مفاهیم: سرطان حنجره چیست؟
سرطان حنجره که معمولا با گرفتگی بدون علت صدا
خود را نشان می دهد، در واقع رشد بی رویه سلولهای بدخیم در حنجره یا
بافتهای اطراف آن است که در مردان شیوع چهار برابری نسبت به زنان دارد
حنجره (جعبه صدا) عضوی توخالی در جلوی گردن است به ابعاد 5
سانتی متر در 5 سانتی متر که از چند غضروف تشکیل شده و تارهای صوتی را در
خود جای میدهد بنا بر این وظفه تولید صدا بر عهده حنجره است. علاوه بر این
حنجره در تنفس و بلع غذا نیز نقش مهمی ایفا میکند.
علل
علاوه بر زمینه ارثی، استعمال دخانیات و مصرف مشروبات الکلی، اصلیترین علت ایجاد سرطان حنجره است.
آلودگیهای محیطی مانند غبار اسید سولفوریک، نیکل، آزبست و گرد و غبار
فلزات و چوب نیز از عوامل زمینه ساز ابتلا به سرطان حنجره به شمار میرود.
سابقه ابتلا به سرطان سر و گردن یا پولیپ تارهای صوتی هم در ایجاد این نوع سرطان موثر هستند.
بیماری ریفلاکس معده
علایم
– تغییر یا خشونت صدا
– ایجاد برآمدگی در جلوی گردن و احساس وجود تودهای در گلو
– تنگی نفس، تنفس صدا دار و سرفههای مزمن همراه با خلط خونی
– ورم غدد لنفاوی
– کاهش وزن
– گوش درد
– دهان بد بو
– دردناکی بلع غذا
درمان
اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، پرتو درمانی با استفاده از
اشعه ایکس یا گاما با انرژی بالا در از بین بردن سلولهای سرطانی میتواند
موثر باشد. شیمی درمانی نیز گاهی همراه با پرتو درمانی تجویز میشود.
اگر سرطان در مراحل پیشرفته باشد، جراحی برای خارج کردن سلولهای بدخیم
ضروری است که ممکن است برداشتن کامل یا بخشی از حنجره هم ضرورت پیدا کند.
اما به هر شکل بعد از جراحی، معمولا پرتودرمانی هم انجام میشود. اگر با
جراحی تارهای صوتی خارج شوند، برای اینکه بیمار بیاموزد بدون تارهای صوتی
چگونه صحبت کند، باید تکلم درمانی شود.
باید توجه داشت که سرطان حنجره امکان عود مجدد دارد که در صورت بروز این
اتفاق شیوه درمانی که بار اول انجام شده مجدد تکرار میشود یعنی اگر کسی
برای درمان دفعه اول سرطان حنجره تحت عمل جراحی قرار گرفته باشد پس از عود
مجدد باز هم جراحی میشود و اگر کسی مرتبه اول برای درمان این بیماری پرتو
درمانی گرفته باشد، بار دوم هم باید همان شیوه در موردش اعمال شود.
چرا حنجره سرطانی می شود و درمان آن چیست؟
حنجره با حدود ۵ سانتیمتر طول و ۵سانتیمتر عرض در بالای نای و جلوی گردن
قرار دارد که به آن جعبه صوتی هم گفته میشود. حنجره نقش مهمی در تنفس،
فرودادن غذا و حرف زدن ایفا میکند و میتواند مانند یک سوپاپ روی نای عمل
کند. با باز و بسته شدن این سوپاپ اجازه تنفس، بلع غذا و حرف زدن به فرد
داده میشود.
دکتر محمود صدوقی، متخصص گوش و حلق و بینی و استادیار دانشگاه
علومپزشکی تهران درباره تمام احتمالات وجود سرطان حنجره در فرد پاسخ
میدهد.
مهمترین علامت گرفتگی صداست
مهمترین علامت سرطان حنجره گرفتگی صدایی است که بیش از ۳ هفته طول کشیده و
بهبود پیدا نکرده باشد. در این صورت باید پیگیری لازم انجام شود. البته
باید توجه داشت هر گرفتگی صدایی سرطان نیست ولی باید دلیل آن مشخص شود. از
جمله علائم واضح دیگر این سرطان میتوان به درد، گیر کردن غذا، اشکال در
بلع غذا، درد گوش، درد قاعده زبان و … اشاره کرد.
قابل درمان است
در صورت مراجعه بهموقع نیازی به جراحی حنجره وجود ندارد و با رادیوتراپی
میتوان به درمان نهایی دست یافت اما اگر بیمار دیر متوجه شود جراحی
برداشتن حنجره لازم است و در صورتی که توده گسترده شده باشد نیاز به
شیمیدرمانی است. این بیماران در صورتی که حنجرهشان خارج شود، دچار مشکل
گفتاری میشوند اما دستگاههایی وجود دارد که از هوای مری برای صحبت
استفاده میکند یا دستگاههای دیگری موجود است که با چسبیدن به گلو حرف زدن
را راحت میکند.
مقصر اصلی سیگار است
مضرترین و مستعدکنندهترین عامل برای سرطان حنجره سیگار است. اثر این ماده
مضر بر انواع سرطان از جمله سرطان حنجره ثابت شده است. البته کسی که ۱۰
سال است سیگار میکشد و سرطان نگرفته است را نباید با فرد دیگری مقایسه کرد
زیرا سیستم ایمنی هر فرد با دیگری متفاوت است و اگرفرد سیستم ایمنی ضعیفی
داشته باشد و سیگار بکشد طول عمر خود را کاهش میدهد.
عوامل خطر دیگر کدام است؟
سرطان حنجره اغلب در افراد بالای ۵۵ سال رخ می دهد. ضمن آنکه مردان چهار
برابر بیشتر از زنان احتمال ابتلا به این سرطان را دارند. آمریکایی های
آفریقایی تبار هم بیشتر از سفیدپوستان به سرطان حنجره مبتلا می شوند. یکی
دیگر از عوامل مهم ایجاد سرطان حنجره مصرف مشروبات الکلی است. در شخصی که
الکل مصرف کرده و همچنین سیگار می کشد، خطر ابتلا به سرطان حنجره، افزایش
می یابد.عامل خطر دیگر داشتن بیماری ریفلاکس مری- معده است که باعث می شود
اسید معده به مری بازگردد.
رژیم غذایی سالم داشته باشید
نتایج تحقیقات نشان می دهد داشتن بیماری خطرناک ویروسی یا داشتن رژیم
غذایی دارای ویتامین A کم، ممکن است خطر ابتلا به سرطان حنجره را افزایش
دهد. اگر افراد سیگار نکشند و از غذاهای سالم و طبیعی استفاده کنند و در
مصرف غذاها به این موارد توجه کنند که نباید از غذاهای سوخته استفاده کنند و
سرخکردنیها را از رژیم غذاییشان حذف کنند و به جای آن میوه و سبزی که
حاوی آنتیاکسیدانهای فراوان است، جایگزین کنند به سلامتشان کمک شایانی
کردهاند.