هشدار وزارت بهداشت در مورد عوارض امواج الكترومغناطيسي وسايل منزل
بسياري از وسايل منزل مانند سشوار و ماشين لباسشويي امواج
الكترومغناطيسي مضري از خود ساطع مي كند كه شدت آن مي تواند حتي از شدت
امواج الكترومغناطيسي منتشر شده در زير دكل هاي برق فشار قوي بيشتر باشد.
متاسفانه در ايران فرهنگ حفاظت در برابر پرتوها و اشعه ها نهادينه نشده
است.
مهندس علي گوراني، كارشناس مسئول بهداشت پرتوها در وزارت بهداشت ، ضمن
اعلام اين مطلب به خراسان مي گويد: پرتوها در زندگي امروز كاربردهاي وسيعي
دارد ولي متاسفانه در ايران با وجود استفاده گسترده اي كه از وسايل پرتوزا
مي شود، به هيچ وجه نكات حفاظتي در برابر آن ها رعايت نمي شود، در حالي كه
قرار گرفتن در معرض منابع پرتوزا كه طيف وسيعي ازجمله وسايل منزل را شامل
مي شود، بدون رعايت نكات ايمني ازجمله حفظ فاصله، مي تواند باعث ايجاد
عوارض خطرناكي در بدن شود. اما توصيه وزارت بهداشت آن است كه يا از اين
وسايل استفاده نشود يا در صورت ضرورت به مدت كم و با رعايت نكات ايمني مورد
استفاده قرار گيرد.
مهندس علي گوراني، كارشناس مسئول بهداشت پرتوها در وزارت بهداشت مي گويد:
پرتوهايي كه انسان را به طور مستقيم يا غيرمستقيم تحت تاثير خود قرار مي
دهد و مي تواند عوارض و تاثيرات نامطلوبي بر بدن به جاي بگذارد، از نظر
ميزان انرژي به ٢ دسته يونيزان و غيريونيزان تقسيم مي شود؛ پرتوهاي يونيزان
پرتوهاي داراي انرژي زياد است كه در برخورد با بدن انسان باعث شكستن
پيوندهاي شيميايي بافت ها مي شود و گاه مي تواند عوارض بسيار شديدي در پي
داشته باشد. اين پرتوها عبارت است از پرتوهايي كه از تجهيزات پزشكي مانند
راديوگرافي، راديولوژي، ماموگرافي، MRI، سي تي اسكن انتشار مي يابد و
همچنين پرتوهايي كه از منابع طبيعي تشعشع پيدا مي كند مثل پرتوهاي X، گاما،
ماوراء بنفش و مادون قرمز كه از كيهان به زمين مي رسد.وي مي افزايد: تمام
پرتوهاي يونيزان داراي منبع يا چشمه ساطع كننده اشعه مي باشد. اين اشعه ها
همچنين به صورت غيرمستقيم هم سلامت انسان را تحت تاثير قرار مي دهد زيرا
وقتي در هوا منتشر مي شود، مي تواند باعث يونيزاسيون ملكول هاي هوا شود كه
اين ملكول هاي يونيزه بر بدن انسان تاثير نامطلوبي مي گذارد.پرتوهاي
غيريونيزان دربرگيرنده پرتوهاي ناشي از تجهيزات مخابراتي، تلفن هاي همراه،
BTSها، سيستم هاي ضدعفوني كننده با اشعه ماوراء بنفش، منابع مولد ليزر،
مايكرو ويوهاي مخابراتي، اجاق هاي مايكرو ويو، پرتوهاي مادون قرمز و همچنين
پرتوهاي ناشي از وسايل برقي خانگي مانند سشوار، جاروبرقي و لباسشويي مي
باشد، بايد توجه داشت تمام وسايل برقي خاموش تا زماني كه دو شاخه آن ها به
پريز متصل است، از خود امواج الكتريكي ساطع مي كنند ولي وقتي روشن مي شود
علاوه بر امواج الكتريكي، امواج الكترومغناطيسي نيز منتشر مي كند. چنانچه
اين وسايل داراي الكتروموتور باشد، امواج الكترومغناطيسي آن ها بسيار زياد
است.وي در ادامه تاكيد مي كند: امروزه استفاده از پرتوها چه مستقيم و چه
غيرمستقيم به صورت يك ضرورت درآمده است، بنابراين بايد از مسائل ايمني و
حفاظتي در برابر تاثيرات نامطلوب آن ها آگاهي داشته باشيم.
