کم پشتی موی نوزاد ریشه در چه دارد؟
کم پشتی موی نوزاد دلایل خاصی دارد که بخش از انها مربوط به تغذیه مادر در دوران بارداری و بخشی دیگر عواملی هستند که به طور طبیعی منجر به کم پشتی موی نوزاد می شوند.
برخی مادرها تلاش می کنند با عمل به توصیه بزرگ ترها در دوران بارداری
مواد غذایی ای مصرف کنند که موی نوزاد را پرپشت و ضخیم می کند و برخی بعد
از تولد نوزاد به دنبال راه هایی برای رسیدن به این هدف هستند. با دکتر علی
ناصح، فوق تخصص نوزادان و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در رابطه با
علل کم پشتی موی نوزاد، اینکه چطور می توان موی نوزاد را پرپشت کرد و توصیه های قدیمی ها در این باره گفت و گو کردیم.
کم پشتی موی نوزاد طبیعی است؟
کم
پشتی موی نوزادان زمان تولد بسیار طبیعی است. جنس موی نوزاد بسیار نازک و
لطیف است و همین موضوع باعث می شود در شرایط عادی از حالت معمول کمتر دیده
شود. از طرف دیگر، این موضوع ژنتیکی است و از دوران نوزادی برخی نوزادان
موی کم پشت تر و برخی موی پرپشت تری دارند.
ریزش مو چطور؟
از
2 تا 3 ماهگی به بعد به تدریج موی نوزاد در ناحیه پس سر که در تماس سایشی
با تشک و متکا قرار دارد دچار ریزش می شود و تا چند ماه این مسئله ادامه
دارد. بعد از 8-7 ماهگی به تدریج موهای ریخته دوباه رشد می کنند.
اگر کم پشتی موی کودک تا سن 3-2 سالگی همچنان ادامه داشت، آن وقت باید نگران بود و برای درمان با تخصص مشورت کرد.
کمبودهای تغذیه ای بدن مادر در دوران بارداری یا شیردهی می تواند عامل کم پشتی یا ریزش موی نوزاد باشد؟
در شرایط زندگی شهری و توجه ویژه ای که اغلب والدین به تغذیه مادران دارند، بعید به نظر می رسد که کمبودهای تغذیه ای در دوران بارداری
باعث کم پشتی یا نازکی موی نوزاد شود. خصوصیت فیزیولوژیک شیر مادر نیز این
طور است که فقیر و غنی نمی شناسد و به بهای تضعیف مادر شیر کیفیت خوبی
دارد پس شرایط زندگی مادر تاثیری در رشد موی شیرخوار ندارد و بیشتر مسئله ژنتیک در میان است.
با این حال عفونت های پوستی از جمله درماتیت سبوروییک و اگزما و مسائل آلرژیک می تواند در کندی رشد مو یا ریزش آن تاثیر داشته باشد. کمبود برخی املاح نیز می تواند باعث ریزش مو شود اما در رژیم معمول این کمبودها بروز نمی کند و نیازی به دادن مکمل به شیرخوار نیست. گاهی متخصصان پوست برای تقویت موی شیرخواران مکمل هایی مثل بیوتین، سلنیوم، زینک و ویتامین های گروه B تجویز می کنند که چندان هم تاثیرگذار نیست.
شامپوهایی در داروخانه ها وجود دارد که گفته می شود پرپشت کننده موی کودک است. استفاده از آنها را توصیه می کنید؟
استفاده
از این نوع شامپوها را در دوران نوزادی اصلا توصیه نمی کنم. کافی است در
این دوران برای شستشوی سر و بدن کودک از شامپوهایی استفاده کنید که خاصیت
اسیدی یا قلیایی ندارد.
برخی مادران روی سر نوزاد کلاه نمی گذارند و
می گویند برای آنکه فرزندشان موی خوبی داشته باشد باید سرش هوا بخورد. این
باور چقدر درست است؟
هواخوردن پوست هم در بحث سلامت پوست سر هم پوست سایر قسمت های بدن مهم است اما تحقیقی نشان نداده کلاه باعث کم پشتی یا ریزش موی نوزاد می شود. حتی توصیه می شود شب ها کلاه نخی نازکی سر نوزاد بگذارند تا از سر سرما نخورد.
