با سلام. 1-منظور از نیمه شب شرعی چیست؟ 2- و چه…
-منظور از نیمه شب شرعی چیست؟
2- و چه موقع نماز مغرب و عشا قضا میشود؟
3- به جز نماز عید فطر، چه نماز های مستحبی رو میشه به جماعت خوند؟
ایا نماز لیلت الدفن رو میشه به جماعت خواند؟
من الله توفیق
مشاور (حسن نجفی – )
1-برای تعیین نصف شب، باید شب را از اول غروب آفتاب تا طول فجر (یعنی
سپیده صبح) حساب کنید؛ سپس آن را تقسیم بر دو نموده و به آغاز شب اضافه
کنید. مثلاً اگر ساعت 6 عصر آفتاب غروب میکند و ساعت 5 طلوع فجر است (که
جمعا 11 ساعت میشود) نصف شب ساعت 30/11 میباشد (30/11 = 6 + 2 / 11) و چنان
که میدانید به حسب ماههای سال این مقدار تغییر میکند. پس هر مکلفی باید
خودش دقت نماید، بنابراین تقریبا یازده ساعت و یک ربع بعد از ظهر شرعی، آخر
وقت نماز مغرب و عشا است ، (توضیحالمسائل، ص 145 و استفتا از دفتر
آیتاللّهفاضل).
2-نماز مغرب و عشا هر کدام وقت مخصوص و مشترکی
دارند: وقت مخصوص نماز مغرب از اول مغرب است تا وقتی که از مغرب به اندازه
خواندن سه رکعت نماز بگذرد و وقت مخصوص نماز عشا موقعی است که به اندازه
خواندن نماز عشا به نصف شب مانده باشد که اگر کسی تا این موقع نماز مغرب را
عمدا نخواند، باید اول نماز عشا و بعد از آن نماز مغرب را بخواند. و بین
وقت مخصوص نماز مغرب و وقت مخصوص نماز عشا، وقت مشترک نماز مغرب و عشا است،
که اگر کسی در این وقت اشتباها نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند و
بعداز نماز ملتفتشود،نمازش صحیح است و باید نماز مغرب را بعد از آن بجا
آورد.
آخر وقت نماز عشا نصف شب است. و احتیاط واجب آن است که برای
نماز مغرب و عشا و مانند اینها، شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کرد، و
برای نماز شب و مانند آن تا اول آفتاب حساب نمایند.
(امام خمینی،اراکی،گلپایگانی،صافی،فاضل،مکارم:تقریبا یازده ساعت و ربع بعد از ظهر شرعی، آخروقت نماز مغرب و عشا است.
خوئی وتبریزی: دوازده ساعت بعد از ظهر شرعی، آخر وقت نماز مغرب و عشا است.)
اگر
از روی معصیتیا به واسطه عذری نماز مغرب یا نماز عشا را تا نصف شب
نخواند، بنابر احتیاط واجب باید تا قبل از اذان صبح بدون اینکه نیت ادا و
قضا کند، بجا آورد.
3-نمازهای مستجبی را نمیشود به جماعت خواند .
نماز عید البته در زمان حضور معصوم واجب است لذا با بقیه نمازهای مستحبی
متفاوت است و البته فقهای شیعه، نماز عید فطر و قربان را در زمان حضور امام
معصوم، واجب می دانند و دربارۀ زمان غیبت نیز نظر امام خمینی(ره) چنین
است: «احتیاط واجب آن است که نماز عید فطر و قربان را در زمان غیبت امام(ع)
با جماعت نخوانند ولى به قصد رجاء [و رسیدن به ثواب] مانع ندارد»
چگونه همسرم را نماز خوان کنم؟
پرسش: چند سال است که ازدواج کرده ام.
شوهرم نسبت به نمازش خیلی بی اهمیت است و نمازهایش را مرتب نمی خواند. از
قضا شدن نمازش هم ناراحت نمیشود. این موضوع منو خیلی نگران و ناراحت میکند.
من خودم به این مساله اهمیت زیادی میدم و تا جایی که ممکنه نمازمو اول وقت
میخونم. چند دفعه به او تذکر دادم ولی اهمیتی نمیده و من چون میدونم که
این بی اهمیتیش روی زندگیمون هم بی تاثیر نیست لطفا راهنمایی ام کنید که
چگونه با او رفتار کنم؟
با توجه به فرمایش آیه 6
سوره تحریم كه می‌فرماید : قو انفسكم و اهلیكم نارا… یعنی خود و خانواده
ی خود را از آتش دوزخ دور نگه دارید، همچنین آیه 132 سوره ی طه می
فرماید : وأمر اهلك بالصلوة یعنی خانواده ی خود را امر به نماز كن، دغدغه
ی شما بسیار به جا ست. در راستای این منظور :
1- از پیوند عاطفی كه در روابط زناشویی دارید استفاده نمائید.