؛منابع توليد پرتوها
؛بيشترين انرژي كه به بدن مي رسد يا بدن را تحت تاثير قرار مي دهد، ناشي از
پرتوهاي يونيزان است كه از منابع طبيعي يا مصنوعي منتشر مي شود. ٨٢ درصد
اين انرژي از طبيعت و فقط ١٥ درصد آن ناشي از تجهيزات پزشكي است.به عنوان
مثال رادون ٢٢٦ از منابع زميني منتشر مي شود و بيشترين انتشار اين
راديوايزوتوپ زماني است كه عمليات حفاري انجام مي شود. در واقع حفاري ها
باعث آزاد شدن رادون، انتشار آن و در نتيجه آلودگي هوا مي شود. سازمان
بهداشت جهاني پروژه اي تحت عنوان رادون تعريف كرده است كه براساس آن ٣٢
كشور داراي سطح بالاي تشعشعات رادون، بايد دستورالعمل صادر شده سازمان
بهداشت جهاني را اجرا كنند. اين پروژه به دليل آمار بالاي مرگ و ميرهاي
ناشي از رادون تعريف شده است. براساس اين آمارها، ميزان مرگ و مير ناشي از
رادون فقط در آمريكا ٢١ هزار نفر است كه حتي از ميزان مرگ و مير ناشي از
تصادفات رانندگي و آتش سوزي ها بالاتر است.طبق نظر سازمان بهداشت جهاني،
ايران نيز جزو كشورهايي است كه ملزم به رعايت دستورالعمل درج شده در اين
زمينه است، چون كشور ما داراي منطقه ويژه اي در رامسر است كه ميزان رادون
تشعشعي آن بسيار بالاست. اين منطقه رامسر بعد از برزيل در جهان بيشترين
تشعشعات رادون را دارد. اين ميزان رادون از گل هاي سفيد حاشيه ٩ چشمه آب
گرم در رامسر در هوا منتشر مي شود كه علاوه بر آلودگي هوا مي تواند تاثيرات
نامطلوبي بر بدن به جاي بگذارد.مهندس گوراني در ادامه خاطرنشان مي كند:
ميزان جذب پرتوهاي مضر در افراد سيگاري بسيار بيشتر است. براساس آمارها، هر
انسان سالم به طور متوسط سالانه ٣٦١ ميليون رونت (واحد سنجش ميزان اشعه
جذب شده توسط بدن) پرتوگيري دارد؛ در حالي كه ميزان پرتوگيري يك فرد سيگاري
دست كم ٢٨١ ميليون رونت بيشتر است.
؛پرتوهاي UV (ماوراء بنفش)
؛فرآيند پرتوگيري از اشعه ماوراء بنفش در دنيا معمول است ولي در كشور ما
اين مسئله به صورت حاد درآمده است، چون ما در ٤ فصل سال در معرض تابش نور
خورشيد قرار داريم و متاسفانه هيچ فرهنگ سازي هم در اين زمينه نشده است. در
حالي كه در اروپا يك برنامه منسجم براي حفاظت در برابر اشعه ماوراء بنفش
تدوين شده است. ٣ نوع پرتو UV تحت عنوان A، B و C وجود دارد كه نوع C داراي
بيشترين ميزان انرژي است. خوشبختانه اتمسفر مانند يك فيلتر عمل و پرتوهاي
پرانرژي را حذف مي كند به عنوان مثال پرتو C به طور كامل حذف مي شود، دامنه
انتشار پرتو نوع B تا نزديكي سطح زمين مانند كوه هاي مرتفع يا هواپيماهاي
در حال پرواز است اما پرتو A به سطح زمين مي رسد. در گندزدايي از پرتوهاي
UV استفاده زيادي مي شود. البته بايد توجه داشت دستگاه هاي مولد اين پرتو
بايد فقط UVc توليد كند.در بعضي مهدهاي كودك نيز از UV براي گندزدايي
استفاده مي شود ولي بايد توجه داشت كه مسئولان حق ندارند از اشعه هاي پرخطر
UV مانند نوع B استفاده كنند.يكي از مشكلات حاد در ارتباط با UV دستگاه
هاي برنزه كننده است. در اين دستگاه ها ٩٥ درصد اشعه ماوراء بنفش بايد از
نوع A و حداكثر ٥ درصد از نوع B باشد؛ چون UVB بسيار پرانرژي و پرخطر است.
