مواد غذایی مناسب جهت افزایش شیر مادر
شیر مادرخورها باهوش‌ترند. بیماری‌هایی مثل آسم، نارسایی و فشار خون، غیر
طبیعی بودن لیپید خون و چاقی، بیماری‌های عفونی و تنفسی و التهاب گوش میانی
کمتر شیرمادرخورها را تهدید میکند و نوزادانی که از شیر مادر تغذیه
کرده‌اند در مقایسه با نوزادانی که شیر خشک مصرف کرده‌اند، ضریب هوشی
بالاتری دارند. مزایای شیر مادر به این موارد مختصر نمی‌شود.
یکی
از خواص معجزه‌گونه شیر مادر این است که در ساعات مختلف شبانه‌روز ترکیبات
غذایی‌اش به طور خودکار تغییر میکند؛ مثلا ممکن است بر حسب نیاز نوزاد در
ساعاتی آب بیشتری داشته باشد و در ساعات بعدی مواد مغذی‌اش بیشتر شود. این
اتفاق به نفع نوزاد است و باعث سلامت او در حال حاضر و آینده می‌شود. اگر
با این توضیحات قانع شده‌اید، از راهنمایی که در ادامه آمده برای افزایش
شیرتان استفاده کنید.
کربوهیدرات بخورید
کربوهیدرات‌ها
یکی از گروه‌های غذایی بسیار مهم هستند که به هیچ‌وجه نباید از برنامه
روزانه غذایی مادر حذف شوند. نان، غلات، سیب‌زمینی، برنج، میوه و لبنیات
اصلی‌ترین منابع کربوهیدرات به شمار می‌روند و می‌توانند در افزایش شیر
مادر سهم زیادی داشته باشند.
حسابی مایعات بنوشید
مادر
در دوران شیردهی باید سعی کند بیش از پیش مایعات مصرف کند. بیشترین حجم
شیر مادر از آب تشکیل می‌شود و به همین دلیل مصرف مایعات می‌تواند حجم شیر
را افزایش دهد. غذاهای به اصطلاح آبکی مثل آبگوشت، انواع آش و سوپ حتما
باید در برنامه روزانه مادر گنجانده شود. غیر از غذاها انواع نوشیدنی‌های
طبیعی مثل آب و آبمیوه‌ها باید در طول روز به وفور مصرف شوند. بین
آبمیوه‌ها، آب هویج شهرت بیشتری در افزایش شیر دارد. همچنین بعضی‌ها
گفته‌اند نوشیدن ماء‌الشعیر به شرط رعایت تعادل هم میزان شیر را بیشتر
میکند.
دمنوش دم کنید
انواع نوشیدنی‌های دم‌کردنی مثل دمنوش‌های طبیعی هم در ایجاد تنوع موثر
هستند و حجم شیر را افزایش می‌دهند. دمنوش بابونه و ریحان به این منظور
بسیار توصیه شده است.
شیر را فراموش نکنید
لبنیات
از آن دسته مایعاتی است که به هیچ‌وجه نباید فراموش شود چون حذف آن
می‌تواند به پوکی استخوان منجر شود و مصرف میزان کافی آن می‌تواند سبب
افزایش شیر مادران شود.
سبزی‌خوار شوید
خواص
سبزیجات و میوه‌ها دیگر بر کسی پوشیده نیست و همه می‌دانند این گروه از
مواد غذایی چه تاثیری بر سلامت می‌گذارد. البته اگر سبزیجات و میوه‌ها به
صورت خام مصرف شوند، بهتر است.
از گیاهان شیرافزا کمک بگیرید
رازیانه،
مخمرهای ماء‌الشعیر، جوانه غلات و حبوبات، جوانه عدس و نخود، دانه کنجد،
زردچوبه، گرمک، سیاه‌دانه، شوید، تخم شوید، تخم ترب، شیره خرما، شیره انگور
جزء شیرافزاها هستند.
