چطور كودک مان را از مكيدن انگشت باز داريم؟
زماني كه كودكان هنوز چند ماهه هستند، مكيدن انگشتشان با مزه به نظر مي‌رسد.
اما
وقتي كه به سن مهد كودك مي‌رسند ديگر اين كار اصلاً خوشايند نيست و تازه
آن زمان است كه نگران كودك‌مان مي‌شويم. قيافه او در حالي كه روي پاهاي
خودش ايستاده‌است و هنوز انگشتش را مي‌مكد، براي‌مان عذاب‌آور است.
نگران
نباشيد. دانشمندان تخمين زده‌اند كه بيش از 18 درصد كودكاني كه بين 2 تا 6
سال سن دارند انگشت خود ـ كه غالباً انگشت شست آنهاست ـ را مي‌مكند.
اما
چرا اين اتفاق مي‌افتد؟ ثابت شده كه مكيدن انگشت، باعث آرام شدن كودك
مي‌شود و به‌همين خاطر وي اين رفتار را همچنان ادامه مي‌دهد.
تحقيقات
همچنين حاكي از آن است كه مكيدن انگشت اكثراً توسط كودكاني انجام مي‌گيرد
كه در دوران نوپايي ساعات زيادي از روز را از مادرشان دور بوده‌اند.
اين
اتفاق در بين كودكاني كه ماه‌هاي اوليه زندگي خود را در آغوش مادرشان طي
كرده و تماس فيزيكي با او داشته‌اند، بسيار بسيار كم ديده مي‌شود.
اكثر پزشكان توصيه مي‌كنند تا زماني كه كودك خودش تصميم به رها كردن اين عمل نگرفته، والدين نبايد وي را مجبور به اين كار كنند.
به كودك اجازه دهيد، خود به اشتباهش پي ببرد
ممكن است تذكر دادن به كودك در مورد مكيدن انگشتش كارساز باشد اما بهترين راه سپردن اين مشكل به خود اوست.
اگر
دوستانش در مهد كودك يا مدرسه يك بار او را در اين حالت ببينند و مورد
تمسخر او را قرار دهند كودك نا خوداگاه نسبت به اين عمل اكراه پيدا مي‌كند.
اينكه كودك خودش به اين نتيجه برسد، بسيار بهتر از آن است كه شما وي را مجبور به اين كار كنيد.
برايش جايزه تعيين كنيد
مي‌توانيد
با او وارد بازي شويد. يك تقويم يك ماهه روي يخچال خود بگذاريد و روزهايي
كه او را در حين اين عمل نديده‌ايد را علامت‌گذاري كنيد. در پايان ماه
به‌خاطر پيشرفتش به او جايزه دهيد.
روش معكوس/درمان با سختگيري
به
كودكتان كه در حال مكيدن انگشتانش است، بگوييد كه بايد همه انگشتانش را
بمكد و او را مجبور به اين كار كنيد و مطمئن باشيد كه او خيلي زود از اين
كار خسته مي‌شود.
از
او بپرسيد كه چرا اين كار را مي‌كند و مجبورش كنيد تا پاسخ دهد. تنها مشكل
اين كار اين است كه وي يك پيشنهاد نادرست را از زبان والدينش خواهد شنيد.
به كودكتان بگوييد كه مي‌تواند در خلوت به اين كار ادامه دهد
اگر
كودكتان ديگر جلوي شما انگشتش را نمي‌مكد، آن را يك پيشرفت بدانيد. او
زماني را كه بايد در تنهايي براي اين كار اختصاص دهد را كوتاه مي‌كند و اين
مدت كوتاه براي او كمتر ضرر دارد.
با او منفي برخورد نكنيد
اگر در انجام اين كار از خودش پيشرفت كمي نشان داد، او را سرزنش نكنيد. احساس ناتواني در وي خود باعث ادامه دادن اين كار مي شود.
مايع يادآوري به انگشتش بزنيد
گرچه
اكثر پزشكان اين كار را بي‌رحمانه توصيف مي‌كنند، اما زدن محلول‌هاي بد
مزه به انگشت مي‌تواند به كودك يادآوري كند كه نبايد انگشتش را در دهان فرو
ببرد.
به ياد داشته باشيد كه اين كار را براي تنبيه انجام ندهيد و به او بگوييد كه اين كار تنها براي فراموش كردن اين عادت است.
به دست كردن دستكش روي انگشت هم مي‌تواند به او اين موضوع را گوشزد كند.
با مراحل آسان شروع كنيد
در ابتدا از او بخواهيد كه در جمع دست از اين كار بردارد و سپس براي مراحل سخت‌تر همچون زمان خواب پاداش بهتري در نظر بگيريد.
سرش داد نزنيد
زماني
كه متوجه شديد كه او هنوز اين كار را انجام مي‌دهد، سرش داد نكشيد. زيرا
اين كار او را بيشتر ناراحت مي‌كند و اين عمل در او تقويت مي‌شود.
