مشکلات گفتاری در کودکان
در صورت تشخیص زودهنگام مشکلات کلامی کودکان، راحتتر میتوان آنها را درمان کرد، با انواع این مشکلات آشنا شوید.
عوامل زیادی در رشد زبانی و کلامی کودک موثر هستند، شامل: بلوغ جسمانی،
وراثت و محیط. مشکل شنوایی، عامل رایج اختلال زبانی است؛ اما حتی کودکانی
که مشکل شنوایی ندارند، ممکن است دچار اختلال زبانی شوند و نتواند سلیس
صحبت کنند.
مشکلات گفتاری
در زیر رایج‌ترین مشکلات گفتاری آمده است:
-
لکنت: دکتر پرازر، پزشک اطفال می‌گوید: «مشکل لکنت در ادای اول
جملات در کودکان ۲ و ۳ ساله رایج است. در این حالت کودک اولین صدا یا
اولین بخش یک کلمه یا اولین کلمه را تکرار می‌کند. این مشکل بیشتر هنگامی
که کودک خسته است، هیجان زده یا در یک موقعیت رقابتی قرار دارد، مانند
موقعی که می‌خواهد جلو‌تر و بهتر از دوستانش حرف‌هایش را بزند، بیشتر
می‌شود.» -
نوک زبانی: نوک زبانی حرف زدن یکی دیگر از مشکلاتی است که در
کودکان کم سن و سال هنگامی که در حال یادگیری زبان هستند، رخ می‌دهد.
کودکان ۳ و ۴ ساله معمولاً به جای صدایی که تلفظ آن برایشان سخت است، صدای
راحت دیگری را به کار می‌گیرند. برای مثال در زبان فارسی «د» به جای «گ»،
«دفتن» به جای «گفتن» یا به عنوان مثال «و» به جای «ر» و در نتیجه «واحت»
به جای «راحت» و… -
مکث‌های طولانی: یکی دیگر از مشکلات گفتاری، داشتن مکث‌های
طولانی بین کلمات یا افکارشان است. این مکث‌ها نشان می‌دهند که کودک به
دنبال کلمه درست در ذهن خود می‌گردد یا به این فکر می‌کند که جملهٔ بعد را
چگونه بسازد.
شما چه کار می‌توانید کنید
در مراحل اولیهٔ لکنت، ممکن است کودک فقط به آموزش و راهنمایی والدین نیاز
داشته باشد تا محیطی آرام برای او فراهم کنند و کودک حرف‌هایش را بزند.
هنوز دلیل روشنی برای لکنت کودکان نداریم، اما راه‌هایی وجود دارند که
والدین می‌توانند این مشکل را کمتر کنند.
در زیر ۳ راه حل را ارائه می‌کنیم:
-
استرس کودکتان را کاهش دهید. در حالی که علت لکنت کودک مشخص
نیست، اما استرس‌های عاطفی همواره با لکنت همراه هستند و نیز سوابق
خانوادگی. برای اینکه کودک سریع‌تر صحبت کند و یا برای تصحیح کلام، او را
تحت فشار قرار ندهید. -
برای کودکتان کتاب بخوانید. دکتر پرازر می‌گوید بهترین راه کمک
به رشد مهارت‌های زبانی کودکتان کتاب‌خوانی است. تحقیقات نشان می‌دهند که
کودکانی که والدینشان برای آنها به طور منظم کتاب می‌خوانند سریع‌تر و
بهتر می‌توانند زبان معنادار خود (یعنی اولین کلمات واقعی خود) را بر زبان
بیاورند. -
با هم غذا بخورید. مطالعات نشان می‌دهند فرزندان خانواده‌هایی
که با هم سر میز شام می‌نشینند، مهارت‌های زبانی بهتری دارند. وقتی کودکان
به طور منظم در گفتگو‌های بزرگسالان شرکت می‌کنند، دایرهٔ لغت آنها افزایش
یافته و نحوهٔ صحیح استفاده از زبان را می‌آموزند.
به دنبال کمک
کودکان ۳ یا ۴ ساله: نقص گفتار در این کودکان مشکل جدی‌ای نیست.
