چرا برخی خانم ها دچار بارداری پوچ می شوند؟
علائم اولیه حاملگی رخ میدهد، قاعدگی به تاخیر میافتد و تست حاملگی مثبت
میشود. حتی سونوگرافی طی هفته های اولیه نشان از تشکیل کیسه حامل جنین (ساک
حاملگی) در دیواره رحم میدهد، اما طی دو ماه اول بارداری، ختم حاملگی با
دردهای شکمی، لکه بینی و خونریزی اتفاق میافتد؛ چراکه حاملگی از نوع پوچ
است.
توجه
داشته باشید برای تشکیل جنین باید مراحل تقسیم سلولی در زمان های خاصی
انجام بگیرد که شامل ایجاد یک مجموعه ۵۸ سلولی به دنبال تقسیمات متعدد می
شود که در سلول اولیه تخم ایجاد شده و ساختار جفت و بخش های مختلف یک جنین
را تشکیل می دهد.
حال اگر اختلالاتی در کروموزوم های سلول های تشکیل
دهنده جنین ایجاد شود، این سلول ها از مسیر طبیعی تقسیم سلولی خارج می
شود. تا جایی که روند بارداری صرفا به تشکیل کیسه اولیه جنینی ختم می شود
که در سونوگرافی اولیه قابل مشاهده است، در حالی که اثری از جنین در داخل
آن دیده نخواهد شد.
دکتر لاهوتی، درباره روند وقوع حاملگی پوچ می گوید:
اصولا
حاملگی زمانی رخ می دهد که اسپرم مرد بتواند وارد تخمک زن شود، آن را
بارور کند و این تخمک بتواند در رحم لانه گزینی کند. پس از اثبات حاملگی
ابتدا باید سونوگرافی داخل رحمی انجام شود. معمولا ابتدایی ترین چیزی که در
سونوگرافی حاملگی دیده می شود یک منطقه کوچک داخل رحم است که به آن ساک
حاملگی گفته می شود. در مراحل بعدی درون این ساک حاملگی جنین دیده می شود و
رشد می کند.
وی با اشاره به این که حاملگی پوچ به حاملگی ای اطلاق
می شود که در آن تخمک لقاح یافته درون رحم لانه گزینی می کند، اما هیچ
جنینی درون ساک حاملگی رشد نمی کند، می افزاید: در واقع حاملگی هایی که به
صورت تخمک پوچ تظاهر می کنند معمولا دچار مشکلات کروموزومی و ژنتیکی هستند.
چرا جنین تشکیل نمی شود؟
موثرترین
عامل شناخته شده در بروز حاملگی های پوچ، اختلالات سلول تخم همراه با
ناهنجاری های کروموزومی است که ممکن است بر اثر بالا بودن سن مادر یا پدر
به وجود آید.
البته به گفته این متخصص زنان، معمولا این حاملگی ها
ارتباط مستقیم با سن مادر ندارد، اما بالا بودن سن مادر ممکن است به علت
افزایش احتمال وقوع مشکلات کروموزومی یا مشکلات تقسیم سلولی در سنین بالا
در وقوع حاملگی پوچ موثر باشد.
از سوی دیگر، این وضعیت ممکن است
ناشی از کیفیت پایین اسپرم یا تخمک باشد یا ممکن است پس از تشکیل سلول تخم،
اختلالاتی در تقسیم سلولی به وجود آید که باعث ایجاد این نوع حاملگی شود.
این حاملگی به سرانجام نمی رسد
جالب
است بدانید بدن خانمی که بارداری پوچ را تجربه می کند، اختلال در روند
طبیعی بارداری را به طور خودکار تشخیص می دهد و حاملگی را متوقف می کند.
در
صورت وقوع حاملگی پوچ، ابتدا همان علائم اولیه حاملگی رخ می دهد، یعنی
قاعدگی به تاخیر می افتد و تست حاملگی مثبت می شود. ولی معمولا در ادامه،
دردهای شکمی و لکه بینی ایجاد شده و حاملگی با وقوع خونریزی متوقف می شود.
البته
همیشه حاملگی پوچ به طور خود به خود سقط نمی شود و گاهی به مداخله پزشکی،
مانند تجویز دارو یا عمل کورتاژ برای خروج محصولات حاملگی نیاز است.
آیا حاملگی پوچ تکرار می شود؟
چرا بعضی خانم ها به طور مکرر به این نوع حاملگی دچار می شوند؟
گرچه این نوع حاملگی در طبقه بندی سقط مکرر هم می تواند قرار بگیرد، اما تائید این مساله، انجام بررسی های سقط مکرر را طلب می کنند.