صبر كنيد
مي‌دانيد سر كودكاني كه تا حتي 6 سالگي انگشت خود را مي‌مكيده‌اند چه آمده‌است؟ آنها ديگر اين كار را نمي‌كنند.
به
گفته والدين آنها، بچه‌ها هر سال كه مي‌گذشته، به اين كار رغبت كمتري نشان
داده‌اند و كم‌كم آن را رها كرده‌اند و يا تنها در زمان‌هاي خاصي همچون
تماشاي تلويزيون، آن را ادامه داده‌اند.
هر
چه سن بچه‌ها بالاتر مي‌رود و در جمع دوستان خود قرار مي‌گيرند، از ترس
مسخره شدن توسط دوستان‌شان اين كار را كمتر انجام مي‌دهند تا كم‌كم از سر
آنها مي‌افتد.
مكيدن انگشت چقدر جدي است؟
مكيدن
انگشت در كودكاني كه سن بيشتري دارند، مي‌تواند نشان استرس باشد. كودك
ممكن است دچار ترس و يا ناراحتي بوده و اين عمل را براي آرام كردن خود
انجام دهد.
اگر
احساس مي‌كنيد توقف كودكتان در اين حالت، اوضاع روحي او را بدتر مي‌كند،
بگرديد و ببينيد مشكل اصلي كودكتان كه ترس يا ناراحتي‌است، از كجا نشأت
مي‌گيرد.
اينكه
پدر و مادرها با گذشتن سن كودك‌شان از مرز پنج سالگي، نگران اين حركت او
مي‌شوند، كاملاً طبيعي‌است. اجازه دهيد تا كودكتان بفهمد كه شما از اين
كار او ناراضي هستيد.
حال اگر تا بعد از پنج سالگي اين كار را رها نكرد چه ؟
تحقيقات نشان داده‌است كه مكيدن انگشت باعث كج در آمدن دندان‌ها و حتي تأخير در اين مسئله مي‌شود.
اين عمل همچنين ممكن است كه باعث گشاد شدن دهان كودك شود و اين احتمالات بستگي به ندارد كه او چطور و از كدام جهت انگشتش را مي‌مكد.
وقتي
كودك به سن مدرسه رفتن رسيد، اين كار او در ملأ عام باعث مسخره‌شدنش
مي‌شود. بچه‌ها معمولاً تصور مي‌كنند كودكاني كه انگشت خود را مي‌مكند،
باهوش، خوشحال و زيبا نيستند و همين موضوع باعث مي‌شود كودكتان اين كار را
جلوي ديگران انجام ندهد.
يكي
ديگر از خطرات مكيدن انگشت احتمال چركي شدن آن است. حتي ممكن است كودكتان
پس از لمس كردن ماده‌اي سمي با فرو بردن انگشتش در دهان، آنررا خورده و
مسموم شود.
برخي
وسايل دندان پزشكي هم هستند كه شما مي‌توانيد آنها را به كودكتان پيشنهاد
كنيد. اگر او آنها را بپذيرد، خيلي زود اين عادت را فراموش مي‌كند.
به ياد داشته باشيد كه تنها اگر منشأ اين رفتار كودكتان را كشف كنيد، مي‌توانيد اين عادت را از سر او بيندازيد .
چطور با ترس‌های کودکانه مقابله کنیم؟
یکی از رایج‌ترین مشکلات والدین با فرزندانشان، مواجهه با مسائل ترسناک واقعی یا ساخته ذهن کودکان است.
از انواع ترس‌ها می‌توان به ترس از تاریکی، تنهایی، موجودات
فضایی، غریبه‌ها، حیوانات و… اشاره کرد. نحوه صحیح برخورد والدین با
ترس‌های کودکان، تأثیر بسزایی در کاهش و حذف تدریجی آنها در زندگی ایشان
دارد. شما می‌توانید با آگاهی از نوع ترس فرزندتان و ریشه‌یابی علل آن به
او کمک کنید تا به ترس‌های خود غلبه کند.
وجود ترس در زندگی به‌ویژه در دوران خردسالی، گاهی منجر به ایجاد مشکلات
ریشه‌ای در زندگی آتی فرد میشود که این معضلات می‌تواند سبب بروز مشکلات
خانوادگی، اجتماعی، کاری و… در فرد بزرگسال شود. در بخش ذیل به برخی از
راهکارهای مفید و کاربردی جهت مقابله با ترس‌های کودکان اشاره می‌کنیم:
با فرزند خود همدلی کنید: انکار ترس‌ها یا مسخره‌کردن کودک به خاطر
ترسیدن، سبب میشود که او از بیان آنها خجالت بکشد؛ در حالی که مشکل اصلی
بدون راه‌حل باقی می‌ماند. برای او توضیح دهید که هر فردی ممکن است در
زندگی، از چیزی بترسد و در این زمینه از خاطرات کودکی خود و اطرافیانی که
او می‌شناسد، تعریف کنید. به‌طور مثال اگر کودکی از تاریکی می‌ترسد، سعی
کنید بدون مسخره‌کردن یا مجبور کردن او برای ماندن در تاریکی، با همدلی‌های
به‌موقع، به رفع این مشکل بپردازید.