گیاه آرتیشو نخورید
مصرف
این گیاه به هر نحوی می‌تواند حجم شیر مادر را کاهش دهد. بهتر است مادر در
توصیه‌هایی که از اطرافیان می‌گیرد و غذاهایی که کمتر می‌شناسد، دقت
بیشتری به خرج بدهد. ضرری ندارد از ترکیبات غذایی که می‌خورد اطلاع کافی
به‌دست بیاورد چون کم شدن شیر، مادر و نوزاد را خیلی ناراحت میکند.
از تغییر طعم نترسید
تغذیه
مادر ذائقه کودک را می‌سازد و تغذیه مادر در دوران شیردهی و حتی در دوران
بارداری بر ذائقه نوزاد بعد از تولد (حتی بزرگسالی) تاثیر شگرفی می‌گذارد.
در مطالعاتی که صورت گرفته دیده شده کودک مادری که در دوران بارداری هویج
زیادی می‌خورده، در کودکی و بزرگسالی هم به هویج علاقه زیادی دارد یا مادری
که بدغذا ست کودک بدغذایی هم دارد؛ مثلا مادری که حبوبات نمی‌خورده بعدها
هر کاری میکند کودکش زیر بار خوردن حبوبات نمی‌رود.
در واقع
می‌شود گفت، غذاهایی که مادر در بارداری و شیردهی مصرف میکند، به شکل
خاطره‌ای در ناخودآگاه نوزاد باقی می‌ماند. هرچه تغذیه مادر متنوع‌تر و
سالم‌تر باشد، در آینده کودک ذائقه خوب و متنوع‌تری خواهد داشت.
می‌توانید پیاز بخورید
برخی خوراکی‌ها دارای طعم و بوی خاصی هستند و تا حدی می‌توانند این خواص
ظاهری را به شیر مادر منتقل کنند. سردسته این قبیل خوراکی‌ها سیر و پیاز
است. مواد غذایی دیگری مثل انواع حبوبات، ریواس، لوبیا سبز، شلغم و کلم هم
روی شیر تاثیر می‌گذارند اما نباید این تصور ایجاد شود که چون خوراکی‌هایی
که گفته شد روی طعم شیر تاثیر می‌گذارند، پس باید حذف‌شان کنیم اما اگر
نوزادتان به طعم شیر واکنش نشان داد، تغذیه آن روزتان را بررسی کنید و
مطمئن شوید که دلیل شیر نخوردن فرزندتان استفاده از آن ماده خاص است.
حسابی شیر بدهید
زردی
نوزاد در اثر بالارفتن غلظت خون است. از همین رو بدن صفرا تولید میکند تا
گلبول‌های قرمز را کم کند. وجود صفرا در بدن نوزاد باعث بروز زردی است.
بهترین کار برای کوتاه و آسان کردن زردی نوزاد، کمک به دفع صفرا از بدن
است. نوزاد هرچه بیشتر شیر بخورد، صفرای بیشتری را دفع خواهد کرد؛ یعنی اگر
مادر تعداد دفعات شیردهی را بیشتر کند، نوزاد عمل دفع را بیشتر انجام
خواهد داد و زودتر بهبود پیدا میکند. شیردهی مکرر به شیر زیاد احتیاج دارد
و تغذیه صحیح مادر و استفاده از شیرافزاهایی که گفته شد، اینجا بیشتر
کارگر می‌شود به‌خصوص اگر مادر مصرف مایعات را بیشتر کند از نظر تامین شیر
با مشکلی روبه‌رو نخواهد شد.
مراقب حساسیت باشید
احتمال
دارد نوزاد نسبت به بعضی مواد غذایی حساسیت نشان دهد. خوراکی‌های
حساسیت‌زایی نظیر ماهی، بادمجان، لبنیات، کیوی، پرتقال، گوجه، حبوبات و
سبزیجات ممکن است نوزاد را ناراحت کند. او این ناراحتی را با خودداری از
خوردن شیر نشان می‌دهد. برای اطمینان یافتن از حساس بودن نوزاد، مادر
می‌تواند وضعیت نوزاد را به دقت کنترل کند و ببیند نسبت به کدام‌یک از این
غذاها حساسیت نشان می‌دهد و در صورت شناسایی ماده غذایی حساسیت‌زا، آن را
حذف کند.
