مسافر…
كوله پشتی‌اش را برداشت و راه افتاد.
رفت كه دنبال خدا بگردد و گفت: تا كوله‌ام از خدا پر نشود برنخواهم گشت.
نهالی رنجور و كوچك كنار راه‌ایستاده بود، مسافر با خنده‌ای رو به درخت گفت: چه تلخ است كنار جاده‌بودن و نرفتن؛
درخت زیرلب گفت: ولی تلخ تر آن است كه بروی وبی‌رهاورد برگردی. كاش می‌دانستی آنچه در جست‌وجوی آنی، همین‌جاست…
مسافر رفت و گفت: یك درخت از راه چه می‌داند، پاهایش در گِل است، او هیچ‌گاه لذت جست‌وجو را نخواهد یافت.
و نشنید كه درخت گفت: اما من جست‌وجو را از خود آغاز كرده‌ام و سفرم را كسی نخواهددید؛ جز آن كه باید.
مسافر رفت و كوله‌اش سنگین بود. هزار سال گذشت، هزار
سالِ پر خم و پیچ، هزار سالِ بالا و پست. مسافر بازگشت رنجور و ناامید.
خدا را نیافته بود، اما غرورش را گم كرده بود…
به ابتدای جاده رسید. جاده‌ای كه روزی از آن آغاز كرده بود. درختی هزار ساله، بالا بلند و سبز كنار جاده بود.
زیر سایه‌اش نشست تا لختی بیاساید.
مسافر درخت را به یاد نیاورد. اما درخت او را می‌شناخت.
درخت گفت: سلام مسافر، در كوله‌ات چه داری، مرا هم میهمان كن.
مسافر گفت: بالا بلند تنومندم، شرمنده‌ام، كوله‌ام خالی است و هیچ چیز ندارم.
درخت گفت: چه خوب، وقتی هیچ چیز نداری، همه چیز داری.اما
آن روز كه می‌رفتی، در كوله‌ات همه چیز داشتی، غرور كمترینش بود،
جاده آن را از تو گرفت.
حالا در كوله‌ات جا برای خدا هست و قدری از حقیقت را در كوله مسافر ریخت…
دست‌های مسافر از اشراق پر شد و چشم‌هایش از حیرت درخشید و گفت: هزار سال رفتم وپیدا نكردم و تو نرفته‌ای، این همه یافتی!
درخت گفت: زیرا تو در جاده رفتی و من در خودم ، و پیمودن خود، دشوارتر از پیمودن جاده‌هاست …
این داستان برداشتی است از فرمایش حضرت علی
“من عرف نفسه فقد عرف ربه”
آن کس که خود را شناخت به تحقیق که خدا را شناخته است…
صدای فاصله ها
… و عشق
صدای فاصله هاست
دچار یعنی عاشق
و فکر کن که چه تنهاست
اگر که ماهی کوچک دچار آبی دریای بیکران باشد
چه فکر نازک غمناکی!
خوشا به حال گیاهان که عاشق نورند
و دست منبسط نور روی شانه آنهاست.
نه , وصل ممکن نیست
همیشه فاصله ای هست.
دچار باید بود
وگرنه زمزمه حیرت میان دو حرف
حرام خواهد شد.
و عشق
سفر به روشنی اهتزاز خلوت اشیاست.
و عشق
صدای فاصله هاست.
صدای فاصله هایی
که غرق ابهامند.
نه ,
صدای فاصله هایی که مثل نقره تمیزند
و با شنیدن یک هیچ می شوند کِدر.
همیشه عاشق تنهاست.
سهراب سپهری