2- برای بیان نظرات خود از والدین و یا خواهر و برادر ایشان كه ارتباط عاطفی قوی تری با همسرتان تان دارند استفاده كنید.
3-
از والدین و كسانیكه به عنوان الگو می باشند بخواهید كه آنها اهمیت بیشتری
به نماز داده و حتما نماز خود را در اول وقت به جا آورند.
4- از
اتفاقات پیرامونی خود جهت راهنمایی وی استفاده كنید به عنوان مثال شنیدن
خبر مرگ ناگهانی دوستان و آشنایان و فامیل معمولا بسیار بر روی افراد تاثیر
می گذارد و شما می توانید در چنین موقعیت هایی متذكر شوید كه مرگ معلوم
نیست چه موقع به سراغ ما بیاید و چه بسا فرصت جبران گذشته را به ما ندهد و
اگر ما دست خالی به آن دنیا برویم سرنوشت بسیار بدی پیدا خواهیم كرد؛ پس چه
خوب است تا زنده ایم فرصت را غنیمت شمرده و برای خود ره توشه ای ذخیره
نمائیم.
5- از داستانهای عبرت آموز بهره بگیرید كه در این مورد می توانید به كتابهای ذیل مراجعه نمائید.
* داستانها و حكایتهای نماز (یك) – مولف : رحیم كارگر محمدیاری- ناشر : ستاد اقامه نماز
* داستان نماز عارفان – مولف : سید مهدی شمس الدین – ناشر : ستاد اقامه نماز
* بهترین پناهگاه – مولف : رحیم كارگر محمدیاری – ناشر : ستاد اقامه نماز
* داستانهای نماز – مولف : مرتضی عطائی – ناشر : ستاد اقامه نماز خراسان
* پیش از نماز – مولف : مصطفی محمدی – ناشر : سازمان تبلیغات اسلامی
* شكوه محراب (قصه های نماز) – مولف : لطیف راشدی – ناشر : حوزه علمیه قم
6-
از اصول و عقایدی كه تاكنون نسبت به آنها پایبندی خود را حفظ نموده بهره
كافی را ببرید مثلا ممكن است وی ارادت خود را نسبت به امام حسین علیه
السلام حفظ كرده باشد لذا شما می توانید با بیان داستان عاشورا بگوئید كه
ایشان در بدترین شرایط ، در اول وقت نماز خواند پس چه جوابی به امام خواهیم
داشت اگر از ما بپرسد كه من در چنین شرایطی نمازم را ترك نكردم چرا تو كه
ادعای محبت من را داری با وجود آرامش و تمامی امكانات رفاهی نمازت را نمی
خواندی؟
و یا ممكن است كسی چون به شفاعت معصومین ( علیهم السلام )
اعتقاد دارد بگوید كه ما چون شیعه هستیم هر كار بكنیم بالاخره مورد شفاعت
ائمه علیهم السلام قرار می گیریم و بهشتی می شویم ! در پاسخ به وی بگوئید:
امام صادق علیه السلام در آخرین لحظات شهادت خود دستور داد تمامی
خویشاوندانش را جمع نمودند و به آنها فرمود «ان شفاعتنا لا تنال مستخفا
بالصلاة» بشفاعت ما نخواهد رسید كسى كه نماز خود را سبک شمارد. ( بحار
الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج47، ص: 8)
در پایان جهت رسیدن به نتیجه مطلوب و عملی شدن آنچه تاكنون گفته شد نكاتی را حتما باید لحاظ نمائید:
1-
مطالب مندرج در این نوشتار برنامه هایی عملی می باشد كه پیاده نمودن آنها
نیازمند صبر ، حوصله و زمان می باشد بنابراین تمامی آنچه گفته شد را به
عنوان یک مقاله و یا مطلب علمی یكجا مطرح ننمائید بلكه هر كدام از این
موارد را به تناسب موقعیت و در فرصتهای مناسب به مرور زمان پیاده نمائید.
2-
در هیچ یک از مراحل گفته شده از برخورد نیک و ملاطفت آمیز و احترام نهادن
دور نشوید. این را بدانید كه با فشار و اجبار كسى را نمى توان هدایت نمود و
چه بسا تأثیر منفى آن بیشتر از هدایت گردد. اگر رابطه شما با همسرتان
اكنون به جبهه گیرى و حساسیت نشان دادن و صف آرایى منتهى شده است براى مدتى
سكوت كرده و حرفى به او نگویید و به دنبال اجراى روش غیر مستقیم باشید و
به شكلى از همكارى افراد دیگر بهره مند شوید.