چرا بهتر است موی کودکان را کوتاه نگه داریم؟
به طور متوسط بین 100 هزار تا 150 هزار مو روی سر وجود دارد. این موها در زمان جنینی
درست شده و در بدو تولد وجود دارند. در بعضی به طور ژنتیکی تعداد موها
کمتر و خود موها نازک تر هستند. موها در زمان نوزادی نازک ترند و به تدریج
با افزایش سن ضخیم تر می شوند. در حال حاضر هیچ روش علمی و اثبات شده برای
تقویت و پرپشت کردن موهای طبیعی زمان کودکی وجود ندارد. کوتاه کردن و
تراشیدن موها هم در تقویت آنها موثر نیست، اما کوتاه نگه داشتن موهای بچه
ها برای شستشوی آسان و رعایت مسائل بهداشتی پیشنهاد می شود. همچنین کوتاه
کردن مرتب موها ظاهر آنها را پرپشت تر و زیباتر نشان می دهد.
به طور
کلی موها نزدیک سر ضخیم ترند و هرچه قد آنها بلندتر می شود، نازک تر و آسیب
پذیرتر می شوند. وقتی شما هر دو تا 3 هفته یک بار نوک موهای کودک را قیچی و
کوتاه کنید؛ نوک های نازک و خراب حذف می شود و همه را به یک اندازه در می
آورید. به این ترتیب موها زیباتر و پرپشت تر به نظر خواهندرسید. شانه کردن و
برس زدن موها هم تقویت کننده آنها نیست.
اگر موهای شیرخوار به
راحتی شانه نمی شوند، استفاده از نرم کننده در حمام ضروری است و منعی ندارد
و برخلاف تصور عموم نرم کننده هرگز باعث ریزش مود نمی شد. بهتر است برای
بچه ها نرم کننده معمولی استفاده کنید و آن را به ساقه موها بزنید چون اگر
به ریشه زدده شود، ریشه موهای کف سر نرم و روی هم خوابیده می شود و به این
ترتیب موها کم پشت تر به نظر می رسند. ضمنا بستن موهای شیرخوار با کش یا گل
سرهایی که باعث فشار و کشش مو می شوند به ریشه موها آسیب جدی و غیرقابل
بازگشت می زند.
توصیه های طب سنتی در دوران بارداری
نظر طب سنتی درباره کم پشتی موی نوزاد
در طب سنتی، کیفیت و کمیت موی نوزاد مرتبط با مزاج او است. تمام غذاهایی که مادر در بارداری مصرف می کند، باعث تغییرمزاج جنین
می شود. نوزادانی که با مزاج سرد متولد می شوند، موهای روشن و کم پشت و
نوزادانی که مزاج گرم دارند، موهای مشکی و پرپشت و لخت و نوزادانی که مزاج
خشک دارند، موهای مجعد و کم پشت دارند.
گفتنی است مادرانی که در
بارداری غذاهای گرم و تر زیاد می خورند، نوزادان مو مشکی با موهای پر و لخت
دارند. اما اگر غذاهای ترش میل کنند، نوزادشان موهای کم پشت و مجعدی
خواهدداشت چون مزاج تابعی از ژنتیک و تغذیه است و وقتی در دوران جنینی ایجاد شد، دیگر تغییرپذیر نیست.
در دوران کودکی و بزرگسالینیز می تواند تاحدی مزاج را اصلاح کرد اما دوران جنینی
اهمیت بسیار مهمی در شکل گیری مزاج دارد و بعد از آن به تدریج نقش تغذیه
کمرنگ می شود. مادرانی که می خواهند نوزادشان در آینده موهای پرپشت و ضخیمی
داشته باشد، باید غذاهای گرم و تر مثل سیب، کندر و مویز مصرف کنند.