استرس نداشته باشید
یکی
از شایع‌ترین و مهم‌ترین عوامل کاهش میزان شیر، استرس بیش از حد است.
بهترین راهکار مقابله با استرس کمک گرفتن از دیگران در نگهداری نوزاد و
مطالعه و کسب آگاهی قبل از زایمان است. حمایت و کمک همسران در این شرایط
نقش بسیار موثری در کاهش استرس و کم نشدن شیر دارد.
شروع تغذیه کودک با این غذاها
از چه زمانی باید تغذیه کودک را آغاز کنیم از
چه نوع مواد غذایی برای خردسالان باید استفاده کنیم بهترین غذاهایی که می
توانیم به آن ها بدهیم کدامند و چه نوع غذاهایی برای سلامت آن ها مضر
هستند؟
شروع تغذیه کودک با غذای جامد از ۴ تا ۶
ماهگی توصیه می شود و در مراحل اولیه اغلب فرنی برنج مخلوط شده با شیر مادر
به وی داده می شود.
قبل از شروع مصرف غذای جامد، نوزاد باید بتواند بنشیند، سرش را حرکت دهد
و فک خود را برای جویدن حرکت دهد. مصرف شیر مادر را ادامه دهید از آنجا که
بلافاصله نوزاد شروع به خوردن غذای جامد نمی کند، غذای جامد را به عنوان
غذای اصلی و جایگزین شیر قرار ندهید. خوردن مواد جامد نیاز به تمرین دارد
غذا خوردن با قاشق موضوع جدیدی برای کودک است.
زیرا تا قبل از این تنها غذای مایع خورده است و کمی طول می کشد تا به غذای
جامد عادت کند. بنابراین به جای این که به میزان غذایی که می خورد تمرکز
کنید، روی تجربه آموزی اش تمرکز کنید. میوه و سبزی را یکی یکی به او معرفی
کنید غذاهای پوره شده را یکی یکی به او بچشانید و واکنش او را بسنجید.
اگر از خوردن یک غذای خاص امتناع کرد، دوباره تلاش کنید. به میزان ماده
غذایی روی قاشق دقت کنید. باید به اندازه ای باشد که بتواند قورت بدهد. از
دادن شیر گاو و عسل بپرهیزید بسیاری از پزشکان معتقدند که تا یک سال نباید
شیر گاو به نوزاد داد. زیـــــرا بعضی از کودکان نمی توانند شیر گاو را هضم
کنند. دادن عســل به کودکان کمتر از یک سال (برخی پزشکان روی ۲ سال تاکید
دارند) نیز توصیه نمی شود زیرا احتمال خطر بروز مسمومیت وجود دارد.
زمانی که کودک سیر شد، از غذا دادن به وی دست بکشید هنگامی که کودک سیر
می شود، شروع به بهانه گیری می کند، صورت خود را برمی گرداند، دهان باز نمی
کند، غذا را بیرون می دهد و گریه می کند. وقتی متوجه شدید کودک سیر شده
است، از غذا دادن به وی دست بکشید. اگر کودک بد غذا دارید، نگران نباشید
اگر کودکی برخی از غذاها را نمی خورد، نگران نباشید زیرا به مرور زمان به
آن غذا علاقه پیدا می کند. توجه داشته باشید والدین نقش مهمی در تربیت کودک
دارند و به احتمال زیاد به آنچه می خورید، علاقه پیدا می کند. کثیف کاری
هنگام غذا خوردن با بزرگ شدن، کودک دوست دارد خودش غذا بخورد و این یعنی
کثیف کاری. پس زیر صندلی او پارچه ای پهن کنید.
قطعات کوچک غذا را به دست او بدهید در حدود ۹ ماهگی، کودک می تواند
غذاهای نرم را در دست بگیرد. البته نیاز به غذا دادن با قاشق و تغذیه با
شیر مادر ادامه پیدا خواهد کرد. تکه های رسیده موز، تکه های هویج پخته، تکه
های پنیر، پاستای پخته‌‌شده و تخم مرغ به او بدهید.
از دادن موادی که خطر خفگی ایجاد می کند مانند شکلات، چیپس، سبزیجات خام، انگور، کشمش و پنیر سفت بپرهیزید.
