چه کسانی نباید قرص ضدبارداری مصرف کنند؟
یک عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تاکید کرد که مصرف قرص‌های
ضدبارداری بدون تجویز پزشک عوارض ناگواری به همراه دارد و پزشکان اغلب مصرف
این قرص‌ها را بیشتر از چهار سال توصیه نمی‌کنند.
دکتر الهام نقشینه در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) – منطقه اصفهان،
با اشاره به عوارض قرص‌های ضد بارداری، گفت: ایجاد آکنه، افزایش وزن و
مشکلات عصبی از مواردی است که در برخی افراد با مصرف این قرص‌ها ایجاد
می‌شود. البته انواع جدید این قرص‌ها عارضه کمتری دارند اما با این وجود
مصرف بیش از چهار سال آنها توصیه نمی‌شود.
این متخصص زنان با بیان اینکه مصرف قرص‌های ضد بارداری به هیچ وجه منجر به
ناباروری فرد نمی‌شود، تصریح کرد: مصرف قرص‌های ضد بارداری بر عملکرد
ماهانه تخمک‌گذاری موثر است و تنها موجب تاخیر در تخمک‌گذاری در همان ماه
خواهد شد و در ماه‌های بعد بی‌تاثیر است.
نقشینه ادامه داد: اگرچه برخی زنان پس از مصرف این قرص‌ها با تاخیر بارور
می‌شوند اما این امر ارتباطی با مصرف بیش از اندازه قرص‌ها ندارد، بلکه
عوامل پیش زمینه‌ای وجود دارد که با مصرف این قرص‌ها باروری را با تاخیر
مواجه می‌کند. در مجموع قرص‌های ضدبارداری منجر به ناباروری کامل نخواهد
شد.
وی اضافه کرد: نوع جدیدی از قرص‌های ضد بارداری وارد بازار شده که بسته به
ترکیبات آن از عوارض کمتری برخوردار است و کمتر موجب افزایش وزن
مصرف‌کنندگان می‌شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه مصرف خودسرانه
قرص‌های ضد بارداری ممکن است موجب لخته شدن خون در مغز و قلب شود، ادامه
داد: مصرف قرص‌های ضد بارداری به هیچ وجه به زنان بالای 40 سال توصیه
نمی‌شود؛ چراکه می‌تواند منجر به ایجاد لخته خون در قسمت‌های مختلف بدن
مانند پاها، ریه و حتی قلب و مغز شود.
نقشینه افزود: مصرف این قرص‌ها به افرادی که سابقه فامیلی انعقاد خون داشته
باشند توصیه نمی‌شود، چراکه مصرف این قرص‌ها انعقاد خون را در این افراد
تشدید می‌کند.
وی گفت: مبتلایان به بیماری‌های قلبی، فشار خون و چربی خون پیش از مصرف این
قرص‌ها باید با پزشک مشورت کنند. مصرف قرص‌های ضد بارداری در این افراد
می‌تواند منجر به ایجاد لخته خون در ساق پا (ترومبوز) و نهایت تبدیل به
آمبولی شود.
مصرف قرص ضدبارداری، با احتیاط
نمی‌خواهی تا چند سالی پس از ازدواج، لذت مادرشدن را احساس
کنی. به دنبال روشی موثر، مطمئن و کم‌هزینه برای پیشگیری از بارداری هستی.
اولین پیشنهاد، استفاده از قرص جلوگیری از بارداری است که می‌توانی برای
چندین سال از آنها استفاده کنی، بدون آن که نگران بروز بارداری ناخواسته
باشی غافل از این که مصرف درازمدت قرص‌های هورمونی با عوارضی همراه است که
اطلاع از آنها می‌تواند شما را از مصرف منصرف کند.
قرص ضدبارداری، حاوی هورمون‌هایی است که مانع آزاد شدن تخمک از
تخمدان می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد، در بسیاری از زنان مصرف این قرص‌ها
عوارض جانبی کوتاه‌مدتی چون قاعدگی منقطع و لکه‌بینی به دنبال دارد که
معمولا در دوره‌های اول مصرف بیشتر است، اما به مرور زمان برطرف خواهد شد.
از سوی دیگر، مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری ممکن است با عوارضی چون
تهوع، سردرد، درد سینه، جوش پوستی، کاهش میل جنسی، افسردگی، تغییرات خلق
وخو و افزایش وزن همراه باشد. خوب است بدانید، بسیاری از این علائم به دلیل
استروژن موجود در قرص‌هاست.
