فرهنگ
امور فرهنگي،علمي ،آموزشي اقليم كردستان عراق
فرهنگ اصيل كرد و كردستان بر اساس مشاهدات و اظهار نظر انديشمندان و
برگزيدگان ايشان، شبیه همان فرهنگ قديم و باستاني ايران است. در اين زمينه
مكتوبات و انتشارات شاهد بسيارخوبي است كه موقعيت و ارتباطات و اشتراكات
فرهنگي هر دو ملت ايران و كرد را تبيين ميكند.
وزارتخانه هايي كه در امور فرهنگي فعالیت دارند:
وزارت فرهنگ و ورزش
وزارت اوقاف و شئون ديني
وزارت علوم و تحقيقات علمي
وزارت تربيت (وزارت آموزش و پرورش)
وزارت شهيدان و انفال
وزارت كار و امور اجتماعي
وزارت شهر داري و گردشگري
آکادمی علوم کردستان عراق
دانشگاههاي موجود در اقليم كردستان :
اقلیم کردستان عراق دارای 26 دانشگاه دولتی و خصوصی است . بیش از یکصد
هزار دانشجو در دانشگاهها تحصیل می کنند که از این تعداد 4500 نفر در مقطع
فوق لیسانس و دکتری و حدود 20 هزار نفر در دانشگاههای خصوصی مشغولند. 4500
نفر در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و 98 هزار نفر در مقطع کارشناسی و بیش
از 6 هزار دانشجوی بورسیه در دانشگاههای خارج عمدتا اروپای غربی و امریکای
شمالی مشغول تحصیل اند. ایران یکی از مراکز و مبداء تحصیلات اساتید و
دانشجویان است و در سال گذشته بیش از 400 دانشجوی عراقی در دانشگاهای داخلی
پذیرفته شدند. سالانه بیش از 100 میلیون دلار هزینه دانشجویان اقلیم در
خارج است . دانشگاهای اقلیم شامل :
1-دانشگاه كردستان 2- دانشگاه صلاح الدين و دانشگاه تکنولوزی اربیل , 3-
دانشگاه پزشگي 4- دانشگاه سليمانيه 5- دانشگاه دهوك6- دانشگاه كويه 7
–دانشگاه زاخو 8- دانشگاه سوران (دیانا) ، 9- دانشگاه حلبچه ، 10-
دانشگاه گرمیان ، 11- دانشگاه راپرین 12- دانشگاه رانیه ، 13 دانشگاه
خصوصی امریکایی سلیمانیه ، 14 –دانشگاه جیهان ، 15 دانشگاه دجله اربیل 16
–دانشگاه ایشک (خصوصی ترکیه ) 17 –دانشگاه فرانسوی لبنان (اربیل) 18
–دانشگاه علوم و تکنولوژی بریتانیا (اربیل) 19 دانشگاه خصوص سابیس
(ایتالیایی آمریکایی ) 20 دانشگاه نوروز (دهوک) 21 دانشگاه توسعه انسانی
(سلیمانیه ) 22- دانشگاه علوم و تکنولوژی کومار (کومار در سلیمانیه) 23-
دانشگاه امریکایی دهوک، دانشکده فنی اربیل
1- مراکز علمی و پژوهشی اقلیم :
مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی زیر نظر شورای متشکل از نخست وزیر (نماینده وی )
وزیر آموزش عالی ، گروه منتخب از اساتید دانشگاه هستند که 16 مرکز پژوهش
های علمی در حوزه های سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، روشنفکری ، فرهنگی ،
کشاورزی که برخی از آنان شامل موارد زیر می باشند : 1- مرکز استراتژیک و
مطالعات کردستان در سلیمانیه ، –مرکز پژوهش های علمی در صلاح الدین ، –
مرکز پژوهشی و بهداشتی در دانشکده علوم پزشکی دانشگاه صلاح الدین ، – مرکر
پژوهشی –بهداشتی در دانشگاه علوم پزشکی، مراکز مطالعات علوم انسانی در
دانشگاههای کویه ، دهوک ، سوران ، مرکز مطالعات و تحقیقات آب ، مرکز
مطالعات جوانان ، مرکز مطالعات حقوق بشر ، مرکز برسی فسادهای اداری و راه
های اصلاح ، مرکز مطالعات نفت و منابع طبیعی ، مرکز مطالعات و روابط بین
اقلیم و دولت مرکزی ، فرهنگستان علوم اقلیم (زبان کردی )
7110 نفر از اساتيد موجود عمدتا فارغ التحصيلان عراق- ايران –تركيه و
اروپائي ميباشند كه دروس به سه زبان كردي –انگليسي –عربي تدريس مي گردد. از
این تعداد 6300 استاد در دانشگاههای دولتی و 810 نفر در دانشگاههای خصوصی
تدریس میکنند . اساتید دارای مدارک فوق دکتری ، دکتری ، فوق لیسانس و مربی
هستند.