اما به اين دليل كه UVB بيشتر در پوست نفوذ و در نتيجه سريع تر آن را برنزه
مي كند، در نتيجه توليدكنندگان اين دستگاه ها به منظور سودجويي سعي مي
كنند دستگاه را به گونه اي طراحي كنند كه UVB بيشتري تابش كند. بنابراين
هرچند به ظاهر در اين دستگاه ها پوست سريع تر برنزه مي شود ولي بدون ترديد
احتمال بروز خطراتي از جمله سرطان بيشتر مي شود. در واقع پرتوهاي UV به هيچ
عنوان نبايد در عرصه هاي پزشكي به كار گرفته شود و فقط در زمينه هاي
بهداشتي مي توان از آن استفاده كرد و طبق اعلام سازمان بهداشت جهاني، بايد
از هرگونه كاربرد پزشكي اين اشعه جلوگيري كرد. وزارت بهداشت ايران نيز طي
ابلاغيه اي به گمرك، ورود اين نوع دستگاه ها را به كشور ممنوع كرده است ولي
متاسفانه همچنان به طور گسترده وارد مي شود.
نكته مهم ديگر در عرصه حفاظت در برابر پرتوهاي مضر آن است كه مردم بايد ياد
بگيرند تا حد امكان در ساعات ١٠ صبح تا ٤ بعد از ظهر در معرض آفتاب قرار
نگيرند يا حداقل در سايه باشند؛ هرچند در سايه هم بدن به ميزان ٥٠ درصد
پرتوگيري دارد. حضور در فضاهاي پوشيده نيز چون بدن فقط ١٠ درصد پرتوگيري
دارد، مناسب است. اما به عنوان مثال در ساحل دريا پرتوگيري ٢٥ درصد از حالت
عادي بيشتر است؛ به همين دليل سوختگي پوست در اين مناطق در صورتي كه حفاظت
نشود، بسيار سريع اتفاق مي افتد.UVحتي تا ٤٠ سانتي متري سطح آب نيز نفوذ
مي كند. استفاده از لباس هاي پوشيده، كلاه و عينك از جمله راهكارهاي حفاظتي
در اين زمينه است حتي در اروپا استفاده از عينك يك الزام قانوني است.
براساس جديدترين يافته هاي علمي، اگر پوست انساني فقط ٥ بار در طول عمرش بر
اثر آفتاب بسوزد، در زمره افراد داراي ريسك بالاي ابتلا به بيماري هاي
شديد پوستي قرار خواهد گرفت.
در اروپا سازمان هاي هواشناسي ايندكس UV را به اطلاع مردم مي رسانند يعني
چه مناطقي اشعه بيشتري دريافت مي كنند ولي متأسفانه سازمان هواشناسي ما
چنين اطلاعاتي را به مردم نمي دهد.