به
علاوه احتمال بیشتری برای وجود علت ژنتیکی در تکرار وقوع حاملگی بدون جنین
مطرح است. توجه داشته باشید که این نوع حاملگی معمولا در همان مراحل اولیه
دفع می شود، اما در صورت تشخیص دیرهنگام این نوع بارداری، یا تمایل نداشتن
مادر برای دریافت دارو یا انجام کورتاژ، ممکن است مدت بیشتری طول بکشد.
معمولا
بارداری پوچ اتفاقی است که دیگر تکرار نمی شود و به همین دلیل بررسی خاصی
پس از وقوع یک مرتبه بارداری پوچ لازم نیست، چون معمولا حاملگی بعدی طبیعی
خواهد بود.
ولی در کسانی که بارداری پوچ به طور مکرر اتفاق می افتد
احتمال وجود مشکل زمینه ای مطرح است و به همین دلیل باید بررسی های سقط
مکرر و مشاوره ژنتیک نیز برای زوجین انجام شود.
تشخیص بارداری بدون جنین
امروزه
با وجود سونوگرافی های دقیق تر، تشخیص این نوع حاملگی در مراحل زودتر ممکن
شده است. البته باید توجه داشت در حاملگی طبیعی هم ممکن است در سونوگرافی
اولیه (بخصوص اگر خیلی زود انجام شده باشد) اثری از جنین دیده نشود و ساک
حاملگی خالی باشد. گرچه در چنین وضعیتی، تکرار سونوگرافی حدود هفت تا ۱۰
روز بعد، وجود جنین را اثبات خواهد کرد.
در حاملگی پوچ، انتظار
فایده ای وجود ندارد و حاملگی بدون جنین، در سونوگرافی بعدی نیز تکرار
خواهد شد. با وجود این، برای پیشگیری از ختم یک بارداری طبیعی و حاوی جنین –
که در سونوگرافی اولیه ممکن است دیده نشود – همیشه پس از تشخیص حاملگی
پوچ، باید سونوگرافی به فاصله هفت تا ۱۰ روز دیگر تکرار شود.
کهیر بارداری چیست؟
آمارهای موجود نشان می دهد بین ۱۵ تا ۲۰ درصد جمعیت جهان حداقل یک بار در
طول زندگی دچار کهیر می شوند و ۱ تا ۵ درصد نیز کهیز مزمن می گیرند. عوارض
کهیر نیز برخی از مبتلایان را به شدت آزار می دهد؛ به گونه ای که حدود ۷۳
درصد افراد مبتلا به کهیر در طول بروز علائم در اجتماع ظاهر نمی شوند. در
۷۴ درصد مبتلایان کیفیت کار حرفه ای کاهش می یابد و ۶۳ درصد دچار اضطراب می
شوند.
بیشتر متخصصان پوست بر این باورند که این بیماری پوستی بیش
از آنچه به نظر می رسد بر روان افراد تاثیر منفی می گذارد و به همین دلیل
شناختن آن و روش های پیشگیری از آن و درمانش اهمیت ویژه ای دارد. در این
مطلب با دکتر محمدعلی نیفروش زاده، رئیس انجمن متخصصان پوست ایران و عضو
هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در رابطه با این بیماری نسبتا شایع
پوستی گفت و گو کرده ایم.
ضایعات پوستی کهیر چه مشخصاتی دارند؟
کهیر
درواقع نوعی تورم قرمزرنگ پوست است که با خارش و گاهی سوزش و به ندرت با
درد همراه می شود. این ضایعات معمولا بعد از گذشت چند دقیقه تا چند ساعت در
ناحیه درگیر ناپدید و در منطق دیگری ظاهر می شوند. اندازه آنها هم می
تواند از اندازه یک ماش تا یک بشقاب متغیر باشد. گاهی کهیرها به هم متصل می
شوند و گاهی در سطح بدن پراکنده اند.
آیا دلیل ابتلا به کهیر مشخص است؟
خروج
پلاسما از مویرگ های ریز خونی به دلیل برخی مکانیسم های شیمیایی از جمله
ترشح هیستامین باعث بروز کهیر می شود. برخی خوراکی ها (تنقلات، شکلات، گوجه
فرنگی، تخم مرغ، انواع توت ها، شیر و ماهی)، داروها (آنتی بیوتیک ها، مسکن
ها، خواب آورها، مکمل ها، آنتی اسیدها، قطره های چشمی و برخی ملین ها)،
نیش حشرات و عفونت های ناشی از سرماخوردگی، گلودرد، سینوزیت و آبسه و برخی
بیماری ها از جمله بیماری های کبدی و غدد و داخلی و برخی آلودگی های انگلی و
بدخیمی ها، برخی عوامل فیزیکی مثل گرما و سرما و نور آفتاب، ارتعاشات و
ورزش، تعریق و اضطراب، خاراندن و عوامل فشاری و… در ترشح هیستامین در بدن
و بروز کهیر حاد نقش دارند اما دلایل بروز کهیر مزمن مشخص نیست و در دوسوم
مبتلایان هرگز مشخص نمی شود.