دوره تحصيلي سطح كارشناسي 4 ساله بوده و دوره تحصيلي كارشناسي ارشد 2-4 سال با تفاوت موضوعات درسي ميباشد.
براي ارتقاء سطح علمي اساتيد در هر سال 30-40 استاد به آمريكا و كشورهاي اروپائي و دیگر کشورهای منطقه از جمله ایران اعزام ميگردند.
موسسات و مراكز آموزشي
– وجود 4 مدرسه خارجي در سطوح مختلف تحصيلي براي فرزندان كرد.
– فعاليت آموزشگاههاي مختلف زبان هاي خارجي حتي مثل انگلیسی , ترکی , روسي ،كره اي ، چيني وآلمانی و فرانسوی
– اقليتهاي ديني و مذهبي كردستان :
1- مسلمان (اهل سنت) اكثريت –فرقه شافعي
2- مسيحيان
3- ايزديها(معروف به يزيديها)
4- شيعيان
5- متصوفه
6- تعداد بسيار قليل يهودي كه اخيرا از اسرائيل مجددا به كردستان برگشته اند.
– كتابخانه هاي مختلف كردستان
1- كتابخانه عمومي بزرگ پارك سامي عبدالرحمان شهر اربيل
2- كتابخانه شهر دهوك
3- كتابخانه دانشگاه صلاح الدين
4- و كتابخانه هاي مختلف در مساجد و مدارس كه شامل 350 مورد در كل منطقه اعم از شهر ها و روستاهاي اقليم كردستان اعلام شده است .
– مساجد و فعاليتهاي ديني منطقه
5- امور مساجد اقليم كردستان زير نظر وزارت اوقاف و با مسئوليت اتحاد
علماء كردستان – آقاي ماموستا ملاعبد الله ملا سعيد هدايت و اداره مي شوند.
6- حسب اعلام وزارت مربوطه در اقليم كردستان بيش از 11500 مسجد بزرگ و
كوچك و جود دارد كه در شهر اربيل خيابان 60 متري مسجد زيباي جليل خياط به
سبك مساجد كشور تركيه – استانبول – ساخته شده است.
7- در مساجد اقامه نمازهاي پنج گانه و در اكثر آنها نماز جمعه برپا مي گردد.
8- توجه مردم كردستان به حضور در مساجد براي شركت در نماز جماعت و خاصه نماز جمعه چشمگير بوده و استقبال خوبي از آن دارند.
9- علما و روحانيون شافعي مذهب كردستان اكثرا در منطقه اقليم و يا در
مراكز علميه كردستان ايران تحصيل كرده اند و كمتر روحاني يافته مي شود كه
در عربستان و يا مصر و يا سوريه تحصيل كرده باشند.لكن اخيرارفت و آمدهاي
زيادي بين الازهر مصر و الرياض عربستان جهت جذب طلاب جوان و يا كمك هزينه
روحانيون موجود و يا چاپ قرآن و كتب ديني انجام مي گيرد .
10- وهابيت ،بهائيت ،اخواني گري در منطقه يا وجود ندارد و يا اينكه
بسيار محدود و غير قابل توجه مي باشند چرا كه رو حانيت شافعي موجود و وزارت
اوقاف به شدت مخالف آنها بوده و از هر نوع فعاليت جلوگيري بععمل مياورند .