؛تابش هاي الكترومغناطيسي
؛مهندس گوراني مي گويد: حتي سيمي كه از زير سطح ديوار عبور كرده، داراي
تابش هاي الكترومغناطيسي است؛ بنابراين زماني كه به ديوار تكيه مي دهيد در
ميدان تابش آن قرار مي گيريد. زماني كه يك وسيله برقي خاموش ولي دو شاخه آن
به پريز برق است، داراي ميدان الكتريكي مي باشد ولي به محض روشن شدن ،
ميدان مغناطيسي نيز در اطراف آن ايجاد مي شود. هرچه ولتاژ يك وسيله بيشتر
باشد، ميدان مغناطيسي آن شديدتر است. شايد بسياري از ما در مورد امواج
خطرناك منتشر شده از دكل هاي فشار برق قوي مطالبي شنيده باشيم اما آيا مي
دانستيد كه طبق نتايج تحقيقات علمي، ميدان مغناطيسي يك سشوار روشن چندين
برابر ميدان مغناطيسي ايجاد شده در زير يك دكل برق است؛ ميدان مغناطيسي
ناشي از ماشين لباسشويي نيز به همين گونه است بنابراين توصيه مي شود هرگز
كودك خود را در نزديكي ماشين لباسشويي روشن نخوابانيد.ميدان مغناطيسي باعث
گرم شدن بافت هاي بدن مي شود، هرچه بافت داراي رگ و جريان خون كمتري باشد،
ميزان افزايش دماي آن بيشتر است. به عنوان مثال چشم داراي رگ هاي خوني
بسيار كمي است و به همين دليل گاه ديده شده كه قرار گرفتن در معرض پرتوهاي
الكترومغناطيسي شديد، مايع درون چشم را به جوش آورده است. بنابراين بايد با
دقت كافي از اين وسايل استفاده كرد.
؛بهداشت كار با اجاق مايكرو ويو
؛در اين دستگاه ها يك مولد موج مايكروويو وجود دارد كه ٣ هزار مگا هرتز
فركانس توليد مي كند. اين فركانس باعث تحرك شديد ملكول هاي آب مي شود، اين
تحرك اصطكاك بسيار زيادي توليد مي كند و اين اصطكاك باعث توليد گرماي بسيار
زياد و حرارت بالايي مي شود بنابراين ماده غذايي در اين درجه حرارت مي
پزد.غذاها و مايعات درون مايكروفر با اين كه دمايشان به بيش از ١٠٠ درجه مي
رسد، اما نمي جوشد اما اگر ظرف محتوي غذا يا مايع تكان بخورد، مانند يك
انفجار تمام محتويات داغ آن به اطراف پراكنده مي شود.
بنابراين تا زماني كه مايكروفر روشن است ظروف داخل آن را تكان ندهيد. از
طرف ديگر حتما منفذي براي خروج گرما از مواد غذايي ايجاد كنيد به عنوان
مثال سيب زميني، گوجه فرنگي يا بادمجان را سوراخ كنيد و در فر بگذاريد، تا
حد امكان زماني كه مايكروفر روشن است، نگذاريد كودكان در جلوي آن بايستند و
خودتان هم حداقل ٥٠ سانتي متر فاصله با دستگاه را رعايت كنيد.غذاي پخته
شده درون مايكروفر را ٣٠ ثانيه پس از خروج، مصرف كنيد.همچنين پيش از خوردن
حتما غذا را هم بزنيد اطراف و داخل فر را هميشه تميز نگه داريد، چون هر نوع
كثيفي مي تواند باعث نشت امواج مايكروويو شود. ظروف فلزي درون دستگاه
نگذاريد و سنجاق هاي فلزي را نيز از روي غذا يا هر ماده پختني برداريد،
زيرا هنگام روشن شدن مايكروفر، اين سنجاق ها مانند آنتن عمل مي كند و اشعه
را مي تاباند و حتي مي تواند توليد جرقه كند.به گفته مهندس گوراني، بايد
فرهنگ سنجش ميزان اشعه تابش شده از دستگاه ها (چگالي سنجي) در ايران
نهادينه شود.
غلظت خون ، عوارض و راه هاي پیشگیری از آن
غلظت خون ، عوارض و راه هاي پیشگیری از آن
گلبول
هاي قرمز خون سلول هايي است که وظيفه اکسيژن رساني به بافت هاي بدن را به
عهده دارد و تعداد آن ها بر حسب سن و جنس متفاوت است. بيماري را که در آن
تعداد گلبول هاي قرمز در واحد حجم افزايش مي يابد، غلظت خون مي نامند. در
اين بيماري، ميزان هموگلوبين در مردان به بالاتر از ۱۸ گرم و در خانم ها به
بالاتر از ۱۶ گرم در دسي ليتر مي رسد. اين بيماري بيشتر در آقايان و در
سنين بالاتر از ۴۰ سال شايع است.