3- مسئولیت بعضی برنامه های نماز را به وی بسپارید مثلا از او بخواهید تا وقت نماز را به شما یاد آوری نماید.
4- از زور و تحمیل و قهر و ناراحتی خودداری نمائید چرا كه تحمیل فطرت خداداد را منحرف می سازد و او را از خواندن نماز منصرف می كند.
5- خطا و اشتباه نمودن را انتظار داشته و بپذیرید و بعد آن را فراموش كنید.
6- تمام انتظارات و خواسته های خود را در قالب محبت و دوستى بیان كنید.
امام
صادق علیه السلام در آخرین لحظات شهادت خود دستور داد تمامی خویشاوندانش
را جمع نمودند و به آنها فرمود «ان شفاعتنا لا تنال مستخفا بالصلاة» بشفاعت
ما نخواهد رسید كسى كه نماز خود را سبک شمارد.
7- به شخصیت او به خصوص در جمع دوستان احترام بگذارید.
8- توان روحى و جسمى و روانى او را در عمل به خوبى ها و ترک بدى ها مد نظر داشته باشید و فراتر از توانش از او انتظار نداشته باشید.
9- هرگز وى را سرزنش نكنید و از طریق نكوهش و سرزنش نخواسته باشید افكار و اندیشه هاى خود را به وى منتقل و یا تحمیل كنید.
10-
از سخت گیری و زیاده روی پرهیز نموده و نماز را سهل و آسان جلوه دهید و به
او متذكر شوید كه میزان وقتی كه انسان در طول 24 ساعت روز برای نماز صرف
می نماید در مقایسه با وقتی كه انسان برای خواب و خوراک و حتی دیدن فیلم و
یا اینترنت می گذارد چیزی نیست.
11- همسر شما باید این موضوع را درک
نماید كه آنچه كه شما مطرح می نمائید از سر دلسوزی و شفقت و مهربانی، همراه
با رأفت و رحمت، و عشق و موعظه حسنه می باشد و نیت دیگری ندارید.
12- در صورت اقدام به اقامه نماز، ایشان را مورد تشویق قرار دهید.
13-
صفات پسندیده و نقاط مثبتی كه در ایشان هست را مد نظر قرار دهید و همواره
ایشان را به خاطر آن ویژگی های مثبت مورد احترام و تكریم قرار دهید.
14- از بحث و جدل های بی فایده كه ثمره ای جز بی احترامی به یكدیگر و بسته شدن راههای دیگر ندارد جداً خوددارى كنید.
15-
براى دستیابى به توفیق هدایت وی بسوی نماز به ائمه اطهار(علیهم السلام )
متوسل شوید و آنها را در پیشگاه خداوند واسطه كنید كه خداوند توفیق چنین
عملی را به شما عطا فرماید.
16- نیت شما از بحث با وی محكوم كردن وی
نباشد، بلكه به قصد تبیین و روشن شدن مسأله به گفتگو بپردازید و هر زمان كه
احساس كردید تا حدودى قانع شد و یا ساكت شد، بحث را تمام شده تلقى كنید
ولى تصریح نشود كه پس حق با من است و یا از این نتیجه گیرى هاى صریح كه طرف
مقابل احساس ضعف كنید و خداى نكرده به گونه اى به لجبازى منتهى نشود.
17-
در خصوص مسائل دینی؛ از سوی خود اظهار نظر نكنید بلكه مطالبی كه ارائه می
نمائید مستند به روایات معتبر و یا فتاوای مراجع باشد .
18- هر شخصى یک
نقطه پذیرش و به قول معروف «رگ خوابى» دارد، سعى كنید این رگ خواب و نقطه
پذیرش را به دست آورید و از این كانال وارد شوید و هدف خود را تعقیب كنید و
لذا به صرف این كه باید شخصى را هدایت كرد بسنده نكنید بلكه با مطالعه بر
روى خصوصیات وى؛ راه نفوذ در او و جلب نظر او را به دست آورید سپس زیر
بناهاى فكرى وی را مورد بررسى قرار داده و در اصلاح آن بكوشید. دیدگاه فرد
در مورد خداوند، جهان هستى، انسان، معاد و امورى است كه داراى نتیجه مستقیم
بر عملكرد افراد می باشد. پس باید به تقویت و اصلاح این مبانى كوشید.