آیا درمانی برای آن وجود دارد؟
برای
کهیر حاد حذف عامل ایجادکننده مهم است اما در کهیر مزمن باید بیماری را
علامتی درمان کرد و رفع کامل آن امکان پذیر نیست. برای تمامی مبتلایان مصرف
داروهای آنتی هیستامینی در راس قرار دارد. البته این داروها تا قبل از
بروز کهیر و برای پیشگیری، بیشتر موثرند و میزان تاثیر آنها بعد از بروز
کهیر کم می شود.
پس مبتلایان باید روزانه این دارو را مصرف کنند؟
در
افراد مبتلا به کهیر مزمن زیر نظر پزشک بله؛ اما در افراد مبتلا به کهیر
حاد لازم نیست. این افراد می توانند در شرایط خاص مثلا در فصل سرد و خشک
سال یا شرایطی که دچار اضطراب هستند با مشورت پزشک دارو مصرف کنند. آنتی
هیستامین ها بدون عارضه نیستند و نه تنها خواب آورند بلکه باعث احتباس آب
می شوند. در نتیجه خانم های باردار و سالمندان باید مراقب مصرف آن و هم
چنین تداخلات دارویی باشند. در موارد اورژانسی که کهیر در بلع و تنفس
اختلال ایجاد کند، گاهی حتی کورتون های تزریق تجویز می شوند.
چرا برخی افراد به صورت مرتب دچار عود کهیر می شوند؟
به طور کلی کهیر ۲
نوع است؛ کهیر حاد که معمولا قبل از ۶ هفته کاملا برطرف می شود و کهیر مزمن
که بیش از ۶ هفته ادامه دار است و مرتبا عود می کند. مصرف مرتب و روزانه
داروهای آنتی هیستامین برای افراد دچار کهیر لازم است.
آیا غیر از دارودرمانی، روشی برای تسکین خارش و علائم کهیر وجود دارد؟
برای
تسکین علائم می توان از کمپرس سرد استفاده کرد. استفاده از عصاره گیاه
بابونه هم می تواند خارش را کاهش دهد. پوشیدن لباس های سبک با الیاف طبیعی
جلوی تحریک پوست را می گیرد و برخی تمرین های آرامش بخش مثل یوگا به کاهش
اضطراب کمک می کند.
کهیر بارداری
دکتر
مجتبی امیری: کهیر بارداری یکی از مشکلات پوستی شایع دوران بارداری است که
به ویژه در ۳ ماهه سوم و در خانم هایی که برای نخستین بار است که باردار
می شوند، بروز می کند. این بیماری پوستی با ضایعات خارش دار بیشتر ناحیه
شکم و گاهی ران ها را درگیر می کند و تفاوت کهیر بارداری با سایر بیماری
های پوستی دوران بارداری این است که اطراف ناف را درگیر نمی کند و همین
موضوع آن را از سایر مشکلات پوستی دوران بارداری افتراق می دهد. این بیماری
برای مادر و جنین خطرناک و مشکل ساز نیست. اما خارش شدیدی ایجاد می کند که
تحمل آن برای خانم باردار سخت است.
بهتر است ضایعات خارش دار را
متخصص معاینه کند تا تشخیص دقیق داده شود. کهیر بارداری در هفته های آخر
بارداری شایع تر است و در اسرتیاها بیشتر نمایان می شود. دلیل بروز کهیر
بارداری مشخص نیست اما گفته می شود کشش ایجاد شده در پوست باعث آزادی برخی
آنتی ژن ها می شود که سرچشمه این ضایعات هستند.
با پایان بارداری
معمولا کهیر رفع می شود اما در صورتی که شدت خارش بالا باشد می توان در مان
های مضوعی متناسب با شدت خارش تجویز کرد. مصرف آنتی هیستامین خوراکی و
دوزهای کم کورتون در ۲ هفته آخر بارداری برای تسکین خارش اشکالی ندارد.
بیمارستان مشاهیر
می گویند مشهورترین فردی که در طول تاریخ به کهیر
مبتلا بوده، ریچارد سوم، پادشاه انگلیس بین سال های ۱۴۸۳ تا ۱۴۸۵ بعد از
میلاد مسیح بوده است. وی که از بیماری خود و منشاء آن کاملا آگاه بوده، آن
را وسیله ای برای نابودی دشمنان خود کرده بود. ریچارد سوم دشمنان خود را به
قصر دعوت می کرد و از آشپز می خواست توت فرنگی سرو کند و بعد از خوردن آن و
در حالی که کهیر زده بود، مهمانان را محکوم می کرد که در غذا سم ریخته اند
و به این بهانه آنها را روانه قتلگاه می کرد!
