | طرح معماری (۱) | ۳۹ | |
۲۰۴ | ۱۷ | ۲۲۱ | ۵ | طرح معماری (۲) | ۴۰ | |
۲۰۴ | ۱۷ | ۲۲۱ | ۵ | طرح معماری (۳) | ۴۱ | |
۶۰ | جمــــع |
دروس تخصصی دوره کارشناسی معماری
ساعت | تعداد واحد | نام درس | کد درس | ||
عملی | نظری | جمع | |||
۱۷ | ۶۸ | ۲ | آشنایی با مبانی برنامهریزی کالبدی | ۵۱ | |
۳۴ | ۱۷ | ۵۱ | ۳ | تحلیل فضاهای شهری | ۵۲ |
۳۴ | ۸۵ | ۳ | آشنایی با مرمت ابنیه | ۵۳ | |
۱۷ | ۲۲۱ | ۵ | طرح معماری (۴) | ۵۴ | |
۱۷ | ۲۲۱ | ۵ | طرح معماری (۵) | ۵۵ | |
۱۷ | ۱۱۹ | ۳ | طراحی فنی | ۵۶ | |
ـــ | ۳۰۶ | ۶ | طرح نهایی | ۵۷ | |
۲۷ | جمــــع |
*: انتخاب بیش از یک درس طراحی معماری در هر ترم مجاز نمیباشد.
حداقل ۳ پروژه معماری گذرانده باشد.
* *: دانشجو میتواند “ طرح نهایی” را همزمان با طرح معماری” انتخاب واحد نماید.
واحد معادل حقالتدریس طرح نهایی بازاء هر پروژه معادل ۲ واحد نظری میباشد.
دروس اختیاری پیشنهادی دوره کارشناسی معماری
کارگاه طراحی | ساعت | تعداد واحد | نام درس | کد درس | ||
عملی | نظری | جمع | ||||
۳۴ | ۳۴ | ۲ | حقوق معماری | ۱ | ||
۳۴ | ۳۴ | ۲ | اخلاق معماری | ۲ | ||
۱۷ | ۵۱ | ۳ | تعمیر و نگهداری ساختمان | ۳ | ||
۱۷ | ۵۱ | ۳ | روش تحقیق | ۴ | ||
۳۴ | ۳۴ | ۲ | زبان تخصصی | ۵ | ||
۳۴ | ۳۴ | ۲ | ایرانشناسی | ۶ | ||
۳۴ | ۳۴ | ۲ | معماری جهان اسلام | ۷ | ||
۳۴ | ۳۴ | ۲ | تاریخ شهرهای ایران | ۸ | ||
۳۴ | ۳۴ | ۲ | آشنایی با سایر هنرها | ۹ | ||
۳۴ | ۳۴ | ۲ | سازههای نو | ۱۰ | ||
۳۴ | ۳۴ | ۲ | فرآیند و روشهای معماری | ۱۱ | ||
۱۷ | ۵۴ | ۳ | کاربرد کامپیوتر در معماری | ۱۲ | ||
۳۴ | ۳۴ | ۲ | دروس سایر رشتههای هنر | ۱۳ |