موهای کودکان را سشوار نکشید
موی سر نوزادان را با تیغ نتراشید: یکی از
باورهای غلطی که بین بعضی عوام شایع است تراشیدن موی سر نوزادان به بهانه
پرپشت شدن آن است. حال اینکه این کار ارزش علمی ندارد و در واقع این باور،
حاصل یک اشتباه دیداری است.
زیرا وقتی از سمت ریشه به سمت نوک مو می
رویم، مو نازک تر می شود. درنتیجه وقتی شما مو را تیغ می زنید قسمت نازک
مو می افتد ولی سطح مقطع مو که ضخیم تر است باقی می ماند. در نتیجه فکر می
کنید با تیغ زدن، مو ضخیم تر شده است. در حالی که وقتی مو رشد کند و به سمت
بالا بیاید مجددا نازک می شود.عامل دیگری که باعث ایجاد این باور غلط
شده مراحل مختلف رشد مو است. موی انسان سه مرحله رشد دارد. مرحله آناژن یا
رشد، مرحله کاتاژن یا استراحت و مرحله تلوژن یا مرگ. وقتی شما مو را با
موچین، تیغ یا هر وسیله دیگری از پوست جدا می کنید، در واقع موی در حال
استراحت یا مرگ را وارد مرحله رشد می کنید. در نتیجه سرعت رشد مو افزایش
یافته و پس از آن مجددا وارد مرحله استراحت می شود. این امر باعث می شود که
شما فکر کنید با تیغ زدن، بند انداختن یا کندن مو رشد مو بهتر و ضخیم تر
می شود.
بهترین زمان برای اولین کوتاهی موی کودکان
:
هیچ فرقی نمی کند که شما موی کودک تان را برای اولین بار در چه سنی کوتاه
کنید. نکته ای که دانستن آن مفید است این است که نوزادان پس از تولد،
دارای مویی هستند که داخل رحم رشده کرده است و به آن موی داخل رحمی یا
لانوگو می گویند. بعد از تولد و بعد از گذشت ۳ تا ۴ ماه موی لانوگو که مویی
نازک و ظریف است می ریزد و به جای آن مویی کرک مانند به نام ولوس رشد می
کند. به تدریج و با گذشت زمان موی ولوس در قسمت سر جای خود را به موهایی
ضخیم تر به نام ترمینال می دهد اما در قسمت های دیگر بدن ولوس باقی می
ماند.
بنابراین چه والدین سر کودک را بتراشند
چه نتراشند لانوگوها یا موهای داخل رحمی طی ۲ تا ۳ ماه می ریزند. شاید ظاهر
موها از نظر مادر خیلی متفاوت نباشد ولی ماهیت این موها با هم فرق دارند.
بنابراین همان طور که اشاره کردم اصلاح و تراشیدن مو تاثیری در روند
افزایش مو، ضخیم شدن مو، پرپشتی و جلوگیری از ریزش مو ندارد. سن تراشیدن مو
هم با توجه به آداب و رسوم هر خانواده ای متفاوت است. به عنوان نمونه بعضی
هندی ها اصلا موی کودکشان را نمی ترشاند یا اصلاح نمی کنند تا کودک بزرگ
شود و خودش تصمیم بگیرد.
با موی کودکان با خشونت رفتار نکنید:
همان طور که بزرگسالان نباید با موهایشان
با خشونت رفتار کنند در مورد کودکان نیز نباید به هیچ وجه با خشونت موی
آنها را شانه یا سشوار بکشید. از آنجا که کودکان فاقد هورمون جنسی هستند
میزان چربی موی آنها بسیار کم است. به همین دلیل به آسانی صدمه دیده و
شکننده می شود. بنابراین توصیه می کنم موی کودکان را سشوار نکشید یا برای
زیبایی آنها به خصوص در مورد موی دختران، موهایشان را بیش از حد نکشید.
سعی کنید در حد متعادل و بدون اعمال خشونت موها را شانه کنید و برای خشک
کردن موهایشان کمتر از سشوار استفاده کنید.