بیشتر کودکانی که دارای اختلال زبانی هستند، وقتی به سن مدرسه می‌رسند،
در همان سال‌های اول وقتی بر ماهیچه‌هایی که در صحبت کردن دخیل هستند،
تسلط بیشتری می‌یابند، کلمات را درست ادا می‌کنند. اگر در این زمان نگران
او هستید، پزشک او و دندان پزشک اطفال می‌تواند مشکلات جسمانی او را شامل
بد شکلی دندان‌ها که می‌تواند باعث اختلال زبانی وی شود، رفع کند. گاهی
اوقات خیلی ساده می‌توانید منتظر بمانید تا دندان‌های دائمی او دربیایند.
کودکان سن مدرسه: ۶ درصد از کودکان کلاس اول تا ۱۲ ساله دارای یک نوع
اختلال زبانی هستند. مشکلات گفتاری مانند لکنت و نوک زبانی حرف زدن، در
صورت تداوم بلند مدت آنها یا بد‌تر شدن یا در صورتی که باعث مضطرب شدن
کودکتان شوند، نیازمند درمان‌های تخصصی هستند. اگر لکنت زبان کودکتان بیش
از ۸ ماه طول بکشد یا ناراحت است که نمی‌تواند واضح صحبت کند، با پزشک او
مشورت کنید. پزشک بسته به مشکل او ممکن است شما را به زبان‌درمان معرفی
کند. زبان‌درمان با شما و کودکتان کار خواهد کرد.
کودکان دو زبانه: این روز‌ها اکثر بچه‌ها با دو زبان بزرگ می‌شوند.
در مراحل اولیهٔ یادگیری زبان دوم همهٔ کودکان کلمات دو زبان را با هم قاطی
می‌کنند، اشتباه‌های دستور زبانی بیشتری دارند و نسبتاً کمتر صحبت
می‌کنند. این مشکلات معمولاً وقتی کودک قادر شود هر دو زبان را سلیس و روان
به کار ببرد، رفع می‌شود. این ویژگی‌های طبیعی معمولاً با تاخیر زبانی
اشتباه گرفته می‌شوند. بنابراین وقتی چنین مشکلاتی را با پزشک در میان
می‌گذارید، حتماً به او بگوییید که کودکتان دو زبانه است.
مکیدن انگشت در کودکان و تاثیر آن روی گفتار+راهکار
بسیاری از کودکان پس از یک سالگی انگشت خود را می مکند، این مکیدن اگرچه در کوتاه مدت تاثیر قابل توجهی بر روی گفتار
ندارد و لی اگر به صورت مداوم و طولانی مدت باشد، باعث می شود که عضلات زبان و فک از تعادل خارج شوند و باعث کشیدگی
زبان شوند. این عادت ها اغلب باعث شود که دندان های پیشین به سمت جلو هدایت شوند،و باعث مشکلات ارتودنسی بیشتری
بشود. کشیده شدن زبان، باعث ایجاد اختلال در صداهای (س،ز،ش) شود. همچنین صداهای (چ و ج) هم می توانند تحت تاثیر قرار
بگیرند.هنگامی که کودک سعی می کند این صداها را تلفظ کند، زبان بین دندان های بالا و پایین قرار می گیرد، و همین باعث می
شود که این صدا ها تحت تاثیر قرار بگیرند و به صورت صدای(ت) تلفظ شوند.گاهی اوقات این مکیدن باعث ایجاد مشکلات بلع و
مشکلات روانی در کودک می شود.
مکیدن انگشت
راهکار ها:
اگرچه مکیدن انگشت عادتیست و ترک آن سخت ولی راهکارهای زیادی برای منع کودک از این کار وجود دارد که در زیر به صورت مختصر به آنه پرداخته می شود.
۱-ابتدا از فواصل زمانی کم شروع کنید، چون مثلا کودکان در هنگام تماشای
تلویزیون انگشت خود را می مکند سعی کنید با خاموش کردن تلویزیون و یا
کارهای دیگر حواس او را پرت کنید
۲- جویدن ادامس می تواند مفید باشد.
۳- برای او جایزه تعیین کنید، مثلا هر زمان که این کار را انجام نداد به او یک چیزی به عنوان پاداش هدیه بدهید.
۴- کودک را به کارهایی درگیر کنید که نیاز دارد از دست هایش استفاده کند، مثلا بازی با مکعب ها
۵- گاهی وقت ها پوشیدن دستکش می تواند مفید باشد.
۶- گرفت مشاوره از متخصص ارتودنسی، آاسیب شناس گفتار و زبان.