سعی کنید با تعریف داستان‌های خنده‌دار از مواردی که موجب ترس کودک
میشود (بدون مسخره کردن)، او را آرام کنید. به‌طور مثال می‌توانید از
خاطرات بامزه حضور خودتان در تاریکی و اشتباهاتی که انجام داده‌اید یا ترسی
که از حیوانات داشته‌اید، با او حرف بزنید. وقتی کودک به چیزی بخندد،
ناخودآگاه از ابهت آن موضوع کاسته میشود و با تکرار این قضیه به‌ویژه در
مواقع عادی که کودک نترسیده، عادت می‌کند که بدون واهمه از آن موقعیت، عبور
کند.
شیئی خیالی یا کار خاصی را برای محافظت از او اختصاص دهید. به‌طور مثال،
می‌توانید از او بخواهید تا هنگامی که می‌ترسد انگشتان هر دو دستش را در
هم فرو کرده و روی قلبش بگذارد. برای تأثیر‌گذاری بیشتر در این زمینه،
می‌توانید داستانی تخیلی را نیز برای او تعریف کنید و از اثرات جادویی آن
برایش بگویید. اجرای این کار یا توجه به شیئی خاص سبب میشود که کودک تا
حدی حواسش از آن ترس دور شده و به کاری که انجام می‌دهد معطوف شود. همچنین
برای مقابله با ترس از تنهایی می‌توانید شیئی کوچک مانند یک گردنبند،
دستبند، عروسک و… را به او داده و با بیان اثرات جادویی آن شیء در محافظت
از کودک به او کمک کنید تا کم‌کم با ترس خود کنار بیاید.
برای غلبه بر ترس، از گام‌های کوچک استفاده کنید. هیچ انسانی در هر سنی
نمی‌تواند به‌طور کامل و یک‌دفعه بر ترس‌های خود غلبه کند. کودک شما نیز از
این امر مستثنی نیست. به همین دلیل بسیار خوب است که برای کمک به این امر
از راهکارهای کوچک که به‌تدریج به کاهش ترس‌ها کمک می‌کند، استفاده کنید.
مثلا اگر فرزندتان از حیوانات می‌ترسد، یک‌دفعه او را در مقابل یک حیوان
قرار ندهید تا بر ترسش غلبه کند، به جای این کار می‌توانید از فیلم‌های
مستند، کارتون‌های حیوانات، رفتن به باغ وحش و… استفاده کرده و به‌تدریج
انس با حیوانات را در او ایجاد کنید.
تا حد امکان از قراردادن فرزندتان در موقعیت‌های ترسناک خودداری کنید.
دیدن فیلم‌های ترسناک بدون هیچ محدودیتی یا حضور در هر مکانی یا خواندن
کتاب‌های ترسناک، می‌تواند در تشدید ترس‌های فرزندتان اثر‌گذار باشد. شاید
بهتر باشد در این زمینه‌ها به والدین سختگیر تبدیل شویم و با وضع قوانینی
محدود‌کننده و سفت و سخت، مانع پدید آمدن ترس‌های ریشه‌ای و ماندگار در او
شویم. گاهی خواندن یک کتاب یا دیدن فیلمی ترسناک، جرقه‌ای برای
خیال‌پردازی‌های گسترده و ترسناک در کودک شده و به مرور نیز تشدید میشود.
ممانعت و کنترل شما در این زمینه مانع بروز ترس در کودکتان شده و به او
کمک می‌کند تا دوران خردسالی بدون ترسی را تجربه کند.
کودکانی که قدرت تخیل زیادی دارند، گاهی در ذهن خود، فضاهای ترسناکی
پدید آورده و همین مسئله، به مرور به دنیای واقعی آنها نیز منتقل میشود.
شما نمی‌توانید مانع تخیلات فرزندتان شوید ولی بی‌توجهی و آگاهی شما به
تخیلات ذهنی فرزندتان، سبب میشود که پس از مدتی با کودکی ترسو و مضطرب
روبه‌رو شوید. برای رفع این مشکل، زمانی را به شنیدن حرف‌ها و ذهنیات او
اختصاص دهید تا با آنچه از ذهن او می‌گذرد، بیشتر آشنا شده و درصورت نیاز،
پیش از بروز مشکلات عدیده روحی و ذهنی در کودکتان، راهکاری برای مقابله با
آنها بیابید.