غلظت خون با بدن ما چه مي کند؟
اين بيماري موجب کند شدن حرکت خون در رگ ها
و قلب مي شود و احتمال ايجاد لخته هاي خوني را بالا مي برد. به دنبال آن
مشکلاتي مثل گرفتگي دست و پا، افزايش فشارخون، خونريزي از بيني، بزرگ شدن
کبد و طحال، آمبولي ريوي و سکته هاي قلبي و مغزي روي مي دهد.
چه عواملي موجب ايجاد اين بيماري مي شود؟
عوامل مختلفي مي تواند موجب بروز غلظت خون
شود؛ از جمله زياده روي در خوردن غذاهاي چرب و سرشار از گوشت قرمز و چربي
هاي جامد، عوامل ژنتيکي و مادرزادي، اضطراب و شوک هاي عاطفي، تعريق و اسهال
هاي شديد، زندگي يا حضور در ارتفاعات و نواحي کوهستاني، آلودگي هوا،
استعمال سيگار و وجود بيماري هاي قلبي- ريوي و…
علايم بيماري و نحوه تشخيص:
بالا رفتن غلظت خون يک سري علايم و نشانه
هاي ظاهري دارد مانند برافروختگي و قرمز شدن صورت، کبودي لب ها و نوک
انگشتان دست و پا به خصوص هنگام فعاليت بدني، اختلالات هوشياري مثل خواب
آلودگي، اختلالات بينايي و تنفسي، ضعف و بي حالي، سردردهاي غيرطبيعي، خارش
بدن به خصوص بعد از استحمام و برجستگي وريد هاي چشمي.
با ديدن اين علايم مي توان به احتمال بالا
رفتن غلظت خون مشکوک شد ولي تشخيص نهايي با آزمايش هايي مثل CBC (شمارش
سلول هاي خوني) و سنجش ميزان هموگلوبين امکان پذير است. (بايد دانست که بر
خلاف تصور بعضي مردم که تيرگي خون را نشانه غلظت خون مي دانند، تشخيص اين
بيماري با استفاده از رنگ ظاهري خون امکان پذير نيست).
غلظت خون چگونه درمان مي شود؟
درمان اين بيماري شامل استفاده از درمان
دارويي توام با تغيير در سبک زندگي و رژيم غذايي است. براي درمان دارويي
اغلب با نظر پزشک از تجويز قرص آسپرين براي کاهش غلظت خون استفاده مي شود.
همچنين اهداي خون به صورت منظم و پرهيز از کشيدن سيگار و قرار گرفتن در
معرض هواي آلوده نيز دردرمان موثر است. در اين ميان اگر بيماري زمينه اي
مثل بيماري هاي قلبي و ريوي عامل ايجاد غلظت خون باشد، بيماري مذکور نيز
بايد به نحو مناسب کنترل و درمان شود.
اگر به اين بيماري مبتلا هستيد، بايد در
رژيم غذايي خود مصرف روغن هاي جامد و حيواني، گوشت قرمز، دل و قلوه و مغز
گوسفند و لبنيات پرچرب را کاهش دهيد و در عوض مصرف لبنيات کم چرب، ماهي،
ميوه و سبزيجات فراوان را جايگزين کنيد. نوشيدن آب و مايعات فراوان نيز در
طول روز به رقيق شدن خون کمک مي کند. در طب سنتي مصرف ميوه هايي مثل
آلبالو، انار، توت سياه، تمشک، زغال اخته، ليموي تازه، موز، زرشک، آلو،
انگور قرمز، کيوي و سبزيجاتي مثل سير و پياز خام، شنبليله، کاسني، ريواس،
کدوي سبز و پاپريکا ( نوعي فلفل قرمز) در کاهش غلظت خون موثر است.
همچنين نوشيدن روزانه چاي سبز و چاي ترش
(يا چاي قرمز يا چاي مکه که در واقع دم کرده گلبرگ هاي گياهي به نام رزچيني
است)، نيز در کاهش فشارخون و نيز کاهش خطر بروز لخته هاي خوني مفيد است.
نتايج برخي تحقيقات نيز نشان مي دهد که مصرف روزانه مقادير کمي از شکلات
سياه (Dark)، باعث کاهش توليد لخته خون و بروز بيماري هاي قلبي- عروقي مي
شود.