دکتر طاهره اشرف گنجویی، متخصص زنان و مامایی با اشاره به اینکه
قرص‌های ضدبارداری دو دسته‌اند، توضیح می‌دهد: دسته‌ای از این قرص‌ها حاوی
پروژسترون هستند که به قرص شیردهی معروفند. قرص‌های حاوی هورمون استروژن و
پروژسترون نیز به عنوان قرص‌های ترکیبی شناخته می‌شوند که معمولا این دسته
از قرص‌ها تجویز می‌شوند. این قرص‌ها (معروف‌ترین این قرص‌ها شامل قرص‌های
LD، HD، Yasmin و Yaz می‌شود) با مهار تخمک‌گذاری، اثر خود را اعمال
می‌کنند.
مراقب قند خون‌تان باشید
شاید بسیاری از زنان ندانند، مصرف قرص جلوگیری از بارداری در افراد
مبتلا به بیماری دیابت و فشارخون بالا می‌تواند موجب تشدید بیماری شود.
این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این باره به جام‌جم
می‌گوید: افرادی که مبتلا به دیابت و فشار خون‌بالا هستند، لازم است قبل از
مصرف قرص ضدبارداری با پزشک مشورت کنند. باید توجه داشت در زنان بالای 35
سال، بخصوص زنان سیگاری یا افراد باسابقه بیماری‌های زمینه‌ای ازجمله
دیابت، بیماری قلبی و فشار خون بالا مصرف قرص جلوگیری از بارداری علاوه‌بر
تشدید بیماری با خطر بیماری‌های قلبی ـ عروقی نیز همراه است که با افزایش
مدت مصرف، این خطر نیز بیشتر می‌شود.
عوارض، گذرا یا ماندگار
عوارض مصرف قرص ضد بارداری دو دسته است؛ عوارض گذرا و جدی.
به گفته این فلوشیپ نازایی، عوارض زودرس مصرف این قرص عبارت است از
تهوع، نفخ و درد سینه که معمولا طی چند ماه اول از بین می‌رود. عوارض جدی
قرص‌های جلوگیری هم شامل سکته قلبی و خطر لخته شدن خون در سیاهرگ‌ها می‌شود
که در زنان چاق، سیگاری و بالای 35 سال بیشتر دیده می‌شود.
وی درباره اینکه احتمال بروز چاقی با مصرف این قرص‌ها چقدر است، اظهار
می‌کند: این احتمال کم است و میزان اضافه وزن ناشی از آن جزئی است. در
واقع، افزایش وزن افراد ناشی از زیاد شدن اشتها و تجمع چربی است.
این متخصص زنان هشدار می‌دهد: مصرف قرص ضدحاملگی، خطر سرطان تخمدان و
رحم را کم می‌کند، اما ممکن است به دلیل تأثیرات هورمونی باعث افزایش خطر
سرطان دهانه رحم و سرطان پستان شود.
عوارضی که نباید نگران آنها باشید
احتمال به تعویق افتادن باروری و بروز ناباروری پس از مصرف طولانی‌مدت این قرص‌ها چقدر است؟
دکتر اشرف گنجویی در این باره می‌گوید: این قرص‌ها باعث نازایی
نمی‌شوند، اما ممکن است باعث تأخیر موقت عادت ماهانه شوند. بعلاوه از آنجا
که قرص ضدحاملگی ترکیبی، باعث تغییرات متابولیک در بدن می‌شود، می‌تواند در
افراد مستعد ازجمله افراد چاق، مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا و نیز
سیگاری به افزایش فشار خون یا بیماری قلبی ـ عروقی منجر شود، اما در زنان
سالم غیرسیگاری که کمتر از 35 سال دارند، این تغییرات جزئی است و به بیماری
منجر نمی‌شود.
شما هرگز از قرص ضدبارداری استفاده نکنید
چه کسانی نباید از قرص‌های ضدبارداری استفاده کنند؟
به گفته دکتر اشرف گنجویی، زنان بالای 35 سال و سیگاری، زنان مبتلا به
فشارخون بالا و کنترل نشده یا افرادی که دارای سابقه لخته شدن خون در
سیاهرگ‌ها، بیماری قلبی یا سکته مغزی هستند و کسانی که مبتلا به سرطان
پستان یا بیماری شدید کبدی هستند نباید از قرص ضدبارداری استفاده کنند،
زیرا مصرف این قرص‌ها باعث تشدید بیماری در این افراد می‌شود. همچنین زنان
بالای 35 سال مبتلا به میگرن به دلیل خطر سکته مغزی نباید از این ترکیبات
استفاده کنند و زنان مبتلایی که کمتر از 35 سال دارند نیز باید بعد از
مشاوره با متخصص اعصاب، اقدام به مصرف این قرص‌ها کنند.
وی تاکید می‌کند: مصرف بعضی داروها ازجمله داروهای ضدتشنج و ضدسل نیز
تأثیر قرص ضدحاملگی را کم می‌کند. بهتر است بیماران مصرف‌کننده این داروها
از این روش پیشگیری استفاده نکنند یا با پزشک خود در این باره مشورت کنند.
